If you haven't ordered yet, I generally find the rigatoni with the spicy tomato sauce goes best with diseases of the small intestine.
Nếu bạn chưa gọi món thì tôi thấy mì ống với sốt cà chua cay ăn kèm tuyệt nhất là với những căn bệnh của ruột non.
(Laughter)
(Cười)
So, sorry -- it just feels like I should be doing stand-up up here because of the setting. No, what I want to do is take you back to 1854 in London for the next few minutes, and tell the story -- in brief -- of this outbreak, which in many ways, I think, helped create the world that we live in today, and particularly the kind of city that we live in today. This period in 1854, in the middle part of the 19th century, in London's history, is incredibly interesting for a number of reasons. But I think the most important one is that London was this city of 2.5 million people, and it was the largest city on the face of the planet at that point. But it was also the largest city that had ever been built.
Thật là xin lỗi, nhưng dường như tôi đứng ở đây là do sự sắp đặt mà thôi. Không, thực ra tôi muốn đưa bạn trở về năm 1854 tại Luân Đôn trong vài phút tới đây, và kể một câu chuyện ngắn thôi, về bùng nổ dịch bệnh mà với nhiều cách khác nhau, tôi cho rằng, đã tạo nên thế giới chúng ta sống hôm nay, đặc biệt là kiểu đô thị chúng ta đang sống Thời đó năm 1854, giữa thế kỉ 19, trong lịch sử Luân Đôn, là thời kì vô cùng thú vị vì một số lý do. Nhưng tôi nghĩ lý do quan trọng nhất đó là Luân Đôn là thành phố với 2,5 triệu dân, và là thành phố đông đúc nhất trên hành tinh tại thời điểm đó. Cũng là thành phố lớn nhất được xây dựng.
And so the Victorians were trying to live through and simultaneously invent a whole new scale of living: this scale of living that we, you know, now call "metropolitan living." And it was in many ways, at this point in the mid-1850s, a complete disaster. They were basically a city living with a modern kind of industrial metropolis with an Elizabethan public infrastructure. So people, for instance, just to gross you out for a second, had cesspools of human waste in their basement. Like, a foot to two feet deep. And they would just kind of throw the buckets down there and hope that it would somehow go away, and of course it never really would go away. And all of this stuff, basically, had accumulated to the point where the city was incredibly offensive to just walk around in.
Những kẻ chiến thắng đã sống đồng thời tạo nên một phong cách sống hoàn toàn mới: phong cách mà hiện giờ chúng ta gọi là "lối sống đô thị" như các bạn đã biết. Và theo nhiều góc nhìn khác nhau, những năm 1850 ấy, nó thực sự là tai họa Chúng về cơ bản là kiểu sống đô thị với những khu công nghiệp hiện đại và cơ sở hạ tầng công cộng mang phong hướng Elizabeth Giả sử có người đưa quý vị ra ngoài trong chốc lát và có những hầm chất thải trong tầng hầm của họ, sâu cỡ một đến hai bàn chân. Họ chỉ ném những cái xô xuống đó thôi và hy vọng nó sẽ biến mất bằng cách nào đó nhưng dĩ nhiên nó chẳng thể biến mất rồi. Tất cả những thứ đó, về cơ bản, dần tích luỹ đến độ mà chỉ đi bộ loanh quanh trong thành phố thôi cũng đã rất khó chịu.
It was an amazingly smelly city. Not just because of the cesspools, but also the sheer number of livestock in the city would shock people. Not just the horses, but people had cows in their attics that they would use for milk, that they would hoist up there and keep them in the attic until literally their milk ran out and they died, and then they would drag them off to the bone boilers down the street. So, you would just walk around London at this point and just be overwhelmed with this stench. And what ended up happening is that an entire emerging public health system became convinced that it was the smell that was killing everybody, that was creating these diseases that would wipe through the city every three or four years. And cholera was really the great killer of this period.
Nó là một thành phố bốc mùi kinh khủng. Không chỉ vì những hầm chất thải, mà còn bởi lượng gia súc trong thành phố sẽ khiến mọi người sốc. Không chỉ có ngựa, họ còn nuôi bò trên tầng áp mái để lấy sữa, họ kéo bò lên và cứ thế nuôi chúng trên căn áp mái cho đến khi chúng cạn kiệt sữa và chết đi, rồi người ta sẽ kéo chúng ra rồi đưa vào những nồi nấu xương trên đường. Thế nên chỉ cần đi dạo quanh Luân Đôn ở thời điểm này thôi thì bạn cũng sẽ bị choáng bởi mùi hôi ấy. Kết quả là toàn bộ hệ thống y tế công cộng mới lập bị thuyết phục rằng chính thứ mùi hôi chết người ấy, cái mùi tạo ra các dịch bệnh. sẽ quét qua thành phố 3 đến 4 năm một lần Dịch tả chính là tên sát nhân thời kì này.
It arrived in London in 1832, and every four or five years another epidemic would take 10,000, 20,000 people in London and throughout the U.K. And so the authorities became convinced that this smell was this problem. We had to get rid of the smell. And so, in fact, they concocted a couple of early, you know, founding public-health interventions in the system of the city, one of which was called the "Nuisances Act," which they got everybody as far as they could to empty out their cesspools and just pour all that waste into the river. Because if we get it out of the streets, it'll smell much better, and -- oh right, we drink from the river. So what ended up happening, actually, is they ended up increasing the outbreaks of cholera because, as we now know, cholera is actually in the water. It's a waterborne disease, not something that's in the air. It's not something you smell or inhale; it's something you ingest.
Nó đã tràn vào Luân Đôn năm 1832, và cứ bốn hay năm năm, một trận khác tiếp tục cướp đi mạng sống của 10-20 ngàn người ở London và trên khắp liên hiệp Anh. Và rồi chính quyền đã bị thuyết phục rằng thứ mùi kia chính là vấn đề mà chúng ta cần phải tháo gỡ Trên thực tế, họ đã dự thảo phương án từ sớm, bạn biết đấy, mhững thiết lập vì sức khỏe cộng đồng trên toàn hệ thống thành phố một trong số đó là "Đạo luật can thiệp" theo đó họ đưa người dân đi xa nhất có thể để dọn sạch tất cả hầm chứa và đổ tất cả chất thải xuống sông Vì nếu ta đưa chúng ra khỏi đường phố, không khí sẽ dễ chịu hơn và, phải rồi, chúng ta uống nước sông. Và điều cuối cùng thực sự xảy ra là một trận bùng phát dịch tả bởi vì, giờ chúng ta đã biết, mầm dịch tả thực sự phát ra từ nước chứ không phải từ bất cứ thứ gì trong không khí không phải thứ bạn hít mà là thứ bạn ăn
And so one of the founding moments of public health in the 19th century effectively poisoned the water supply of London much more effectively than any modern day bioterrorist could have ever dreamed of doing. So this was the state of London in 1854, and in the middle of all this carnage and offensive conditions, and in the midst of all this scientific confusion about what was actually killing people, it was a very talented classic 19th century multi-disciplinarian named John Snow, who was a local doctor in Soho in London, who had been arguing for about four or five years that cholera was, in fact, a waterborne disease, and had basically convinced nobody of this. The public health authorities had largely ignored what he had to say. And he'd made the case in a number of papers and done a number of studies, but nothing had really stuck. And part of -- what's so interesting about this story to me is that in some ways, it's a great case study in how cultural change happens, how a good idea eventually comes to win out over much worse ideas. And Snow labored for a long time with this great insight that everybody ignored.
Và một trong những sáng lập ở thời kì đầu vì sức khỏe cộng đồng thế kỉ 19 làm nhiễm độc nặng nguồn cấp nước của London hơn cả tác nhân sinh học hiện đại từng được nghĩ tới Đó là thời kì ở London năm 1854, và giữa tất cả sự tàn phá và đe dọa giữa những bế tắc của khoa học trong việc tìm ra thứ gì thực sự đang giết người và một người đa kỉ luật, vô cùng tài năng, sống giữa thế kỉ 19 tên John Snow là bác sĩ trạm xá vùng Soho tại London đã tranh luận trong suốt 4 đến 5 năm rằng dịch tả là bệnh đường nước nhưng không ai bị thuyết phục Hội đồng sức khỏe cộng đồng đã bỏ ngoài tất cả những gì ông nói Ông đã dựng tình huống trên giấy và làm hàng loạt các thí nghiệm nhưng không có gì vướng mắc. Và phần tôi thấy vô cùng thú vị là mô hình nghiên cứu về những thay đổi văn hóa về những ý tưởng tuyệt vời nảy sinh và vượt lên những ý tưởng tồi Và Snow miệt mài nghiên cứu rất lâu với sáng trí vĩ đại mà mọi người đều bỏ qua.
And then on one day, August 28th of 1854, a young child, a five-month-old girl whose first name we don't know, we know her only as Baby Lewis, somehow contracted cholera, came down with cholera at 40 Broad Street. You can't really see it in this map, but this is the map that becomes the central focus in the second half of my book. It's in the middle of Soho, in this working class neighborhood, this little girl becomes sick and it turns out that the cesspool, that they still continue to have, despite the Nuisances Act, bordered on an extremely popular water pump, local watering hole that was well known for the best water in all of Soho, that all the residents from Soho and the surrounding neighborhoods would go to.
Rồi đến một ngày, ngày 28 tháng 8 năm 1854 một đứa trẻ, bé gái 5 tháng tuổi mà nay chúng ta vẫn không biết tên họ của cô ta chỉ biết cô bé với tên Baby Lewis, con bé mắc dịch tả và chết tại 40 Broad Street Bạn không thể nhìn ra trên bản đồ đâu, nhưng đây chính là bản đồ nó đóng một phần quan trọng ở phần 2 trong cuốn sách tôi viết Ở vùng trung Soho, giữa người dân lao động cô bé này dần trở nên ốm yếu và hóa ra những hầm chất thải mà người dân vẫn sử dụng, dù đã có Đạo luật can thiệp nằm sát cạnh nguồn bơm nước chính nguồn cấp nước địa phương nổi tiếng toàn Soho với chất nước tốt mà tất cả cư dân của Soho và các vùng phụ cận đều đến để lấy nước
And so this little girl inadvertently ended up contaminating the water in this popular pump, and one of the most terrifying outbreaks in the history of England erupted about two or three days later. Literally, 10 percent of the neighborhood died in seven days, and much more would have died if people hadn't fled after the initial outbreak kicked in. So it was this incredibly terrifying event. You had these scenes of entire families dying over the course of 48 hours of cholera, alone in their one-room apartments, in their little flats. Just an extraordinary, terrifying scene. Snow lived near there, heard about the outbreak, and in this amazing act of courage went directly into the belly of the beast because he thought an outbreak that concentrated could actually potentially end up convincing people that, in fact, the real menace of cholera was in the water supply and not in the air. He suspected an outbreak that concentrated would probably involve a single point source. One single thing that everybody was going to because it didn't have the traditional slower path of infections that you might expect.
Rồi cô bé cũng đến và vô tình gây nhiễm nước của trạm cấp đông đúc này và dẫn tới trận bùng nổ dịch tả kinh hoàng trong suốt lịch sử Anh quốc lan tràn chỉ sau hai hoặc ba ngày mà thôi. 10% cư dân chết chỉ trong bảy ngày sẽ còn nhiều người chết nếu họ không di tản sau trường hợp ủ bệnh đầu tiên phát ra. Đó chính là sự kiện kinh hoàng này Bạn sẽ chứng kiến cái chết của cả gia đình sau hơn 48 tiếng dịch tả ủ bệnh, từng người một trong những khu căn hộ nhỏ Một cảnh tượng kinh hoàng quá sức. Snow sống gần đó, nghe tin về bệnh dịch và với lòng dũng cảm phi thường, ông đã đi vào hang hổ vì ông cho rằng một trận bùng dịch nếu được lưu ý sẽ mạnh mẽ khiến mọi người tin rằng mầm bệnh dịch tả thực sự phát ra từ nước, không phải không khí Ông ngờ rằng một trận dịch được lưu ý có thể sẽ chỉ điểm nguồn bệnh Chỉ một điểm mà mọi người đều kéo tới do không tồn tại lối mòn rút ngắn việc truyền nhiễm mà bạn có thể đã nghĩ đến.
And so he went right in there and started interviewing people. He eventually enlisted the help of this amazing other figure, who's kind of the other protagonist of the book -- this guy, Henry Whitehead, who was a local minister, who was not at all a man of science, but was incredibly socially connected; he knew everybody in the neighborhood. And he managed to track down, Whitehead did, many of the cases of people who had drunk water from the pump, or who hadn't drunk water from the pump. And eventually Snow made a map of the outbreak. He found increasingly that people who drank from the pump were getting sick. People who hadn't drunk from the pump were not getting sick. And he thought about representing that as a kind of a table of statistics of people living in different neighborhoods, people who hadn't, you know, percentages of people who hadn't, but eventually he hit upon the idea that what he needed was something that you could see. Something that would take in a sense a higher-level view of all this activity that had been happening in the neighborhood.
Ông đã đúng và đi hỏi chuyện mọi người Ông đã có sự trợ giúp đắc lực từ những số liệu thống kê và cũng là nội dung chính của cuốn sách Henry Whitehead, thị trưởng địa phương không có khái niệm về khoa học, nhưng quan hệ xã hội rộng rãi Ông ta biết rõ tất cả cư dân trong vùng Và cố điều tra, Whitehead thực sự đã làm, Rất nhiều trường hợp uống nước từ trạm bơm và cả người không uống nước từ trạm bơm ấy Cuối cùng, Snow vẽ ra bản đồ của trận bùng nổ dịch Ông dần nhận ra người uống nước từ trạm bơm đang dần ốm yếu Người không uống nước ở đó thì không hề gì Và ông nghĩ về cách để mô tả giống kiểu bảng thống kê dân cư sống tại những vùng khác nhau người không uống nước, chiếm tỉ lệ riêng nhưng cuối cùng ông lại có ý nghĩ rằng thứ ông cần không phải thứ quý vị thấy Thứ mà thực sự ý nghĩa ở góc nhìn cao hơn bao trùm toàn bộ hoạt động đã diễn ra trong vùng dân cư này
And so he created this map, which basically ended up representing all the deaths in the neighborhoods as black bars at each address. And you can see in this map, the pump right at the center of it and you can see that one of the residences down the way had about 15 people dead. And the map is actually a little bit bigger. As you get further and further away from the pump, the deaths begin to grow less and less frequent. And so you can see this something poisonous emanating out of this pump that you could see in a glance. And so, with the help of this map, and with the help of more evangelizing that he did over the next few years and that Whitehead did, eventually, actually, the authorities slowly started to come around. It took much longer than sometimes we like to think in this story, but by 1866, when the next big cholera outbreak came to London, the authorities had been convinced -- in part because of this story, in part because of this map -- that in fact the water was the problem.
Và ông thiết lập bản đồ này về cơ bản thể hiện lượng người chết tại những vùng dân cư là những cột đen tại mỗi địa điểm Và quý vị có thể thấy ở đây, trạm bơm ngay tại trung tâm và một vùng dân cư bên đường với khoảng 15 người chết Và bản đồ thực tế rộng hơn một chút Khi quý vị nhìn rộng ra từ trạm bơm lượng người chết giảm dần Và bạn có thể thấy có thứ độc hại lan ra từ trạm bơm chỉ bằng một cái nhìn lướt qua Và rồi, với bản đồ này, cộng thêm những lời loan báo tin vui rằng ông đã thành công đồn cả mấy năm sau và Whitehead cũng vậy, cuối cùng thì, các cơ quan chức năng dần hiểu ra. Mất nhiều thời gian hơn thường lệ để ta muốn nghĩ về chuyện này Nhưng trước năm 1866, khi trận dịch lớn tiếp theo bùng nổ tại London chính quyền đã bị thuyết phục, phần vì câu chuyện này phần vì bản đồ này, nhưng thực tế nước vẫn là một vấn đề
And they had already started building the sewers in London, and they immediately went to this outbreak and they told everybody to start boiling their water. And that was the last time that London has seen a cholera outbreak since. So, part of this story, I think -- well, it's a terrifying story, it's a very dark story and it's a story that continues on in many of the developing cities of the world. It's also a story really that is fundamentally optimistic, which is to say that it's possible to solve these problems if we listen to reason, if we listen to the kind of wisdom of these kinds of maps, if we listen to people like Snow and Whitehead, if we listen to the locals who understand what's going on in these kinds of situations. And what it ended up doing is making the idea of large-scale metropolitan living a sustainable one.
Họ đã xây dựng những cống nước ở London và lập tức trải qua trận phát dịch này họ yêu cầu người dân đun nước dùng Và đó cũng là lần cuối London trải qua trận bùng nổ dịch tả Một phần câu chuyện, tôi nghĩ, thật đáng buồn nó là câu chuyện ảm đạm và là câu chuyện còn diễn ra tại những đô thị đang phát triển trên thế giới Nó cũng là câu chuyện có những điều khá lạc quan rằng vấn đề có thể được tháo gỡ nếu ta biết lắng nghe nguyên nhân, nghe điều thông thái từ bản đồ kiểu này nghe theo những người như Snow, Whitehead lắng nghe dân địa phương, những người hiểu điều gì thực sự đang diễn ra trong những bối cảnh như thế này Và cuối cùng là biết kiến tạo nên ý tưởng về một vùng đô thị rộng lớn bền vững
When people were looking at 10 percent of their neighborhoods dying in the space of seven days, there was a widespread consensus that this couldn't go on, that people weren't meant to live in cities of 2.5 million people. But because of what Snow did, because of this map, because of the whole series of reforms that happened in the wake of this map, we now take for granted that cities have 10 million people, cities like this one are in fact sustainable things. We don't worry that New York City is going to collapse in on itself quite the way that, you know, Rome did, and be 10 percent of its size in 100 years or 200 years. And so that in a way is the ultimate legacy of this map. It's a map of deaths that ended up creating a whole new way of life, the life that we're enjoying here today. Thank you very much.
Khi người ta nhìn vào 10% cư dân trong vùng mình chết chỉ trong có bảy ngày sẽ có một sự đồng tình lan rộng rằng điều ấy chả thể tiếp diễn rằng người ta không thể sống tại thành phố với 2,5 triệu dân Nhưng vì Snow đã thành công, vì bản đồ này vì hàng loạt những cải cách diễn ra trong sự nhận thức về bản đồ này chúng ta giờ đây cho là đương nhiên rằng thành phố với 10 triệu dân thành phố giống như hiện giờ là bền vững Chúng ta không hề lo lắng rằng New York sẽ tự nó mà sụp đổ giống kiểu, bạn biết đấy, Rome đã trải qua và chỉ còn rộng bằng 10% trước kia trong 100 hoặc 200 năm Và theo hướng đó, chỉ còn bản đồ này như là di sản cuối cùng Đây là bản đồ của nỗi chết chóc nhưng lại kiến tạo một con đường mới của sự sống cuộc sống mà chúng ta tận hưởng hôm nay. Trân trọng cảm ơn.