Do we live in a borderless world? Before you answer that, have a look at this map. Contemporary political map shows that we have over 200 countries in the world today. That's probably more than at any time in centuries. Now, many of you will object. For you this would be a more appropriate map. You could call it TEDistan. In TEDistan, there are no borders, just connected spaces and unconnected spaces. Most of you probably reside in one of the 40 dots on this screen, of the many more that represent 90 percent of the world economy.
Արդյո՞ք մենք ապրում ենք առանց սահմանների աշխարհում։ Մինչև պատասխանեք այդ հարցին, ապա մի նայեք այս քարտեզին։ Ժամանակակից քաղաքական քարտեզի վրա պատկերված են ավելի քան 200 երկիր ամբողջ աշխարհում։ Հավանաբար, սա առավելագույն թիվն է, որը երբևէ եղել է։ Շատերդ հիմա կառարկեք։ Այս մի քարտեզը դուք կգտնեք ավելի համապատասխան։ Կարող եք անվանել այն TEDաստան։ TEDաստանում չկան սահմաններ, այլ միայն կապված և չկապակցված տարածքներ։ Շատերդ գուցե բնակվում եք այս էկրանին պատկերված 40 երկրներից մեկում կամ գուցե, ավելի՝ որոնք կազմում են աշխարհի տնտեսության 90 տոկոսը։
But let's talk about the 90 percent of the world population that will never leave the place in which they were born. For them, nations, countries, boundaries, borders still matter a great deal, and often violently. Now here at TED, we're solving some of the great riddles of science and mysteries of the universe. Well here is a fundamental problem we have not solved: our basic political geography. How do we distribute ourselves around the world?
Բայց եկեք խոսենք աշխարհի 90 տոկոս բնակչության մասին, ովքեր երբեք չեն լքելու իրենց ծննդավայրը։ Նրանց համար՝ ազգությունները, երկրները, սահմանները համարվում են կարևորագույն խնդիր, և հաճախ դա արվում է բռնի կերպով: Ահա այստեղ, TED-ում մենք բացահայտում ենք գիտության գաղտնիքներն ու տիեզերքի առեղծվածները։ Սակայն կա մի հիմնախնդիր, որը դեռ լուծված չէ՝ մեր քաղաքական աշխարհագրությունը։ Ի՞նչպես ենք մենք տեղաբաշխում մեզ աշխարհում։
Now this is important, because border conflicts justify so much of the world's military-industrial complex. Border conflicts can derail so much of the progress that we hope to achieve here. So I think we need a deeper understanding of how people, money, power, religion, culture, technology interact to change the map of the world. And we can try to anticipate those changes, and shape them in a more constructive direction.
Հիմա դա կարևոր հարց է, քանզի սահմանային հակամարտությունները շատ են արդարացնում աշխարհի ռազմարդյունաբերական ոլորտի գործունեությունը։ Սահմանային հակամարտությունները կարող են խորտակել այն ամբողջ առաջխաղացումը, որին մենք հույս ունենք հասնել այստեղ։ Կարծում եմ, մեզ պետք է ավելի խորը հասկանալ, թե ինչպես մարդիկ, փողը, ուժը, հավատքը, մշակույթը, տեխնոլոգիան կարող են փոխազդել աշխարհի քարտեզի փոփոխությանը։ Մենք կարող ենք փորձել կանխագուշակել այդ փոփոխությունները և կերտել այն ավելի կառուցողական ուղղությամբ։
So we're going to look at some maps of the past, the present and some maps you haven't seen in order to get a sense of where things are going. Let's start with the world of 1945. 1945 there were just 100 countries in the world. After World War II, Europe was devastated, but still held large overseas colonies: French West Africa, British East Africa, South Asia, and so forth. Then over the late '40s, '50s, '60s, '70s and '80s, waves of decolonization took place. Over 50 new countries were born. You can see that Africa has been fragmented. India, Pakistan, Bangladesh, South East Asian nations created. Then came the end of the Cold War. The end of the Cold War and the disintegration of the Soviet Union. You had the creation of new states in Eastern Europe, the former Yugoslav republics and the Balkans, and the 'stans of central Asia.
Հիմա մենք կնայենք անցյալի, ներկայի մի քանի քարտեզներ, որոնք դուք երբեք չեք տեսել, որպեսզի հասկանանք, թե ինչպիսի իրավիճակ է տիրում աշխարհում։ Եկեք սկսենք 1945 թ. հետպատերազմյան քարտեզից։ 1945 թ.-ին աշխարհում կար ընդամենը 100 երկիր։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո Եվրոպան ամբողջովին ավիրված էր, սակայն այն դեռ տիրում էր բազմաթիվ անդրծովյան գաղութների։ Ֆրանսիան՝ արևելյան Աֆրիկան, Բրիտանիան՝ արևմտյան Աֆրիկան, հարավային Ասիան, և այլն։ Եվ հետո 40-ականների վերջից մինչև 50-ական, 60-ական, 70-ական, 80-ական թվականները, այդ տարածքները ազատագրվեցին։ Ավելի քան 50 նոր երկիր գոյացավ քարտեզին։ Կարող եք տեսնել, թե ինչպես է Աֆրիկան բաժանվել մասերի։ Ստեղծվեցին Հնդկաստանը, Պակիստանը, Բանգլադեշը, հարավ-արևմտյան ասիական երկրները։ Այնուհետև ավարտին հասավ Սառը պատերազմը: Սառը պատերազմի ավարտը և Սովետական միության փլուզումը: Դուք ականատես եղաք մի շարք երկրների առաջացմանը արևմտյան Եվրոպայում, նախկին Հարավսլավիայի երկրների և Բալկանների, ինչպես նաև կենտրոնական Ասիայի երկրների:
Today we have 200 countries in the world. The entire planet is covered by sovereign, independent nation-states. Does that mean that someone's gain has to be someone else's loss? Let's zoom in on one of the most strategic areas of the world, Eastern Eurasia. As you can see on this map, Russia is still the largest country in the world. And as you know, China is the most populous. And they share a lengthy land border.
Այսօր աշխարհում կա 200 երկիր: Ողջ մոլորակը զբաղեցնում են սուվերեն, անկախ երկրները: Արդյո՞ք դա նշանակում է, որ մեկի հաղթանակը պետք է անրադառնա մյուսի կորստով: Եկեք մոտիկից նայենք աշխարհի ռազմավարական կարևորություն ունեցող հատվածներին. արևմտյան Եվրասիային: Ինչպես տեսնում եք քարտեզի վրա, Ռուսաստանը դեռ մնում է աշխարհի ամենամեծ երկիրը: Եվ ինչպես գիտեք, Չինաստանը ամենախիտ բնակեցվածն է: Երկուսն էլ կիսում են սահմանի մի երկար տարածք:
What you don't see on this map is that most of Russia's 150 million people are concentrated in its western provinces and areas that are close to Europe. And only 30 million people are in its eastern areas. In fact, the World Bank predicts that Russia's population is declining towards about 120 million people
Սակայն քարտեզի վրա չի երևում, որ Ռուսաստանի 150-միլիոնանոց բնակչության մեծամասնությունը կենտրոնացված է արևմտյան գավառներում և տարածքներում, որոնք մոտ են Եվրոպային: Եվ միայն 30 միլիոնն է ապրում արևելյան հատվածում: Փաստացիորեն, ըստ Համաշխարհային Բանկի կանխատեսումների՝ Ռուսաստանի բնակչությունը կնվազի մինչև 120 միլիոն մարդ:
And there is another thing that you don't see on this map. Stalin, Khrushchev and other Soviet leaders forced Russians out to the far east to be in gulags, labor camps, nuclear cities, whatever the case was. But as oil prices rose, Russian governments have invested in infrastructure to unite the country, east and west. But nothing has more perversely impacted Russia's demographic distribution, because the people in the east, who never wanted to be there anyway, have gotten on those trains and roads and gone back to the west. As a result, in the Russian far east today, which is twice the size of India, you have exactly six million Russians.
Կա ևս մի բան, որը դուք չեք տեսնի քարտեզի վրա: Ստալինը, Խրուսչևը և այլ սովետական առաջնորդները ստիպում էին ռուսներին բնակվել հեռավոր արևելքում՝ ստեղծելով գուլագներ, աշխատանքային ճամբարներ, ատոմային քաղաքներ, և նման բաներ: Սակայն նավթի գնի աճը նպաստեց նրան, որպեսզի ռուսական կառավարությունը ներդրումներ կատարի այդ ոլորտում, երկիրը միաբանելու նպատակով՝ արևելքն ու արևմուտքը: Բայց այն հակառակ ձևով ազդեց Ռուսաստանի ժողովրդագրական տեղաբաշխման վրա: Մարդիկ, ովքեր երբեք չեն ցանկացել բնակվել արևելքում նստեցին գնացքներն ու մեքենաները և տեղափոխվեցին հետ՝ արևմուտք: Եվ արդյունքում, Ռուսաստանի հեռավոր արևելքը, որը Հնդկաստանից երկու անգամ մեծ է տարածքով, բնակեցված է միայն 6 միլիոն ռուսաստանցիներով:
So let's get a sense of what is happening in this part of the world. We can start with Mongolia, or as some call it, Mine-golia. Why do they call it that? Because in Mine-golia, Chinese firms operate and own most of the mines -- copper, zinc, gold -- and they truck the resources south and east into mainland China. China isn't conquering Mongolia. It's buying it. Colonies were once conquered. Today countries are bought.
Եկեք հասկանանք, ինչ է տեղի ունենում երկրագնդի այս հատվածում: Սկսենք Մոնղոլիայից, կամ ինչպես շատերն են ասում Mine-ղոլիա (Mine - անգլ. հանք) Ի՞նչու են այն անվանում այդպես: Որովհետև շատ չինական կազմակերպություններ աշխատում են Mine-ղոլիայում և տիրում են պղնձի, ցինկի, ոսկու հանքերի մեծամասնությանը: Եվ նրանք արտահանում են այդ ռեսուրսները Չինաստանի հարավային և արևելյան շրջաններ: Չինաստանը Մոնղոլիան չի՛ նվաճում, Նա գնում է այն: Գաղութները նվաճվում էին: Իսկ հիմա երկրները` գնվում են:
So let's apply this principle to Siberia. Siberia most of you probably think of as a cold, desolate, unlivable place. But in fact, with global warming and rising temperatures, all of a sudden you have vast wheat fields and agribusiness, and grain being produced in Siberia. But who is it going to feed? Well, just on the other side of the Amo River, in the Heilongjiang and Harbin provinces of China, you have over 100 million people. That's larger than the entire population of Russia.
Եվ նույն սկզբունքը կիրառելի է Սիբիրի համար: Շատերդ կարծում եք, թե Սիբիրը մի ցուրտ, մեկուսացված, անբնակելի վայր է: Բայց հաշվի առնելով գլոբալ կլիմայական փոփոխությունները և ջերմաստիճանի բարձրացումը, այնտեղ շուտով դուք կհայտնաբերեք հսկայական ցորենի դաշտեր: Սիբիրը կսկսի արտադրել գյուղատնտեսական մթերքներ և ցորեն: Բայց ու՞մ համար է դա նախատեսված լինելու, ովքե՞ր են կերակրվելու: Ամուր գետի մյուս ափին սփռված Հեյլոնյան և Հարբին չինական շրջանները բնակեցված են ավելի քան 100 մլն մարդկանցով: Դա ավել է, քան ամբողջ Ռուսաստանի բնակչությունը:
Every single year, for at least a decade or more, [60,000] of them have been voting with their feet, crossing, moving north and inhabiting this desolate terrain. They set up their own bazaars and medical clinics. They've taken over the timber industry and been shipping the lumber east, back into China. Again, like Mongolia, China isn't conquering Russia. It's just leasing it. That's what I call globalization Chinese style.
Ամեն տարի, առնվազն տասնամյակը մեկ, կամ ավելի շատ նրանցից 60.000 կատարում է "բնական" ընտրություն՝ տեղափոխվելով, տեղաշարժվելով դեպի հյուսիս, գրավելու անմարդաբնակ տարածքները: Իրենք կառուցում են սեփական շուկաներն ու հիվանդանոցները: Իրենք վերահսկում են փայտանյութի մշակման արդյունաբերությունը և արտահանում պատրաստի ապրանքը արևելք՝մՉինաստան: Ինչպես Մոնղոլիայի օրինակում, Չինաստանը չի նվաճում Ռուսաստանը, նա այն վարձակալում է: Սա կոչվում է գլոբալիզացիա չինական ոճով :
Now maybe this is what the map of the region might look like in 10 to 20 years. But hold on. This map is 700 years old. This is the map of the Yuan Dynasty, led by Kublai Khan, the grandson of Genghis Khan. So history doesn't necessarily repeat itself, but it does rhyme.
Ահա այսպիսի տեսք կունենա այս տարածաշրջանի քարտեզը մոտ 10-20 տարի հետո: Բայց սպասեք: Այս քարտեզը 700 տարեկան է: Սա Յուան դինաստիայի ժամանակների քարտեզն է, Կուբլա Խանի՝Չինգիզ Խանի թոռան գլխավորությամբ: Անպայման չէ, որ պատմությունը կրկնի ինքն իրեն, սակայն այն ռիթմիկ է:
This is just to give you a taste of what's happening in this part of the world. Again, globalization Chinese style. Because globalization opens up all kinds of ways for us to undermine and change the way we think about political geography. So, the history of East Asia in fact, people don't think about nations and borders. They think more in terms of empires and hierarchies, usually Chinese or Japanese.
Սա ուղղակի պատկերում է, թե ինչ է կատարվում աշխարհի այս մասում: Կրկին՝ գլոբալիզացիա չինական ոճով: Քանզի գլոբալիզացիան բացում է մեզ համար տարբեր դռներ քայքայելու և փոփոխելու մեր պատկերացումները քաղաքական աշխարհագրության մասին: Արևելյան Ասիայի պատմությունը փաստացիորեն պնդում է, որ մարդիկ չեն մտածում ազգությունների և սահմանների մասին: Իրենք մտածում են կայսրությունների և աստիճանավորումների տեսանկյունից, ինչպես դա անում են Չինաստանն ու Ճապոնիան:
Well it's China's turn again. So let's look at how China is re-establishing that hierarchy in the far East. It starts with the global hubs. Remember the 40 dots on the nighttime map that show the hubs of the global economy? East Asia today has more of those global hubs than any other region in the world. Tokyo, Seoul, Beijing, Shanghai, Hong Kong, Singapore and Sidney. These are the filters and funnels of global capital. Trillions of dollars a year are being brought into the region, so much of it being invested into China.
Եվ կրկին Չինաստանի հերթն է: Եկեք տեսնենք, թե ինչպես է Չինաստանը հաստատում այդ հիերարխիան հեռավոր արևելքում: Այն սկսվում է համաշխարհային հանգույցներից: Ահա այս 40 կետերը, որոնք փայլատակում են քարտեզի վրա գիշերային ժամերին, հանդիսանում են համաշխարհային տնտեսության հանգույցները: Արևելյան Ասիայում են տեղակայված համաշխարհային հանգույցների գրեթե մեծամասնությունը, որն ավելի շատ է քան աշխարհի ուրիշ տարածաշրջաններում: Տոկիո, Սեուլ, Պեկին, Շանհայ, Հոնգ Կոնգ, Սինգապուր և Սիդնեյ: Նրանց միջով է մաքրվում և հոսում համաշխարհային կապիտալը: Տարեկան միլիարդավոր դոլարներ են ներդրվում աշխարհի այս հատվածում: Մեծամասնությունը ներդրվում է Չինաստանում:
Then there is trade. These vectors and arrows represent ever stronger trade relationships that China has with every country in the region. Specifically, it targets Japan and Korea and Australia, countries that are strong allies of the United States. Australia, for example, is heavily dependent on exporting iron ore and natural gas to China. For poorer countries, China reduces tariffs so that Laos and Cambodia can sell their goods more cheaply and become dependent on exporting to China as well.
Հիմնականում դա առևտրային հարաբերություններն են: Այս վեկտորներն ու սլաքները ցույց են տալիս Չինաստանի ամուր առևտրային հարաբերությունները տարածաշրջանի այլ երկրների հետ: Հատկապես թիրախային են հանդիսանում Ճապոնիան, Կորեան և Ավստրալիան՝ երկրներ, որոնք ԱՄՆ-ի ուժեղ դաշնակիցներն են: Օրինակ, Ավստրալիան շատ մեծ կախվածություն ունի Չինաստանից ներկրվող երկաթի հանքաքարից, բնական գազից: Ավելի աղքատ երկրների համար Չինաստանը նվազեցնում է սակագները, այնպես, որ Լաոսը և Կամբոջան կարող են արտահանել իրենց ապրանքները ավելի ցածր գներով, ինչը իրենց նույնպես դարձնում է կախյալ Չինաստանից:
And now many of you have been reading in the news how people are looking to China to lead the rebound, the economic rebound, not just in Asia, but potentially for the world. The Asian free trade zone, almost free trade zone, that's emerging now has a greater trade volume than trade across the Pacific. So China is becoming the anchor of the economy in the region.
Քանի անգամ ենք կարդացել թերթերում, թե ինչպես են մարդիկ ընդունում Չինաստանը. այն առաջնորդում ընկրկումը, տնտեսական ընկրկումը, և ոչ միայն Ասիայում, այլ ամբողջ աշխարհում: Ասիական ազատ առևտրային գոտին, գրեթե ազատ գոտին, արագ զարգանում է, որն այժմ ունի ավելի ծավալուն առևտուր, քան ամբողջ Խաղաղ օվկիանոսյան տարածաշրջանը: Այսպիսով, Չինաստանը դառնում է տարածաշրջանի տնտեսության խարիսխը:
Another pillar of this strategy is diplomacy. China has signed military agreements with many countries in the region. It has become the hub of diplomatic institutions such as the East Asian Community. Some of these organizations don't even have the United States as a member. There is a treaty of nonaggression between countries, such that if there were a conflict between China and the United States, most countries vow to just sit it out, including American allies like Korea and Australia.
Մյուս հիմնաքարը դա դիվանագիտական քաղաքականությունն է: Չինաստանը ստորագրել է ռազմական համաձայնագրեր տարածաշրջանի շատ երկրների հետ: Այն դառնում է դիվանադիտական ինստիտուտների հանգույց նույնպես, ինչպիսին է Արևելյան Ասիական Համայնքը: Շատ այդպիսի կազմակերպություններում ԱՄՆ նույնիսկ որպես անդամ չի հանդիսանում: Գոյություն ունի հակահարձակվողական համաձայնություն այդ երկրների միջև, որը նշանակում է, որ Չինաստանի և ԱՄՆ-ի միջև տարաձայնության առաջացման դեպքում, երկրներից շատերը կգրավեն Չինաստանի կողմը, ներառյալ ԱՄՆ-ի դաշնակիցներ Կորեան և Ավստրալիան:
Another pillar of the strategy, like Russia, is demographic. China exports business people, nannies, students, teachers to teach Chinese around the region, to intermarry and to occupy ever greater commanding heights of the economies. Already ethnic Chinese people in Malaysia, Thailand and Indonesia are the real key factors and drivers in the economies there. Chinese pride is resurgent in the region as a result. Singapore, for example, used to ban Chinese language education. Now it encourages it.
Ռազմավարական հիմնաքարերից է նաև ժողովրդագրական քաղաքականությունը, ինչը կիրառվում է Ռուսաստանի դեպքում: Չինաստանը արտահանում է գործարար մարդկանց, դայակների, ուսանողների, ուսուցիչների, որպեսզի նրանք չինարեն սովորեցնեն տարածաշրջանի երկրներում, ամուսնանալու և գրավելու ավելի բարձրաստիճան պաշտոններ տնտեսության ոլորտներում: Նույնիկ էթնիկ չինացիները, որոնք բնակվում են Մալազիայում, Թաիլանդում և Ինդոնեզիայում, հանդիսանում են այդ երկրների հիմնական շարժիչ ուժը: Եվ, որպես հետևանք, չինական հպարտությունը վերածնվում է տարածաշրջանում: Օրինակ, անցյալում Սինգապուրում արգելվում էր դպրոցներում ուսուցանել չինարեն : Հիմա այն խրախուսվում է:
If you add it all up what do you get? Well, if you remember before World War II, Japan had a vision for a greater Japanese co-prosperity sphere. What's emerging today is what you might call a greater Chinese co-prosperity sphere. So no matter what the lines on the map tell you in terms of nations and borders, what you really have emerging in the far east are national cultures, but in a much more fluid, imperial zone. All of this is happening without firing a shot.
Ավելացրեք այս փաստը նույնպես մնացած վերը նշվածներին: Եթե հիշում եք, Երկրորդ Համաշխարհային պատերազմից հետո Ճապոնիան ուներ մի տեսլական՝ ընդլայնել ճապոնական ազդեցությունը: Այսօր դուք այն կարող եք անվանել մեծ չինական ազդեցություն: Եվ նշանակություն չունի` ինչ գծեր են պատկերված քարտեզին ազգությունների և սահմանների առումով: Ավելի մեծ կարևորություն են ձեռք բերում հեռավոր արևելքի ազգային մշակույթները, սակայն ավելի հոսող, կայսերական ոճով: Այս ամենը կատարվում է առանց որևէ կրակոցի:
That's most certainly not the case in the Middle East where countries are still very uncomfortable in the borders left behind by European colonialists. So what can we do to think about borders differently in this part of the world? What lines on the map should we focus on? What I want to present to you is what I call state building, day by day.
Սակայն հակառակն է իրավիճակը Մերձավոր Արևելքում, որտեղ երկրները մինչև հիմա դժգոհ են եվրոպական գաղութներից ժառանգություն մնացած սահմաններից: Ի՞նչպես կարող ենք այլ կերպ պատկերել այս տարածաշրջանի սահմանները: Ո՞ր գծերի վրա պիտի կենտրոնացնենք մեր ուշադրությունը: Այն ինչ ուզում եմ ներկայացնել ձեզ, ես կոչում եմ Երկրի կառուցում, որը կատարվում է օրեցօր:
Let's start with Iraq. Six years after the U.S. invasion of Iraq, the country still exists more on a map than it does in reality. Oil used to be one of the forces holding Iraq together; now it is the most significant cause of the country's disintegration. The reason is Kurdistan. The Kurds for 3,000 years have been waging a struggle for independence, and now is their chance to finally have it. These are pipeline routes, which emerge from Kurdistan, which is an oil-rich region.
Սկսենք Իրաքից: ԱՄՆ-ի Իրաքի վրա հարձակվելուց 6 տարի անց, երկիրը մինչ օրս ավելի շատ գոյություն ունի քարտեզի վրա, քան իրականում: Այդ նավթն էր, որ պահում էր Իրաքը միասնական: Հիմա այն դարձել է երկրի տարանջատման հիմնական պատճառը: Պատճառը՝ Քրդստանն է: Քրդերը ավելի քան 3000 տարիների ընթացքում պայքարում են իրենց ազատության համար: Եվ հիմա իրենք ունեն հնարավորություն վերջ ի վերջո ձեռք բերելու այն: Այս խողովակաշարերը սկիզբ են առնում Քրդստանից՝ տարածաշրջանի ամենանավթաշատ հատվածից:
And today, if you go to Kurdistan, you'll see that Kurdish Peshmerga guerillas are squaring off against the Sunni Iraqi army. But what are they guarding? Is it really a border on the map? No. It's the pipelines. If the Kurds can control their pipelines, they can set the terms of their own statehood. Now should we be upset about this, about the potential disintegration of Iraq? I don't believe we should. Iraq will still be the second largest oil producer in the world, behind Saudi Arabia. And we'll have a chance to solve a 3,000 year old dispute. Now remember Kurdistan is landlocked. It has no choice but to behave. In order to profit from its oil it has to export it through Turkey or Syria, and other countries, and Iraq itself. And therefore it has to have amicable relations with them.
Եվ հիմա, եթե գնաք Քրդստան, ապա կտեսնեք այնտեղ, թե ինչպես են բախվում քրդական Փեշմերգա զինյալները Իրաքի սունիթական բանակի հետ: Ի՞նչն են նրանք պահպանում: Կա՞ արդյուք այնտեղ սահման պատկերված քարտեզին: Ո՛չ: Նավթատար խողովակաշարերն են պահպանում: Եթե քրդերը կարողանան վերահսկել իրենց խողովակաշարերը, ապա նրանք կարող են թելադրել իրենց պայմանները իրենց իսկ պետությանը: Արդյո՞ք մենք պետք է մտահոգվենք Իրաքի տարանջատման մասին: Չեմ կարծում, որ այո: Իրաքը ամեն դեպքում կմնա աշխարհի մեծագույն նավթահանողներից մեկը՝ Սաուդյան Արաբիայից հետո: Եվ մենք կլուծենք 3000 տարի պատմություն ունեցող վեճը նավթի շուրջ: Բայց հիշեք, Քրդստանը չունի ելք դեպի ծով: Այն չունի ընտրություն, բայց կարող է ճիշտ քաղաքականություն կիրառել: Որպեսզի նա կարողանա շահույթ ձեռք բերել այդ նավթից, հարկավոր է արտահանել այն Թուրքիայի և Սիրիայի, այլ երկրների և Իրաքի միջոցով: Այնպես որ, Քրդստանը ստիպված է բարի-դրացիական հարաբերություններ պահպանել բոլորի հետ:
Now lets look at a perennial conflict in the region. That is, of course, in Palestine. Palestine is something of a cartographic anomaly because it's two parts Palestinian, one part Israel. 30 years of rose garden diplomacy have not delivered us peace in this conflict. What might? I believe that what might solve the problem is infrastructure. Today donors are spending billions of dollars on this. These two arrows are an arc, an arc of commuter railroads and other infrastructure that link the West Bank and Gaza.
Հիմա եկեք դիտարկենք այս տարածաշրջանի անվերջ հակամարտությունը: Իհարկե, խոսքս պաղեստինյան հակամարտության մասին է: Պաղեստինը մի քարտեզագրական անոմալիա է, որովհետև երկու մասը Պաղեստինն է, մեկը` Իսրայելը: 30 ամյա "վարդային" դիվանագիտությունը չհանգրվանեց մեզ այս հակամարտության խաղաղ ճանապարհով լուծմանը: Իսկ ի՞նչը կարող է: Կարծում եմ դրա լուծումը կայանոեւմ է ենթակառուցվածքների ստեղծումման մեջ: Հիմա դոնոր կազմակերպությունները ծախսում են միլիարդավոր դոլարներ այս խնդրի շուրջ: Ահա այս երկու սլաքները մի կամուրջ են, ճանապարհային երկաթգծից և այլ ենթակառուցվածքներից կազմված մի կամուրջ, որը միացնում է Արևմտյան հատվածն ու Գազան:
If Gaza can have a functioning port and be linked to the West Bank, you can have a viable Palestinian state, Palestinian economy. That, I believe, is going to bring peace to this particular conflict. The lesson from Kurdistan and from Palestine is that independence alone, without infrastructure, is futile.
Եթե Գազայում լինի գործող նավահանգիստ և այն կապված լինի արևմտյան հատվածի հետ, ապա մենք կունենանք կենսունակ Պաղեստինյան պետություն, պաղեստինյան տնտեսություն: Ես հավատում եմ, որ հենց սա խաղաղություն կբերի այս տարածաշրջանային հակամարտությանը: Քրդստանի և Պաղեստինի դեպքը՝ ունենալ անկախ պետություն, բայց առանց որևէ ենթակառուցվածքների՝ ուղղակի աանիմաստ է:
Now what might this entire region look like if in fact we focus on other lines on the map besides borders, when the insecurities might abate? The last time that was the case was actually a century ago, during the Ottoman Empire. This is the Hejaz Railway. The Hejaz Railway ran from Istanbul to Medina via Damascus. It even had an offshoot running to Haifa in what is today Israel, on the Mediterranean Sea. But today the Hejaz Railway lies in tatters, ruins. If we were to focus on reconstructing these curvy lines on the map, infrastructure, that cross the straight lines, the borders, I believe the Middle East would be a far more peaceful region.
Ինչպի՞սի տեսք կարող է ունենալ այս ամբողջ տարածաշրջանը, եթե մենք կենտրոնանանք սահմաններից բացի ուրիշ գծերի վրա, երբ այս անկայուն իրավիճակը նվազի: Վերջին անգամ այդպես եղել էր մեկ դար առաջ, Օսմանյան կայսրության օրոք: Սա Հիջազի երկաթգիծն է: Այն սկսվում է Ստամբուլից և ձգվում մինչև Մեդինա, այնուհետև գնում դեպի Դամասկոս: Այն նույնիսկ ունի ուղի դեպի Հայֆա` այժմյան Իսրայելը, Միջերկրական ծովում: Բայց այսօր Հիջազի եչկաթգիծը ամբողջովին ավիրված է: Եթե կենտրոնացնենք ուշադրությունը քարտեզի այս շեղ գծերը վերականգնելու վրա, ենթակառուցվածքները, որոնք հատում են ուղիղ գծերը՝սահմանները, ապա ես համոզված եմ, որ Մերձավոր Արևելքը կդառնա ավելի խաղաղ տարածաշրջան:
Now let's look at another part of the world, the former Soviet Republics of Central Asia, the 'stans. These countries' borders originate from Stalin's decrees. He purposely did not want these countries to make sense. He wanted ethnicities to mingle in ways that would allow him to divide and rule. Fortunately for them, most of their oil and gas resources were discovered after the Soviet Union collapsed.
Հիմա եկեք տեղափոխվենք աշխարհի մի այլ հատված՝ նախկին ԽՍՀՄ-ի Կենտրոնական Ասիայի երկրներին: Այս երկրների սահմանները առաջացել են Ստալինի հրամանագրերից: Նա նպատակասլաց չէր ցանկանում, որ այս երկրները ունենան որևէ կշիռ: Նա ցանկանում էր, որպեսզի բնակչությունը խառնվեր իրար, այնպես, որ դա թույլ կտար իրեն բաժանել և իշխել նրանց: Բարեբախտաբար բոլորի համար, նավթի և գազի բնական ռեսուրսները բացահայտվեցին ԽՍՀՄ-ի փլուզումից հետո:
Now I know some of you may be thinking, "Oil, oil, oil. Why is it all he's talking about is oil?" Well, there is a big difference in the way we used to talk about oil and the way we're talking about it now. Before it was, how do we control their oil? Now it's their oil for their own purposes. And I assure you it's every bit as important to them as it might have been to colonizers and imperialists. Here are just some of the pipeline projections and possibilities and scenarios and routes that are being mapped out for the next several decades. A great deal of them.
Գիտեմ, շատերդ կասեք. "Նավթ, նավթ, նավթ.. Ինչու՞ է նա այսքան խոսում դրա մասին": Շատ մեծ տարբերություն կա նրա մեջ, թե ինչպես էինք խոսում նավթի մասին նախկինում և այժմ: Ի՞նչպես էինք առաջ մենք վերահսկում իրենց նավթի արտահանումը: Հիմա դա իրենց նավթն է, որն օգտագործվում է ըստ իրենց հայեցողության: Եվ հավատացնում եմ ձեզ, հիմա դա այնքան կարևոր է իրենց համար ինչքան գաղութակալների և կայսրությունների համար: ահա մի քանի խողովակաշարների նախագծեր, հնարավորություններ, սցենարներ և ճանապարներ նախագծված հետագա տասնամյակի համար: Նրանք բավականին շատ են:
For a number of countries in this part of the world, having pipelines is the ticket to becoming part of the global economy and for having some meaning besides the borders that they are not loyal to themselves. Just take Azerbaijan. Azerbaijan was a forgotten corner of the Caucuses, but now with the Baku-Tbilisi-Ceyhan pipeline into Turkey, it has rebranded itself as the frontier of the west.
Մի շարք երկրների համար, որոնք տեղակայված են աշխարհի այս հատվածում խողովակաշարերի առկայությունը հնաևավորություն է ընձեռում մուտք գործել համաշխարհային տնտեսության մեջ և ունենալ որևէ կշիռ այնտեղ, բացի սահմաններից, որոնց նույնիսկ իրենք հավատարիմ չեն: Օրինակ վերցնենք թեկուզ Ադրբեջանը: Ադրբեջանը Կովկասի մոռացված հատվածներից մեկն էր նախկինում: Սակայն այժմ Բաքու-Թիֆլիս-Ջեյհան խողովակաշարի միջոցով նա վերադիրքավորեց իրեն, որպես արևմուտքին սահմանամերձ տարածք:
Then there is Turkmenistan, which most people think of as a frozen basket case. But now it's contributing gas across the Caspian Sea to provide for Europe, and even a potentially Turkmen- Afghan-Pakistan-India pipeline as well.
Ահա Թուրքմենստանը, որին շատերը ընդունում էին որպես մոռացված տարածք, այժմ Կասպից ծովի միջով գազ է մատակարարում դեպի Եվրոպա: Նույնիսկ հնարավորի է թուրքմենա- աֆղանա-պակիստանա-հնդկական խողովակաշարի միջոցով:
Then there is Kazakhstan, which didn't even have a name before. It was more considered South Siberia during the Soviet Union. Today most people recognize Kazakhstan as an emerging geopolitical player. Why? Because it has shrewdly designed pipelines to flow across the Caspian, north through Russia, and even east to China. More pipelines means more silk roads, instead of the Great Game. The Great Game connotes dominance of one over the other. Silk road connotes independence and mutual trust. The more pipelines we have, the more silk roads we'll have, and the less of a dominant Great Game competition we'll have in the 21st century.
Այնուհետև գալիս է Ղազախստանը, որը նույնիսկ անվանում չուներ նախկինում: ԽՍՀՄ-յան ժամանակներին այն համարվում էր հարավարի Սիբիրի շարունակությունը: Հիմա շատերը ճանաչում են Ղազախստանը որպես արագ զարցացող աշխարհաքաղաքական խաղի մասնակից: Ինչու՞: Այն նախագծված խողովակաշարեր է կառուցում, որոնք անցնում են Կասպից ծովի միջով դեպի հյուսիս Ռուսաստան, և նույնիսկ դեպի Չինաստան: Լրացուցիչ խողովակաշարերը նշանակում են ավելի շատ մետաքսյա ճանապարհներ, ի փոխարեն Մեծ Խաղի: Մեծ Խաղում ընդունվում է մեկի գերիշխանությունը մյուսի նկատմամբ: Մետաքսյա ճանապարհը ընդունում է անկախությունն ու փոխադարձ հարգանքը միմյանց նկատմամբ: ինչքան շատ խողովակաշարեր ունենանք, այնքան շատ մետաքսյա ճանապարհներ կլինեն, և այնքան քիչ գերիշխանություն կլինի Մեծ Խաղի մասնակիցների միջև 21-րդ դարաշրջանում:
Now let's look at the only part of the world that really has brought down its borders, and how that has enhanced its strength. And that is, of course, Europe. The European Union began as just the coal and steel community of six countries, and their main purpose was really to keep the rehabilitation of Germany to happen in a peaceful way. But then eventually it grew into 12 countries, and those are the 12 stars on the European flag. The E.U. also became a currency block, and is now the most powerful trade block in the entire world. On average, the E.U. has grown by one country per year since the end of the Cold War. In fact most of that happened on just one day. In 2004, 15 new countries joined the E.U. and now you have what most people consider a zone of peace spanning 27 countries and 450 million people.
Իսկ հիմա եկեք դիտարկենք աշխարհի մի տարածաշրջան, որին իսկապես հաջողվել է հաղթահարել սահմանները և արդյունքում մեծացնել իր ուժը: Եվ դա իհարկե Եվրոպան է: Եվրամիությունը սկիզբ էր առել որպես վեց երկրների քարածխի և պողպատի արտահանման միություն: Եվ իրենց հիմնական նպատակն էր, որ Գերմանիայի հետպատերազմյան վերականգնումը անցնի խաղաղ ճանապարհով: Այնուհետև երկրների քանակը աճեց մինչև 12-ի, որոնք խորհրդանշում են եվրոպական դրոշի վրա ծածանվող 12 աստղերը: ԵՄ-ն վերածվեց նաև տարադրամային միության, իսկ այժմ` ամենահզոր առևտրային միությանը ամբողջ աշխարհում: Միջինում` ԵՄ-ին տարեկան մեկական երկիր է միացել Սառը պատերազմի ավարտից հետո: Փաստացիորեն, նրանցից մեծամասնությունը անդամություն են ձեռք բերել նույն օրը: 2004 թ.-ին 15 նոր պետություն միացավ Եվրամիությանը, իսկ հիմա դա 27 երկրներից բաղկացած խաղաղություն տարածող գոտի է, որտեղ ապրում է 450 մլն մարդ:
So what is next? What is the future of the European Union? Well in light blue, you see the zones or the regions that are at least two-thirds or more dependent on the European Union for trade and investment. What does that tell us? Trade and investment tell us that Europe is putting its money where its mouth is. Even if these regions aren't part of the E.U., they are becoming part of its sphere of influence. Just take the Balkans. Croatia, Serbia Bosnia, they're not members of the E.U. yet. But you can get on a German ICE train and make it almost to Albania. In Bosnia you use the Euro currency already, and that's the only currency they're probably ever going to have.
Իսկ հետո՞: Ինչպիսի՞ն է լինելու Եվրամիության ապագան: Երկնագույնով պատկերված են այն գոտիները կամ տարածաշրջանները, որոնք երկու երրորդով կամ լիովին կախված են Եվրամիությունից առևտրային հարաբերություններով և ներդրումներով: Ի՞նչի մասին է դա մեզ ասում: Առևտուրը և ներդրումները նշանակում են այն, որ Եվրոպան ներդնում է իր փողերն այնտեղ, որտեղից սնվում է: Եթե նույնիսկ այդ տարածքները չեն համարվում ԵՄ-ի մաս, այնուամենայնիվ իրենք ընկնում են նրա ազդեցության տակ: Օրինակ Բալկանները, Խոևվատիան, Սերբիան, Բոսնիան դեռ Եվրամիության անդամ չեն: Բայց դուք կարող եք Գերմանիայից գնացքով միանգամից հասնել Ալբանիա: Բոսնիայում եվրոն մտել է արդեն շրջանառության մեջ, դա միակ արժույթն է, որն իրենք հավանաբար կօգտագործեն:
So, looking at other parts of Europe's periphery, such as North Africa. On average, every year or two, a new oil or gas pipeline opens up under the Mediterranean, connecting North Africa to Europe. That not only helps Europe diminish its reliance on Russia for energy, but if you travel to North Africa today, you'll hear more and more people saying that they don't really think of their region as the Middle East. So in other words, I believe that President Sarkozy of France is right when he talks about a Mediterranean union.
Նայենք, ԵՄ-ին հարող այլ տարածքների` ինչպիսին է Հյուսիսային Աֆրիկան: Միջինում, յուրաքանչյուր մեկ կամ երկու տարին մի անգամ նոր նավթատար կամ գազատար խողովակ է բացվում Միջերկրական ծովի ընդերքում, որն իրար է միացնում Հյուսիսային Աֆրիկան և Եվրոպան: Այն օգնում է եվրոպացիներին նվազեցնել իրենց կախվածությունը ռուսական էներգառեսուրսներից: Սակայն, եթե գնաք Հյուսիսային Աֆրիկա, դուք կլսեք մարդկանց, ովքեր կասեն, որ իրականաում իրենք չեն համարում իրենց տարածաշրջանը որպես Մերձավոր Արևելք: Այլ բառերով ասած` ես համոզված եմ, որ Ֆրանսիայի նախագահ Սարկոզին իրավացի է, երբ խոսում է միջերկրական միության մասին:
Now let's look at Turkey and the Caucasus. I mentioned Azerbaijan before. That corridor of Turkey and the Caucasus has become the conduit for 20 percent of Europe's energy supply. So does Turkey really have to be a member of the European Union? I don't think it does. I think it's already part of a Euro-Turkish superpower.
Իսկ հիմա եկեք նայենք, թե ինչպիսի պատկեր է տիրում Թուրքիայում և Կովկասում: Քիչ առաջ ես նշեցի Ադրբեջանը:: Այն հանդիսանում է միջանց Թուրքիայի և Կովկասի միջև, որը մատակարարում է Եվրոպայի էներգիայի պահանջարկի 20 տոկոսը: Արդյո՞ք Թուրքիան պիտի դառնա ԵՄ-ի անդամ: Չեմ կարծում, որ այո: Ըստ իս, այն արդեն մի եվրա-թուրքական գերուժի մաս է:
So what's next? Where are we going to see borders change and new countries born? Well, South Central Asia, South West Asia is a very good place to start. Eight years after the U.S. invaded Afghanistan there is still a tremendous amount of instability. Pakistan and Afghanistan are still so fragile that neither of them have dealt constructively with the problem of Pashtun nationalism. This is the flag that flies in the minds of 20 million Pashtuns who live on both sides of the Afghan and Pakistan border.
Իսկ ի՞նչ կլինի հետագայում: Արդյո՞ք մենք ցանկանում ենք տեսնել փոփոխված սահմաններ և նոր առաջացած երկրներ ապագայում: Հարավային Կենտրոնական Ասիան, հարավային Արևմտյան Ասիան արդեն իսկ լավ սկզբնակետեր են: ԱՄՆ-ի Աֆղանստան ներխուժումից ութ տարի անց, դեռևս մնացել է հսկայական անկայուն իրավիճակ Պակիստանն ու Աֆղանստանը դեռ այնքան փխրուն են, որ իրենցից ոչ ոքին չի հաջողվել կառուցողական լուծում տալ Պաշտունյան ազգայնական խնդրին: Ահա այս դրոշն է ծածանվում 20 միլիոն պաշտունների մտքներում, ովքեր ապրում են Աֆղանստանի և Պակիստանի սահմանների երկու կողմերում:
Let's not neglect the insurgency just to the south, Balochistan. Two weeks ago, Balochi rebels attacked a Pakistani military garrison, and this was the flag that they raised over it. The post-colonial entropy that is happening around the world is accelerating, and I expect more such changes to occur in the map as the states fragment.
Եկեք չվերագրենք ապստաբների անփութությունը միայն հարավում: Բալուչիստանը` երկու շաբաթ առաջ բալուչինստանցիները ապստամբեցին Պակիստանի ռազմական կայազորը և ահա այս դրոշը նրանք բարձրացրեցին այնտեղ: Հետգաղութային էնթրոպիան որը դեռ շարունակվում է աշխարհում, գնալով արագանում է: Կարծում եմ, որ ավելի շատ այսպիսի փոփոխություններ կառաջանան քարտեզին ինչպիսիք են նոր երկրների գոյացումը:
Of course, we can't forget Africa. 53 countries, and by far the most number of suspiciously straight lines on the map. If we were to look at all of Africa we could most certainly acknowledge far more, tribal divisions and so forth. But let's just look at Sudan, the second-largest country in Africa. It has three ongoing civil wars, the genocide in Darfur, which you all know about, the civil war in the east of the country, and south Sudan. South Sudan is going to be having a referendum in 2011 in which it is very likely to vote itself independence.
Իհարկե, մենք չենք կարող չնշել Աֆրիկան: 53 երկրներ, որոնցից շատերը իրենցից ներկայացնում են ուղղակի կասկածելի ուղիղ գծեր` պատկերված քարտեզին: Եթե նայենք ամբողջ Աֆրիկային, ապա մենք կարող ենք ավելի մեծ հավանականությամբ բացահայտել ցեղային մասնատվածություններն և այլն: Ապա մի նայենք Սուդանին` աֆրիկյան երկրորդ մեծագույն պետությանը: Այտեղ հիմա տեղի են ունենում երեք քաղաքացիական պատերազմներ, Դարֆուրի ցեղասպանությունը, որի մասին դուք քաջ տեղյակ եք, քաղաքացիական պատերազմ երկրի արևմտյան հատվածում և հարավում: Հարավային Սուդանը հավանաբար 2011-ին կհայտարարի իր անկախության մասին:
Now let's go up to the Arctic Circle. There is a great race on for energy resources under the Arctic seabed. Who will win? Canada? Russia? The United States? Actually Greenland. Several weeks ago Greenland's [60,000] people voted themselves self-governance rights from Denmark. So Denmark is about to get a whole lot smaller.
Իսկ այժմ եկեք տեղափոխվենք դեպի Արկտիկական գոտի: Այստեղ մի մեծ մրցակցություն է էներգապաշարների համար, որոնք տեղակայված են ընդերքում: Ո՞վ կհաղթի: Կանադա՞ն: Ռուսաստա՞նը: ԱՄՆ՞-ն: Իրականում` Գրենլանդիան: Մի քանի շաբաթ առաջ Գրենլանդիան իր 60,000 բնակչությամբ հայտարարեց Հոլանդիայից իր անկախությության իրավունքների մասին: Այսպիսով, Հոլանդիան զգալիորեն կփոքրանա իր տարածքով:
What is the lesson from all of this? Geopolitics is a very unsentimental discipline. It's constantly morphing and changing the world, like climate change. And like our relationship with the ecosystem we're always searching for equilibrium in how we divide ourselves across the planet. Now we fear changes on the map. We fear civil wars, death tolls, having to learn the names of new countries. But I believe that the inertia of the existing borders that we have today is far worse and far more violent.
Սակայն ինչպիսի՞ դաս պիտի մենք քաղենք այստեղից: Աշխարհաքաղաքականությունը շատ անզգայուն ոլորտ է: Այն անըդհատ վերափոխում է աշխարհը, ինչպես կլիմայական փոփոխություններն են դա անում: Եվ էկոհամակարգի միջև հարաբերությունների նման, մենք էլ միշտ գտնվում ենք հավասարակշռության որոնումների մեջ, թե ինչպես տեղաբաշխենք ինքներս մեզ մոլորակի վրա: Հիմա մենք վախենում ենք որևէ փոփոխությունից քարտեզի վրա: Մենք վախենում ենք քաղաքացիական պատերազմներից, մարդկային զոհերից` ստիպված սովորելով նոր երկրների անվանումները: Բայց հավատացած եմ, որ ներկայից սահմանների անգործունեությունը ավելի վատ է և ավելի բռնի:
The question is how do we change those borders, and what lines do we focus on? I believe we focus on the lines that cross borders, the infrastructure lines. Then we'll wind up with the world we want, a borderless one. Thank you. (Applause)
Հարցը հետևյալն է. ինչպես ենք մենք փոխում սահմանները, և որ գծերի վրա ենք կենտրոնացնում մեր ուշադրությունը: Հավատացած եմ, որ մենք կկենտրոնանանք այն գծերի վրա, որոնք հատում են սահմանները` այսինքն ենթակառուցվածքային գծերի վրա, որոնք մեզ կբերեն այն աշխարհի, որը մենք ցանկանում ենք ունենալ` առանց սահմանների Շնորհակալություն /Ծափահարություններ/