I have 18 minutes to tell you what happened over the past six million years. All right. We all have come from a long way, here in Africa, and converged in this region of Africa, which is a place where 90 percent of our evolutionary process took place. And I say that not because I am African, but it's in Africa that you find the earliest evidence for human ancestors, upright walking traces, even the first technologies in the form of stone tools. So we all are Africans, and welcome home. All right.
Tôi có 18 phút để kể cho bạn nghe về những gì đã xảy ra trong hơn 6 triệu năm qua. Được rồi! Chúng ta đều đã trải qua một chặng đường dài, để tập trung tại khu vực này của châu Phi nơi mà 90 phần trăm quá trình tiến hoá của chúng ta đã diễn ra. Và tôi nói thế không phải bởi vì tôi là người châu Phi, nhưng là vì chính tại châu Phi bạn tìm ra những chứng cứ đầu tiên về tổ tiên loài người với những dấu chân đi ở tư thế thẳng đứng hay thậm chí những công nghệ đầu tiên như các công cụ bằng đá. Vì thế chúng ta đều là người châu Phi, và chào mừng trở về nhà. Được rồi.
I'm a paleoanthropologist, and my job is to define man's place in nature and explore what makes us human. And today, I will use Selam, the earliest child ever discovered, to tell you a story of all of us. Selam is our most complete skeleton of a three-year-old girl who lived and died 3.3 million years ago. She belongs to the species known as Australopithecus afarensis. You don't need to remember that. That's the Lucy species, and was found by my research team in December of 2000 in an area called Dikika. It's in the northeastern part of Ethiopia. And Selam means peace in many Ethiopian languages. We use that name to celebrate peace in the region and in the planet. And the fact that it was the cover story of all these famous magazines gives you already an idea of her significance, I think.
Tôi là một nhà nghiên cứu cổ nhân chủng học, và công việc của tôi là xác định nơi ở của loài người trong tự nhiên và khám phá điều gì tạo nên loài người. Và hôm nay, tôi sẽ lấy Selam, đứa trẻ được phát hiện sớm nhất, để kể cho các bạn nghe về câu chuyện của chúng ta Selam là bộ xương hoàn chỉnh nhất của một bé gái ba tuổi người đã sống và đã chết 3,3 triệu năm trước đây. Cô thuộc về nhóm loài được biết đến là Australopithecus afarensis. Các bạn không cần phải nhớ điều đó. Đó là loài Lucy, được phát hiện bởi nhóm nghiên cứu của tôi vào tháng 12 năm 2000 tại một khu vực tên Dikika Nơi đó là phần Đông Bắc của Ethiopia Và Selam có nghĩa là "hoà bình" trong ngôn ngữ của người Ethiopia. Chúng tôi dùng tên đó để truy niệm hoà bình trong khu vực và trên thế giới. Và thực tế, nó đã từng là câu chuyện trên trang bìa các tạp chí nổi tiếng để nói về tầm quan trọng của cô ấy
After I was invited by TED, I did some digging, because that's what we do, to know about my host. You don't just jump into an invitation. And I learned that the first technology appeared in the form of stone tools, 2.6 million years ago. First entertainment comes evidence from flutes that are 35,000 years old. And evidence for first design comes 75,000 years old -- beads. And you can do the same with your genes and track them back in time. And DNA analysis of living humans and chimpanzees teaches us today that we diverged sometime around seven million years ago and that these two species share over 98 percent of the same genetic material. I think knowing this is a very useful context within which we can think of our ancestry.
Sau khi tôi được TED mời đến, tôi đã làm vài khai quật bởi vì đó là công việc của chúng tôi, để biết về "chủ nhà" Bạn không thể chỉ đơn giản nhận một lời mời. Và tôi đã được biết rằng các công nghệ đầu tiên xuất hiện với hình thái các công cụ bằng đá, ở 2.6 triệu năm về trước. Theo chứng cứ, hình thức giải trí đầu tiên đó là những cây sáo nay đã 35000 tuổi và thiết kế đầu tiên đã được 75000 tuổi- những chuổi hạt Và bạn có thể làm tương tự với gen của bạn và xem chúng có tự bao giờ Phân tích DNA của con người và tinh tinh cho ta biết rằng giữa 2 loài đã có sự phân hóa khoảng 7 triệu năm trước. và rằng hai loài này có hơn 98 phần trăm chất liệu di truyền giống nhau Tôi nghĩ rất hữu ích khi biết được điều này khi nghĩ về tổ tiên của chúng ta.
However, DNA analysis informs us only about the beginning and the end, telling us nothing about what happened in the middle. So, for us, paleoanthropologists, our job is to find the hard evidence, the fossil evidence, to fill in this gap and see the different stages of development. Because it's only when you do that, that you can talk about -- (Laughter) -- it's only when you do that, [that] you can talk about how we looked like and how we behaved at different times, and how those likes and looks and behaviors changed through time. That then gives you an access to explore the biological mechanisms and forces that are responsible for this gradual change that made us what we are today. But finding the hard evidence is a very complicated endeavor. It's a systematic and scientific approach, which takes you to places that are remote, hot, hostile and often with no access.
Tuy nhiên, phân tích DNA chỉ cho ta biết về sự bắt đầu và kết thúc, không cho ta biết điều gì về những gì đã xảy ra ở giữa câu truyện. Vì thế, đối với các nhà cổ nhân chủng học chúng tôi, công việc của chúng tôi là đi tìm các chứng cứ thực bằng chứng hóa thạch, để điền vào khoảng trống này và thấy được các giai đoạn phát triển khác nhau. Vì chỉ khi thực hiện bạn mới có thể nói về (Cười) -- Chỉ khi bạn thực hiện, bạn mới có thể nói về chúng ta trông như thế nào và cách chúng ta cư xử tại thời điểm khác nhau, và cách mà ngoại hình và hành vi đã thay đổi theo thời gian. Điều đó giúp bạn tiếp cận được các kiến thức về cơ chế sinh học và các nguồn lực bắt nguồn cho sự thay đổi điều mà tạo nên chúng ta ngày hôm nay. Nhưng tìm ra bằng chứng là một nỗ lực rất phức tạp. Đó là một cách tiếp cận có hệ thống và khoa học, đưa bạn đến những nơi xa, nóng, nguy hiểm và thường không có lối vào
Just to give you an example, when I went to Dikika, where Selam was found, in '99 -- and it's about 500 kilometers from Addis Ababa, the capital of Ethiopia. It took us only seven hours to do the first 470 kilometers of the 500, but took four, solid hours to do the last only 30 kilometers. With the help of the locals and using just shovels and picks, I made my way. I was the first person to actually drive a car to the spot. When you get there, this is what you see, and it's the vastness of the place which makes you feel helpless and vulnerable. And once you make it there, the big question is where to start. (Laughter) And you find nothing for years and years.
Để tôi đưa đưa cho các bạn một ví dụ, đó là khi tôi đến Dikika, nơi mà Selam đã được tìm thấy, vào năm '99 và gần khoảng 500 cây số từ Addis Ababa, thủ đô của Ethiopia. Hành trình kéo dài chỉ 7 tiếng để đi 470 cây số đầu tiên nhưng chiếm tận 4 tiếng chỉ để đi 30 cây số còn lại. Với sự giúp đỡ của những người địa phương và sử dụng xẻng và cuốc, tôi cũng đã đến đượcđó Tôi thực sự là người đầu tiên lái ô tô để đi đến đó. Nhưng khi bạn đến, đây là điều bạn sẽ thấy đó là sự bao la mà làm cho bạn cảm thấy bất lực và dễ bị tổn thương. Và khi bạn đến được đó rồi, câu hỏi lớn đặt ra là nên bắt đầu từ đâu. (Cười) Và bạn sẽ không thấy gì trong nhiều năm.
When I go to places like this, which are paleontological sites, it's like going to a game park, an extinct game park. But what you find are not the human remains, such as Selam and Lucy, on a day-to-day basis. You find elephants, rhinos, monkeys, pigs, etc. But you could ask, how could these large mammals live in this desert environment? Of course, they cannot, but I'm telling you already that the environment and the carrying capacity of this region was drastically different from what we have today. A very important environmental lesson could be learned from this. Anyway, once we made it there, then it's a game park, as I said, an extinct game park. And our ancestors lived in that game park, but were just the minorities. They were not as successful and as widespread as the Homo sapiens that we are.
Và khi tôi đi đến những địa điểm cổ sinh vật học này, như là đi đến một công viên trò chơi, một công viên trò chơi tuyệt chủng. Nhưng những gì bạn tìm thấy không phải là những gì còn xót lại của con người như Selam và Lucy, thường ngày. Bạn sẽ tìm thấy voi, tê giác, khỉ, lợn, vân vân Nhưng khi bạn hỏi, làm thế nào những động vật có vú lớn này sống được trong môi trường sa mạc? Tất nhiên, chúng không thể, nhưng tôi đã nói cho bạn rằng môi trường và mật độ của khu vực này là hoàn toàn khác với những gì chúng ta có ngày hôm nay. Ta có thể học được một bài học rất quan trọng về môi trường từ điều này. Dù sao, một khi chúng ta đã đến đó, thì đó sẽ là một công viên trò chơi, như tôi đã nói, một công viên trò chơi đã tuyệt chủng. Và tổ tiên chúng ta đã từng sống trong công viên trò chơi đó nhưng chỉ là thiểu số. Họ đã không thành công và lan rộng như loài Homo sapiens - loài người chúng ta.
To tell you just an example, an anecdote about their rarity, I was going to this place every year and would do fieldwork here, and the assistants, of course, helped me do the surveys. They would find a bone and tell me, "Here is what you're looking for." I would say, "No, that's an elephant." Again, another one, "That's a monkey." "That's a pig," etc. So one of my assistants, who never went to school, said to me, "Listen, Zeray. You either don't know what you're looking for, or you're looking in the wrong place," he said. (Laughter) And I said, "Why?" "Because there were elephants and lions, and the people were scared and went somewhere else. Let's go somewhere else." Well, he was very tired, and it's really tiring.
Để tôi kể cho các bạn nghe một ví dụ, một chuyện vặt về sự hiếm có của họ, Tôi đã từng đến đây mỗi năm và làm công việc nghiên cứu thực địa ở đây, và các trợ lý, dĩ nhiên, đã giúp tôi làm các cuộc khảo sát Họ tìm thấy một khúc xương và nói với tôi, "Đây là thứ mà anh đang tìm." Tôi nói, "Không, đó là một con voi" Lần khác, "Đó là một con khỉ." "Đó là một con voi." , vân vân Thế là một trong những người trợ lý, người chưa từng đi học, đã nói với tôi: "Nghe này, Zeray. anh có thể không biết về thứ mà anh đang tìm kiếm, hoặc anh đang tìm kiếm sai vị trí" anh ta nói. (Cười) Và tôi đáp: "Tại sao?" "Bởi vì chúng là voi và sư tử, và con người đã hoảng sợ và đi đến chỗ khác. Hãy đi đến một nơi khác nào." Vâng, anh ta đã rất mệt mỏi, và công việc thực sự mệt mỏi.
It was then, after such hard work and many frustrating years that we found Selam, and you see the face here covered by sandstone. And here is actually the spinal column and the whole torso encased in a sandstone block, because she was buried by a river. What you have here seems to be nothing, but contains an incredible amount of scientific information that helps us explore what makes us human. This is the earliest and most complete juvenile human ancestor ever found in the history of paleoanthropology, an amazing piece of our long, long history. There were these three people and me, and I am taking the pictures, that's why I am not in.
Sau đó, sau công việc khó khăn và nhiều năm nản lòng thì chúng tôi tìm thấy Selam, và các bạn thấy được khuôn mặt này bao phủ sa thạch. Và đây thực sự là cột sống toàn thân bọc trong một khối sa thạch, bởi vì cô bé bị chôi vùi dưới một con sông. Những gì bạn thấy ở đây có vẻ là không có gì, nhưng chứa đựng một lượng thông tin khoa học giúp chúng ta khám phá những gì tạo nên con người chúng ta. Đây là tổ tiên của người vị thành niên sớm nhất và đầy đủ nhất từng được tìm thấy trong lịch sử của cổ nhân loại học, một khoảnh khắc tuyệt vời trong lịch sử rất dài của chúng ta. Có 3 người và tôi, tôi thì đang chụp ảnh chính vì thế tôi không có mặt.
How would you feel if you were me? You have something extraordinary in your hand, but you are in the middle of nowhere? The feeling I had was a deep and quiet happiness and excitement, of course accompanied by a huge sense of responsibility, of making sure everything is safe.
Các bạn cảm thấy thế nào nếu các bạn là tôi? Bạn có trong tay một thứ phi thường nhưng các bạn đang ở một nơi xa xôi hẻo lánh? Cảm xúc tôi có là một sự hạnh phúc sâu sắc, ôn hoà và thú vị và tất nhiên kèm theo ý thức trách nhiệm để đảm bảo mọi thứ được an toàn.
Here is a close-up of the fossil, after five years of cleaning, preparation and description, which was very long, as I had to expose the bones from the sandstone block I just showed you in the previous slide. It took five years. In a way, this was like the second birth for the child, after 3.3 million years, but the labor was very long. And here is full scale -- it's a tiny bone. And in the middle is the minister of Ethiopian tourism, who came to visit the National Museum of Ethiopia while I was working there. And you see me worried and trying to protect my child, because you don't leave anyone with this kind of child, even a minister.
Đây là cận cảnh của hoá thạch, sau 5 năm làm sạch, chuẩn bị và lọc, khá là lâu. vì tôi phải làm hiện ra phần xương từ khối sa thạch Tôi vừa cho các bạn xem ở slide trước Nó đã kéo dài tận 5 năm. Theo cách mà như thể lần sinh ra thứ hai của đứa trẻ, sau gần 3.3 triệu năm Nhưng việc "đỡ đẻ" lại khá lâu Và đây là tỉ lệ đầy đủ. Nó là một mẫu xương nhỏ Và ở giữa là đặc sứ du lịch của Ethiopia đã đến thăm Bảo tàng quốc gia Ethiopia nơi mà tôi đang làm việc. Và bạn thấy tôi rất lo lắng và đang cố bảo vệ đứa trẻ bởi vì bạn không thể để bất cứ ai với đứa trẻ như thế này, thậm chí là một đặc sứ.
So then, once you've done that, the next stage is to know what it is. (Laughter) Once that was done, then it was possible to compare. We were able to tell that she belonged to the human family tree because the legs, the foot, and some features clearly showed that she walked upright, and upright walking is a hallmark in humanity. But in addition, if you compare the skull with a comparably aged chimpanzee and little George Bush here, you see that you have vertical forehead. And you see that in humans, because of the development of the pre-frontal cortex, it's called. You don't see that in chimpanzees, and you don't see this very projecting canine. So she belongs to our family tree, but within that, of course, you do detailed analysis, and we know now that she belongs to the Lucy species, known as Australopithecus afarensis.
Vậy nên sau đó, khi bạn đã hoàn thành, bước tiếp theo là xác định nó là gì. (Cười) Một khi đã hoàn thành thì có khả năng so sánh Chúng tôi có thể khẳng định rằng đứa bé thuộc về khoa phả hệ của con người bởi vì cẳng chân và bàn chân và các đặc tính khác cho thấy cô bé đi thẳng đứng, và đi thẳng đứng chính là sự xác nhận thuộc về loài người. Nhưng ngoài ra, nếu bạn so sánh hộp sọ với một con tinh tinh ở độ tuổi tương đối và ít George Bush ở đây, bạn thấy rằng bạn có trán dọc. Và bạn thấy rằng ở người, vì sự phát triển của vỏ não trước trán Bạn không thấy điều đó ở loài tinh tinh, và bạn không thấy chúng thuộc về họ nanh chiếu. Vì vậy, đứa bé thuộc về phả hệ của chúng ta, nhưng trong đó, tất nhiên, bạn phải thực hiện phân tích chi tiết, và chúng tôi biết bây giờ rằng đứa bé thuộc về loài Lucy, được biết là Australopithecus afarensis.
The next exciting question is, girl or boy? And how old was she when she died? You can determine the sex of the individual based on the size of the teeth. How? You know, in primates, there is this phenomenon called sexual dimorphism, which simply means males are larger than females and males have larger teeth than the females. But to do that, you need the permanent dentition, which you don't see here, because what you have here are the baby teeth. But using the CT scanning technology, which is normally used for medical purposes, you can go deep into the mouth and come up with this beautiful image showing you both the baby teeth here and the still-growing adult teeth here. So when you measure those teeth, it was clear that she turned out to be a girl with very small canine teeth. And to know how old she was when she died, what you do is you do an informed estimate, and you say, how much time would be required to form this amount of teeth, and the answer was three. So, this girl died when she was about three, 3.3 million years ago.
Và câu hỏi thú vị tiếp theo là, nam hay nữ? và đứa bé bao nhiêu tuổi khi đứa bé qua đời? Bạn có thể xách định giới tính một cá nhân dựa trên kích cỡ của răng. Bằng cách nào? Bạn biết đấy, trong giới động vật linh trưởng, có một hiện tượng gọi là lưỡng tính dị hình, đơn giản nghĩa là giống đực to lớn hơn giống cái và giống đực có răng lớn hơn giống cái Nhưng để làm được điều đó, bạn cần một bộ răng vĩnh cửu, mà bạn không thể nhìn ở đây, vì cái mà bạn có ở đây là răng sữa. Nhưng sử dụng công nghệ quét CT, mà thường hay được sử dụng cho mục đích y khoa bạn có thể đi sâu vào khoang miệng và có được hình ảnh đẹp này cho thấy được cả răng sữa ở đây và cả răng đang mọc của người lớn. Nên khi bạn đo mấy chiếc răng này, rõ ràng rằng đó là một cô gái với những răng nanh rất nhỏ. Và để biết cô ấy mất năm bao nhiêu tuổi, cái bạn cần làm là bạn thực hiện ước lượng có cơ sở, và bạn nói, cần bao nhiêu năm để hình thành số lượng răng này, và câu trả lời là ba. Nên cô bé này mất năm ba tuổi, 3,3 triệu năm trước
So, with all that information, the big question is -- what do we actually -- what does she tell us? To answer this question, we can phrase another question. What do we actually know about our ancestors? We want to know how they looked like, how they behaved, how they walked around, and how they lived and grew up. And among the answers that you can get from this skeleton are included: first, this skeleton documents, for the first time, how infants looked over three million years ago.
Nên với tất cả những thông tin đó, câu hỏi lớn đặt ra là -- chúng ta thật sự làm gì -- cô bé muốn nói với chúng ta điều gì? Để trả lời câu hỏi này, chúng ta có thể diễn đạt bằng một câu hỏi khác. Chúng ta thật sự biết những gì về tổ tiên của mình? Chúng ta muốn biết họ trông như thế nào, họ cư xử ra sao, họ đi lại như thế nào, và họ đã sống và trưởng thành ra sao. Và trong số những câu trả lời mà bạn có từ bộ xương này, bao gồm: đầu tiên, tư liệu bộ xương này, lần đầu tiên, đứa trẻ sơ sinh trông như thế nào hơn ba triệu năm trước.
And second, she tells us that she walked upright, but had some adaptation for tree climbing. And more interesting, however, is the brain in this child was still growing. At age three, if you have a still-growing brain, it's a human behavior. In chimps, by age three, the brain is formed over 90 percent. That's why they can cope with their environment very easily after birth -- faster than us, anyway. But in humans, we continue to grow our brains. That's why we need care from our parents. But that care means also you learn. You spend more time with your parents. And that's very characteristic of humans and it's called childhood, which is this extended dependence of human children on their family or parents. So, the still-growing brain in this individual tells us that childhood, which requires an incredible social organization, a very complex social organization, emerged over three million years ago.
Và cái thứ hai, cô bé ấy nói rằng mình đi với tư thế thẳng đứng, nhưng có sự thích nghi với việc leo cây Và thú vị hơn nữa, tuy nhiên, là việc bộ não của đứa trẻ này vẫn tiếp tục phát triển Ở tuổi thứ ba, nếu bạn vẫn có một bộ não đang phát triển, đó là hoạt động của con người. Đối với tinh tinh, ở tuổi thứ ba, bộ não được hình thành hơn 90%. Điều đó lí giải vì sao nó có thể đương đầu với môi trường rất dễ dàng sau khi được sinh ra -- nhanh hơn chúng ta, dù sao chăng nữa. Nhưng ở loài người, chúng ta tiếp tục phát triển não bộ. Chính vì thế chúng ta cần sự chăm sóc của ba mẹ. Nhưng sự quan tâm đó đồng nghĩa với việc bạn học được. Bạn dành nhiều thời gian hơn cho ba mẹ. Và thứ rất đặc trưng của con người được gọi là thời thơ ấu, là sự phụ thuộc kéo dài của đứa trẻ đối với gia đình hoặc ba mẹ chúng. Nên bộ não đang phát triển trong cá thể này nói với chúng ta rằng thời thơ ấu, mà nó yêu cầu một tổ chức xã hội không tưởng, một tổ chức xã hội rất phức tạp, xuất hiện hơn ba triệu năm về trước.
So, by being at the cusp of our evolutionary history, Selam unites us all and gives us a unique account on what makes us human. But not everything was human, and I will give you a very exciting example. This is called the hyoid bone. It's a bone which is right here. It supports your tongue from behind. It's, in a way, your voice box. It determines the type of voice you produce. It was not known in the fossil record, and we have it in this skeleton. When we did the analysis of this bone, it was clear that it looked very chimp-like, chimpanzee-like. So if you were there 3.3 million years ago, to hear when this girl was crying out for her mother, she would have sounded more like a chimpanzee than a human. Maybe you're wondering, "So, you see this ape feature, human feature, ape feature. What does that tell us?" You know, that is very exciting for us, because it demonstrates that things were changing slowly and progressively, and that evolution is in the making.
Nên, bằng việc ở trên đỉnh của lịch sử tiến hóa của chúng ta, Selam hợp nhất tất cả chúng ta và cho chúng ta một bản miêu tả độc nhất về việc chúng ta được tạo nên như thế nào. Nhưng không phải tất cả đều là con người, và tôi sẽ cho bạn một ví dụ rất thú vị. Đây được gọi là xương móng. Đó là cái xương ở ngay đó. Nó hỗ trợ lưỡi của bạn từ đằng sau. Đó chính là thanh quản của bạn. Nó quyết định loại giọng mà bạn nói. Nó không được biết đến trong báo cáo về hóa thạch, Và chúng ta sở hữu nó trong bộ xương này. Khi chúng ta làm phân tích về xương, rõ ràng rằng nó nhìn rất giống tinh tinh. Nên nếu bạn ở đó 3,3 triệu năm trước, để lắng nghe đứa trẻ này khóc vòi mẹ, đứa bé sẽ khóc giống như tiếng của một con tinh tinh hơn là tiếng người. Có thể bạn đang băn khoăn, "Vậy bạn nhìn ra đặc điểm của khỉ, đặc điểm của người, đặc điểm của khỉ. Nó nói với chúng ta điều gì?" Bạn biết đấy, nó rất thú vị, bởi vì nó minh họa cho những thứ đã thay đổi chậm và theo quá trình, và sự tiến hóa đó đang phát triển.
To summarize the significance of this fossil, we can say the following. Up to now, the knowledge that we had about our ancestors came essentially from adult individuals because the fossils, the baby fossils, were missing. They don't preserve well, as you know. So the knowledge that we had about our ancestors, on how they looked like, how they behaved, was kind of biased toward adults. Imagine somebody coming from Mars and his job is to report on the type of people occupying our planet Earth, and you hide all the babies, the children, and he goes back and reports. Can you imagine how much biased his report would be? That's what somehow we were doing so far in the absence of the fossil children, so I think the new fossil fixes this problem.
Để tóm lại ý nghĩa của những mẫu hóa thạch này chúng ta có thể kết luận những điều sau. Cho đến bây giờ, những hiểu biết mà chúng ta có về tổ tiên loài người cơ bản đến từ những cá thể trưởng thành vì hóa thạch, hóa thạch trẻ sơ sinh, đã bị mất. Họ không bảo quản tốt, như bạn biết. Chính vì thế những kiến thức mà chúng ta có về tổ tiên loài người, về việc họ trông thế nào, cư xử ra sao, là thiên lệch đối với người trưởng thành. Tưởng tượng ai đó đến từ sao Hỏa và công việc của anh ta là tường trình về loại người đang chiếm giữ trái đất, và bạn giấu đi tất cả lũ trẻ sơ sinh, trẻ con, và anh ta trở về rồi báo cáo. Bạn có thể tưởng tượng bản báo cáo này mang tính chất thành kiến như thế nào không ? Đó chính là kiểu chúng ta đang làm lâu nay trong sự thiếu hụt của hóa thạch trẻ em, Nên tôi nghĩ hóa thạch mới đã ổn định vấn đề này.
So, I think the most important question at the end is, what do we actually learn from specimens like this and from our past in general? Of course, in addition to extracting this huge amount of scientific information as to what makes us human, you know, the many human ancestors that have existed over the past six million years -- and there are more than 10 -- they did not have the knowledge, the technology and sophistications that we, Homo sapiens, have today. But if this species, ancient species, would travel in time and see us today, they would very much be very proud of their legacy, because they became the ancestors of the most successful species in the universe. And they were probably not aware of this future legacy, but they did great. Now the question is, we Homo sapiens today are in a position to decide about the future of our planet, possibly more. So the question is, are we up to the challenge? And can we really do better than these primitive, small-brained ancestors?
Nên tôi cho rằng cuối cùng câu hỏi quan trọng là, chúng ta thực sự học được gì từ những mẫu vật này từ quá khứ, nói chung? Tất nhiên, bên cạnh việc trích dẫn số lượng lớn những thông tin khoa học về việc điều gì tạo nên loài người, bạn biết đấy, rất nhiều tổ tiên loài người đã tồn tại trong suốt sáu triệu năm qua -- và có tới hơn 10 -- họ không có hiểu biết về công nghệ và sự tinh vi mà chúng ta, loài người khôn khéo, sở hữu ngày hôm nay. Nhưng nếu loài cổ này du hành đúng thời điểm và nhìn thấy chúng ta ngày hôm nay, sẽ rất tự hào về thế hệ sau của họ, vì họ trở thành tổ tiên của loài động vật thành công nhất trong vũ trụ. Và họ chắc không nhận thức được thế hệ tương lai này, nhưng họ đã làm rất tốt. Bây giờ câu hỏi là, loài người tinh khôn ngày nay phải ra quyết định về tương lai của hành tinh này, có thể là hơn thế nữa. Nên câu hỏi là chúng ta đã sẵn sàng cho thử thách chưa ? Và chúng ta có thực sự làm được tốt hơn người nguyên thủy, tổ tiên não nhỏ này?
Among the most pressing challenges that our species is faced with today are the chronic problems of Africa. Needless to list them here, and there are more competent people to talk about this. Still, in my opinion, we have two choices. One is to continue to see a poor, ill, crying Africa, carrying guns, that depends on other people forever, or to promote an Africa which is confident, peaceful, independent, but cognizant of its huge problems and great values at the same time. I am for the second option, and I'm sure many of you are. And the key is to promote a positive African attitude towards Africa.
Trong số những thử thách khó khăn nhất mà loài người chúng ta đang đối mặt ngày nay là vấn đề thường xuyên ở châu Phi. Không cần đề cập đến họ ở đây, và có nhiều hơn những người thành thạo để nói về vấn đề này. Theo tôi, chúng ta có hai lựa chọn. Một là tiếp tục chứng kiến một châu Phi nghèo khổ, ốm yếu, khóc lóc, mang súng, và mãi mãi phụ thuộc vào người khác, hoặc là đẩy mạnh một châu Phi tự tin, hòa bình, độc lập, nhưng hiểu rõ về vấn nạn to lớn của nó và giá trị vĩ đại cùng một lúc. Tôi ủng hộ lựa chọn thứ hai, và tôi chắc chắn các bạn cũng thế. Và mấu chốt là lan tỏa một tinh thần người châu Phi lạc quan ra cả châu Phi.
That's because we Africans concentrate -- I am from Ethiopia, by the way -- we concentrate too much on how we are seen from elsewhere, or from outside. I think it's important to promote in a more positive way on how we see ourselves. That's what I call positive African attitude. So finally, I would like to say, so let's help Africa walk upright and forward, then we all can be proud of our future legacy as a species.
Đó là vì chúng ta là người châu Phi À mà tôi đến từ Ethiopia chúng ta tập trung quá nhiều vào việc chúng ta được nhìn nhận như thế nào từ đâu đó, hoặc từ bên ngoài. Tôi nghĩ việc thúc đẩy chủ động hơn là điều quan trọng trong việc chúng ta nhìn nhận bản thân mình như thế nào. Tôi gọi đó là tinh thần lạc quan châu Phi. Cuối cùng tôi muốn nói, hãy giúp châu Phi đứng thẳng và tiến về phía trước, từ đó chúng ta có thể tự hào về thế hệ kế thừa tương lai với tư cách là một loài.
Thank you.
Xin cảm ơn.
(Applause)
(Vỗ tay)