There is nothing bigger or older than the universe. The questions I would like to talk about are: one, where did we come from? How did the universe come into being? Are we alone in the universe? Is there alien life out there? What is the future of the human race?
Nuk asgjë më të madhe dhe më të vjetër se universi. Pyetjeve tuaja që do të doja tju përgjigjem janë: Një, nga kemi ardhur? Si erdhi deri ne egzistim universit? A jemi të vetëm ne univers? A ka jet jashtëtokësore? Cila është e ardhmja e racës njerzore?
Up until the 1920s, everyone thought the universe was essentially static and unchanging in time. Then it was discovered that the universe was expanding. Distant galaxies were moving away from us. This meant they must have been closer together in the past. If we extrapolate back, we find we must have all been on top of each other about 15 billion years ago. This was the Big Bang, the beginning of the universe.
Deri ne vitet e 1920ta. të gjithë mendonin se universi është static dhe i pandryshueshëm në kohë Pastaj u zbulua se universi po zgjerohej. Galaksitë e largëta po largoheshin nga ne. Kjo do te thote se ato duhet të ishin sbashku afër njëra tjetres në të kaluarën. nëse hulumtojm mbrapa ne do të gjejmë se ne duhet të ishim të gjithë njeri mbi tjetrin afërsisht para 15 bilion viteve Ky ishte Big Bengu, fillimi i universit.
But was there anything before the Big Bang? If not, what created the universe? Why did the universe emerge from the Big Bang the way it did? We used to think that the theory of the universe could be divided into two parts. First, there were the laws like Maxwell's equations and general relativity that determined the evolution of the universe, given its state over all of space at one time. And second, there was no question of the initial state of the universe.
Por a kishte diçka tjetër para Bing bengut? Nëse jo, qka e krijoi universin? Pse universi u shfaq nga Big Bangu në kete mënyrë? Ne jemi mësuar të mendojm se teoria e universit mund të ndahet në dy pjes. Së pari, ishin ligjet si i ekuacioni i Maxwellit dhe ligji i përgjithshëm i relativitetit te cilët përcaktonin evolucionin e universit, duke ia dhënë gjëndjen në gjithë hapsirën në të njëjtën kohë. dhe së dyti, nuk kishte asnjë pyetje për gjendjen fillestare të universit.
We have made good progress on the first part, and now have the knowledge of the laws of evolution in all but the most extreme conditions. But until recently, we have had little idea about the initial conditions for the universe. However, this division into laws of evolution and initial conditions depends on time and space being separate and distinct. Under extreme conditions, general relativity and quantum theory allow time to behave like another dimension of space. This removes the distinction between time and space, and means the laws of evolution can also determine the initial state. The universe can spontaneously create itself out of nothing.
Kemi bërë një përparim të madh në pjesën e parë, dhe tash kemi njohuritë e ligjit të evolucionit në të gjitha pervec kushtet ekstreme. por deri para pak kohësh, ne kishim shum pak ide lidhur me kushtet fillestare të universit. Sidoqoftë, kjo ndarje në ligjet e zhvillimit dhe gjendjes fillestare mvaret në kohën dhe hapsiren të ndara dhe të veçanta. Në kushtet ekstreme, relativiteti i përgjithshem dhe teoria e kuantitetit i lejojnë kohës sillet si një dimension tjetër i hapsirës Kjo heq dallimin në mes të kohës dhe hapsirës dhe dmth që ligji i evolucionit gjithëashtu mundet të përcaktoj gjendjen e tij fillestare. Universi mundet të krijoj spontanisht vetveten nga asgjë.
Moreover, we can calculate a probability that the universe was created in different states. These predictions are in excellent agreement with observations by the WMAP satellite of the cosmic microwave background, which is an imprint of the very early universe. We think we have solved the mystery of creation. Maybe we should patent the universe and charge everyone royalties for their existence.
përmë shumë, ne mundë te kalkulojm nje probabilitet që universi është krijuar në gjendje të ndryshme. Këto parashikime janë pajtueshmëri te shkëlqyeshme me vrojtimet nga sateliti WMAP të prapavis mikrovalore kozmike, e cila është një përftyrim i universit të hershëm Ne mendojm se kemi zgjidhur misterin e krijimit Ndoshta ne do duhej të patentojm universin dhe të kërkojm qira nga të tjerët për egzistencën e tyre.
I now turn to the second big question: are we alone, or is there other life in the universe? We believe that life arose spontaneously on the Earth, so it must be possible for life to appear on other suitable planets, of which there seem to be a large number in the galaxy.
Tani do t'i kthehem pyetjes së dytë të madhe a jemi të vetëm, apo egziston edhe ndonjë jet tjetër në univers? Ne besojm që jeta në tokë u ngrit spontanisht prandaj është e mundur që jeta të paraqitet edhe në planetët tjerë të përshtatshëm, të cilët duket të jenë në numër të madh në galaksi.
But we don't know how life first appeared. We have two pieces of observational evidence on the probability of life appearing. The first is that we have fossils of algae from 3.5 billion years ago. The Earth was formed 4.6 billion years ago and was probably too hot for about the first half billion years. So life appeared on Earth within half a billion years of it being possible, which is short compared to the 10-billion-year lifetime of a planet of Earth type. This suggests that the probability of life appearing is reasonably high. If it was very low, one would have expected it to take most of the ten billion years available.
Por ne nuk e dim se si u paraqit jeta për her të parë Ne kemi dy copa evidence qe mund te shikojme në gjasën e paraqitjes së jetës. E para është se kemi fosilet e algave të vjetra 3.5 bilion vjet. Toka u formua para 4.6 bilion vitesh dhe ka qenë shum e nxet gjat gjysmës së bilion viteve të para. Pra jeta në tok u shfaq të mundusuara gjat gjysmës se bilion viteve të para që është koh e shkurt krahasuar me jetëgjatësin e saj prej 10 bilion vitesh të një planeti siq është toka. Kjo na sugjeron se gjasat e paraqitjes së jetës janë arsyeshmerisht të mdha Nëse ishte shumë e ulët, dikush do të kishte pritur të merr shumicën e dhjet bilion vjetëve që i ka në dispozicion
On the other hand, we don't seem to have been visited by aliens. I am discounting the reports of UFOs. Why would they appear only to cranks and weirdos? If there is a government conspiracy to suppress the reports and keep for itself the scientific knowledge the aliens bring, it seems to have been a singularly ineffective policy so far. Furthermore, despite an extensive search by the SETI project, we haven't heard any alien television quiz shows. This probably indicates that there are no alien civilizations at our stage of development within a radius of a few hundred light years. Issuing an insurance policy against abduction by aliens seems a pretty safe bet.
Në anën tjetër, spo duket të kemi qen të vizituar nga jashtëtoksorët. Unë jam tu i diskutu raportet e UFO-ve. Pse ata do të i paraqiteshin vetëm njerzve të fiksuar dhe të çuditshëm Nëse është një konsipiracion i qeverisë ti shtyp raportet dhe ti mbaj për vete diturin shkencore që sjellin jashtokësoret, siç po duket ka qen një politik jo efektive. Gjithëashtu, pavarsisht nga hulumitimet intenzive e projektik SETI, ne nuk kemi ndëgjuar asnje emision kuiz televiziv nga jashtëtoksorët Kjo sipas gjitha gjasave tregon se nuk ka civilizime jashtëtokësore të nivelit tonë të zhvillimit në rreze prej qindra vite dritë. lëshimin e një polise sigurimi kundër rrëmbimit prej jashtëtokësorve duket të jetë një bast i sigurt
This brings me to the last of the big questions: the future of the human race. If we are the only intelligent beings in the galaxy, we should make sure we survive and continue. But we are entering an increasingly dangerous period of our history. Our population and our use of the finite resources of planet Earth are growing exponentially, along with our technical ability to change the environment for good or ill. But our genetic code still carries the selfish and aggressive instincts that were of survival advantage in the past. It will be difficult enough to avoid disaster in the next hundred years, let alone the next thousand or million.
Kjo me sjell tek pyetja e fundit e madhe: E ardhmja e racës njerzore. Nëse jemi ne gjallesat e vetme intelegjente në galaksi, atëher ne duhet të sigurohemi që do të mbijetojmë dhe të vazhdojm. Por ne po hyjm në një periudh të historis tonë me rrezikshmëri në ngritje. Popullata jonë dhe shfrytëzimi i resurseve të kufizuara të tokës janë duke u rritur eksponencialisht, sbashku me aftësit tona teknologjike që të ndrrojm rrethinën për të mirë apo të keq. Por kodi gjenetik ende bart instiktet vetjake dhe agresive të cilat ishin përparsit e mbijetesës në të kaluarën Do të jet mjaft vështir për tu larguar katastrofës në njëqind vitet e ardhëshme, edhe me e veshite per njëmij apo milion e ardhshëm.
Our only chance of long-term survival is not to remain inward-looking on planet Earth, but to spread out into space. The answers to these big questions show that we have made remarkable progress in the last hundred years. But if we want to continue beyond the next hundred years, our future is in space. That is why I am in favor of manned -- or should I say, personned -- space flight.
Shanci i vetëm i mbijeteses tonë afatëgjate është të mos rrim duke përgjuar nga planeti tokë, por të shpërndahemi nëpër gjithësi. Përgjigjëjet në këto pyetje të mdha tregojn se ne kemi bërë një progres të dukshëm në njëqind vitet e fundit. Por nëse dëshirojm te vazhdojm në njëqind vitet e ardhëshme, e ardhëmja jonë është në gjithësi. Kjo është pse une jam ne favor te drejtimit apo më mirë te them, i mishëruar me fluturimin në gjithësi
All of my life I have sought to understand the universe and find answers to these questions. I have been very lucky that my disability has not been a serious handicap. Indeed, it has probably given me more time than most people to pursue the quest for knowledge. The ultimate goal is a complete theory of the universe, and we are making good progress. Thank you for listening.
Gjithë jetën time kam kërkuar për të kuptuar universin dhe për të gjetur përgjigjëjet të këtyre pyetjeve Unë kam qenë shumë me fat që pa aftësia ime nuk ka qen hendikep serioz të vërtetë, ajo ndoshta më ka dhënë më shumë kohë se sa shumica e njerëzve për të ndjekur kërkesën për njohuri. Caku i fundit është teoria komplete e universit dhe ne jemi duke bërë përparim të mirë Ju falemnderit që më ndëgjuat.
Chris Anderson: Professor, if you had to guess either way, do you now believe that it is more likely than not that we are alone in the Milky Way, as a civilization of our level of intelligence or higher? This answer took seven minutes, and really gave me an insight into the incredible act of generosity this whole talk was for TED.
Chris Anderson: Profesor, po të duhej të jepnit mendimin sidoqoft, tani a besoni se ka më shumë gjasa për po se sa për jo që ne jemi të vetëm në Rrugën e Qumshtit si civilizim i nivelit tonë të intelegjencës apo më të lart? Kjo përgjigjëje mori vetëm shtatë minuta, dhe vërtet më dha një pasqyrë në një akt të bujarisë e tëra kjo ligjërat ishte për TED
Stephen Hawking: I think it quite likely that we are the only civilization within several hundred light years; otherwise we would have heard radio waves. The alternative is that civilizations don't last very long, but destroy themselves.
Stephen Hawking: Unë mendoj se është mjaft e mundshme që ne jemi të qytetërimit vetëm në disa qindra vite drite; përndryshe ne do të dëgjonim radio valët Alternativ tjetër është se civilizimet nuk jetojn gjat. po e shkatërrojn vetveten.
CA: Professor Hawking, thank you for that answer. We will take it as a salutary warning, I think, for the rest of our conference this week. Professor, we really thank you for the extraordinary effort you made to share your questions with us today. Thank you very much indeed.
CA: Profesor Hawking, ju falemderës për përgjigjejet tuaja. Ne do ta marrim këtë si një paralajmërim të dobishëm, mendoj, për pjesën e mbetur te konferencës son gjatë kësaj jave Profesor, ne ju falemnderojmë për mundin e jashtëzakonshëm që keni bërë që ti ndarë pyetjet tuaja me ne sot. Ju falemnderës shumë.
(Applause)
(Duartrokitjet)