Takže ano, kreslím komiksy do novin - politické komiksy. Nevím, jestli jste o takové věci už slyšeli - noviny? To je taková papírová čtečka. (smích) Jsou lehčí než iPod. Taky o něco levnější. Víte, co se říká? Říká se, že tištěná média umírají. A víte, kdo to říká? Přece média. Ale to není nic nového, že? O tom už jste určitě četli.
So yeah, I'm a newspaper cartoonist -- political cartoonist. I don't know if you've heard about it -- newspapers? It's a sort of paper-based reader. (Laughter) It's lighter than an iPad, it's a bit cheaper. You know what they say? They say the print media is dying -- who says that? Well, the media. But this is no news, right? You've read about it already.
Plakát: "Papírová média umírají." Muž: "O tom jsem četl včera na internetu."
(Laughter)
Dámy a pánové, svět se zmenšil. Vím, že je to klišé, ale podívejte se, jak malý, maličký se svět stal. Samozřejmě víte, proč tomu tak je. Díky technologii, ano. (smích) Jsou tu v místnosti nějací designéři počítačů? Super, výborně. Vy mi opravdu komplikujete život, protože trackpady původně byly kulaté, měly krásný kulatý tvar. S těmi se dobře kreslil komiks. Ale co s tím novým trackpadem, s tím hranatým? Jako kreslíř komiksů s ním nenakreslím nic. Ano, vím, že svět je teď placatý. To je pravda. A internet pronikl do každého koutu, do nejchudších a nejvzdálenějších míst. Každá vesnice v Africe teď má internetovou kavárnu. "Internetová kavárna" - "Káva není" A nechoďte tam na frappucino. Stavíme most k digitálnímu světu. Země třetího světa jsou připojené. My jsme připojení. A co bude následovat? Víte, jak to je. Máte e-mail. Muž: "Země třetího světa jsou připojené". Monitor: "Nový e-mail: Mám hlad!" Internet nám dal moc. Dal moc vám, dal ji mně i některým jiným lidem.
Ladies and gentlemen, the world has gotten smaller. I know it's a cliche, but look, look how small, how tiny it has gotten. And you know the reason why, of course. This is because of technology -- yeah. (Laughter) Any computer designers in the room? Yeah well, you guys are making my life miserable because track pads used to be round, a nice round shape. That makes a good cartoon. But what are you going to do with a flat track pad, those square things? There's nothing I can do as a cartoonist. Well, I know the world is flat now. That's true. And the Internet has reached every corner of the world, the poorest, the remotest places. Every village in Africa now has a cyber cafe. (Laughter) Don't go asking for a Frappuccino there. So we are bridging the digital divide. The Third World is connected, we are connected. And what happens next? Well, you've got mail. Yeah. Well, the Internet has empowered us. It has empowered you, it has empowered me and it has empowered some other guys as well.
(smích)
(Laughter)
Ty poslední dva komiksy jsem kreslil naživo během konference v Hanoji. Na to nebyli v komunistickém Vietnamu 2.0 zvyklí. (smích) Kreslil jsem naživo na velké obrazovce - byla to celkem zábava - a pak ke mně přišel jeden člověk. Fotil mě a moje kresby a já si myslel: "Super, vietnamský fanoušek." A když znovu přišel druhý den, myslel jsem si: "Ten má komiksy fakt moc rád." A třetí den mi to konečně došlo. Ten chlápek byl vlastně ve službě. Takže teď musí být stovka fotek, na kterých se směju nad svými komiksy, ve složkách vietnamské policie.
You know, these last two cartoons -- I did them live during a conference in Hanoi. And they were not used to that in communist 2.0 Vietnam. (Laughter) So I was cartooning live on a wide screen -- it was quite a sensation -- and then this guy came to me. He was taking pictures of me and of my sketches, and I thought, "This is great, a Vietnamese fan." And as he came the second day, I thought, "Wow, that's really a cartoon lover." And on the third day, I finally understood, the guy was actually on duty. So by now, there must be a hundred pictures of me smiling with my sketches in the files of the Vietnamese police.
(smích)
(Laughter)
Ale pravda je, že internet změnil svět. Otřásl hudebním průmyslem. Změnil způsob, jakým vnímáme hudbu. Ti starší z nás si určitě budou pamatovat, jak jsme museli chodit do obchodu, abychom tam hudbu mohli ukrást. "Internet změnil hudbu." - "Předtím jsme ji museli chodit krást do obchodu." A změnil také způsob, jakým se váš budoucí zaměstnavatel bude dívat na váš životopis. Takže buďte opatrní s tím facebookovým účtem. Vaše máma říkala, abyste byli opatrní. Technologie nás osvobodila. Toto je free Wi-Fi. Osvobodilo nás. Odpoutalo nás od kancelářského stolu. Toto je váš život. Užijte si ho. (smích) Stručně řečeno: technologie a internet změnily náš životní styl. Guruové techniky, jako tento muž, kterého jeden německý časopis označil za filozofa 21. století, mění způsoby, jakým děláme věci. Mění způsoby, jakými konzumujeme. Formují naše základní touhy. "Zjednoduší spoustu úloh, které jste předtím vůbec nemuseli dělat!" (potlesk) Nebude se vám to líbit. Technologie změnila dokonce i náš vztah k Bohu.
No, but it's true: the Internet has changed the world. It has rocked the music industry; it has changed the way we consume music. For those of you old enough to remember, we used to have to go to the store to steal it. (Laughter) And it has changed the way your future employer will look at your application. So be careful with that Facebook account -- your momma told you, be careful. And technology has set us free -- this is free WiFi. But yeah, it has liberated us from the office desk. This is your life, enjoy it. (Laughter) In short, technology, the internet, they have changed our lifestyle. Tech guru, like this man -- that a German magazine called the philosopher of the 21st century -- they are shaping the way we do things. They are shaping the way we consume. They are shaping our very desires. (Laughter) (Applause) You will not like it. And technology has even changed our relationship to God.
"Otče, já jsem hřešil…" -"Já vím…"
(Laughter)
Do toho bych se teď neměl pouštět. Náboženství a politický komiks, jak už jste možná slyšeli, jsou opravdu náročná kombinace, už od toho dne roku 2005, kdy skupinka kreslířů komiksů v Dánsku nakreslila komiksy, které způsobily vlnu ohlasů po celém světě, demonstrací a fatvu. Vyprovokovaly násilnosti, při kterých umírali lidé. To bylo hrozné. Lidé umírali kvůli komiksům. Myslím tím… Měl jsem celou tu dobu pocit, že komiksy vlastně využily obě strany. Nejprve dánské noviny, které chtěly zveřejnit názor na islám. Dánský kreslíř komiksů mi řekl, že byl jeden z 24, kteří dostali zadání nakreslit proroka. 12 z nich to odmítlo. Věděli jste to? Řekl mi: "Nikdo mi nemá co říkat, co mám kreslit. Takhle to nefunguje." Potom komiksy samozřejmě využily extrémisti a politici na druhé straně barikády. Chtěli vyvolat kontroverzi. Dál už to znáte. Teď už víme, že komiksy lze využít jako zbraně. Historie nám ukázala, že je využili nacisti k útokům na Židy. A teď jsme tady. V OSN polovina světa prosazuje tresty za urážky náboženství - nazývají to hanobením náboženství - zatímco druhá polovina světa bojuje za svobodu slova. Takže je tu střet civilizací a komiksy jsou přímo uprostřed? To mne motivovalo k přemýšlení. Vidíte mne přemýšlet u mého kuchyňského stolu. A protože jste v mé kuchyni, seznamte se také s mou ženou.
Now I shouldn't get into this. Religion and political cartoons, as you may have heard, make a difficult couple, ever since that day of 2005, when a bunch of cartoonists in Denmark drew cartoons that had repercussions all over the world -- demonstrations, fatwa, they provoked violence. People died in the violence. This was so sickening; people died because of cartoons. I mean -- I had the feeling at the time that cartoons had been used by both sides, actually. They were used first by a Danish newspaper, which wanted to make a point on Islam. A Danish cartoonist told me he was one of the 24 who received the assignment to draw the prophet -- 12 of them refused. Did you know that? He told me, "Nobody has to tell me what I should draw. This is not how it works." And then, of course, they were used by extremists and politicians on the other side. They wanted to stir up controversy. You know the story. We know that cartoons can be used as weapons. History tells us, they've been used by the Nazis to attack the Jews. And here we are now. In the United Nations, half of the world is pushing to penalize the offense to religion -- they call it the defamation of religion -- while the other half of the world is fighting back in defense of freedom of speech. So the clash of civilizations is here, and cartoons are at the middle of it? This got me thinking. Now you see me thinking at my kitchen table, and since you're in my kitchen, please meet my wife.
On: "Hledám smysl života." - Ona: "Zkus Google."
(Laughter)
Za několik měsíců, v roce 2006, jsem odjel na Pobřeží slonoviny, do západní Afriky. Povídejte mi o rozdělení. Země byla rozseknutá vejpůl. Na severu byli rebelové, na jihu, v hlavním městě Abidjan, vláda a uprostřed francouzská armáda. Vypadá to jako obrovský hamburger. Určitě nechcete být tím masem uprostřed. Jel jsem tam, abych podal zprávu o dění prostřednictvím komiksu. Dělám jsem to posledních 15 let. Je to můj vedlejšák, pokud chcete. Takže vidíte, že ten styl se liší. Tohle je daleko vážnější než redakční komiksy. Jel jsem do míst, jako je Gaza, během války v roce 2009. Je to spíš novinařina prostřednictvím komiksu. O tom uslyšíte čím dál víc. To je podle mne budoucnost novinářství.
In 2006, a few months after, I went Ivory Coast -- Western Africa. Now, talk of a divided place -- the country was cut in two. You had a rebellion in the North, the government in the South -- the capital, Abidjan -- and in the middle, the French army. This looks like a giant hamburger. You don't want to be the ham in the middle. I was there to report on that story in cartoons. I've been doing this for the last 15 years; it's my side job, if you want. So you see the style is different. This is more serious than maybe editorial cartooning. I went to places like Gaza during the war in 2009. So this is really journalism in cartoons. You'll hear more and more about it. This is the future of journalism, I think.
Pak jsem samozřejmě odjel také na sever za rebely. To byli ti chudí, co bojovali za svá práva. Konflikt vyvolaly etnické neshody, jak už to v Africe chodí. Pak jsem jel navštívit kmen Dozo. Jsou to převážně samostatní lovci ze západní Afriky. Lidé se jich bojí. Dost pomáhají rebelům. Lidé věří, že mají magické schopnosti. Mohou zmizet a vyhýbat se kulkám. Jel jsem navštívit náčelníka kmene Dozo. Řekl mi o svých magických schopnostech: "Můžu ti useknout hlavu tady a teď, a pak tě znova oživit." A já na to: "Hm, na to teď asi nemáme čas." (smích) "Možná jindy."
And of course, I went to see the rebels in the north. Those were poor guys fighting for their rights. There was an ethnic side to this conflict as very often in Africa. And I went to see the Dozo. The Dozo, they are the traditional hunters of West Africa. People fear them -- they help the rebellion a lot. They are believed to have magical powers. They can disappear and escape bullets. I went to see a Dozo chief; he told me about his magical powers. He said, "I can chop your head off right away and bring you back to life." I said, "Well, maybe we don't have time for this right now." (Laughter) "Another time."
Po návratu do Abidjanu jsem dostal šanci vést pracovní skupinu místních kreslířů komiksů a mne napadlo, že v takovémto kontextu lze komiksy použít jako zbraně proti druhé straně. Tisk na Pobřeží slonoviny byl skutečně velmi silně polarizovaný. Podobně jako média ve Rwandě před genocidou. Takže si to představte. Co jsem mohl jako kreslíř komiksů udělat? Někdy nám šéfredaktoři říkají, abychom kreslili to, co chtějí vidět, a člověk musí živit rodinu, že. Takže ten nápad byl celkem jednoduchý. Dali jsme dohromady kreslíře ze všech částí Pobřeží slonoviny. Na tři dny jsme je vzali z jejich mateřských novin. Pak jsme je požádali, aby udělali společný projekt, který by se dotýkal problémů jejich země prostřednictvím komiksů. Aby ukázali pozitivní stránku komiksů. Je to totiž skvělá platforma pro komunikaci, ať už v dobrém, nebo špatném smyslu. Komiksy mohou překračovat hranice, jak jste viděli. A humor je myslím výborný způsob, jak se dotknout vážných témat. Jsem velmi hrdý na to, co udělali. Neshodli se, a to také nebyl ten účel. A já jsem je nežádal, aby kreslili pěkné komiksy. První den na sebe dokonce křičeli. Ale potom přišli s knihou, která rekapitulovala 13 let politické krize Pobřeží slonoviny.
So back in Abidjan, I was given a chance to lead a workshop with local cartoonists there and I thought, yes, in a context like this, cartoons can really be used as weapons against the other side. I mean, the press in Ivory Coast was bitterly divided -- it was compared to the media in Rwanda before the genocide -- so imagine. And what can a cartoonist do? Sometimes editors would tell their cartoonists to draw what they wanted to see, and the guy has to feed his family, right? So the idea was pretty simple. We brought together cartoonists from all sides in Ivory Coast. We took them away from their newspaper for three days. And I asked them to do a project together, tackle the issues affecting their country in cartoons, yes, in cartoons. Show the positive power of cartoons. It's a great tool of communication for bad or for good. And cartoons can cross boundaries, as you have seen. And humor is a good way, I think, to address serious issues. And I'm very proud of what they did. I mean, they didn't agree with each other -- that was not the point. And I didn't ask them to do nice cartoons. The first day, they were even shouting at each other. But they came up with a book, looking back at 13 years of political crisis in Ivory Coast.
To byla ta myšlenka. Podobné projekty jsem dělal v roce 2009 v Libanonu a letos v lednu v Keni. V Libanonu nešlo o knihu. Hlavní myšlenkou bylo vyjít ze stejného principu rozdělené země: vzít kreslíře ze všech stran a nechat je na něčem pracovat společně. V Libanonu jsme zapojili šéfredaktory novin a nechali je vydat komiksy osmi kreslířů ze všech táborů na jedné straně, a to o problémech ovlivňujících Libanon, třeba o náboženství v politice a každodenním životě. A ono to vyšlo. Tři dny téměř všechny noviny v Bejrútu vydávaly společné komiksy těchto kreslířů - protivládní noviny, provládní, křesťanské a samozřejmě muslimské, anglické – jaké si vzpomenete. To byl skvělý projekt. Potom jsme v Keni otevřeli otázky týkající se etnického původu, což je na mnoha místech v Africe ožehavé téma. Také jsme točili videoklipy. Můžete se na ně podívat na Youtube.com lomeno KenyaTunes.
So the idea was there. And I've been doing projects like this, in 2009 in Lebanon, this year in Kenya, back in January. In Lebanon, it was not a book. The idea was to have -- the same principal, a divided country -- take cartoonists from all sides and let them do something together. So in Lebanon, we enrolled the newspaper editors, and we got them to publish eight cartoonists from all sides all together on the same page, addressing the issue affecting Lebanon, like religion in politics and everyday life. And it worked. For three days, almost all the newspapers of Beirut published all those cartoonists together -- anti-government, pro-government, Christian, Muslim, of course, English-speaking, well, you name it. So this was a great project. And then in Kenya, what we did was addressing the issue of ethnicity, which is a poison in a lot of places in Africa. And we did video clips -- you can see them if you go to YouTube/Kenyatoons.
Hlásání svobody slova je snadné tady, ale jak jste viděli, v kontextu represe nebo rozdělení je znovu otázkou, co může dělat kreslíř. Musí se nějak uživit a udržet si místo. Myslím, že v jakémkoli kontextu, kdekoli, má vždy na výběr minimálně nenakreslit nic, co by mohlo vyvolat nenávist. Toto poselství se jim snažím předat. Myslím si, že nakonec máme vždycky možnost neudělat špatnou věc. Musíme podporovat tyto jasné, kritické a zodpovědné hlasy v Africe, Libanonu, ve vašich lokálních novinách nebo v obchodě Apple. Dnes jsou technologické společnosti největšími redaktory obsahu na světě. Ony rozhodují, co je příliš urážlivé nebo příliš provokativní, abyste to viděli. Takže ve skutečnosti nejde o svobodu komiksu a jeho tvůrců, ale o vaši vlastní svobodu. Pro diktátory na celém světě je dobrá zpráva, když jsou kreslíři komiksů, novináři a aktivisté zticha.
So, preaching for freedom of speech is easy here, but as you have seen in contexts of repression or division, again, what can a cartoonist do? He has to keep his job. Well I believe that in any context anywhere, he always has the choice at least not to do a cartoon that will feed hatred. And that's the message I try to convey to them. I think we all always have the choice in the end not to do the bad thing. But we need to support these independent, critical and responsible voices in Africa, in Lebanon, in your local newspaper, in the Apple store. Today, tech companies are the world's largest editors. They decide what is too offensive or too provocative for you to see. So really, it's not about the freedom of cartoonists; it's about your freedoms. And for dictators all over the world, the good news is when cartoonists, journalists and activists shut up.
Děkuji vám.
Thank you.
(potlesk)
(Applause)