Неговото управление отбелязало началото на една от най-великите империи в историята и края на една от първите републики. Бил ли първият император на Рим предводител визионер, който гарантирал място в историята на своята цивилизация или тиранин, който унищожил ценностите ѝ? Открийте с Историята срещу Август.
His reign marked the beginning of one of history’s greatest empires and the end of one of its first republics. Was Rome’s first emperor a visionary leader who guaranteed his civilization’s place in history or a tyrant who destroyed its core values? Find out in History versus Augustus.
Ред в залата. Обвиняемият днес е Гай Октавий?
Order, order. The defendant today is Gaius Octavius?
Гай Юлий Цезар/Август...
Gaius Julius Caesar/Augustus...
Грешния човек ли сме призовали?
Do we have the wrong guy?
Не, ваша Чест. Гай Октавий, роден през 63 г пр.н.е., бил племенник на Юлий Цезар. Той станал Гай Юлий Цезар след като бил провъзгласен за осиновен син и наследник на пра чичо си. И получил титлата Август през 27 г. пр.н.е., когато Сената му отдал допълнителни почести.
No, your Honor. Gaius Octavius, born in 63 BCE, was the grand-nephew of Julius Caesar. He became Gaius Julius Caesar upon being named his great-uncle’s adoptive son and heir. And he gained the title Augustus in 27 BCE when the Senate granted him additional honors.
Имате предвид, когато установил еднолично управление и станал император на Рим.
You mean when he established sole authority and became emperor of Rome.
Това лошо ли е? Нямало ли всяко място някакъв вид крал или император по това време?
Is that bad? Didn’t every place have some king or emperor back then?
Всъщност, ваша Чест, народът на Рим отхвърлили кралете си преди векове, за да основат република, управление, целящо да служи на хората, не на привилегиите на управляващо семейство. И точно Октавий разрушил тази традиция.
Actually, your Honor, the Roman people had overthrown their kings centuries before to establish a republic, a government meant to serve the people, not the privilege of a ruling family. And it was Octavius who destroyed this tradition.
Октавий бил примерен обществен служител. На 16 бил избран за Колегията на Понтифексите, която надзиравала религиозните поклонения. Бил се за Рим в Испания, заедно с чичо си Цезар и поел отговорността да отмъсти за смъртта на Цезар, когато корумпираните олигарси в Сената го предали и убили.
Octavius was a model public servant. At 16, he was elected to the College of Pontiffs that supervised religious worship. He fought for Rome in Hispania alongside his great-uncle Caesar and took up the responsibility of avenging Caesar’s death when the corrupt oligarchs in the Senate betrayed and murdered him.
Цезар бил властолюбив тиранин, който опитал да провъзгласи себе си за крал, докато прекарвал време с неговата египетска кралица Клеопатра. След смъртта му, Октавий се присъединил към своя генерал Марк Антоний в подпалването на гражданска война, която разкъсала Рим, тогава предал съюзника си, за да увеличи собствената си власт.
Caesar had been a power-hungry tyrant who tried to make himself a king while consorting with his Egyptian queen Cleopatra. After his death, Octavius joined his general Mark Antony in starting a civil war that tore Rome apart, then stabbed his ally in the back to increase his own power.
Антоний бил глупак. Той повел гибелна кампания в Партското царство и заговорничел да превърне териториите на Рим в отделни кралства за него и Клеопатра.
Antony was a fool. He waged a disastrous campaign in Parthia and plotted to turn Roman territories into personal kingdoms for himself and Cleopatra.
Не бил ли обвинен в това Цезар?
Isn’t that what Caesar had been accused of?
Ами...
Well...
Значи Октавий разгромил Антоний заради опит да стане крал, за да може самият той да стане?
So Octavius destroyed Antony for trying to become a king and then became one himself?
Точно така. Може да забележите мегаломанията дори в приетата от него титла "Знаменитият".
That’s right. You can see the megalomania even in his adopted title – "The Illustrious One."
Това била религиозна титла. И Август не търсел власт заради себе си. Като победител в гражданската война и командир на повечето войски било негова отговорност да възстанови закон и ред в Рим, за да може другите фракции да не продължат да се бият.
That was a religious honorific. And Augustus didn’t seek power for his own sake. As winner of the civil war and commander of the most troops, it was his duty to restore law and order to Rome so that other factions didn’t continue fighting.
Той не възстановил закон и ред - направил ги подчинени на него!
He didn’t restore the law - he made it subordinate to him!
Не е вярно. Август работил да възстанови престижа на Сената, подобрил изхранването на нисшите класи и отстъпил контролът на армията, когато напуснал поста си на консул.
Not true. Augustus worked to restore the Senate’s prestige, improved food security for the lower classes, and relinquished control of the army when he resigned his consul post.
Пълна илюзия. Използвал военното си влияние и лично богатство да настрои Сената в негова полза, докато задържал власт на трибуната и правото да празнува военни триумфи. Той държал контролът над провинциите с най-много легиони. И ако това не стигало, заемал консулската позиция още два пъти, за да популяризира внуците си. Очевидно се опитвал да основе династия.
Mere optics. He used his military influence and personal wealth to stack the Senate in his favor, while retaining the powers of a tribune and the right to celebrate military triumphs. He kept control of provinces with the most legions. And if that wasn’t enough, he assumed the consul position twice more to promote his grandchildren. He was clearly trying to establish a dynasty.
Но какво правел с цялата тази власт?
But what did he do with all that power?
Радвам се, че попитахте ваша Чест. Постиженията на Август са почти безбройни. Установил еднаква данъчна система за всички провинции, прекратявайки личната експлатация от местните данъчни служители. Лично финансирал мрежа от пътища и назначил куриери - за да може новините и войските да пътуват лесно из империята. И по времето на Август били построени много от известните римски обществени сгради. Писателите по това време били почти единодушни във възхваляването на управлението му.
Glad you asked, your Honor. Augustus’s accomplishments were almost too many to name. He established consistent taxation for all provinces, ending private exploitation by local tax officials. He personally financed a network of roads and employed couriers so news and troops could travel easily throughout the realm. And it was under Augustus that many of Rome’s famous public buildings were constructed. The writers of the time were nearly unanimous in praising his rule. Did the writers have any other choice?
Писателите имали ли са избор? Август заточил доста хора по съмнителни обвинения, включително Овид, един от най-великите поети на Рим. Забрави да споменеш натрапващите се закони относно личните животи на гражданите - наказване на изневяра, ограничаването на бракове между социалните класи, дори глоби ако останеш неженен.
Augustus exiled plenty of people on vague charges, including Ovid, one of Rome’s greatest poets. And you forgot to mention the intrusive laws regarding citizens’ personal lives – punishing adultery, restricting marriage between social classes, even penalties for remaining unmarried. He was trying to improve the citizenry and instill discipline.
Опитвал се да подобри гражданството и да въдвори дисциплина. И успял. Наследството му говори само за себе си: 40 години стабилност в държавата, професионална армия, която увеличила границите на Рим във всички посоки и правителство запомнено като модел за граждански добродетели.
And he succeeded. His legacy speaks for itself: 40 years of internal stability, a professional army that expanded Rome’s frontiers in all directions, and a government still remembered as a model of civic virtue. His legacy was an empire
Неговото наследство било империя, която би водила безкрайни завоевания докато се разпадне и традиция на еднолична военна власт. Всеки път, когато диктатор в генералска униформа извършва зверства, твърдейки че действа от името на народа, трябва да благодарим на Август Цезар.
that would go on to wage endless conquest until it collapsed, and a tradition of military autocracy. Any time a dictator in a general’s uniform commits atrocities while claiming to act on behalf of "the people," we have Augustus Caesar to thank. So you’re saying Augustus was a good emperor,
Значи вие казвате, че Август бил добър император, а вие, че не съществува такова нещо?
and you’re saying there’s no such thing? We’re used to celebrating historical leaders
Свикнали сме да тачим исторически лидери, заради техните постижения и победи. Но да се питаме, на първо място, дали индивид трябва да има такава власт, значи да се подложи историята под съд.
for their achievements and victories. But to ask whether an individual should have such power in the first place is to put history itself on trial.