If you ask evolutionary biologists when did humans become humans, some of them will say that, well, at some point we started standing on our feet, became biped and became the masters of our environment. Others will say that because our brain started growing much bigger, that we were able to have much more complex cognitive processes. And others might argue that it's because we developed language that allowed us to evolve as a species. Interestingly, those three phenomena are all connected. We are not sure how or in which order, but they are all linked with the change of shape of a little bone in the back of your neck that changed the angle between our head and our body. That means we were able to stand upright but also for our brain to evolve in the back and for our voice box to grow from seven centimeters for primates to 11 and up to 17 centimetres for humans.
Nëse pyesni biologët evolucionarë kur u bënë njerëzit njerëz, disa prej tyre do të thonë se, epo, në një pikë ne filluam të qëndrojmë mbi këmbët tona, u bëmë dykëmbësh dhe u bëmë zotërit e mjedisit tonë. Të tjerë do thonë se meqë truri ynë filloi të rritej shumë më tepër, ne ishim në gjendje të kishim procese mendore shumë më komplekse. Dhe të tjerë mund të argumentojnë se është sepse zhvilluam gjuhët që arritëm të evoluonim si specie. Çuditërisht, të treja këto fenomene janë të lidhura. Ne nuk jemi të sigurt se si apo në ç'rradhitje, por ato janë të gjitha të ndërlidhura me ndryshimin e formës së një kocke të vogël në pjesën e prapme të qafës që ndryshoi këndin mes kokës dhe trupit tonë. Kjo do të thotë se ne ishim në gjendje të qëndronim në këmbë por edhe për trurin tonë të evoluonte në shpinë dhe për kordat tona zanore të rriteshin nga shtatë centimetra për gjitarët deri në 11 dhe 17 centimetra për njerëzit.
And this is called the descent of the larynx. And the larynx is the site of your voice. When baby humans are born today, their larynx is not descended yet. That only happens at about three months old. So, metaphorically, each of us here has relived the evolution of our whole species. And talking about babies, when you were starting to develop in your mother's womb, the first sensation that you had coming from the outside world, at only three weeks old, when you were about the size of a shrimp, were through the tactile sensation coming from the vibrations of your mother's voice.
Kjo quhet prejardhja e gurmazit. Gurmazi është vendqëndrimi i zërit tuaj. Kur bebet lindin, gurmazi i tyre ende nuk është formuar. Kjo ndodh vetëm kur janë rreth tre muajsh. Pra, metaforikisht, secili prej nesh këtu ka rijetuar evolucionin e gjithë species sonë. Dhe meqë ra fjala tek foshnjet, kur ju po fillonit të zhvilloheshit në barkun e nënës suaj, ndjesia e parë që keni pasur nga bota e jashtme, kur ishit vetëm tre javësh, në madhësinë e një karkaleci deti, ishte përmes ndjeshmërisë prekëse që vinte nga dridhjet e zërit të nënës suaj.
So, as we can see, the human voice is quite meaningful and important at the level of the species, at the level of the society -- this is how we communicate and create bonds, and at the personal and interpersonal levels -- with our voice, we share much more than words and data, we share basically who we are. And our voice is indistinguishable from how other people see us. It is a mask that we wear in society. But our relationship with our own voice is far from obvious. We rarely use our voice for ourselves; we use it as a gift to give to others. It is how we touch each other. It's a dialectical grooming.
Pra, siç mund ta shohim, zëri njerëzor është mjaft domethënës dhe i rëndësishëm në nivelin e specieve, në nivelin e shoqërisë - në këtë mënyrë ne komunikojmë dhe krijojmë lidhje, dhe në nivele personale e ndërpersonale - me zërin tonë, ne ndajmë shumë më tepër se fjalë dhe të dhëna, ne praktikisht ndajmë se kush jemi. Dhe zëri ynë është i padallueshëm nga mënyra se si të tjerët na shohin. Është një maskë që ne vëmë në shoqëri. Por marrëdhënia jonë me zërin tonë as që afrohet me të qartën. Ne rrallë e përdorim zërin për veten tonë; e përdorim si një dhuratë për t'ua dhënë të tjerëve. Është si e prekim njëri-tjetrin. Është një estetikë dialektike.
But what do we think about our own voice? So please raise your hand if you don't like the sound of your voice when you hear it on a recording machine.
Por çfarë mendojmë ne për zërin tonë? Ju lutemi ngrini dorën nëse nuk ju pëlqen tingulli i zërit tuaj kur e dëgjoni në një pajisje regjistrimi.
(Laughter)
(Të qeshura)
Yeah, thank you, indeed, most people report not liking the sound of their voice recording. So what does that mean? Let's try to understand that in the next 10 minutes. I'm a researcher at the MIT Media Lab, part of the Opera of the Future group, and my research focuses on the relationship people have with their own voice and with the voices of others. I study what we can learn from listening to voices, from the various fields, from neurology to biology, cognitive sciences, linguistics. In our group we create tools and experiences to help people gain a better applied understanding of their voice in order to reduce the biases, to become better listeners, to create more healthy relationships or just to understand themselves better.
Po, falemnderit, me të vërtetë, shumica e njerëzve tregojnë se nuk i pëlqen tingulli i zërit të tyre i regjistruar. Pra, çfarë do të thotë kjo? Le të përpiqemi ta kuptojmë këtë në 10 minutat e ardhshme. Unë jam një hulumtues në MIT Media Lab, pjesë e grupit të Operës së së Ardhmes, dhe hulumtimet e mia fokusohen në marrëdhëniet që njerëzit kanë me zërin e tyre dhe me zërat e të tjerëve. Unë studioj atë që ne mund të mësojmë nga dëgjimi i zërave, nga fusha të ndryshme, nga neurologjia në biologji, shkencat njohëse, gjuhësia. Në grupin tonë ne krijojmë mjete dhe përvoja për t'i ndihmuar njerëzit të fitojnë një kuptim më të miraplikuar të zërit të tyre në mënyrë që të reduktojnë paragjykimet, për t'u bërë dëgjues më të mirë, për të krijuar marrëdhënie më të shëndetshme ose thjesht për ta kuptuar veten më mirë.
And this really has to come with a holistic approach on the voice. Because, think about all the applications and implications that the voice may have, as we discover more about it. Your voice is a very complex phenomenon. It requires a synchronization of more than 100 muscles in your body. And by listening to the voice, we can understand possible failures of what happens inside. For example: listening to very specific types of turbulences and nonlinearity of the voice can help predict very early stages of Parkinson's, just through a phone call. Listening to the breathlessness of the voice can help detect heart disease. And we also know that the changes of tempo inside individual words is a very good marker of depression.
Dhe kjo në të vërtetë duhet të vijë me një qasje tërësore të zërit. Sepse, mendoni për gjithë aplikimet dhe implikimet që zëri mund të ketë, teksa zbulojmë më shumë për këtë. Zëri juaj është një fenomen shumë kompleks. Kjo kërkon një sinkronizim të më shumë se 100 muskujve në trupin tuaj. Dhe duke dëgjuar zërin, ne mund të kuptojmë dështimet e mundshme të asaj që ndodh përbrenda. Për shembull: të dëgjuarit lloje shumë specifike turbulencash dhe keq-përputhjen e zërit mund të ndihmojë në parashikimin e fazave të hershme të Parkinsonit, vetëm përmes një telefonate. Dëgjimi i mungesës së frymëmarrjes mes zërit mund të ndihmojë në zbulimin e sëmundjeve të zemrës. Gjithashtu dimë se ndryshimet e ritmit brenda fjalëve individuale janë një shënues shumë i mirë i depresionit.
Your voice is also very linked with your hormone levels. Third parties listening to female voices were able to very accurately place the speaker on their menstrual cycle. Just with acoustic information. And now with technology listening to us all the time, Alexa from Amazon Echo might be able to predict if you're pregnant even before you know it. So think about --
Zëri juaj është gjithashtu shumë i lidhur me nivelet hormonale. Palët e treta duke dëgjuar zërat e femrave ishin në gjendje ti vendosnin saktësisht folëset në ciklin e tyre menstrual. Vetëm me informacion akustik. Dhe tani me teknologjinë që na dëgjon gjatë gjithë kohës, Alexa nga Amazon Echo mund të jetë në gjendje të parashikojë nëse jeni shtatzënë edhe para se ju ta dini. Pra mendoni për -
(Laughter)
(Të qeshura)
Think about the ethical implications of that. Your voice is also very linked to how you create relationships. You have a different voice for every person you talk to. If I take a little snippet of your voice and I analyze it, I can know whether you're talking to your mother, to your brother, your friend or your boss. We can also use, as a predictor, the vocal posture. Meaning, how you decide to place your voice when you talk to someone. And you vocal posture, when you talk to your spouse, can help predict not only if, but also when you will divorce.
Mendoni për implikimet etike të kësaj. Zëri juaj është po ashtu shumë i lidhur me mënyrën se si krijoni marrëdhënie. Ju keni një zë të ndryshëm për çdo person me të cilin flisni. Nëse marr pak copëz të zërit tuaj dhe e analizoj atë, Unë mund të di nëse jeni duke folur me nënën tuaj, vëllain tuaj, mikun tuaj apo shefin tuaj. Ne gjithashtu mund të përdorim, si një parashikues, qëndrimin vokal. Domethënë, si merrni vendimin ta vendosni zërin kur flisni me dikë. Dhe qëndrimi juaj vokal, kur flisni me bashkëshortin tuaj, mund të ndihmojnë parashikimin e jo vetëm nëse por edhe kur do të divorcoheni.
So there is a lot to learn from listening to voices. And I believe this has to start with understanding that we have more than one voice. So, I'm going to talk about three voices that most of us posses, in a model of what I call the mask. So when you look at the mask, what you see is a projection of a character. Let's call that your outward voice. This is also the most classic way to think about the voice, it's a way of projecting yourself in the world. The mechanism for this projection is well understood. Your lungs contract your diaphragm and that creates a self-sustained vibration of your vocal fold, that creates a sound. And then the way you open and close the cavities in you mouth, your vocal tract is going to transform the sound.
Pra, ka shumë për të mësuar nga dëgjimi i zërave. Dhe unë besoj se kjo duhet të fillojë me mirëkuptim se ne kemi më shumë se një zë. Pra, unë do të flas rreth tre zërave që shumica prej nesh zotërojnë, në një model të asaj që unë e quaj maskë. Pra, kur ju shikoni një maskë, ajo që shihni është projeksioni i një karakteri. Le ta quajmë atë zërin tuaj të jashtëm. Kjo është gjithashtu mënyra më klasike për të menduar për zërin, është një mënyrë për ta projektuar veten në botë. Mekanizmi për këtë projeksion kuptohet mjaft mirë. Mushkëritë kontraktojnë diafragmën tuaj dhe kjo krijon dridhje të vetë-qëndrueshme në organin tuaj vokal, që krijon një tingull. Dhe pastaj mënyra si hapni dhe mbyllni kavitetet në gojën tuaj, aparati juaj vokal do të transformojë tingullin.
So everyone has the same mechanism. But voices are quite unique. It's because very subtle differences in size, physiology, in hormone levels are going to make very subtle differences in your outward voice. And your brain is very good at picking up those subtle differences from other people's outward voices. In our lab, we are working on teaching machines to understand those subtle differences. And we use deep learning to create a real-time speaker identification system to help raise awareness on the use of the shared vocal space -- so who talks and who never talks during meetings -- to increase group intelligence.
Pra, të gjithë kanë të njëjtin mekanizëm. Por zërat janë mjaft unikë. Është për shkak se dallime mjaft delikate në madhësi, fiziologji, në nivel hormonesh do të shkaktojnë dallime mjaft delikate në zërin tuaj të jashtëm. Dhe truri juaj është goxha i zoti në dallimin e atyre diferencave delikate nga zërat e jashtëm të njerëzve të tjerë. Në laboratorin tonë, ne po punojmë me makineri mësimdhënieje për t'i kuptuar ato dallime delikate. Përdorim të mësuarit e thellë për të krijuar një sistem identifikues të kohës reale për të ndihmuar në ngritjen e vetëdijes në përdorimin e hapësirës së përbashkët vokale - pra ai që flet dhe ai nuk flet kurrë gjatë takimeve - për të rritur inteligjencën në grup.
And one of the difficulties with that is that your voice is also not static. We already said that it changes with every person you talk to but it also changes generally throughout your life. At the beginning and at the end of the journey, male and female voices are very similar. It's very hard to distinguish the voice of a very young girl from the voice of a very young boy. But in between, your voice becomes a marker of your fluid identity. Generally, for male voices there's a big change at puberty. And then for female voices, there is a change at each pregnancy and a big change at menopause. So all of that is the voice other people hear when you talk. So why is it that we're so unfamiliar with it? Why is it that it's not the voice that we hear? So, let's think about it.
Dhe një nga vështirësitë e kësaj është se zëri juaj nuk është as statik. Ne tashmë e thamë se ndryshon për çdo person me të cilin flisni por gjithashtu ndryshon në përgjithësi gjatë jetës suaj. Ne fillim dhe në fund të udhëtimit, zërat e meshkujve dhe femrave janë shumë të ngjashëm. Është shumë vështirë të dallosh zërin i një vajze shumë të re nga zëri i një djali shumë të ri. Por gjatë mesit, zëri bëhet një shënues i identitetit tuaj elastik. Në përgjithësi, për zërat e meshkujve ka një ndryshim të madh në pubertet. Dhe pastaj për zërat e femrave, ka një ndryshim në çdo shtatzëni dhe një ndryshim të madh në menopauzë. Pra, e gjithë kjo është zëri që njerëzit e tjerë dëgjojnë kur ju flisni. Pra, si ka mundësi që ne jemi kaq të panjohur me të? Si ka mundësi që nuk është zëri që ne dëgjojmë? Pra, le ta mendojmë këtë.
When you wear a mask, you actually don't see the mask. And when you try to observe it, what you will see is inside of the mask. And that's your inward voice. So to understand why it's different, let's try to understand the mechanism of perception of this inward voice. Because your body has many ways of filtering it differently from the outward voice. So to perceive this voice, it first has to travel to your ears. And your outward voice travels through the air while your inward voice travels through your bones. This is called bone conduction. Because of this, your inward voice is going to sound in a lower register and also more musically harmonical than your outward voice. Once it travels there, it has to access your inner ear. And there's this other mechanism taking place here. It's a mechanical filter, it's a little partition that comes and protects your inner ear each time you produce a sound. So it also reduces what you hear. And then there is a third filter, it's a biological filter. Your cochlea -- it's a part of your inner ear that processes the sound -- is made out of living cells. And those living cells are going to trigger differently according to how often they hear the sound. It's a habituation effect. So because of this, as your voice is the sound you hear the most in your life, you actually hear it less than other sounds.
Kur ju vishni një maskë, ju në fakt nuk e shihni maskën. Dhe kur përpiqeni ta vëreni, ajo që do të shihni është brendësia e maskës. Dhe ky është zëri juaj i brendshëm. Për të kuptuar se pse është ndryshe, le të përpiqemi të kuptojmë mekanizmin e perceptimit të këtij zëri të brendshëm. Sepse trupi juaj ka shumë mënyra për ta filtruar ndryshe nga zëri i jashtëm. Pra, për ta perceptuar këtë zë, së pari duhet të udhëtojë në veshët tuaj. Dhe zëri juaj i jashtëm udhëton nëpërmjet ajrit ndërsa zëri juaj i brendshëm udhëton nëpërmjet kockave tuaja. Kjo quhet përçueshmëri kockash. Për shkak të kësaj, zëri juaj i brendshëm do të tingullojë në një gamë më të ulët dhe gjithashtu më harmonike muzikisht sesa zëri juaj i jashtëm. Pasi udhëton atje, ai duhet të hyjë në veshin tuaj të brendshëm. Dhe ka edhe një mekanizëm tjetër që ndodh këtu. Është një filtër mekanik, është një ndarje e vogël që vjen dhe mbron veshin tuaj të brendshëm çdo herë që ju prodhoni një tingull. Pra gjithashtu zvogëlon atë që dëgjoni. Dhe pastaj është edhe një filtër i tretë, një filtër biologjik. Koklea juaj - është një pjesë e veshit tuaj të brendshëm që përpunon zërin - është e bërë nga qeliza të gjalla. Dhe ato qeliza të gjalla do të veprojnë ndryshe bazuar në sa shpesh ato dëgjojnë zërin. Është një efekt habitimi. Pra, për shkak të kësaj, teksa zëri është tingulli që dëgjoni më së shumti në jetën tuaj, ju në fakt e dëgjoni atë më pak se tinguj të tjerë.
Finally, we have a fourth filter. It's a neurological filter. Neurologists found out recently that when you open your mouth to create a sound, your own auditory cortex shuts down. So you hear your voice but your brain actually never listens to the sound of your voice. Well, evolutionarily that might make sense, because we know cognitively what we are going to sound like so maybe we don't need to spend energy analyzing the signal. And this is called a corollary discharge and it happens for every motion that your body does. The exact definition of a corollary discharge is a copy of a motor command that is sent by the brain. This copy doesn't create any motion itself but instead is sent to other regions of the brain to inform them of the impending motion. And for the voice, this corollary discharge also has a different name. It is your inner voice.
Si përfundim, kemi një filtër të katërt. Është një filtër neurologjik. Neurologët zbuluan kohët e fundit se kur ju hapni gojën për të krijuar një tingull, lëvorja juaj zanore mbyllet. Kështu që ju e dëgjoni zërin tuaj por truri në fakt nuk e dëgjon kurrë tingullin e zërit tuaj. E pra, evolucionarisht kjo mund të ketë kuptim, sepse ne e dimë me siguri se si do të tingullojmë e ndoshta nuk kemi nevojë të shpenzojmë energji duke analizuar sinjalin. Dhe ky quhet shkarkim konkret dhe ndodh për çdo lëvizje që trupi juaj bën. Përkufizimi i saktë i një shkarkimi konkret është një kopja e një komande motorike që dërgohet nga truri. Kjo kopje nuk krijon asnjë lëvizje vetë por në vend të kësaj dërgohet në rajone të tjera të trurit për t'i informuar ato rreth lëvizjes së pashmangshme. Dhe për zërin, ky shkarkim konkret ka gjithashtu një emër tjetër. Është zëri juaj i brendshëm.
So let's recapitulate. We have the mask, the outward voice, the inside of the mask, your inward voice, and then you have your inner voice. And I like to see this one as the puppeteer that holds the strings of the whole system. Your inner voice is the one you hear when you read a text silently, when you rehearse for an important conversation. Sometimes is hard to turn it off, it's really hard to look at the text written in your native language, without having this inner voice read it. It's also the voice that refuse to stop singing the stupid song you have in your head.
Pra, le të përmbledhim. Ne kemi maskën, zërin e jashtëm, brendinë e maskës, zërin tuaj të brendshëm, dhe pastaj keni zërin tuaj të brendshëm. Dhe më pëlqen ta shoh këtë si mjeshtri i kukullave që komandon spangot e të gjithë sistemit. Zëri juaj i brendshëm është ai që ju dëgjoni kur lexoni një tekst në heshtje, kur bëni prova për një bisedë të rëndësishme. Ndonjëherë është i vështirë për tu fikur, është e vështirë të shikosh tekstin e shkruar në gjuhën tuaj amtare, pa e lexuar me këtë zë të brendshëm. Është gjithashtu zëri që refuzon të ndalojë së kënduari kënga idiote që keni në kokë.
(Laughter)
(Të qeshura)
And for some people it's actually impossible to control it. And that's the case of schizophrenic patients, who have auditory hallucinations. Who can't distinguish at all between voices coming from inside and outside their head. So in our lab, we are also working on small devices to help those people make those distinctions and know if a voice is internal or external.
Dhe për disa njerëz është në të vërtetë është e pamundur ta kontrollojnë atë. Dhe ky është rasti i pacientëve skizofrenikë, të cilët kanë halucinacione zanore. të cilët nuk mund të dallojnë aspak mes zërave që vijnë nga brenda dhe jashtë kokës së tyre. Në laboratorin tonë, ne jemi gjithashtu duke punuar me pajisje të vogla për ti ndihmuar këta njerëz të bëjnë ato dallime dhe të dinë nëse një zë është i brendshëm ose i jashtëm.
You can also think about the inner voice as the voice that speaks in your dream. This inner voice can take many forms. And in your dreams, you actually unleash the potential of this inner voice. That's another work we are doing in our lab: trying to access this inner voice in dreams. So even if you can't always control it, the inner voice -- you can always engage with it through dialogue, through inner dialogues. And you can even see this inner voice as the missing link between thought and actions.
Po ashtu mund ta mendoni zërin e brendshëm si zëri që ju flet nëpër ëndrra. Ky zë i brendshëm mund të marrë shumë forma. Dhe në ëndrrat tuaja, ju në fakt lëshoni potencialin e këtij zëri të brendshëm. Kjo është një tjetër punë që ne po bëjmë në laboratorin tonë: po përpiqemi të hymë tek zëri i brendshëm i ëndrrave. Pra, edhe nëse jo gjithmonë mund ta kontrolloni, zërin e brendshëm - ju gjithmonë mund të angazhoheni me të përmes dialogut, përmes dialogëve të brendshëm. Ose ju mund ta shihni këtë zë të brendshëm si lidhja që mungon midis mendimeve dhe veprimeve.
So I hope I've left you with a better appreciation, a new appreciation of all of your voices and the role it plays inside and outside of you -- as your voice is a very critical determinant of what makes you humans and of how you interact with the world.
Kështu që shpresoj t'ju kem lënë me një vlerësim më të mirë, një vlerësim i ri i të gjithë zërave tuaj dhe rolin që luajnë brenda dhe jashtë jush - pasi zëri juaj është përcaktues shumë kritik i asaj që ju bën njerëz dhe se si bashkëveproni me botën.
Thank you.
Ju falemnderit.
(Applause)
(Duartrokitje)