I want to talk to you about something kind of big. We'll start here. Sixty-five million years ago --
Tôi muốn nói với bạn về một thứ khá to lớn. Chúng ta sẽ bắt đầu từ đây. 65 triệu năm trước
(Laughter)
loài khủng long có một ngày đen tối.
the dinosaurs had a bad day.
(Cười)
(Laughter)
Một mảnh đá rộng khoảng 6 dặm (9.6km),
A chunk of rock six miles across, moving something like 50 times the speed of a rifle bullet, slammed into the Earth. It released its energy all at once, and it was an explosion that was mind-numbing. If you took every nuclear weapon ever built at the height of the Cold War, lumped them together, and blew them up at the same time, that would be one one-millionth of the energy released at that moment. The dinosaurs had a really bad day. OK?
di chuyển với tốc độ khoảng 50 lần tốc độ của một viên đạn súng trường, va vào Trái Đất. Nó phát ra toàn bộ năng lượng ngay lập tức, và đó là một vụ nổ khó có thể tưởng tượng nổi. Nếu bạn đem tất cả các quả bom nguyên tử được chế tạo trong đỉnh điểm của cuộc chiến tranh lạnh, gộp chúng lại và làm chúng nổ cùng một lúc, đó sẽ là một phần triệu của lượng năng lượng phát ra vào lúc đó. Loài khủng long đã có một ngày rất tồi tệ. Đúng không?
Now, a six-mile-wide rock is very large. We all live here in Boulder. If you look out your window and see Longs Peak -- you're probably familiar with it -- now, scoop up Longs Peak and put it out in space. Take ... Meeker, Mt. Meeker. Lump that in there, and put that in space as well. And Mt. Everest. And K2. And the Indian peaks. Then you're starting to get an idea of how much rock we're talking about, OK? We know it was that big because of the impact it had and the crater it left. It hit in what we now know as Yucatan, the Gulf of Mexico. You can see here, there's the Yucatan Peninsula, if you recognize Cozumel off the east coast there. Here is how big of a crater was left. It was huge.
Một mảnh đá rộng 6 dặm rất là lớn. Tất cả chúng ta sống ở Boulder. Nếu bạn nhìn ra cửa sổ, bạn có thể thấy ngọn Long's Peak, và bạn có lẽ quen thuộc với nó. Bây giờ, bưng ngọn Long's Peak, và đặt nó vào trong không gian. Đem Meeker, núi Meeker. Gộp vào đó và đặt luôn nó vào không gian, rồi đỉnh Everest, và K2, và những ngọn Indian. Bây giờ thì bạn bắt đầu có thể hiểu được chúng ta đang nói về chừng nào đá rồi đúng không? Chúng ta biết là nó lớn như thế nào bởi vì chúng ta biết được sự tác động nó có và cái vực thẳm mà nó để lại. Nó va vào chổ mà bây giờ chúng ta gọi là Yucatan, vịnh Mexico. Bạn có thể thấy ở đây, đây là bán đảo Yucatan, nếu bạn nhận ra Cozumel nằm ngoài bờ biển ở đó. Đây là độ lớn cái vực thẳm mà nó để lại.
To give you a sense of the scale ... there you go. The scale here is 50 miles on top, a hundred kilometers on the bottom. This thing was 300 kilometers across -- 200 miles -- an enormous crater that excavated out vast amounts of earth that splashed around the globe and set fires all over the planet, threw up enough dust to block out the sun. It wiped out 75 percent of all species on Earth. Now, not all asteroids are that big.
Nó khổng lồ. Để các bạn có cảm giác nó lớn thế nào, thì cái tỷ lệ ở đây là 50 dặm ở bề mặt, 100 km ở dưới đáy. Cái đó rộng khoảng 300 km -- 200 dặm -- một mảnh đất trủng khổng lồ đã bới lên một lượng đât rất lớn để văng ra xung quanh Trái Đất và đốt cháy khắp hành tinh, làm tung bụi lên che hết ánh nắng mặt trời. Nó hủy diệt khoảng 75% các loài trên Trái Đất. Thật ra không phải thiên thạch nào cũng lớn như vậy.
Some of them are smaller. Here is one that came in over the United States in October of 1992. It came in on a Friday night. Why is that important? Because back then, video cameras were just starting to become popular, and parents would bring them to their kids' football games to film their kids playing football. And since this came in on a Friday, they were able to get this great footage of this thing breaking up as it came in over West Virginia, Maryland, Pennsylvania and New Jersey until it did that to a car in New York.
Một số thiên thạch nhỏ hơn vậy. Đây là một cái đã bay qua Hòa Kỳ vào tháng 10 năm 1992. Nó bay tới vào một đêm thứ sáu. Tại sao điều đó lại quan trọng? Bởi vì khi đó, máy quay phim vừa mới bắt đầu trở nên phổ biến, và mọi người hay đem nó, cha mẹ hay đem theo nó đến các trận bóng bầu dục của bọn trẻ họ để quay con cái chơi bóng. Và bởi vì nó bay đến ngày thứ sáu, nhiều người đã quay được cảnh tuyệt vời của vật thể này bị phá vở khi nó bay qua West Virgina, Maryland, Pennsylvania và New Jersey cho đến khi nó làm thế này cho một chiếc xe ở New York.
(Laughter)
(Cười)
Now, this is not a 200-mile-wide crater, but then again, you can see the rock, which is sitting right here, about the size of a football, that hit that car and did that damage. Now, this thing was probably about the size of a school bus when it first came in. It broke up through atmospheric pressure, it crumbled, and then the pieces fell apart and did some damage. Now, you wouldn't want that falling on your foot or your head, because it would do that to it. That would be bad. But it won't wipe out, you know, all life on Earth, so that's fine.
Đây không phải là một chổ trủng rộng 200 dặm, nhưng bạn có thể thấy mảnh đá nằm ở đây, bự khoảng quả bóng bầu dục, đâm vào chiếc xe đó và gây ra thiệt hại như vậy. Cái thiên thạch này có lẽ bự khoảng một chiếc xe buýt khi nó mới bắt đầu đi vào Trái Đất. Nhưng nó bắt đầu bị vỡ ra bởi áp xuất khí quyển, nó xụp đổ, và những mảnh vở nhỏ bay ra và gây ra thiệt hại. Tất nhiên bạn không muốn nó bay vào chân bạn hay đầu của bạn, bởi vì nó sẽ gây ra thiệt hại như vậy. Đó là điều xấu. Nhưng nó sẽ không hủy diệt tất cả sự sống
But it turns out, you don't need something six miles across to do a lot of damage. There is a median point between tiny rock and gigantic rock, and in fact, if any of you have ever been to near Winslow, Arizona, there is a crater in the desert there that is so iconic that it is actually called "Meteor Crater." To give you a sense of scale, this is about a mile wide. If you look up at the top, that's a parking lot, and those are recreational vehicles right there. So it's about a mile across, 600 feet deep. The object that formed this was probably about 30 to 50 yards across, so roughly the size of Macky Auditorium here. It came in at speeds that were tremendous, slammed into the ground, blew up, and exploded with the energy of roughly a 20-megaton nuclear bomb -- a very hefty bomb. This was 50,000 years ago, so it may have wiped out a few buffalo or antelope, or something like that out in the desert, but it probably would not have caused global devastation.
trên Trái Đất, vì vậy nó cũng ổn thôi. Nhưng hóa ra, bạn không cần mảnh đá rộng 6 dặm để gây ra nhiều thiệt hại. Có một điểm trung bình giữa một hòn đá nhỏ và một hòn đá khổng lồ, và thật ra, nếu các bạn có bao giờ tới gần Winslow, Arizona, có một chổ trũng trong sa mạc ở đó, nó mang tính biểu tượng tới nỗi nó được gọi là chổ thủng thiên thạch. Để các bạn có cảm nhận về độ lớn, nó rộng khoảng 1 dặm. Nếu bạn nhìn vào phần trên, đó là một bãi đậu xe, và đó là những chiếc xe giải trí ở đó. Nó rộng khoảng 1 dặm, sâu khoảng 600 bộ (200m). Cái vật tạo ra chỗ thủng này có lẽ rộng từ 30 đến 50 thước anh (10-15m), bằng khoảng kích thước của phòng hội họp Mackey này. Nó bay vào với một tốc độ phi thường, đâm vào mặt đất, nổ tung và phát ra một năng lượng khoảng chừng một qua bom nguyên tử 20 megaton -- một quả bom nặng. Đây là khoảng 50,000 năm trước, vì vậy nó có lẽ đã hủy diệt một vài con trâu hay sơn dương, hay cái gì tương tự trong sa mạc, nhưng nó không gây ra
It turns out that these things don't have to hit the ground
thảm họa toàn cầu.
to do a lot of damage. Now, in 1908, over Siberia, near the Tunguska region -- for those of you who are Dan Aykroyd fans and saw "Ghostbusters," when he talked about the greatest cross-dimensional rift since the Siberia blast of 1909, where he got the date wrong, but that's OK.
Hóa ra những thiên thể này không cần đâm vào mặt đất mới gây ra thiệt hại. Ở đây, vào năm 1908, ở Siberia, gần vùng Tunguska -- đối với những ai hâm mộ Dan Aykroyd và đã xem "Ghosbusters", khi anh ta nói về cái rạn nứt đa chiều lớn nhất từ vụ nổ ở Siberia 1909, anh ta đã nói sai ngày, nhưng điều đó không sao. (Cười)
(Laughter)
Nó là vào năm 1908. Điều đó cũng không sao. Tôi có thể chấp nhận điều đó.
It was 1908. That's fine. I can live with that.
(Cười)
(Laughter)
Another rock came into the Earth's atmosphere and this one blew up above the ground, several miles up above the surface of the Earth. The heat from the explosion set fire to the forest below it, and then the shock wave came down and knocked down trees for hundreds of square miles. This did a huge amount of damage. And again, this was a rock probably roughly the size of this auditorium that we're sitting in. In Meteor Crater, it was made of metal, and metal is much tougher, so it made it to the ground. The one over Tunguska was probably made of rock, and that's much more crumbly, so it blew up in the air.
Một mảnh đá nữa bay vào khí quyển Trái Đất và mảnh đá này nổ tung ở phía trên mặt đất, vài dặm phía trên bề mặt Trái Đất. Lượng nhiệt từ vụ nổ này làm cháy khu rừng bên dưới nó, và sau đó sóng xung kích đi xuống và đánh ngã cây cối trong vòng hàng trăm dặm vuông. Cái mảnh đá đó đã gây ra thiệt hại khổng lồ. Một lần nữa, cái mảnh đá đó có lẽ cũng chừng kích cở của phòng hội họp mà chúng ta đang ngồi. Trong trường hợp của chổ thủng thiên thạch, nó được làm từ kim loại và kim loại cứng hơn nhiều, vì vậy nó có khả năng đâm vào mặt đất. Cái thiên thạch ở Tunguska có lẻ làm bằng đá, và nó dễ vở hơn, vì vậy
Either way, these are tremendous explosions -- 20 megatons. Now, when these things blow up, they're not going to do global ecological damage. They're not going to do something like the dinosaur killer did. They're just not big enough. But they will do global economic damage, because they don't have to hit, necessarily, to do this kind of damage. They don't have to do global devastation. If one of these things were to hit pretty much anywhere, it would cause a panic. But if it came over a city, an important city -- not that any city is more important than others, but some of them we depend on more on the global economic basis -- that could do a huge amount of damage to us as a civilization. So, now that I've scared the crap out of you --
nó đã nổ tung trong không trung. Dù sao đi nữa, đây là những vụ nổ phi thường, 20 megaton. Giờ, khi những thiên thể này nổ, chúng sẽ không gây ra những thiệt hại sinh thái toàn cầu. Chúng sẽ không gây ra những gì giống như cái đã giết khủng long. Chúng không đủ lớn. Nhưng chúng sẽ gây ra thiệt hại kinh tế toàn cầu, bởi vì chúng không cần phải đâm vào mặt đất để gây ra những thiệt hại như vậy. Chúng không cần phải gây ra hủy hoại toàn cầu. Nếu một trong những thiên thạch này đâm vào bất cứ ở đâu, nó sẽ gây hoảng sợ. Nhưng nếu nó va vào một thành phố, một thành phố quan trọng -- không phải là có thành phố nào quan trọng hơn thành phố nào, nhưng chúng ta phụ thuộc nhiều vào một số thành phố hơn về mặt kinh tế toàn cầu -- nó sẽ tạo ra một thiệt hại to lớn cho chúng ta dưới dạng một nền văn minh.
Vậy thì bây giờ sau khi tôi đã hù các bạn hết hồn ...
(Laughter)
(Cười)
what can we do about this? This is a potential threat. Let me note that we have not had a giant impact like the dinosaur killer for 65 million years. They're very rare. The smaller ones happen more often, but probably on the order of a millennium, every few centuries or every few thousand years. But it's still something to be aware of. Well, what do we do about them? The first thing we have to do is find them. This is an image of an asteroid that passed us in 2009. It's right here. But you can see that it's extremely faint. I don't know if you can see that in the back row. These are just stars.
thì chúng ta có thể làm gì về vấn đề này? Đây là một mối đe dọa có thể xảy ra. Hãy để tôi nhấn mạnh là chúng ta chưa có một va chạm khổng lồ như cái giết chết loài khủng long 65 triệu năm trước. Những thiên thạch đó rất hiếm. Những vụ va chạm nhỏ xảy ra thường xuyên hơn, nhưng có lẽ với tần số thiên niên kỷ, mỗi vài thế kỷ hoặc vài ngàn năm, nhưng nó vẫn là vấn đề cần quan tâm. Vậy thì chúng ta làm gì đối với chúng? Việc đầu tiên chúng ta cần làm là tìm ra chúng. Đây là hình của một thiên thạch bay ngang qua chúng ta vào năm 2009. Nó ngay ở đây. Nhưng bạn có thể thấy là nó rất mờ. Tôi cũng không biết là các bạn ở hàng cuối có thấy không. Những cái này chỉ là sao thôi.
This is a rock that was about 30 yards across, so roughly the size of the ones that blew up over Tunguska and hit Arizona 50,000 years ago. These things are faint. They're hard to see, and the sky is really big. We have to find these things first. Well, the good news is, we're looking for them. NASA has devoted money to this; the National Science Foundation and other countries are interested in doing this. We're building telescopes that are looking for the threat.
Đây là một hòn đá rộng khoảng 30 thước anh (10m), ví thế nó cùng kích thước với cái đã nổ phía trên Tunguska và đâm vào Arizona 50.000 năm trước. Những thứ này rất mờ. Chúng rất khó thấy, và bầu trời thì thật sự rất lớn. Chúng ta phải tìm những thiên thạch này trước. Tin tốt ở đây là chúng ta đang tìm kiếm chúng. NASA đã đầu tư tiền vào việc này. Viện khoa học quốc gia, và các nước khác cũng làm việc này. Chúng ta đang xây dựng những kính thiên văn để
That's a great first step. But what's the second step? The second step is if we see one heading toward us, we have to stop it. What do we do? You've probably heard about the asteroid Apophis. If you haven't yet, you will. If you've heard about the Mayan 2012 apocalypse, you're going to hear about Apophis, because you're keyed in to all the doomsday networks, anyway.
tìm ra những đe dọa. Đó là một bước đầu tiên tuyệt vời, vậy thì bước thứ hai là gì? Bước thứ hai là nếu chúng ta nhìn thấy một cái nào hướng về chúng ta, chúng ta phải chặn nó. Chúng ta chặn bằng cách nào? Có lẽ các bạn đã nghe nói về thiên thạch Apophis. Nếu chưa, thì bạn sẽ nghe bây giờ. Nếu bạn đã nghe nói về ngày tận thế của người Maya vào 2012, bạn sẽ nghe nói về thiên thạch Apophis, bởi vì đằng nào bạn cũng luôn chú ý lắng nghe những thông tin
(Laughter)
về ngày tận thế.
Apophis is an asteroid that was discovered in 2004. It's roughly 250 [meters] across, so it's pretty big -- bigger than a football stadium. And it's going to pass by the Earth in April of 2029. And it's going to pass us so close that it's actually going to come underneath our weather satellites. The Earth's gravity is going to bend the orbit of this thing so much that if it's just right, if it passes through this region of space, this kidney-bean-shaped region called the keyhole, the Earth's gravity will bend it just enough that seven years later, on April 13 -- which is a Friday, I'll note -- in the year 2036 --
Apophis là một thiên thạch được khám phá vào năm 2004. Nó rộng khoảng 250 thước anh (80m), vì thế nó tương đối lớn, bạn biết rồi đó, nó lớn hơn một sân bóng bầu dục -- và nó sẽ bay ngang qua Trái Đất vào tháng tư năm 2029. Và nó sẽ bay gần chúng ta đến nỗi, nó thật ra sẽ bay bên dưới những vệ tinh thời tiết của chúng ta. Lực hấp dẫn của Trái Đất sẽ làm cong quỹ đạo của thiên thạch này đến nỗi nếu nó vừa đủ, nếu nó bay qua phần không gian này, khu vực hình quả thận gọi là lỗ khóa này, lực hấp dẫn của Trái Đất sẽ làm cong nó vừa đủ để bảy năm sau vào ngày 13 tháng tư, một ngày thứ sáu
(Laughter)
năm 2036 ... (Cười)
you can't plan that kind of stuff --
-- bạn không thể nào lên những kế hoạch như vậy được --
(Laughter)
Apophis sẽ va vào chúng ta.
Apophis is going to hit us. And it's 250 meters across, so it would do unbelievable damage. The good news is that the odds of it actually passing through this keyhole and hitting us next go-around are one in a million, roughly -- very, very low odds. So I personally am not lying awake at night worrying about this at all. I don't think Apophis is a problem. In fact, Apophis is a blessing in disguise, because it woke us up to the dangers of these things. This thing was discovered just a few years ago and could hit us a few years from now. It won't, but it gives us a chance to study these kinds of asteroids.
Với chiều rộng khoảng 250 thước Anh, nó sẽ gây ra thiệt hại không thể tưởng tượng nổi. Tin tốt ở đây là cái khả năng nó thật sự bay qua cái lỗ khóa và va vào chúng ta lần kế tiếp là một phần triệu, khoảng như vậy -- một xác xuất rất thấp, vì thế bản thân tôi không mất ngủ ban đêm vì lo về vấn đề này chút nào cả. Tôi không nghĩ Apophis là một vấn đề. Thật ra, Apophis là một cơ hội rất tốt, vì nó đánh thức chúng ta về mối nguy hiểm của những thiên thạch này. Cái thiên thạch này được khám phá một vài năm trước và nó có thể va vào chúng ta trong vài năm sau. Nó sẽ không va, nhưng nó cho chúng ta một cơ hội để nghiên cứu
We didn't really necessarily understand these keyholes, and now we do, and it turns out that's really important, because how do you stop an asteroid like this? Well, let me ask you: What happens if you're standing in the road and a car's headed for you? What do you do? You do this. Right? Move, and the car goes past you. But we can't move the Earth, at least not easily, but we can move a small asteroid.
những loại thiên thạch này. Chúng ta đã không thật sự hiểu được những lỗ khóa này, và bây giờ chúng ta hiểu, và hóa ra điều thật sự quan trọng là làm sao bạn biết cách ngăn chặn những thiên thạch như thế này? Để tôi hỏi bạn, điều gì sẽ xảy ra, nếu bạn đang đứng giữa đường và một chiếc xe chạy về hướng bạn? Bạn sẽ làm gì? Bạn làm như vầy. Đúng không? Dịch ra chỗ khác. Chiếc xe sẽ chạy ngang qua bạn. Nhưng chúng ta không di chuyển được Trái Đất, ít nhất là không dễ dàng, nhưng chúng ta có thể di chuyển một thiên thạch.
And it turns out, we've even done it. In the year 2005, NASA launched a probe called Deep Impact, which slammed a piece of itself into the nucleus of a comet. Comets are very much like asteroids. The purpose wasn't to push it out of the way; the purpose was to make a crater to excavate the material and see what was underneath the surface of this comet, which we learned quite a bit about. We did move the comet a little tiny bit -- not very much, but that wasn't the point. However, think about this: This thing is orbiting the Sun at 10, 20 miles per second. We shot a space probe at it and hit it, OK? Imagine how hard that must be, and we did it. That means we can do it again. If we see an asteroid that's coming toward us, headed right for us, and we have two years to go? Boom! We hit it. You know, if you watch the movies --
Và hóa ra, chúng ta đã từng làm việc đó. Vào năm 2005, NASA phóng một vệ tinh thăm dò gọi là Deep Impact, nó va vào -- va một mảnh của nó vào trung tâm của một sao chổi. Sao chổi cũng gần giống như thiên thạch vậy. Mục đích không phải là đẩy nó đi chỗ khác. Mục đích là tạo một chỗ trủng để bới lên những vật liệu và xem xem có gì bên dưới bề mặt của sao chổi, mà chúng ta đã biết khá nhiều rồi. Chúng ta đã di chuyển cái sao chổi đó một ít, không nhiều lắm, nhưng đó không phải là điểm chính. Tuy nhiên, hãy nghĩ như thế này. Cái sao chổi này quay quanh mặt trời với tốc độ 10, 20 dặm một giây. Chúng ta phóng một vệ tinh và cho va vào nó. Đúng không? Hãy tưởng tượng xem điều đó khó thế nào, và chúng ta đã làm được. Điêu đó có nghĩa là chúng ta có thể làm một lần nữa. Nếu chúng ta cần, nếu chúng ta thấy một thiên thạch đang bay về hướng chúng ta, và nó hướng chính xác về chúng ta, và chúng ta có hai năm. Chúng ta phóng trúng nó. Bạn có thể thử -- bạn biết đó, nếu bạn xem
(Laughter)
phim, bạn có thể nghĩ,
you might think: Why don't we use a nuclear weapon? Well, you can try that, but the problem is timing. Shoot a nuclear weapon at this thing, you have to blow it up within a few milliseconds of tolerance, or else you'll miss it. And there are a lot of other problems with that; it's very hard to do. But just hitting something? That's pretty easy. I think even NASA can do that, and proved that they can.
tại sao chúng ta không dùng vũ khí hạt nhân? Bạn có thể thử làm vậy, nhưng vấn đề là thời điểm. Bạn phóng một vũ khí hạt nhận vào vật này, bạn phải làm nổ nó trong vòng vài phần ngàn giây nếu không bạn sẽ trượt mất nó. Và có nhiều vấn đề khác nữa khi làm vậy. Nó rất khó làm. Nhưng đó chỉ là đâm thôi mà? Điều đó dễ chứ. Tôi nghĩ ngay cả NASA cũng làm được điều đó,
(Laughter)
và họ đã chứng tỏ là họ làm được. (Cười)
The problem is, if you hit this asteroid, you've changed the orbit, you measure the orbit, then you find out, oh yeah, we just pushed it into a keyhole, and now it's going to hit us in three years. Well, my opinion is: fine! It's not hitting us in six months -- that's good.
Vấn đề là, khi bạn phóng trúng cái thiên thạch này, nó thay đổi quỹ đạo, ban đo cái quỹ đạo đó và bạn phát hiện rằng, chúng ta vừa mới đẩy nó vào cái lỗ khóa, và bây giờ nó sẽ va vào chúng ta trong 3 năm. Vậy thì ý kiến của tôi là tốt thôi. Đúng không? Nó sẽ không va vào chúng ta trong 6 tháng. Đó là điều tốt.
Now we have three years to do something else. And you can hit it again. That's kind of ham-fisted; you might just push it into a third keyhole or whatever, so you don't do that. And this is the part -- it's the part I just love.
Bây giờ chúng ta có 3 năm để làm cái gì khác. Và bạn có thể phóng trúng nó lần nữa. Cái này thì lại vẻ vụng về. Bạn có lẽ sẽ đẩy nó vào một lỗ khóa thứ ba hay cái gì tương tự, vì vậy bạn không làm vậy. Và đây là phần quan trọng, đây là phần mà tôi yêu thích. (Cười)
(Laughter)
Sau cái màn vũ lực "Rrrr bùm! Chúng ta sẽ
After the big macho "Grr ... bam! We're gonna hit this thing in the face," then we bring in the velvet gloves.
phóng thẳng vào mặt cái thiên thạch này," rồi chúng ta đeo găng tang.
(Laughter)
(Cười)
There's a group of scientists and engineers and astronauts, and they call themselves The B612 Foundation. For those of you who've read "The Little Prince," you understand that reference, I hope -- the little prince lived on an asteroid called B612. These are smart guys -- men and women -- astronauts, like I said, engineers. Rusty Schweickart, who was an Apollo 9 astronaut, is on this. Dan Durda, my friend who made this image, works here at Southwest Research Institute in Boulder, on Walnut Street. He created this image for this. He's actually one of the astronomers who works for them. If we see an asteroid that's going to hit the Earth and we have enough time, we can hit it to move it into a better orbit.
Có một nhóm các nhà khoa học và kỹ sư và phi hành gia, và họ gọi nhau là Nhóm B612. Những ai đã từng đọc "Hoàng tử nhỏ", sẽ hiểu được ngụ ý ở đây, tôi hy vọng vậy. Hoàng tử nhỏ sống trên một thiên thạch gọi là B612. Đây là những người rất thông minh -- cả nam và nữ -- phi hành gia, giống như tôi đã nói, kỹ sư. Rusty Schweickart, phi hành gia trên Apollo 9, nằm trong nhóm này. Dan Durda, một người bạn của tôi đã tạo ra hình ảnh này, làm việc ở đây tại viện nghiên cứu Tây Nam ở Boulder, trên đường Walnut. Anh đã tạo ra những hình ảnh này, và anh thật ra là một trong những phi hành gia làm việc với họ. Nếu chúng ta thấy một thiên thạch sắp sửa va vào Trái Đất và chúng ta có đủ thời gian, chúng ta có thể phóng trúng nó để di chuyển nó vào một quỹ đạo tốt hơn. Nhưng cái mà chúng ta làm là chúng ta
But then what we do is launch a probe that has to weigh a ton or two. It doesn't have to be huge -- a couple of tons, not that big -- and you park it near the asteroid. You don't land on it, because these things are tumbling end over end. It's very hard to land on them. Instead you get near it. The gravity of the asteroid pulls on the probe, and the probe has a couple of tons of mass. It has a little tiny bit of gravity, but it's enough that it can pull the asteroid, and you have your rocket set up -- you can barely see it here, but there's rocket plumes -- and these guys are connected by their own gravity, and if you move the probe very slowly -- very, very gently, you can very easily finesse that rock into a safe orbit. You can even put in orbit around the Earth where we could mine it, although that's a whole other thing; I won't go into that.
phóng một vê tinh thăm dò nặng khoảng 1 hoặc 2 tấn. Nó không cần phải lớn -- chỉ vài tấn, không lớn lắm -- và chúng ta đậu nó gần cái thiên thạch. Bạn không đậu trên nó, bởi vì những thiên thạch này luôn xoay vòng vòng. Rất khó có thể đậu trên chúng. Thay vì vậy, bạn đậu gần nó. Lực hấp dẫn của cái thiên thạch sẽ kéo cái vệ tinh, và cái vệ tinh thì có trọng lượng một vài tấn. Nó có một lực hấp dẫn rất nhỏ, nhưng cũng đủ để kéo cái thiên thạch, và bạn có tên lửa đặt sẵn, cho nên bạn có thể -- ô bạn gần thấy được nó ở đây, nhưng có những chùm tên lửa -- và bạn cơ bản, là những cái này được kết nối bởi lực hấp dẫn riêng của chúng, và nếu bạn di chuyển cái vệ tinh một cách rất chậm, rất rất nhẹ nhàng, bạn có thể rất dễ dàng khéo léo di chuyển cái thiên thạch đó vào một quỹ đạo an toàn. Bạn có thể đặt nó vào quỹ đạo xung quanh Trái Đất để bạn có thể khai thác nó, mặc dù đó là một việc hoàn toàn khác. Tôi sẽ không đi vào đó.
(Laughter)
(Cười)
But we'd be rich!
Nhưng chúng ta sẽ giàu!
(Laughter)
(Cười)
So think about this, right? There are these giant rocks flying out there, and they're hitting us, and they're doing damage to us. But we've figured out how to do this, and all the pieces are in place to do this. We have astronomers with telescopes, looking for them. We have very, very smart people, who are concerned about this and figuring out how to fix the problem, and we have the technology to do this. This probe actually can't use chemical rockets. Chemical rockets provide too much thrust, too much push. The probe would just shoot away.
Hãy nghĩ về việc đó, đúng không? Có những hòn đá khổng lồ bay trong không trung, và chúng chuẩn bị va vào chúng ta, và chúng chuẩn bị gây thiệt hại chúng ta, nhưng chúng ta đã khám phá ra cách để đối phó, và đã có tất cả các thứ cần thiết để làm điều đó. Chúng ta có phi hành gia với những kính thiên văn đang tìm kiếm chúng. Chúng ta có những người thông minh, rất rất thông minh quan tâm đến vấn đề này và đang tìm ra cách để giải quyết và chúng ta có công nghệ để làm việc này. Cái vệ tinh đó thật ra không thể sử dụng tên lửa hóa học. Tên lửa hóa học có lực đẩy quá mạnh, mạnh hơn cần thiết. Cái vệ tinh chỉ sẽ bay đi chỗ khác.
We invented something called an ion drive, which is a very, very, very low-thrust engine. It generates the force a piece of paper would have on your hand -- incredibly light, but it can run for months and years, providing that very gentle push. If anybody here is a fan of the original "Star Trek," they ran across an alien ship that had an ion drive, and Spock said, "They're very technically sophisticated. They're a hundred years ahead of us with this drive." Yeah, we have an ion drive now. We don't have the Enterprise, but we've got an ion drive now.
Chúng ta đã phát minh ra một cái gọi là động cơ ion, đó là một động cơ có sức đẩy rất rất rất thấp. Nó tạo ra một lực bằng với lực một tờ giấy đặt lên trên bàn tay của bạn, vô cùng nhẹ, nhưng nó có thể chạy hàng tháng và hàng năm, cung cấp cái lực đẩy rất nhẹ đó. Nếu có ai ở đây là người hâm mộ của phim Star Trek, họ gặp một chiếc phi thuyền ngoài hành tinh có động cơ ion, và Spock đã nói "Họ có công nghệ rất phức tạp. Họ đi trước chúng ta hàng trăm năm với động cơ này." Vâng, bây giờ chúng ta có một động cơ ion. (Cười) Chúng ta không có chiếc Enterprise, nhưng
(Laughter)
hiện nay chúng ta đã có một động cơ ion.
(Applause)
(Vỗ tay)
Spock.
Spock.
(Laughter) So ... That's the difference -- that's the difference between us and the dinosaurs. This happened to them. It doesn't have to happen to us. The difference between the dinosaurs and us is that we have a space program and we can vote, and so we can change our future.
(Cười) Vậy thì ... đó là điểm khác biệt, đó là điểm khác biệt giữa chúng ta và loài khủng long. Cái này đã xảy ra với chúng. Nó sẽ không xảy ra với chúng ta. Điểm khác biệt giữa loài khủng long và chúng ta là chúng ta có một chương trình không gian và chúng ta có thể bầu cử, và vì thế chúng ta có thể thay đổi tương lai của chúng ta.
(Laughter)
(Cười)
We have the ability to change our future. Sixty-five million years from now, we don't have to have our bones collecting dust in a museum. Thank you very much.
Chúng ta có khả năng thay đổi tương lai của chúng ta. 65 triệu năm sau, chúng ta sẽ không phải có xương của chúng ta bám bụi trong một viện bảo tàng.
(Applause)
Xin cảm ơn rất nhiều.