Πριν από 75.000 χρόνια, οι πρόγονοί μας ήταν ασήμαντα ζώα. Το πιο σημαντικό που πρέπει να ξέρουμε για τους προϊστορικούς ανθρώπους είναι ότι ήταν ασήμαντοι. Ο αντίκτυπός τους στον κόσμο δεν ήταν μεγαλύτερο από των μεδουσών ή των πυγολαμπίδων ή τρυποκάρυδων. Εν αντιθέσει, σήμερα ελέγχουμε αυτόν τον πλανήτη. Άρα το ερώτημα είναι: Πώς φτάσαμε από εκεί ως εδώ; Πώς αλλάξαμε, από ασήμαντοι πίθηκοι που κοιτούσαν την δουλειά τους σε μια γωνία της Αφρικής, σε κυβερνήτες του πλανήτη Γη;
Seventy-thousand years ago, our ancestors were insignificant animals. The most important thing to know about prehistoric humans is that they were unimportant. Their impact on the world was not much greater than that of jellyfish or fireflies or woodpeckers. Today, in contrast, we control this planet. And the question is: How did we come from there to here? How did we turn ourselves from insignificant apes, minding their own business in a corner of Africa, into the rulers of planet Earth?
Συνήθως, ψάχνουμε για τις διαφορές ανάμεσα σε εμάς και όλα τα άλλα ζώα σε ατομικό επίπεδο. Θέλουμε να πιστέψουμε - εγώ θέλω να πιστεύω - ότι υπάρχει κάτι ξεχωριστό πάνω μου, το σώμα μου, το μυαλό μου, που με κάνει τόσο ανώτερο από ένα σκυλί, ένα χοίρο ή ένα χιμπατζή. Αλλά η αλήθεια είναι ότι σε ατομικό επίπεδο δυστυχώς μοιάζω πολύ με χιμπατζή. Αν βάζατε εμένα και έναν χιμπατζή σε ένα ερημικό νησί, κι έπρεπε να αγωνιστούμε για επιβίωση για να δούμε ποιος θα επιβίωνε καλύτερα, σαφώς θα στοιχημάτιζα στον χιμπατζή, όχι στον εαυτό μου. Δεν υπάρχει κάποιο πρόβλημα με εμένα προσωπικά. Υποθέτω ότι αν έπαιρναν οποιονδήποτε από εσάς, και σας έβαζαν μόνους με έναν χιμπατζή σε κάποιο νησί, ο χιμπατζής θα τα κατάφερνε πολύ καλύτερα.
Usually, we look for the difference between us and all the other animals on the individual level. We want to believe -- I want to believe -- that there is something special about me, about my body, about my brain, that makes me so superior to a dog or a pig, or a chimpanzee. But the truth is that, on the individual level, I'm embarrassingly similar to a chimpanzee. And if you take me and a chimpanzee and put us together on some lonely island, and we had to struggle for survival to see who survives better, I would definitely place my bet on the chimpanzee, not on myself. And this is not something wrong with me personally. I guess if they took almost any one of you, and placed you alone with a chimpanzee on some island, the chimpanzee would do much better.
Η αληθινή διαφορά ανάμεσα στους ανθρώπους και όλα τα άλλα ζώα δεν είναι σε ατομικό επίπεδο. Είναι σε συλλογικό επίπεδο. Οι άνθρωποι ελέγχουν τον πλανήτη επειδή είναι τα μόνα ζώα που μπορούν να συνεργαστούν ευέλικτα και σε μεγάλους αριθμούς. Υπάρχουν και άλλα ζώα, όπως τα κοινωνικά έντομα, οι μέλισσες, τα μυρμήγκια, που μπορούν να συνεργαστούν σε μεγάλους αριθμούς αλλά όχι και τόσο ευέλικτα. Η συνεργασία τους είναι άκαμπτη. Βασικά υπάρχει μόνο ένας τρόπος που ένα μελίσσι μπορεί να λειτουργήσει. Αν υπάρξει κάποια νέα ευκαιρία, ή κάποιος νέος κίνδυνος, οι μέλισσες δεν μπορούν να αλλάξουν το κοινωνικό τους σύστημα εν μία νυκτί. Δεν μπορούν, για παράδειγμα, να εκτελέσουν την βασίλισσα εγκαθιδρύοντας δημοκρατία μελισσών, ή μια κομμουνιστική δικτατορία εργατριών μελισσών.
The real difference between humans and all other animals is not on the individual level; it's on the collective level. Humans control the planet because they are the only animals that can cooperate both flexibly and in very large numbers. Now, there are other animals -- like the social insects, the bees, the ants -- that can cooperate in large numbers, but they don't do so flexibly. Their cooperation is very rigid. There is basically just one way in which a beehive can function. And if there's a new opportunity or a new danger, the bees cannot reinvent the social system overnight. They cannot, for example, execute the queen and establish a republic of bees, or a communist dictatorship of worker bees.
Άλλα ζώα, σαν τα κοινωνικά θηλαστικά -λύκοι, ελέφαντες, δελφίνια, χιμπατζήδες- μπορούν να συνεργαστούν πολύ πιο ευέλικτα, αλλά το κάνουν μόνο σε μικρούς αριθμούς, επειδή η συνεργασία ανάμεσα σε χιμπατζίδες βασίζεται στην οικειότητα που έχουν μεταξύ τους. Είμαι ένας χιμπατζής και είσαι ένας χιμπατζής, και θέλω να συνεργαστώ μαζί σου, πρέπει να σε ξέρω προσωπικά. Τι είδους χιμπατζής είσαι; Είσαι ένας καλός χιμπατζής; Είσαι ένας σατανικός χιμπατζής; Είσαι αξιόπιστος; Αν δεν σε ξέρω, πώς μπορώ να συνεργαστώ μαζί σου;
Other animals, like the social mammals -- the wolves, the elephants, the dolphins, the chimpanzees -- they can cooperate much more flexibly, but they do so only in small numbers, because cooperation among chimpanzees is based on intimate knowledge, one of the other. I'm a chimpanzee and you're a chimpanzee, and I want to cooperate with you. I need to know you personally. What kind of chimpanzee are you? Are you a nice chimpanzee? Are you an evil chimpanzee? Are you trustworthy? If I don't know you, how can I cooperate with you?
Το μόνο ζώο που συνδυάζει τις δύο ικανότητες και συνεργάζεται τόσο ευέλικτα όσο και σε μεγάλους αριθμούς είμαστε εμείς, οι Χόμο σάπιενς. Ένας εναντίον ενός, ή ακόμα 10 εναντίον 10 οι χιμπατζίδες θα ήταν καλύτεροι από εμάς. Αλλά, αν βάλετε 1.000 ανθρώπους εναντίον 1.000 χιμπατζίδων, οι άνθρωποι θα κερδίσουν εύκολα, για τον απλό λόγο ότι χίλιοι χιμπατζίδες δεν μπορούν να συνεργαστούν καθόλου. Και αν προσπαθήσετε να στριμώξετε 100.000 χιμπατζίδες στην Όξφορντ Στριτ ή στο Γουέμπλεϊ, ή στην Πλατεία Τιενανμέν ή στο Βατικανό, θα έχετε χάος, το απόλυτο χάος. Φανταστείτε το Γουέμπλεϊ με 100.000 χιμπατζίδες. Σκέτη τρέλα.
The only animal that can combine the two abilities together and cooperate both flexibly and still do so in very large numbers is us, Homo sapiens. One versus one, or even 10 versus 10, chimpanzees might be better than us. But, if you pit 1,000 humans against 1,000 chimpanzees, the humans will win easily, for the simple reason that a thousand chimpanzees cannot cooperate at all. And if you now try to cram 100,000 chimpanzees into Oxford Street, or into Wembley Stadium, or Tienanmen Square or the Vatican, you will get chaos, complete chaos. Just imagine Wembley Stadium with 100,000 chimpanzees. Complete madness.
Εν αντιθέσει, οι άνθρωποι συνήθως συγκεντρώνονται εκεί κατά δεκάδες χιλιάδες και το αποτέλεσμα συνήθως δεν είναι χαοτικό. Το αποτέλεσμα είναι εξαιρετικά προηγμένα και αποτελεσματικά δίκτυα συνεργασίας. Όλα τα μεγάλα επιτεύγματα του ανθρώπου στην ιστορία, είτε το μιλάμε για χτίσιμο πυραμίδων είτε για πτήσεις στο φεγγάρι, βασίστηκαν, όχι σε ατομικές ικανότητες, αλλά στην ικανότητα να συνεργαζόμαστε ευέλικτα σε μεγάλους αριθμούς.
In contrast, humans normally gather there in tens of thousands, and what we get is not chaos, usually. What we get is extremely sophisticated and effective networks of cooperation. All the huge achievements of humankind throughout history, whether it's building the pyramids or flying to the moon, have been based not on individual abilities, but on this ability to cooperate flexibly in large numbers.
Σκεφτείτε ακόμα και αυτή την ομιλία που κάνω τώρα. Στέκομαι μπροστά από ένα κοινό περίπου 300 με 400 ανθρώπων, οι περισσότεροι από τους οποίους μου είστε εντελώς άγνωστοι. Ομοίως, δεν ξέρω όλους τους ανθρώπους που οργάνωσαν και δούλεψαν για αυτή την εκδήλωση Δεν ξέρω τον πιλότο και το πλήρωμα του αεροπλάνου που με έφερε εδώ, χθες, στο Λονδίνο. Δεν ξέρω τους ανθρώπους που εφηύραν και κατασκεύασαν αυτό το μικρόφωνο και αυτές τις κάμερες, που καταγράφουν αυτά που λέω. Δεν ξέρω τους ανθρώπους που έγραψαν όλα τα βιβλία και τα άρθρα που διάβασα για να προετοιμαστώ για αυτή την ομιλία Και σίγουρα δεν ξέρω όλους τους ανθρώπους που μπορεί να βλέπουν αυτή την ομιλία μέσω διαδικτύου, κάπου στο Μπουένος Άιρες ή στο Νέο Δελχί.
Think even about this very talk that I'm giving now: I'm standing here in front of an audience of about 300 or 400 people, most of you are complete strangers to me. Similarly, I don't really know all the people who have organized and worked on this event. I don't know the pilot and the crew members of the plane that brought me over here, yesterday, to London. I don't know the people who invented and manufactured this microphone and these cameras, which are recording what I'm saying. I don't know the people who wrote all the books and articles that I read in preparation for this talk. And I certainly don't know all the people who might be watching this talk over the Internet, somewhere in Buenos Aires or in New Delhi.
Ωστόσο, αν και δεν γνωρίζουμε ο ένας τον άλλο, δουλεύουμε μαζί για να δημιουργήσουμε αυτή την παγκόσμια ανταλλαγή ιδεών. Αυτό είναι κάτι που οι χιμπατζίδες δεν μπορούν να κάνουν. Επικοινωνούν, βέβαια, αλλά δεν θα βρείτε ποτέ έναν χιμπατζή να ταξιδεύει σε μια μακρινή ομάδα χιμπατζήδων για να δώσει μια ομιλία για μπανάνες ή για ελέφαντες, ή οτιδήποτε άλλο που μπορεί να ενδιαφέρει τους χιμπατζίδες. Η συνεργασία βέβαια δεν είναι πάντοτε καλή. Όλα τα φρικτά πράγματα που έχουν κάνει οι άνθρωποι κατά τη διάρκεια της ιστορίας - κι έχουμε κάνει μερικά πολύ φρικτά πράγματα - όλα αυτά βασίζονται επίσης στην συνεργασία σε μεγάλη κλίμακα. Οι φυλακές είναι ένα σύστημα συνεργασίας. Τα σφαγεία είναι ένα σύστημα συνεργασίας. Τα στρατόπεδα συγκέντρωσης είναι ένα σύστημα συνεργασίας. Οι χιμπατζίδες δεν έχουν σφαγεία και φυλακές και στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Nevertheless, even though we don't know each other, we can work together to create this global exchange of ideas. This is something chimpanzees cannot do. They communicate, of course, but you will never catch a chimpanzee traveling to some distant chimpanzee band to give them a talk about bananas or about elephants, or anything else that might interest chimpanzees. Now cooperation is, of course, not always nice; all the horrible things humans have been doing throughout history -- and we have been doing some very horrible things -- all those things are also based on large-scale cooperation. Prisons are a system of cooperation; slaughterhouses are a system of cooperation; concentration camps are a system of cooperation. Chimpanzees don't have slaughterhouses and prisons and concentration camps.
Ας υποθέσουμε ότι κατάφερα να σας πείσω ότι ίσως ναι, ελέγχουμε τον κόσμο επειδή συνεργαζόμαστε ευέλικτα και σε μεγάλους αριθμούς. Η αμέσως επόμενη ερώτηση που αμέσως γεννιέται στο μυαλό ενός περίεργου ακροατή είναι: Πώς, ακριβώς, το κάνουμε; Τι μας επιτρέπει, μόνο σε εμάς από όλα τα ζώα, να συνεργαζόμαστε έτσι; Η απάντηση είναι η φαντασία μας. Συνεργαζόμαστε ευέλικτα με αμέτρητους ξένους, επειδή μόνο εμείς, από όλα τα ζώα στον πλανήτη, δημιουργούμε και πιστεύουμε σε φαντασιώσεις, σε φανταστικές ιστορίες. Κι εφόσον όλοι πιστεύουν στην ίδια φαντασίωση, όλοι υπακούν και ακολουθούν τους ίδιους κανόνες, τις ίδιες νόρμες, τις ίδιες αξίες.
Now suppose I've managed to convince you perhaps that yes, we control the world because we can cooperate flexibly in large numbers. The next question that immediately arises in the mind of an inquisitive listener is: How, exactly, do we do it? What enables us alone, of all the animals, to cooperate in such a way? The answer is our imagination. We can cooperate flexibly with countless numbers of strangers, because we alone, of all the animals on the planet, can create and believe fictions, fictional stories. And as long as everybody believes in the same fiction, everybody obeys and follows the same rules, the same norms, the same values.
Όλα τα άλλα ζώα χρησιμοποιούν το επικοινωνιακό τους σύστημα μόνο για να περιγράψουν την πραγματικότητα. Ένας χιμπατζής θα πει, «Δείτε! Ένα λιοντάρι, ας φύγουμε!» ή «Δείτε! Να μια μπανανιά! Ας πάμε να πάρουμε μπανάνες!» Οι άνθρωποι, από την άλλη, με την γλώσσα δεν περιγράφουν μόνο την πραγματικότητα, αλλά για να φτιάξουν νέες πραγματικότητες, πλασματικές πραγματικότητες. Ένας άνθρωπος μπορεί να πει «Δείτε, υπάρχει ένας θεός πάνω από τα σύννεφα! Και αν δεν κάνεις ό,τι σου λέω, όταν πεθάνεις, ο Θεός θα σε τιμωρήσει και θα σε στείλει στην κόλαση». Αν όλοι σας πιστέψετε την ιστορία που εφηύρα, τότε θα ακολουθήσετε τις ίδιες νόρμες και νόμους και αξίες, και θα συνεργαστείτε. Μόνο οι άνθρωποι μπορούν να το κάνουν αυτό. Δεν θα πείσετε ποτέ ένα χιμπατζή να σας δώσει μια μπανάνα με την υπόσχεση «...αφού πεθάνεις, θα πας στον παράδεισο των χιμπατζίδων...» (Γέλια) «...και θα πάρεις πολλές μπανάνες για τις καλές σου πράξεις. Άρα δώσε μου αυτή την μπανάνα». Κανένας χιμπατζής δεν θα πιστέψει αυτή την ιστορία. Μόνο οι άνθρωποι πιστεύουν τέτοιες ιστορίες, και γι' αυτό ελέγχουμε τον κόσμο, ενώ οι χιμπατζίδες είναι κλεισμένοι σε ζωολογικούς κήπους και εργαστήρια.
All other animals use their communication system only to describe reality. A chimpanzee may say, "Look! There's a lion, let's run away!" Or, "Look! There's a banana tree over there! Let's go and get bananas!" Humans, in contrast, use their language not merely to describe reality, but also to create new realities, fictional realities. A human can say, "Look, there is a god above the clouds! And if you don't do what I tell you to do, when you die, God will punish you and send you to hell." And if you all believe this story that I've invented, then you will follow the same norms and laws and values, and you can cooperate. This is something only humans can do. You can never convince a chimpanzee to give you a banana by promising him, "... after you die, you'll go to chimpanzee heaven ..." (Laughter) "... and you'll receive lots and lots of bananas for your good deeds. So now give me this banana." No chimpanzee will ever believe such a story. Only humans believe such stories, which is why we control the world, whereas the chimpanzees are locked up in zoos and research laboratories.
Μπορεί τώρα να σας φαίνεται αποδεκτό ότι πράγματι, θρησκευτικά, οι άνθρωποι συνεργάζονται πιστεύοντας τις ίδιες φαντασιώσεις. Εκατομμύρια άνθρωποι συγκεντρώνονται για να χτίσουν καθεδρικούς ή τεμένη ή να πολεμήσουν σε σταυροφορίες ή τζιχάντ, επειδή όλοι πιστεύουν τις ίδιες ιστορίες για τον Θεό και τον παράδεισο και την κόλαση. Αλλά αυτό στο οποίο θέλω να δώσω έμφαση είναι ότι ο ίδιος ακριβώς μηχανισμός υφίσταται σε όλες τις μορφές μαζικής ανθρώπινης συνεργασίας, όχι μόνο στο θρησκευτικό τομέα.
Now you may find it acceptable that yes, in the religious field, humans cooperate by believing in the same fictions. Millions of people come together to build a cathedral or a mosque or fight in a crusade or a jihad, because they all believe in the same stories about God and heaven and hell. But what I want to emphasize is that exactly the same mechanism underlies all other forms of mass-scale human cooperation, not only in the religious field.
Πάρτε για παράδειγμα τον νομικό τομέα. Τα περισσότερα νομικά συστήματα σήμερα βασίζονται στα ανθρώπινα δικαιώματα. Αλλά τι είναι τα ανθρώπινα δικαιώματα; Όπως ακριβώς ο Θεό και ο παράδεισος, είναι μια ιστορία που δημιουργήσαμε. Δεν είναι ένα αληθινό αντικείμενο. Δεν είναι κάποιο βιολογικό αποτέλεσμα του χόμο σάπιενς. Πάρτε ένα ανθρώπινο ον, ανοίξτε τον, κοιτάξτε μέσα, και θα βρείτε καρδιά, νεφρά, νευρώνες, ορμόνες, DNA, αλλά δεν θα βρείτε καθόλου δικαιώματα. Το μόνο μέρος που θα βρείτε δικαιώματα είναι στις ιστορίες που δημιουργήσαμε και διαδώσαμε τους τελευταίους αιώνες. Μπορεί να είναι πολύ θετικές ιστορίες, πολύ καλές ιστορίες, αλλά είναι μόνο φανταστικές ιστορίες που δημιουργήσαμε.
Take, for example, the legal field. Most legal systems today in the world are based on a belief in human rights. But what are human rights? Human rights, just like God and heaven, are just a story that we've invented. They are not an objective reality; they are not some biological effect about homo sapiens. Take a human being, cut him open, look inside, you will find the heart, the kidneys, neurons, hormones, DNA, but you won't find any rights. The only place you find rights are in the stories that we have invented and spread around over the last few centuries. They may be very positive stories, very good stories, but they're still just fictional stories that we've invented.
Το ίδιο συμβαίνει και στον πολιτικό τομέα. Οι σημαντικότεροι παράγοντες στην πολιτική είναι τα κράτη και έθνη. Αλλά τι είναι τα κράτη και τα έθνη; Δεν είναι μια αντικειμενική πραγματικότητα Ένα βουνό είναι μια αντικειμενική πραγματικότητα. Το βλέπετε, το αγγίζετε, το μυρίζετε ακόμα. Αλλά ένα κράτος ή ένα έθνος, όπως το Ισραήλ ή το Ιράν ή η Γαλλία ή η Γερμανία, είναι απλά μια ιστορία που επινοήσαμε και στην οποία έχουμε προσκοληθεί.
The same is true of the political field. The most important factors in modern politics are states and nations. But what are states and nations? They are not an objective reality. A mountain is an objective reality. You can see it, you can touch it, you can even smell it. But a nation or a state, like Israel or Iran or France or Germany, this is just a story that we've invented and became extremely attached to.
Το ίδιο συμβαίνει και στον οικονομικό τομέα. Οι σημαντικότεροι παίκτες σήμερα στην παγκόσμια οικονομία είναι οι εταιρείες και οι όμιλοι επιχειρήσεων. Πολλοί από εσάς σήμερα, ίσως, δουλεύετε για μια εταιρεία, όπως η Google ή η Toyota ή τα ΜακΝτόναλντς. Αλλά τί είναι ακριβώς αυτές; Είναι αυτό που οι δικηγόροι αποκαλούν πλάσματα δικαίου. Είναι ιστορίες που επινοήθηκαν και συντηρούνται από τους ισχυρούς μάγους που αποκαλούμε δικηγόρους. (Γέλια) Και τι κάνουν οι εταιρείες όλη την ημέρα; Κυρίως, προσπαθούν να κερδίσουν χρήματα. Τι είναι όμως τα χρήματα; Πάλι, δεν είναι αντικειμενική πραγματικότητα, δεν έχουν πραγματική αξία. Πάρτε αυτό το πράσινο κομμάτι χαρτί, το δολάριο. Κοιτάξτε το - δεν έχει αξία. Δεν μπορείτε να το φάτε, να το πιείτε, ούτε να το φορέσετε. Ήρθαν όμως αυτοί οι αρχιπαραμυθάδες, οι μεγάλοι τραπεζίτες, οι υπουργοί οικονομικών, οι πρωθυπουργοί, και μας είπαν μια πολύ πειστική ιστορία: «Βλέπετε αυτό εδώ το πράσινο κομμάτι χαρτί; Αξίζει 10 μπανάνες στην πραγματικότητα». Αν το πιστεύω εγώ, και εσείς, και όλοι το πιστέψουν, λειτουργεί. Μπορώ να πάρω αυτό το άχρηστο κομμάτι χαρτί, να πάω στο σούπερ μάρκετ, να το δώσω σε έναν άγνωστο που δεν έχω ξαναδεί, και να πάρω σε αντάλλαγμα αληθινές μπανάνες που μπορώ να φάω. Αυτό είναι κάτι εκπληκτικό. Δεν θα μπορέσετε ποτέ να το κάνετε με χιμπατζήδες. Οι χιμπατζήδες ανταλλάσσουν, βέβαια: «Ναι, μου δίνεις μια καρύδα, σου δίνω μια μπανάνα». Δουλεύει. Αλλά, μου δίνεις ένα άχρηστο κομμάτι χαρτί και περιμένεις να σου δώσω μια μπανάνα; Σε καμιά περίπτωση! Τι νομίζεις ότι είμαι, άνθρωπος; (Γέλια)
The same is true of the economic field. The most important actors today in the global economy are companies and corporations. Many of you today, perhaps, work for a corporation, like Google or Toyota or McDonald's. What exactly are these things? They are what lawyers call legal fictions. They are stories invented and maintained by the powerful wizards we call lawyers. (Laughter) And what do corporations do all day? Mostly, they try to make money. Yet, what is money? Again, money is not an objective reality; it has no objective value. Take this green piece of paper, the dollar bill. Look at it -- it has no value. You cannot eat it, you cannot drink it, you cannot wear it. But then came along these master storytellers -- the big bankers, the finance ministers, the prime ministers -- and they tell us a very convincing story: "Look, you see this green piece of paper? It is actually worth 10 bananas." And if I believe it, and you believe it, and everybody believes it, it actually works. I can take this worthless piece of paper, go to the supermarket, give it to a complete stranger whom I've never met before, and get, in exchange, real bananas which I can actually eat. This is something amazing. You could never do it with chimpanzees. Chimpanzees trade, of course: "Yes, you give me a coconut, I'll give you a banana." That can work. But, you give me a worthless piece of paper and you except me to give you a banana? No way! What do you think I am, a human? (Laughter)
Τα χρήματα, είναι η πιο πετυχημένη ιστορία που δημιουργήθηκε και ειπώθηκε από ανθρώπους, επειδή είναι η μόνη που πιστεύουν όλοι. Δεν πιστεύουν όλοι στο Θεό, δεν πιστεύουν όλοι στα ανθρώπινα δικαιώματα, δεν πιστεύουν όλοι στον εθνικισμό, αλλά όλοι πιστεύουν στα χρήματα, και στο δολάριο. Πάρτε ακόμα και τον Οσάμα Μπιν Λάντεν. Μισούσε την αμερικανική πολιτική και την αμερικανική θρησκεία και την αμερικανική κουλτούρα, αλλά δεν είχε ενστάσεις στα αμερικανικά δολάρια. Στην πραγματικότητα του άρεσαν πολύ. (Γέλια)
Money, in fact, is the most successful story ever invented and told by humans, because it is the only story everybody believes. Not everybody believes in God, not everybody believes in human rights, not everybody believes in nationalism, but everybody believes in money, and in the dollar bill. Take, even, Osama Bin Laden. He hated American politics and American religion and American culture, but he had no objection to American dollars. He was quite fond of them, actually. (Laughter)
Για να συνοψίσω λοιπόν: Εμείς οι άνθρωποι ελέγχουμε τον κόσμο διότι ζούμε σε μια διπλή πραγματικότητα. Όλα τα άλλα ζώα ζουν σε μια αντικειμενική πραγματικότητα. Η πραγματικότητά τους αποτελείται από αντικειμενικές οντότητες, όπως ποτάμια και δέντρα και λιοντάρια και ελέφαντες. Εμείς οι άνθρωποι, επίσης ζούμε σε μια αντικειμενική πραγματικότητα. Στον κόσμο μας έχουμε επίσης ποτάμια και δέντρα και λιοντάρια και ελέφαντες. Αλλά μέσα στους αιώνες, έχουμε κατασκευάσει πάνω από αυτή την αντικειμενική πραγματικότητα μια δεύτερη φανταστική πραγματικότητα, μια πραγματικότητα αποτελούμενη από φανταστικές οντότητες, όπως έθνη, θεοί, χρήματα, εταιρείες. Αυτό που είναι εκπληκτικό είναι ότι όπως εξελισσόταν η ιστορία, αυτή η φανταστική πραγματικότητα έγινε όλο και πιο ισχυρή ώστε σήμερα, οι ισχυρότερες δυνάμεις στον κόσμο είναι αυτές οι φανταστικές οντότητες. Η επιβίωση των ποταμιών, των δέντρων, των λιονταριών και των ελεφάντων σήμερα εξαρτάται από τις αποφάσεις και τις επιθυμίες φανταστικών οντοτήτων, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Google, η Παγκόσμια Τράπεζα. Οντότητες που υπάρχουν μόνο στην φαντασία μας.
To conclude, then: We humans control the world because we live in a dual reality. All other animals live in an objective reality. Their reality consists of objective entities, like rivers and trees and lions and elephants. We humans, we also live in an objective reality. In our world, too, there are rivers and trees and lions and elephants. But over the centuries, we have constructed on top of this objective reality a second layer of fictional reality, a reality made of fictional entities, like nations, like gods, like money, like corporations. And what is amazing is that as history unfolded, this fictional reality became more and more powerful so that today, the most powerful forces in the world are these fictional entities. Today, the very survival of rivers and trees and lions and elephants depends on the decisions and wishes of fictional entities, like the United States, like Google, like the World Bank -- entities that exist only in our own imagination.
Ευχαριστώ. (Χειροκρότημα)
Thank you. (Applause)
Μπρούνο Γκιουσάνι: Γιουβάλ, έβγαλες ένα καινούργιο βιβλίο. Μετά τον Σάπιενς, έγραψες άλλο ένα, κυκλοφορεί στα Εβραϊκά, αλλά δεν έχει μεταφραστεί ακόμα...
Bruno Giussani: Yuval, you have a new book out. After Sapiens, you wrote another one, and it's out in Hebrew, but not yet translated into ...
ΓΝΧ: Δουλεύω την μετάφραση αυτή τη στιγμή.
Yuval Noah Harari: I'm working on the translation as we speak.
ΜΓ: Στο βιβλίο, αν καταλαβαίνω σωστά, ισχυρίζεσαι ότι οι εκπλητικές ανακαλύψεις που βιώνουμε αυτή τη στιγμή δεν θα κάνουν μόνο τις ζωές μας ευκολότερες, αλλά θα δημιουργήσουν, -και χρησιμοποιώ τα λόγια σου- «καινούργιες τάξεις και ταξικούς αγώνες, όπως και η βιομηχανική επανάσταση». Μπορείς να το αναλύσεις;
BG: In the book, if I understand it correctly, you argue that the amazing breakthroughs that we are experiencing right now not only will potentially make our lives better, but they will create -- and I quote you -- "... new classes and new class struggles, just as the industrial revolution did." Can you elaborate for us?
ΓΝΧ: Ναι. Στην βιομηχανική επανάσταση, είδαμε την δημιουργία μιας νέας τάξης, το αστικό προλεταριάτο. Ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνικοπολιτικής ιστορίας των τελευταίων 200 ετών ασχολήθηκε με αυτή την τάξη, και τα νέα προβλήματα και ευκαιρίες. Τώρα, βιώνουμε την δημιουργία μιας νέας τεράστιας τάξης άχρηστων ανθρώπων. (Γέλια) Ενώ οι υπολογιστές γίνονται καλύτεροι σε περισσότερους τομείς, υπάρχει η πιθανότητα ότι εκείνοι θα τα καταφέρνουν καλύτερα από εμάς στις περισσότερες δουλειές και θα κάνουν τους ανθρώπους περιττούς. Τότε το μεγάλο πολιτικό και οικονομικό ερώτημα του 21ου αιώνα θα είναι, «Γιατί χρειαζόμαστε τους ανθρώπους;» ή τουλάχιστον, «Γιατί χρειαζόμαστε τόσους πολλούς ανθρώπους;»
YNH: Yes. In the industrial revolution, we saw the creation of a new class of the urban proletariat. And much of the political and social history of the last 200 years involved what to do with this class, and the new problems and opportunities. Now, we see the creation of a new massive class of useless people. (Laughter) As computers become better and better in more and more fields, there is a distinct possibility that computers will out-perform us in most tasks and will make humans redundant. And then the big political and economic question of the 21st century will be, "What do we need humans for?", or at least, "What do we need so many humans for?"
ΜΓ: Έχεις απάντηση μέσα στο βιβλίο;
BG: Do you have an answer in the book?
ΓΝΧ: Επί του παρόντος, το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να τους κρατάμε χαρούμενους με ναρκωτικά και βιντεοπαιχνίδια... (Γέλια) αλλά αυτό δεν ακούγεται σαν ένα πολύ ελκυστικό μέλλον.
YNH: At present, the best guess we have is to keep them happy with drugs and computer games ... (Laughter) but this doesn't sound like a very appealing future.
ΜΓ: ΟΚ, οπότε βασικά λες στο βιβλίο και τώρα, για την συζήτηση σχετικά με τα στοιχεία μεγάλης οικονομικής ανισότητας, ότι είμαστε μόνο στην αρχή της διαδικασίας;
BG: Ok, so you're basically saying in the book and now, that for all the discussion about the growing evidence of significant economic inequality, we are just kind of at the beginning of the process?
ΓΝΧ: Πάλι, δεν είναι μια προφητεία, βλέπουμε απλά όλες τις πιθανότητες μπροστά μας. Μια πιθανότητα είναι η δημιουργία μιας τεράστιας τάξης άχρηστων ανθρώπων. Μια άλλη πιθανότητα είναι η διαίρεση του ανθρώπινου είδους σε διαφορετικές βιολογικές κάστες, με τους πλούσιους να αναβαθμίζονται σε εικονικούς θεούς, και οι φτωχοί να υποβαθμιστούν στο επίπεδο των άχρηστων ανθρώπων.
YNH: Again, it's not a prophecy; it's seeing all kinds of possibilities before us. One possibility is this creation of a new massive class of useless people. Another possibility is the division of humankind into different biological castes, with the rich being upgraded into virtual gods, and the poor being degraded to this level of useless people.
ΜΓ: Μου φαίνεται θα υπάρξει ακόμα μια ομιλία TED σε ένα δύο χρόνια. Ευχαριστώ Γιουβάλ, που έκανες το ταξίδι.
BG: I feel there is another TED talk coming up in a year or two. Thank you, Yuval, for making the trip.
ΓΝΧ: Ευχαριστώ! (Χειροκρότημα)
YNH: Thanks! (Applause)