Do we live in a borderless world? Before you answer that, have a look at this map. Contemporary political map shows that we have over 200 countries in the world today. That's probably more than at any time in centuries. Now, many of you will object. For you this would be a more appropriate map. You could call it TEDistan. In TEDistan, there are no borders, just connected spaces and unconnected spaces. Most of you probably reside in one of the 40 dots on this screen, of the many more that represent 90 percent of the world economy.
Бид хил хязгааргүй дэлхийд амьдарч байна уу? Асуултанд хариулахын өмнө газрын зураг хамтдаа харцгаая. Улс төрийн газрын зураг бидэнд өнөөдөр дэлхий дээр 200 гаран орон байгааг харуулж байна. Энэ бол сүүлийн хэдэн зууны туршид байгаагүй олон орон юм. Одоо та бүхний ихэнх нь үүнтэй санал нийлэхгүй байх. Та нарын хувьд энэ газрын зураг илүү тохирох байх. Энэ газрын зургийг та TEDistan гэж дуудаж болно. TEDistan газрын зурагт хил хязгаар гэж байхгүй. Хоорондоо холбоотой болон холбогдоогүй орон зайнуудаас бүрдэнэ. Та бүгдийн ихэнх нь энэ дэлгэцэн дээр байгаа 40 цэгийн аль нэг дээр амьдарч байгаа. Мөн дийлэнх нь дэлхийн засгийн 90 хувийг тодорхойлж байдаг орнуудад амьдардаг.
But let's talk about the 90 percent of the world population that will never leave the place in which they were born. For them, nations, countries, boundaries, borders still matter a great deal, and often violently. Now here at TED, we're solving some of the great riddles of science and mysteries of the universe. Well here is a fundamental problem we have not solved: our basic political geography. How do we distribute ourselves around the world?
Тэгвэл одоо төрж өссөн газраа хэзээ ч орхин үл одох дэлхийн улс орнуудын хүн амын 90%-ийн талаар ярилцая. Тэдний хувьд улс үндэстэн, хил хязгаар чухал асуудал хэвээрээ тиймдээ ч байнга зөрчилтэй байдаг. Тэгвэл энд, TED-д бүгдээрээ шинжлэх ухаан, орчлон ертөнцийн зарим нэг оньсого таавар, нууцыг хамтдаа шийдвэрлэцгээе. Бидний дараах суурь ойлголтыг одоо хүртэл шийдвэрлэж чадаагүй л байна: энэ бол улс төрийн үндсэн газрын зураг юм. Бид өөрсдийгөө дэлхий дээр хэрхэн тараан хуваарилах нь зүйтэй вэ?
Now this is important, because border conflicts justify so much of the world's military-industrial complex. Border conflicts can derail so much of the progress that we hope to achieve here. So I think we need a deeper understanding of how people, money, power, religion, culture, technology interact to change the map of the world. And we can try to anticipate those changes, and shape them in a more constructive direction.
Энэ бол их чухал, учир нь улс орны хил хязгаар хоорондоо зөрчил дөрөөлөн дэлхийн цэрэг дайны үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэхийг зөвтгөдөг. Хил хязгаарын зөрчил нь бидний бий болгохыг хүсч байгаа олон хөгжил дэвшлийн замд саад тээг болдог. Тиймээс миний бодлоор бидэнд хүмүүс, мөнгө, эрх мэдэл, шашин, соёл, болон технологи нь газрын зургийн өөрчлөлтөд хэрхэн нөлөөлдөг болох талаар илүү гүнзгий судалж мэдэх шаардлага гарч ирж байна. Тэгээд үүнийг зөв тааварлаж чадсанаар өөрчлөлтийг илүү хөгжил дэвшилтэй тал руу чиглүүлж, хэлбэржүүлж чадах юм.
So we're going to look at some maps of the past, the present and some maps you haven't seen in order to get a sense of where things are going. Let's start with the world of 1945. 1945 there were just 100 countries in the world. After World War II, Europe was devastated, but still held large overseas colonies: French West Africa, British East Africa, South Asia, and so forth. Then over the late '40s, '50s, '60s, '70s and '80s, waves of decolonization took place. Over 50 new countries were born. You can see that Africa has been fragmented. India, Pakistan, Bangladesh, South East Asian nations created. Then came the end of the Cold War. The end of the Cold War and the disintegration of the Soviet Union. You had the creation of new states in Eastern Europe, the former Yugoslav republics and the Balkans, and the 'stans of central Asia.
Тэгэхээр ямар явц явагдаж байгаа талаар баримжаа авахын тулд дэлхийн өнгөрсөн болоод одоогийн мөн та бүхний өмнө харж байгаагүй зарим газрын зургийг харъя. 1945 оноос эхэлье 1945 онд дэлхий дээр 100 орон л байлаа Дэлхийн хоёрдугаар дайн Европ тивийг доройтуулсан хэдий ч далайн чанад дахь томоохон колониудаа хадгалсаар л байлаа. Жишээлбэл: Франц баруун Африкийг, Англи зүүн Африк, өмнөд Ази гэх мэт. Гэвч 40-өөд оны сүүлээс эхлэн, 50 он, 60 он, 70 он ба 80 оны үе гэхэд дэлхийд колоничлолаас ангижрах их давалгаа дэгдсэн юм. Цоо шинээр 50 орон бий болов. Африк олон хэсэгт хуваагдсаныг та бүхэн харж байна. Энэтхэг, Пакистан, Бангладеш, зүүн өмнөд Азийн улс орнууд бий боллоо. Түүний дараагаар дэлхийн хүйтэн дайн төгсгөл боллоо. Хүйтэн дайны дараагаар ЗХУ задран бутарч эхэлсэн. Зүүн Европд шинэ улсууд бий болов. Хуучин Югослав болон Балкан, төв Азийн “-стан”-ын орнууд төрөн гарлаа.
Today we have 200 countries in the world. The entire planet is covered by sovereign, independent nation-states. Does that mean that someone's gain has to be someone else's loss? Let's zoom in on one of the most strategic areas of the world, Eastern Eurasia. As you can see on this map, Russia is still the largest country in the world. And as you know, China is the most populous. And they share a lengthy land border.
Өнөөдөр дэлхий дээр 200 гаруй улс оршин тогтнож байна. Эх дэлхий маань бие даасан, тусгаар тогтнолтой улс орнуудаас бүрдэн тогтнох болжээ. Энэ бол аль нэгэн улс үндэстний олсон зүйл бусдын алдсан зүйл гэдгийг илэрхийлж байна уу? Дэлхийн хамгийн стратегийн чухал бүс нутгийг томруулан харъя. Зүүн Евроази. Та бүхний газрын зураг дээр харж байгаагаар, Орос орон дэлхийн хамгийн том улс гүрэн хэвээр байна. Харин та бүхний мэдэж байгаагаар Хятад хамгийн их хүн амтай. Энэ хоёр орон маш урт хил хязгаарыг дундаа эзэмшдэг.
What you don't see on this map is that most of Russia's 150 million people are concentrated in its western provinces and areas that are close to Europe. And only 30 million people are in its eastern areas. In fact, the World Bank predicts that Russia's population is declining towards about 120 million people
Харин та бүхний энэ газрын зураг харж чадахгүй байгаа зүйл бол Оросын 150 сая хүн амын ихэнх нь нийт нутаг дэвсгэрийнхээ баруун бүсэд төвлөрсөн байна. Нэг үгээр хэлбэл Европыг бараадсан гэсэн үг. Харин зөвхөн 30 сая хүн л зүүн бүсээр нутаглаж байна. Үнэндээ дэлхийн банкны судалгаагаар Орос орны хүн ам цаашдаа 120 сая болно гэсэн урьдчилсан тооцоог гаргасан.
And there is another thing that you don't see on this map. Stalin, Khrushchev and other Soviet leaders forced Russians out to the far east to be in gulags, labor camps, nuclear cities, whatever the case was. But as oil prices rose, Russian governments have invested in infrastructure to unite the country, east and west. But nothing has more perversely impacted Russia's demographic distribution, because the people in the east, who never wanted to be there anyway, have gotten on those trains and roads and gone back to the west. As a result, in the Russian far east today, which is twice the size of India, you have exactly six million Russians.
Мөн та бүхний зураг дээрээс харж чадахгүй бас нэг зүйл байна. Сталин, Хрущев болон бусад Зөвлөлтийн удирдагчид орос иргэдийг хүчээр зүүн хязгаарын албадан цөллөг, ажлын лагерь, цөмийн туршилтын бүс гэх зэрэг шалтаг бүрээр шилжүүлэн суурьшуулж байсан. Гэтэл газрын тосны үнэ өссөнийг дагаж, Оросын засгийн газар дэд бүтэцдээ хөрөнгө оруулалт хийх болсноор өрнө дорноо нэгтгэх бодлого явуулж эхэлсэн. Гэвч орос оронд хүн ам зүйн хуваарилалтаас илүү юу ч ийм хүчтэй нөлөө үзүүлж чадаагүй юм. Учир нь зүүн хязгаарт амьдарч байсан, хэзээ ч тэнд амьдрахыг хүсч байгаагүй хүмүүс замаар, галт тэргээр буцаад л баруун руугаа явсан. Үүний дүнд, Энэтхэгээс хоёр дахин том газар нутагтай өнөөдрийн Орос орны зүүн хязгаарт зөвхөн 6 сая Орос хүн амьдарч байна.
So let's get a sense of what is happening in this part of the world. We can start with Mongolia, or as some call it, Mine-golia. Why do they call it that? Because in Mine-golia, Chinese firms operate and own most of the mines -- copper, zinc, gold -- and they truck the resources south and east into mainland China. China isn't conquering Mongolia. It's buying it. Colonies were once conquered. Today countries are bought.
Тэгвэл дэлхийн энэ хэсэгт ямар явц өрнөж байгааг ажиглая. Монголоос эхэлж харъя. Зарим хүмүүс “Mine-golia” ч гэж нэрлэдэг. Тэд яагаад ингэж нэрлэх болов? Учир нь “Mine-golia”-д хятадын компаниуд зэс, цайр, алтны томоохон уул уурхайн ихэнх хувийг эзэмшиж,ажиллуулдаг. Тэгээд тэр баялгаа өмнөд болон зүүн хязгаараас Хятад орон нийлүүлдэг. Хятад Монголыг булаан эзлээгүй ээ. Зөвхөн худалдан авч байна гэсэн үг юм. Колониудыг нэгэн цагт булаан эзэлж байсан. Өнөөдөр харин худалдан авдаг болж.
So let's apply this principle to Siberia. Siberia most of you probably think of as a cold, desolate, unlivable place. But in fact, with global warming and rising temperatures, all of a sudden you have vast wheat fields and agribusiness, and grain being produced in Siberia. But who is it going to feed? Well, just on the other side of the Amo River, in the Heilongjiang and Harbin provinces of China, you have over 100 million people. That's larger than the entire population of Russia.
Энэ зарчмаар Сибирийн асуудлыг харъя. Та бүхний ихэнх нь Сибирийг бодохдоо хүйтэн, зэлүүд, амьдрах аргагүй газар гэж бодож байгаа байх Гэхдээ үнэн хэрэг дээрээ, дэлхийн дулаарлын нөлөөгөөр нэг л мэдэхэд Сибирьт үр тариа найгаж, хөдөө аж ахуйн бизнес цэцэглэж байх болно. Тэгвэл энэ үр тариа нь хэнийг тэжээх вэ гэдэг асуулт гарч ирж байна. Амар мөрний цаад талд Хятадын Хэйлонжиан болон Харбин мужууд байгаа. Тэнд 100 сая хүн амьдарч байна. Энэ дангаар бараг Оросын бүх хүн амаас илүү.
Every single year, for at least a decade or more, [60,000] of them have been voting with their feet, crossing, moving north and inhabiting this desolate terrain. They set up their own bazaars and medical clinics. They've taken over the timber industry and been shipping the lumber east, back into China. Again, like Mongolia, China isn't conquering Russia. It's just leasing it. That's what I call globalization Chinese style.
Жил бүр, хамгийн багадаа арван жилийн турш тэдний 60 мянга орчим нь хөлөөрөө хойд зүгт зэлүүд нутагт амьдран суурьшихаар нүүж байна. Тэд өөрсдийн цэргийн хуаран, эмнэлгээ барих болно. Одоогийн байдлаар тэд модны үйлдвэрлэлийг эрхшээлдээ оруулсан. Тэгээд тэр модоо буцаад зүүн зүг рүү буюу Хятад руу нийлүүлж байна. Дахин Монголын жишээгээр Хятад Оросын булаан эзлээгүй, зөвхөн урт хугацааны зээлээр худалдан авч байна. Үүнийг би Хятад хэлбэрийн даяарчлал гэж хэлж байгаа юм.
Now maybe this is what the map of the region might look like in 10 to 20 years. But hold on. This map is 700 years old. This is the map of the Yuan Dynasty, led by Kublai Khan, the grandson of Genghis Khan. So history doesn't necessarily repeat itself, but it does rhyme.
Магадгүй одоогоос 10 эсвэл 20 жилийн дараа дэлхийн газрын зураг нэг иймэрхүү харагдах байх. Гэхдээ хүлээгээрэй, энэ газрын зураг 700 жилийн өмнө байсан. Энэ чинь Чингис хааны ач, Хубилай хааны удирдаж асан Юань гүрний газрын зураг байна шүү дээ. Түүх заавал давтагдах албагүй ч, гэхдээ л учир холбогдлын хэлхээсээр холбогдсон байдаг.
This is just to give you a taste of what's happening in this part of the world. Again, globalization Chinese style. Because globalization opens up all kinds of ways for us to undermine and change the way we think about political geography. So, the history of East Asia in fact, people don't think about nations and borders. They think more in terms of empires and hierarchies, usually Chinese or Japanese.
Та бүхэнд дэлхийн энэ хэсэгт юу болж буй талаар зөвхөн амтыг л мэдрүүлэхийг хичээлээ. Дахиад, Хятад хэлбэрийн даяарчлал. Даяарчлал нь бидний улс төрийн дэлхийн газрын зургийн талаарх ойлголтыг байхгүй болгон, шинээр өөрчлөх бүх төрлийн арга замыг нээж өгч байна. Тэгэхээр үнэндээ зүүн Азийн түүхэнд хүмүүс, улс үндэстэн, хил хязгаарын ойлголтыг үл ойшоодог байж. Тэд илүү эзэнт гүрэн ба шатлан захирах ёсыг илүүд үзэж. Хятад эсвэл Япон ихэвчлэн иймэрхүү байдаг.
Well it's China's turn again. So let's look at how China is re-establishing that hierarchy in the far East. It starts with the global hubs. Remember the 40 dots on the nighttime map that show the hubs of the global economy? East Asia today has more of those global hubs than any other region in the world. Tokyo, Seoul, Beijing, Shanghai, Hong Kong, Singapore and Sidney. These are the filters and funnels of global capital. Trillions of dollars a year are being brought into the region, so much of it being invested into China.
Ийнхүү дахин Хятадын ээлж дахин иржээ. Хятад орон хэрхэн алс зүүн хязгаарт шатлан захирах ёсоо дахин сэргээж байгааг харъя. Энэ глобал сүлжээнээс эхэлнэ. Анх гарсан шөнийн 40 цэг бүхий газрын зургийг саная. Эдгээр сүлжээ нь даяарчлагдсан эдийн засгийг харуулна. Өнөөдөр зүүн Азид дэлхийн бусад бүс нутгаас илүү даяарчлагдсан сүлжээ байна. Токио, Сөүл, Бээжин, Шанхай, Гонконг, Сингапур болон Сидней. Эдгээр нь дэлхийн хөрөнгийн шүүлтүүр болон юүлүүр болсон газрууд. Жилдээ триллион триллион доллар энэ бүсэд хуримтлагддаж байна. Үүний дийлэнхи хэсэг Хятадад хөрөнгө оруулалт болон орж байна.
Then there is trade. These vectors and arrows represent ever stronger trade relationships that China has with every country in the region. Specifically, it targets Japan and Korea and Australia, countries that are strong allies of the United States. Australia, for example, is heavily dependent on exporting iron ore and natural gas to China. For poorer countries, China reduces tariffs so that Laos and Cambodia can sell their goods more cheaply and become dependent on exporting to China as well.
Тэгээд л худалдаа явагдана. Эдгээр векторууд болон сумнууд нь Хятад орон бүс нутагт орших бүх оронтой илүү хучтэй харилцаа холбоотой болсоор буйг харуулж байна. Тэр ялангуяа Хятад орон АНУ-ын хүчирхэг холбоотнууд болох Япон болон Солонгос, Австралийг байгаа болгосон байна. Жишээлбэл Австрали, Хятадад нийлүүлдэг төмрийн хүдэр, байгалийн хийнээс эдийн засаг нь шууд хамааралтай байдаг. Ядуу орнуудад Хятад тарифаа хямдруулдаг учраас Лаос, Камбож бараагаа илүү хямд борлуулах боломжтой болдог. Тэгснээрээ Хятадаас экспортын хувьд хамааралтай болж байна.
And now many of you have been reading in the news how people are looking to China to lead the rebound, the economic rebound, not just in Asia, but potentially for the world. The Asian free trade zone, almost free trade zone, that's emerging now has a greater trade volume than trade across the Pacific. So China is becoming the anchor of the economy in the region.
Та бүхний ихэнх нь мэдээгээр уншиж дуулж байгаа байх. Хятад орныг зөвхөн Азидаа төдийгүй Дэлхийн эдийн засагт тэргүүлэх хэмжээнд үсрэнгүй хөгжиж байна. Азийн чөлөөт зах зээлийн бүс нь номхон далайг гатлах хэмжээнд өргөжин хүрээгээ тэлж байна. Хятад бүс нутгийнхаа эдийн засгийн гол тулгуур орон болж байна.
Another pillar of this strategy is diplomacy. China has signed military agreements with many countries in the region. It has become the hub of diplomatic institutions such as the East Asian Community. Some of these organizations don't even have the United States as a member. There is a treaty of nonaggression between countries, such that if there were a conflict between China and the United States, most countries vow to just sit it out, including American allies like Korea and Australia.
Бас нэгэн тулгуур багана нь дипломат харилцааны стратеги юм. Хятад бүс нутгийнхаа олон оронтой батлан хамгаалах салбарт хамтын ажиллагааны гэрээтэй. Энэ нь Зүүн Азийн Холбоо гэх зэрэг дипломат хамтын ажиллагааны сүлжээг бий болгож байна. Эдгээр хамтын ажиллагааны байгууллагуудын заримд нь АНУ-ын гишүүн бус байна. Улс орнуудын тогтоосон эвийн гэрээ гэж бий. Хэрвээ Хятад, АНУ хоёр хоорондоо зөрчилдөж эхэлбэл ихэнх орнууд жишээлбэл АНУ-ын дотно хамтрагч Солонгос, Австрали зэрэг орнууд үүнд оролцохгүй.
Another pillar of the strategy, like Russia, is demographic. China exports business people, nannies, students, teachers to teach Chinese around the region, to intermarry and to occupy ever greater commanding heights of the economies. Already ethnic Chinese people in Malaysia, Thailand and Indonesia are the real key factors and drivers in the economies there. Chinese pride is resurgent in the region as a result. Singapore, for example, used to ban Chinese language education. Now it encourages it.
Мөн стратегийн өөр нэг тулгуур багана нь, Оросын жишээн дээр авч үзвэл хүн ам зүйн бодлого юм. Хятад орон бизнесмэн, хүүхэд асрагч, оюутан бүс нутагтаа хятад хэл заах багш нар, гадны иргэдтэй гэрлэж буй иргэдийг дэлхийд “экспортлож” эдийн засгийн өндөрлөгт удирдах хүчээ нэмэгдүүлж байна. Малайз, Тайланд болон Индонезид амьдарч байгаа хятад гаралтай хүмүүс хэдийнээ тэндхийхээ эдийн засгийн гол тулгуур, түлхэх хүч нь болчихсон байна. Үүний үр дүнд "Хятад бахархал" бүс нутагтаа дахин сэргэж байна. Жишээлбэл, Сингапурт л гэхэд Хятад хэлээр боловсрол явуулахыг хориглодог байсан. Одоо бол харин дэмжиж байгаа.
If you add it all up what do you get? Well, if you remember before World War II, Japan had a vision for a greater Japanese co-prosperity sphere. What's emerging today is what you might call a greater Chinese co-prosperity sphere. So no matter what the lines on the map tell you in terms of nations and borders, what you really have emerging in the far east are national cultures, but in a much more fluid, imperial zone. All of this is happening without firing a shot.
Энэ бүгдийг нэгтгээд үзвэл ямар хариулт гарах вэ? Хэрэв та дэлхийн хоёрдугаар дайныг санах аваас Япон улс дэлхийн бөмбөрцгийг хөгжин дэвшингүй Японы соёлоор бүрхэхийг зорьж байсан. Тэгвэл өнөөдрийг харах аваас Хятад соёлтой дэлхийн бөмбөрцгийг бүтээж буйг харж болно. Тиймээс газрын зураг дээрх улс орон, хил хязгаарын зураас шугам юу хэлэх нь хамаагүй, зүүн хязгаарт нэг үндэстний соёл ноёлж байна. Үүнээс ч илүүтэйгээр нэгэн бүхэл, эзэн хаант улс бий болж байна гэх нь зүйтэй байх. Хамгийн гол нь энэ бүх үйл явц нэг ч буун дуу гаралгүй явагдсан.
That's most certainly not the case in the Middle East where countries are still very uncomfortable in the borders left behind by European colonialists. So what can we do to think about borders differently in this part of the world? What lines on the map should we focus on? What I want to present to you is what I call state building, day by day.
Тэгвэл ойрхи дорнодод тэгсэнгүй. Европын колониас үлдсэн улс орнуудын хил хязгаар дээр одоог хүртэл тав тухгүй л байна. Тэгвэл дэлхийн энэ хэсгийн хил хязгаар бусдаасаа ямар ялгаатай вэ? Бид газрын зургийн аль зураас дээр анхаарлаа төвлөрүүлэх ёстой вэ? Миний та бүхэнд танилцуулахыг хүсч байгаа зүйлийг "улс орныг өдөр өдрөөр бүтээн байгуулах" гэж нэрлэе.
Let's start with Iraq. Six years after the U.S. invasion of Iraq, the country still exists more on a map than it does in reality. Oil used to be one of the forces holding Iraq together; now it is the most significant cause of the country's disintegration. The reason is Kurdistan. The Kurds for 3,000 years have been waging a struggle for independence, and now is their chance to finally have it. These are pipeline routes, which emerge from Kurdistan, which is an oil-rich region.
Иракаас эхлэн харцгаая. АНУ Иракийн эзэлснээс 6 жилийн дараа улс орон нь бодит байдлаасаа илүүтэйгээр газрын зураг дээрээ байсаар байлаа. Газрын тос нь Ирак орныг нэгтгэх шалтгаан нь болж байсан бол одоо харин улс орны хуваагдал, нэгдэлгүй байдлын хамгийн том шалтгаан болоод байна. Түүний шалтгаан нь Курдчууд юм. Курдчууд нь 3000 жилийн турш тусгаар тогтнолын төлөө тасралтгүй тэмцэж байна. Эцсийн төгсгөлд түүндээ хүрэх боломж тэдэнд олдож байна. Энэ бол хамгийн газрын тосоор баялаг Курдистанаас гарч буй хоолойн шугамууд юм.
And today, if you go to Kurdistan, you'll see that Kurdish Peshmerga guerillas are squaring off against the Sunni Iraqi army. But what are they guarding? Is it really a border on the map? No. It's the pipelines. If the Kurds can control their pipelines, they can set the terms of their own statehood. Now should we be upset about this, about the potential disintegration of Iraq? I don't believe we should. Iraq will still be the second largest oil producer in the world, behind Saudi Arabia. And we'll have a chance to solve a 3,000 year old dispute. Now remember Kurdistan is landlocked. It has no choice but to behave. In order to profit from its oil it has to export it through Turkey or Syria, and other countries, and Iraq itself. And therefore it has to have amicable relations with them.
Хэрэв өнөөдөр та Курдистанд очих аваас Иракийн армитай тэмцсээр байгаа Курдын Пешмерга хэмээх партизануудыг харах болно. Гэвч тэд юуг ингэтлээ хамгаалан тулалдана вэ? Газрын зураг дээр байгаа хил хязгаарыг уу? Үгүй ээ, энэ бол хоолойн шугамуудыг юм. Хэрвээ Курдчууд хоолойн шугамуудыг эзэмшиж чадах аваас, өөрийн улсаа байгуулах шийдвэр гаргах эрхтэй болно. Тэгвэл Ирак улс задрах гэж байна, бид үүнд дургүйцэх ёстой юу? Би тэгэх ёстой гэж бодохгүй байна. Учир нь Ирак улс Саудын Арабын дараагаар дэлхийд газрын тос нийлүүлэгч 2 дахь хамгийн том орон хэвээрээ л байх болно. Харин ч бид 3000 жил үргэлжилсэн маргаант асуудлыг шийдэж чадна. Тэгвэл одоо Курдистаныг далайд гарцгүй санах ёстой. Курдчуудэд сонголт байхгүй, эелдэг байх хэрэгтэй. Тийм учраас газрын тосноосоо ашгаас хүртэхийн тулд Гарцаагүй Турк болон Сири болон бусад газар орны газар нутгаар, Иракаар ч мөн адил дамжуулж экспортлох шаардлагатай болно. Нөхцөл байдлыг тэднийг бусадтай нөхөрсөг эедүү байх шаардаж байна.
Now lets look at a perennial conflict in the region. That is, of course, in Palestine. Palestine is something of a cartographic anomaly because it's two parts Palestinian, one part Israel. 30 years of rose garden diplomacy have not delivered us peace in this conflict. What might? I believe that what might solve the problem is infrastructure. Today donors are spending billions of dollars on this. These two arrows are an arc, an arc of commuter railroads and other infrastructure that link the West Bank and Gaza.
Одоо энэ бүс нутгийн хэзээ ч дуусашгүй бас нэг зөрчлийг авч үзье. Энэ бол мэдээж Палестины асуудал. Палестин бол газрын зураг дээр сонин харагддаг. Учир нь Палестин хоёр хуваагдаж, Израйлтай холилдсон байдаг. 30 жилийн "сарнайн цэцэрлэг" дэх дипломат харилцаа энэ зөрчлийг шийдэж, энх тайванг авчирч чадсангүй. Тэгвэл юу чадах бол? Магадгүй тэр нь дэд бүтцийн хөгжил байж болох юм. Өнөөдөр үүний төлөө донор орнууд хэдэн биллиардын хөрөнгийг цацаж байна. Энэ хоёр сум бол алс хол баруун эргийг Газатай холбох төмөр зам, дэд бүтцийн холбох гүүр юм
If Gaza can have a functioning port and be linked to the West Bank, you can have a viable Palestinian state, Palestinian economy. That, I believe, is going to bring peace to this particular conflict. The lesson from Kurdistan and from Palestine is that independence alone, without infrastructure, is futile.
Хэрэв Газад бүрэн ажиллагаатай усан боомттой болвол тэр нь баруун эрэгтэй холбож чадвал, энэ нь илүү амьдрах чадвартай Палестин улсыг, Палестины эдийн засгийг цогцлоож чадна. Энэ өөрчлөлт нь миний итгэж байгаагаар зөрчлийг төгсгөж энх тайвныг авчирч чадна. Курдистан болон Палестинээс авсан сургамж нь, дэд бүтцийг хөгжүүлэлгүйгээр тусгаар тогтнолын төлөө тэмцэх нь үр дүнгүй гэдгийг харуулж байна.
Now what might this entire region look like if in fact we focus on other lines on the map besides borders, when the insecurities might abate? The last time that was the case was actually a century ago, during the Ottoman Empire. This is the Hejaz Railway. The Hejaz Railway ran from Istanbul to Medina via Damascus. It even had an offshoot running to Haifa in what is today Israel, on the Mediterranean Sea. But today the Hejaz Railway lies in tatters, ruins. If we were to focus on reconstructing these curvy lines on the map, infrastructure, that cross the straight lines, the borders, I believe the Middle East would be a far more peaceful region.
Тэгвэл энэ бүс нутаг томоороо хэрхэн харагдах нь вэ? Хэрвээ бид хил хязгаарыг биш газрын зураг дээрх зураасыг л анхаараад байвал хэзээ аюулт нөхцөл байдлыг хэр хойшлуулж чадах вэ? Өнгөрсөн удаа, 100 жилийн өмнө Оттоманы хаант улсын үед ийм зүйл болсон юм. Энэ бол “Хижаз”-ын төмөр зам. “Хижаз”-ын төмөр зам Истанбулаас Дамаскаар дайрч Медин хүрдэг байлаа. Мөн Хайфа, өнөөдрийн газар дундын тэнгисийн Израйл улс ордог салаа замтай ч байв. Мэдээж өнөөдөр “Хижаз” зам байхгүй түүнээс балгас л үлдсэн. Хэрэв бид газрын зураг дээрх энэ муруй шугамыг сэргээн босгоход анхаарвал хил хязгаарын шугамыг даван, дэд бүтэц хөгжиж миний итгэж байгаагаар ойрхи дорнод илүү энх тайван болох болно.
Now let's look at another part of the world, the former Soviet Republics of Central Asia, the 'stans. These countries' borders originate from Stalin's decrees. He purposely did not want these countries to make sense. He wanted ethnicities to mingle in ways that would allow him to divide and rule. Fortunately for them, most of their oil and gas resources were discovered after the Soviet Union collapsed.
Одоо дэлхийн өөр нэг хэсгийг харцгаая. ЗХУ-ын нэг хэсэг байсан, төв Азийн “-стан”-ын орнууд. Эдгээр улсуудын хилийг Сталины тушаалаар тогтоосон. Тэр зорилготойгоор эдгээр орнуудыг дахин сэргээхийг хүссэнгүй. Тэрээр үндэстэн хоорондоо холилдож, түүний зоргоор удирдагдаж, хуваагдах орнуудыг л хүссэн. Гэтэл азаар тэдгээр орнуудын газрын тосны баялгийн ихэнх нь ЗХУ задран хуваагдсаны дараагаар мэдэгдсэн юм.
Now I know some of you may be thinking, "Oil, oil, oil. Why is it all he's talking about is oil?" Well, there is a big difference in the way we used to talk about oil and the way we're talking about it now. Before it was, how do we control their oil? Now it's their oil for their own purposes. And I assure you it's every bit as important to them as it might have been to colonizers and imperialists. Here are just some of the pipeline projections and possibilities and scenarios and routes that are being mapped out for the next several decades. A great deal of them.
Та нарын зарим нь одоо газрын тос, газрын тос гэж бодож байгааг мэдэж байна. Яагаад намайг газрын тос л яриад байна аа гэж бодож байгаа байх. Тийм ээ, бидний өмнө нь ярьдаг байсан газрын тос гэсэн ойлголтоос одоо ярьж байгаа ойлголт их өөр болсон. Өмнө хэрхэн бусдын тосыг хэрэглэх вэ гэж ярьдаг байсан бол одоо өөрийн тосыг хэрхэн өөрийнхөө төлөө хэрэглэх тухай ярьж байна. Колоничилогчид болон эзлэн түрэмгийлэгчдийн мэдэлд байж болох ч байсан газрын тосны дусал бүр тэдэнд амин чухал гэдгийг батлан хэлэх байна. Энд зарим хоолойн шугамын төслийг л харууллаа. Мөн зарим дараагийн арван жилүүдийн дотор баригдахаар төлөвлөж буй зарим төслийн зургийг ч бас харуулъя. Энэ бол асар их үнэ цэнэтэй.
For a number of countries in this part of the world, having pipelines is the ticket to becoming part of the global economy and for having some meaning besides the borders that they are not loyal to themselves. Just take Azerbaijan. Azerbaijan was a forgotten corner of the Caucuses, but now with the Baku-Tbilisi-Ceyhan pipeline into Turkey, it has rebranded itself as the frontier of the west.
Дэлхийн энэ хэсгийн маш олон оронд энэ хоолойтой байна гэдэг даяарчлагдсан эдийн засгийн нэг хэсэг болж утга учиртай оршин тогтнох тасалбартай адил, тэгээд ч мөн хил зааг нь хэзээ ч өөрчлөгдөх эрсдэлтэй учраас тэр юм. Зөвхөн Азербайжаныг харъя л даа. Азербайжан нь Кавказ газрын мухарт бараг мартагдсан улс байсан. Гэтэл одоо Турк улсад очих буй Баку-Тбилис-Сэйхан гэдэг нэртэй хоолойнхоо хүчээр Барууны орнуудад нэрээ дахин сэргээгээд байна.
Then there is Turkmenistan, which most people think of as a frozen basket case. But now it's contributing gas across the Caspian Sea to provide for Europe, and even a potentially Turkmen- Afghan-Pakistan-India pipeline as well.
Түүний дараа Туркменистан, олон хүний “мөсөн сагс” гэж боддог байсан газар. Гэтэл энэ орон Каспийн тэнгисээс цаашаа газрын хий нийлүүлж Европ тивийг тэтгэж, мөн цаашлаад Туркмен – Афган – Пакистан – Энэтхэг гэсэн хоолойнуудыг байгуулсан байна.
Then there is Kazakhstan, which didn't even have a name before. It was more considered South Siberia during the Soviet Union. Today most people recognize Kazakhstan as an emerging geopolitical player. Why? Because it has shrewdly designed pipelines to flow across the Caspian, north through Russia, and even east to China. More pipelines means more silk roads, instead of the Great Game. The Great Game connotes dominance of one over the other. Silk road connotes independence and mutual trust. The more pipelines we have, the more silk roads we'll have, and the less of a dominant Great Game competition we'll have in the 21st century.
Тэгвэл Казахстан, өмнө нь нэр ч үгүй байсан орон. Үүнийг өмнө нь ЗХУ-ын үед өмнөд Сибирь гэж үздэг байсан. Өнөөдөр хүн бүр Казахстаныг геополитикийн шинэ тоглогч орон болж байгааг мэддэг болсон. Яаж тэр вэ? Казахстан маш гярхай, зоригтойгоор Каспийн тэнгисийг гаталж хойд Оросыг, бүр цаашаагаа зүүн Хятадыг чиглэсэн хоолой тавьсан. Олон хоолойн шугамтай байна гэдэг, олон торгоны замтай байна гэсэн үг “Том Тоглоом” гэж нэг нь нөгөөгөөс илүү хүчтэй байж ноёрхохыг хэлдэг. Харин торгоны зам нь тусгаар байдлыг дэмжиж, харилцан итгэлцлийг төрүүлдэг. Олон хоолойн шугамтай байна гэдэг, олон торгоны замтай байна гэсэн үг. Тэгснээрээ 21-р зуунд “Том Тоглоом”-ы өрсөлдөөнийг бууруулж чадна.
Now let's look at the only part of the world that really has brought down its borders, and how that has enhanced its strength. And that is, of course, Europe. The European Union began as just the coal and steel community of six countries, and their main purpose was really to keep the rehabilitation of Germany to happen in a peaceful way. But then eventually it grew into 12 countries, and those are the 12 stars on the European flag. The E.U. also became a currency block, and is now the most powerful trade block in the entire world. On average, the E.U. has grown by one country per year since the end of the Cold War. In fact most of that happened on just one day. In 2004, 15 new countries joined the E.U. and now you have what most people consider a zone of peace spanning 27 countries and 450 million people.
Одоо дэлхийд хил хязгаараа арилгаснаараа хүчирхэг болж чадсан цорын ганц газрыг харъя. Мэдээж энэ бол Европ. Европын холбоо нь анх нүүрс болон ган дээр хамтран ажиллаж байсан 6 орноос эхлэлтэй. Тэдний гол зорилго нь Герман улсыг энхийн замаар дахин сэргээн босгохын төлөө байсан. Гэтэл тун удалгүй энэ холбоо нэмэгдсээр 12 оронтой болсон. Энэ 12 орныг Европын холбооны далбаан дээр байдаг 12 од төлөөлдөг. Европын холбоо нь нэгдсэн валюттай болж, улмаар нийт дэлхийн хэмжээнд хамгийн хүчтэй худалдааны блок болоод байна. Европын холбоо нь хүйтэн дайны төгсгөлөөс хойш эгнээндээ жил бүр нэг орон нэмсээр ирлээ. Гэхдээ үнэндээ эдгээрийн ихэнх хэсэг нь нэг өдөрт л нэмэгдсэн юм. 2004 онд 15 шинэ орон Европын холбоонд нэгдэн орсон. Одоо харин хүмүүс энэ 27 орны 450 сая хүний дунд энх тайван харьцааг хэрхэн хадгалах вэ гэдэгт анхаарал тавьж байна.
So what is next? What is the future of the European Union? Well in light blue, you see the zones or the regions that are at least two-thirds or more dependent on the European Union for trade and investment. What does that tell us? Trade and investment tell us that Europe is putting its money where its mouth is. Even if these regions aren't part of the E.U., they are becoming part of its sphere of influence. Just take the Balkans. Croatia, Serbia Bosnia, they're not members of the E.U. yet. But you can get on a German ICE train and make it almost to Albania. In Bosnia you use the Euro currency already, and that's the only currency they're probably ever going to have.
Тэгвэл дараа нь яах бол? Европын холбооны ирээдүй хэрхэх бол? Бүс нутгийн бүдэг цэнхэрээр тэмдэглэсэн багадаа л 2/3 хувийг эзлэх орнууд нь Европын холбооноос худалдаа болон хөрөнгө оруулалтын хувьд илүү хамааралтай болчихсон улсууд юм. Энэ нь бидэнд юуг хэлж байна вэ? Худалдаа арилжаа болон хөрөнгө оруулалт нь Европ өөрийнхөө мөнгийг өөрийнхөө аманд хийж буйг харуулж байна. Хэдийгээр эдгээр бүс нь Европын холбооны хэсэг биш боловч, түүний нөлөөлөлд улам бүр орж байна. Балканыг аваад үзье л дээ. Хорват, Серб Босни. Энэ улсууд нь Европын холбоонд нэгдээгүй байгаа. Гэхдээ та Германд хот хоорондын галт тэрэгт суугаад бараг л Албани хүртэл явж чадна. Та Боснид Евро хэрэглэж чадна. Магад цаашид зөвхөн энэ валютыг хэрэглэх болов уу.
So, looking at other parts of Europe's periphery, such as North Africa. On average, every year or two, a new oil or gas pipeline opens up under the Mediterranean, connecting North Africa to Europe. That not only helps Europe diminish its reliance on Russia for energy, but if you travel to North Africa today, you'll hear more and more people saying that they don't really think of their region as the Middle East. So in other words, I believe that President Sarkozy of France is right when he talks about a Mediterranean union.
Хойд Африк г.м Европын бүс нутгаас бусад газрыг харъя. Газар дундын тэнгис доороос дунджаар нэг жил, эсвэл хоёр жил тутамд хойд Африкийг Европтой холбосон шинэ газрын тос, байгалийн хийн хоолой ашиглалтанд орж байна. Энэ нь Европыг Оросоос эрчим хүчний хувьд хамааралтай байдлыг бууруулахад тус болоод зогссонгүй. Хэрвээ та хойд Африкт аялбал тэндхийн хүмүүс өөрсдийн бүс нутгаа Ойрхи Дорнод гэж бодохгүй байгаа гэдгийн улам бүр олон хүнээс сонсох болно. Өөр үгээр хэлбэл, Францын ерөнхийлөгч Саркози газар дундын Тэнгисийн Холбооны талаар хэлснийг би зөв гэдэгт итгэлтэй байна.
Now let's look at Turkey and the Caucasus. I mentioned Azerbaijan before. That corridor of Turkey and the Caucasus has become the conduit for 20 percent of Europe's energy supply. So does Turkey really have to be a member of the European Union? I don't think it does. I think it's already part of a Euro-Turkish superpower.
Тэгвэл одоо Турк улс болон Кавказыг харъя. Би өмнө Азербайжаныг дурдсан. Турк болон Кавказын хонгил нь Европын эрчим хүчний 20 хувийг дамжуулах хоолой болон хувираад байна. Тэгвэл Турк улс үнэхээр Европын холбооны гишүүн орон болох хэрэгтэй юу? Би тийм гэж бодохгүй байна. Миний бодлоор Турк аль хэдийн Евро-Туркийн супер хүчний нэг хэсэг болсон.
So what's next? Where are we going to see borders change and new countries born? Well, South Central Asia, South West Asia is a very good place to start. Eight years after the U.S. invaded Afghanistan there is still a tremendous amount of instability. Pakistan and Afghanistan are still so fragile that neither of them have dealt constructively with the problem of Pashtun nationalism. This is the flag that flies in the minds of 20 million Pashtuns who live on both sides of the Afghan and Pakistan border.
Тэгвэл дараа нь яах вэ? Бид хил хязгаарын өөрчлөлтийг харах гэж байна. Шинэ орон төрөх болов уу? Тэгэхээр өмнөд болон төв Ази, баруун өмнөд Ази тивээс эхлэхэд их зөв газар гэж бодож байна. АНУ Афганистаныг эзэлснээс 8 жилийн дараа тэнд маш их хэмжээний тогтворгүй байдал үүссэн. Пакистан ба Афганистан хоёр маш хэврэг байгаа. Аль аль нь Паштуны үндсэрхэг үзэлтнүүдээс хамаарсан их хэмжээний асуудалтай тулгараад байгаа. Энэ бол 20 сая Афган болон Пакистаны хил дээр амьдарч Паштун хүний зүрх сэтгэлд намирч буй туг.
Let's not neglect the insurgency just to the south, Balochistan. Two weeks ago, Balochi rebels attacked a Pakistani military garrison, and this was the flag that they raised over it. The post-colonial entropy that is happening around the world is accelerating, and I expect more such changes to occur in the map as the states fragment.
Тэгвэл яг түүний өмнө оршиж буй асуудлыг хайхрахгүй орхиж болохгүй. Балучистан. 2 долоо хоногийн өмнө Балучигийн босогчид Пакистаны цэргийн хуаранг довтолсон. Энэ бол тэдний намируулж байсан туг. Экс-колони орнуудын бүс нутагт дэлхий хурдацтай хөдөлж байна. Газрын зургийн муж нутаг хуваагдах өөрчлөлт цаашдаа ч их гарах болов уу.
Of course, we can't forget Africa. 53 countries, and by far the most number of suspiciously straight lines on the map. If we were to look at all of Africa we could most certainly acknowledge far more, tribal divisions and so forth. But let's just look at Sudan, the second-largest country in Africa. It has three ongoing civil wars, the genocide in Darfur, which you all know about, the civil war in the east of the country, and south Sudan. South Sudan is going to be having a referendum in 2011 in which it is very likely to vote itself independence.
Мэдээж бид Африкийг мартаж болохгүй. 53 орон, одоогоор байгаа хамгийн их улстай тив. Хил нь газрын зураг шугамдчихсан мэт, их л сэжигтэй. Хэрэв бид бүх Африкийг харах юм бол бид илүү ихийг анзаарч болно. Овог аймгийн хуваагдал энэ тэр гээд. Гэхдээ зөвхөн Африкийн 2 дахь том улс, Суданыг л харъя. Энд одоогоор гурван иргэний дайны гал асч байна. Та бүхний сайн мэдэх Дарфур дахь хоморголон устгалт, улсын зүүн хэсэг болон өмнөд хэсэг дэх иргэний дайн. Өмнөд Суданд 2011 онд бүх нийтийн санал асуулга явуулах гэж байна. Үүний үр дүнд бараг л тусгаар улс болох санал дээр нэгдэх болов уу.
Now let's go up to the Arctic Circle. There is a great race on for energy resources under the Arctic seabed. Who will win? Canada? Russia? The United States? Actually Greenland. Several weeks ago Greenland's [60,000] people voted themselves self-governance rights from Denmark. So Denmark is about to get a whole lot smaller.
Одоо Арктикийн тойрог дээр очъё. Тэнд Арктикийн далайн дор орших эрчим хүчний эх үүсвэрийн төлөөх их тэмцэлдээн болж байна. Энэ тэмцэлд хаанах ялах бол? Канад уу? Орос уу? Эсвэл АНУ? Үнэндээ Гринланд ялна. Хэдхэн долоо хоногийн өмнө Гринландын 60 мянган хүн Даниас тусгаарлаж өөртөө засаглах эрхийн төлөө санал өгсөн. Тиймээс Дани улс өмнөхөөсөө маш жижиг болох нь.
What is the lesson from all of this? Geopolitics is a very unsentimental discipline. It's constantly morphing and changing the world, like climate change. And like our relationship with the ecosystem we're always searching for equilibrium in how we divide ourselves across the planet. Now we fear changes on the map. We fear civil wars, death tolls, having to learn the names of new countries. But I believe that the inertia of the existing borders that we have today is far worse and far more violent.
Энэ бүгдээс бид юунд суралцах ёстой вэ? Геополитик гэдэг бол маш энэрэлгүй зарчимтай. Дэлхийг тасралтгүй уусган өөрчилж байна. Яг л цаг агаарын өөрчлөлт шиг. Бидний эко-системтэй харьцаж буй харилцаа шиг үргэлж тэнцвэр тогтоохоор тэмцэж ирсний нэгэн адил энэ гараг дээрээ өөрсдийгөө хэрхэн хуваарилах вэ гэдэгт оршино. Тэгвэл бид газрын зурагны өөрчлөлтөөс айж байна. Бид иргэний дайн, амиа алдсан хүний тоо, шинэ бий болсон улс орнуудын нэрийг тогтоох гэх зэргээс айж байна. Гэвч би өнөөдрийн байгаа хил хязгаар нь илүү их зөрчил, хүчирхийлэл гарах боломжийг агуулж байна.
The question is how do we change those borders, and what lines do we focus on? I believe we focus on the lines that cross borders, the infrastructure lines. Then we'll wind up with the world we want, a borderless one. Thank you. (Applause)
Тэгвэл бид энэ хил хязгаарын шугам зураасыг өөрчилж шинэчлэхийн тулд юунд анхаарах ёстой вэ? Бид хил хязгаар шугам, дэд бүтцийн хөгжил хоёрт анхаарлаа хандуулж чадах аваас хүсэн хүлээж буй "хил хязгааргүй дэлхий"-г хамтдаа бүтээж чадна. Анхаарал тавьсанд баярлалаа. (Алга ташилт)