As a kid, I used to dream about the ocean. It was this wild place full of color and life, home to these alien-looking, fantastical creatures. I pictured big sharks ruling the food chain and saw graceful sea turtles dancing across coral reefs.
Keď som bol malý, sníval som o oceáne. O tom divokom mieste plnom farieb a života, domove fantastických tvorov ako z inej planéty. Videl som žraloky na čele potravinového reťazca aj pôvabné morské korytnačky, tancujúce nad koralovým útesom.
As a marine biologist turned photographer, I've spent most of my career looking for places as magical as those I used to dream about when I was little. As you can see, I began exploring bodies of water at a fairly young age. But the first time I truly went underwater, I was about 10 years old. And I can still vividly remember furiously finning to reach this old, encrusted cannon on a shallow coral reef. And when I finally managed to grab hold of it, I looked up, and I was instantly surrounded by fish in all colors of the rainbow. That was the day I fell in love with the ocean.
Keď sa z morského biológa stal fotograf, väčšinu svojej práce som strávil hľadaním miest takých magických ako v mojich detských predstavách. Ako vidíte, vodný svet som začal objavovať v pomerne mladom veku. Ale prvé ozajstné potápanie prišlo, keď som mal desať. A stále si živo pamätám, ako strmhlavo plávam k starému, obrastenému delu na plytkom koralovom útese. Keď som sa ho konečne dotkol, pozrel som hore a všade naokolo boli ryby, hýriace všetkými farbami. V ten deň som sa zamiloval do oceánu.
Thomas Peschak
Thomas Peschak,
Conservation Photographer
ochranár a fotograf.
In my 40 years on this planet, I've had the great privilege to explore some of its most incredible seascapes for National Geographic Magazine and the Save Our Seas Foundation. I've photographed everything from really, really big sharks to dainty ones that fit in the palm of your hand. I've smelled the fishy, fishy breath of humpback whales feeding just feet away from me in the cold seas off Canada's Great Bear Rainforest. And I've been privy to the mating rituals of green sea turtles in the Mozambique Channel.
Počas 40 rokov na tejto planéte som mal tú obrovskú česť skúmať niektoré z najúžasnejších miest v mori pre časopis National Geographic a nadáciu Save Our Seas. Fotografoval som všetko od naozaj veľkých žralokov až po tie drobnučké, čo skryjete do dlane. Cítil som riadne rybací dych vráskavcov dlhoplutvých, ktoré sa kŕmili kúsok odo mňa v chladnom mori pri Veľkom medveďom pralese v Kanade. Nahliadol som do páriacich rituálov karety obrovskej v Mozambickom prielive.
Everyone on this planet affects and is affected by the ocean. And the pristine seas I used to dream of as a child are becoming harder and harder to find. They are becoming more compressed and more threatened. As we humans continue to maintain our role as the leading predator on earth, I've witnessed and photographed many of these ripple effects firsthand. For a long time, I thought I had to shock my audience out of their indifference with disturbing images. And while this approach has merits, I have come full circle. I believe that the best way for me to effect change is to sell love. I guess I'm a matchmaker of sorts and as a photographer, I have the rare opportunity to reveal animals and entire ecosystems that lie hidden beneath the ocean's surface. You can't love something and become a champion for it if you don't know it exists. Uncovering this -- that is the power of conservation photography.
Všetci na Zemi ovplyvňujeme oceán a oceán ovplyvňuje nás. Panenské moria, o ktorých som sníval ako dieťa, sa hľadajú čoraz ťažšie. Ich plocha sa stále zmenšuje a sú stále viac ohrozené. My ľudia si trvalo držíme rolu najväčšieho predátora na Zemi, a tak som na vlastné oči videl a fotografoval celú vlnu dôsledkov. Dlho som myslel, že publikum treba vytrhnúť z ľahostajnosti šokujúcimi výjavmi. A hoci tento prístup má svoj účinok, zase som bol na začiatku. Verím, že najlepší spôsob ako niečo zmeniť, je ponúkať lásku. Som taký netypický dohadzovač a ako fotograf mám vzácnu možnosť ukázať vám živočíchy a celé ekosystémy, ktoré ležia pod hladinou oceánu. Nemôžete niečo milovať a bojovať za to, ak neviete, že to jestvuje. Toto odhaľujem – to je sila ekofotografie.
(Music)
(hudba)
I've visited hundreds of marine locations, but there are a handful of seascapes that have touched me incredibly deeply. The first time I experienced that kind of high was about 10 years ago, off South Africa's rugged, wild coast. And every June and July, enormous shoals of sardines travel northwards in a mass migration we call the Sardine Run. And boy, do those fish have good reason to run. In hot pursuit are hoards of hungry and agile predators. Common dolphins hunt together and they can separate some of the sardines from the main shoal and they create bait balls. They drive and trap the fish upward against the ocean surface and then they rush in to dine on this pulsating and movable feast. Close behind are sharks. Now, most people believe that sharks and dolphins are these mortal enemies, but during the Sardine Run, they actually coexist. In fact, dolphins actually help sharks feed more effectively. Without dolphins, the bait balls are more dispersed and sharks often end up with what I call a sardine donut, or a mouth full of water. Now, while I've had a few spicy moments with sharks on the sardine run, I know they don't see me as prey. However, I get bumped and tail-slapped just like any other guest at this rowdy, rowdy banquet.
Navštívil som stovky miest v mori, ale je zopár takých, ktoré na mňa zapôsobili mimoriadne. Prvý veľký zážitok som mal asi pred desiatimi rokmi pri drsnom, divokom pobreží Južnej Afriky. Vždy v júni a júli obrovské húfy sardiniek putujú na sever pri hromadnom sťahovaní zvanom ťah sardiniek. A páni, tie rybky sa veru majú prečo hýbať! Záplava hladných a zdatných predátorov ich dravo prenasleduje. Delfín obyčajný loví v skupine. Tak možno oddeliť jedincov sardiniek od hlavného kŕdľa a uštvať ich v menšom húfe. Delfíny ženú a uväznia rybky tesne pod hladinou a potom sa vrhnú hodovať a je to pulzujúci, pohyblivý sviatok. V tesnom závese sú žraloky. Väčšina ľudí si myslí, že žraloky a delfíny sú smrteľní nepriatelia, ale fakt je, že počas ťahu sardiniek dobre spolunažívajú. Delfíny vlastne žralokom pomáhajú loviť efektívnejšie. Bez delfínov sa sardinky väčšmi rozptýlia a žralokovi často – ako vravievam – ostane iba „jednohubka“ či tlama plná vody. Aj keď som so žralokmi počas ťahu zažil pár horúcich chvíľ, viem, že ma nevnímajú ako korisť. Vždy však schytám pár faciek chvostom ako každý iný hosť na tomto divokom bankete.
From the shores of Africa we travel east, across the vastness that is the Indian Ocean to the Maldives, an archipelago of coral islands. And during the stormy southwest monsoon, manta rays from all across the archipelago travel to a tiny speck in Baa Atoll called Hanifaru. Armies of crustaceans, most no bigger than the size of your pupils, are the mainstay of the manta ray's diet. When plankton concentrations become patchy, manta rays feed alone and they somersault themselves backwards again and again, very much like a puppy chasing its own tail.
Od afrických brehov ideme na východ cez šíravu Indického oceánu na koralové súostrovie Maldivy. A počas búrok juhovýchodného monzúnu raje manty z celého súostrovia putujú k malému fliačiku Hanifaru v atole Bá. Armáda kôrovcov, často menších než veľkosť ľudskej zreničky, je pre manty hlavnou zložkou potravy. Keď sa koncentrácie planktónu stenčia, manta sa kŕmi samostatne a dokola sa krúti vzad v rade otočiek, celkom ako keď psík naháňa vlastný chvost.
(Music)
(hudba)
However, when plankton densities increase, the mantas line up head-to-tail to form these long feeding chains, and any tasty morsel that escapes the first or second manta in line is surely to be gobbled up by the next or the one after. As plankton levels peak in the bay, the mantas swim closer and closer together in a unique behavior we call cyclone feeding. And as they swirl in tight formation, this multi-step column of mantas creates its own vortex, sucking in and delivering the plankton right into the mantas' cavernous mouths. The experience of diving amongst such masses of hundreds of rays is truly unforgettable.
No keď hustota planktónu vzrastie, manty sa zoradia za sebou a vytvoria túto dlhú loviacu reťaz a každé chutné sústo, ktoré unikne prvej či druhej mante v rade, určite zhltne niektorá ďalšia. Keď je planktónu v zálive najviac, raje plávajú čoraz bližšie pri sebe a vidíme jedinečný jav – cyklónové kŕmenie. Krúžením v tesnom útvare, v tomto viacradovom valci manty utvoria vír, ktorý planktón vtiahne a donesie rovno do ich priepastných úst. Potápanie sa so stovkami týchto živočíchov je niečo nezabudnuteľné.
(Music)
(hudba)
When I first photographed Hanifaru, the site enjoyed no protection and was threatened by development. And working with NGOs like the Manta Trust, my images eventually helped Hanifaru become a marine-protected area. Now, fisherman from neighboring islands, they once hunted these manta rays to make traditional drums from their skins. Today, they are the most ardent conservation champions and manta rays earn the Maldivian economy in excess of 8 million dollars every single year.
Keď som prvýkrát fotil Hanifaru, netešilo sa nijakej ochrane a ohrozovala ho výstavba. S mimovládnymi organizáciami ako Manta Trust moje obrázky nakoniec pomohli Hanifaru stať sa chránenou morskou oblasťou. Rybári zo susediacich ostrovov voľakedy manty lovili pre ich kožu na výrobu bubnov. Dnes sú ich zanietenými ochrancami a raje prinášajú maldivskej ekonomike viac než 8 miliónov dolárov každý rok.
I have always wanted to travel back in time to an era where maps were mostly blank or they read, "There be dragons." And today, the closest I've come is visiting remote atolls in the western Indian Ocean. Far, far away from shipping lanes and fishing fleets, diving into these waters is a poignant reminder of what our oceans once looked like.
Vždy som chcel cestovať v čase späť do éry, keď boli mapy zväčša nepopísané či vraveli: „Tu žijú draci“. Najviac som sa tomu priblížil cestami na vzdialené atoly v západnom Indickom oceáne. Ďaleko, ďaleko od lodných trás a rybárskych flotíl potápanie v tunajších vodách nám trpko pripomína, aký bol oceán kedysi.
Very few people have heard of Bassas da India, a tiny speck of coral in the Mozambique Channel. Its reef forms a protective outer barrier and the inner lagoon is a nursery ground for Galapagos sharks. These sharks are anything but shy, even during the day. I had a bit of a hunch that they'd be even bolder and more abundant at night.
Veľmi málo ľudí pozná Bassas da India, malé koralové ostrovčeky v Mozambickom prielive. Ich útesy tvoria vonkajšiu ochrannú bariéru a lagúna vo vnútri je odchovňou pre žraloky galapágske. Tieto žraloky rozhodne nie sú plaché ani počas dňa. Cítil som v kostiach, že budú ešte smelšie a početnejšie v noci.
(Music)
(hudba)
Never before have I encountered so many sharks on a single coral outcrop. Capturing and sharing moments like this -- that reminds me why I chose my path.
V celom živote som nestretol toľko žralokov na jedinom koralovom útese. Zachytiť a podeliť sa o takéto momenty – to mi pripomína, prečo som sa na to dal.
Earlier this year, I was on assignment for National Geographic Magazine in Baja California. And about halfway down the peninsula on the Pacific side lies San Ignacio Lagoon, a critical calving ground for gray whales. For 100 years, this coast was the scene of a wholesale slaughter, where more than 20,000 gray whales were killed, leaving only a few hundred survivors. Today the descendents of these same whales nudge their youngsters to the surface to play and even interact with us.
Tento rok som pracoval pre časopis National Geographic na Baja California. Asi v strede tohto polostrova na tichomorskej strane leží lagúna San Ignacio, dôležité miesto, kde veľrybovce sivé rodia mláďatá. 100 rokov bolo pobrežie dejiskom celoplošných jatiek, kde bolo zabitých vyše 20 000 veľrybovcov sivých. Prežilo len pár sto jedincov. Potomkovia tých istých veľrýb dnes posielajú svoje mladé na hladinu, kde sa hrajú, a dokonca stretajú s nami.
(Music)
(hudba)
This species truly has made a remarkable comeback.
Tomuto druhu sa podaril naozaj obdivuhodný návrat.
Now, on the other side of the peninsula lies Cabo Pulmo, a sleepy fishing village. Decades of overfishing had brought them close to collapse. In 1995, local fisherman convinced the authorities to proclaim their waters a marine reserve. But what happened next was nothing short of miraculous. In 2005, after only a single decade of protection, scientists measured the largest recovery of fish ever recorded.
Na opačnej strane polostrova sa nachádza Cabo Pulmo, ospalá rybárska osada. Desaťročia nadmerného výlovu ju doviedli ku kolapsu. Roku 1995 miestni rybári presvedčili úrady, aby tieto vody vyhlásili za morskú rezerváciu. Čo sa stalo potom, bol hotový zázrak. Roku 2005, len po desiatich rokoch ochrany, vedci zaznamenali najrozsiahlejšiu obnovu populácie rýb vôbec.
But don't take my word for it -- come with me. On a single breath, swim with me in deep, into one of the largest and densest schools of fish I have ever encountered.
Ale načo slová – poďte so mnou! Na jeden nádych sa ponorme do hĺbky, do jedného z najväčších a najbohatších kŕdľov rýb, s akým som sa kedy stretol.
(Music)
(hudba)
We all have the ability to be creators of hope. And through my photography, I want to pass on the message that it is not too late for our oceans. And particularly, I want to focus on nature's resilience in the face of 7.3 billion people.
Všetci sme schopní vytvárať nádej. Svojimi fotografiami chcem šíriť odkaz, že ešte nie je neskoro pre naše oceány. A zamerať sa hlavne na odolnosť prírody, ktorá čelí 7,3 miliardám ľudí.
My hope is that in the future, I will have to search much, much harder to make photographs like this, while creating images that showcase our respectful coexistence with the ocean. Those will hopefully become an everyday occurrence for me.
Pevne verím, že v budúcnosti bude pre mňa oveľa ťažšie získať záber ako tento, kým práve obrazy vyjadrujúce našu úctu a koexistenciu s oceánom budú, dúfam, každodenným úkazom.
To thrive and survive in my profession, you really have to be a hopeless optimist. And I always operate on the assumption that the next great picture that will effect change is right around the corner, behind the next coral head, inside the next lagoon or possibly, in the one after it.
Na prežitie a úspech v mojej profesii treba byť beznádejným optimistom. A ja vždy vychádzam z predpokladu, že ďalší skvelý záber, ktorý prispeje k zmene, je niekde za rohom, za najbližším trsom koralu, vnútri ďalšej lagúny alebo azda v tej nasledujúcej.
(Music)
(hudba)