Μόλις έκανα κάτι που ποτέ δεν είχα κάνει πριν. Πέρασα μια εβδομάδα στη θάλασσα, σ' ένα ερευνητικό σκάφος. Λοιπόν, δεν είμαι επιστήμονας, αλλά συνόδευα μια αξιόλογη επιστημονική ομάδα από το Πανεπιστήμιο της Νότιας Φλόριντα, η οποία ανίχνευε τις διαδρομές του πετρελαίου της BP στον κόλπο του Μεξικού. Eπί τη ευκαιρία, να το πλοίο όπου βρισκόμασταν. Οι επιστήμονες με τους οποίους ήμουν μαζί δεν μελετούσαν την επίδραση του πετρελαίου και των διασπορέων στους μεγάλους οργανισμούς - στα πουλιά, στις χελώνες στα δελφίνια, στα γοητευτικά, δημοφιλή πλάσματα. Εξετάζουν τους πάρα πολύ μικρούς οργανισμούς, αυτούς που τρώγονται από τους λίγο μεγαλύτερους οργανισμούς, οι οποίοι τελικά τρώγονται από τους πολύ μεγάλους οργανισμούς. Και αυτό που βρίσκουν είναι ότι ακόμα και ίχνη πετρελαίου και διασπορέων μπορούν να είναι εξαιρετικά τοξικά για το φυτοπλαγκτόν, πολύ άσχημα νέα δηλαδή, μιας και τόσο πολλές ζωές εξαρτώνται απ' αυτό. Σε μεγάλη αντίθεση με αυτά που ακούσαμε λίγους μήνες νωρίτερα, σχετικά με το πώς το 75% του πετρελαίου αυτού, με κάποιο μαγικό τρόπο, εξαφανίστηκε και δεν χρειαζόταν να ανησυχούμε γι αυτό, η καταστροφή είναι ακόμα σε εξέλιξη. Συνεχίζει την ανοδική διαδρομή της μέσα στην τροφική αλυσίδα. Όμως, αυτό δεν θα έπρεπε να μας εκπλήσσει: η Ρέιτσελ Κάρσον -η Νονά της σύγχρονης περιβαλλοντολογίας- μας είχε προειδοποιήσει γι' αυτό ακριβώς το ζήτημα από το 1962. Κατέδειξε ότι οι άνθρωποι της εξουσίας -όπως τους αποκαλούσε- που βομβάρδισαν ολοκληρωτικά πόλεις και λιβάδια με τοξικά εντομοκτόνα όπως το DDT, απλώς προσπαθούσαν να σκοτώσουν τους μικρούς οργανισμούς: τα έντομα, όχι τα πουλιά. Αλλά λησμόνησαν το γεγονός ότι τα πουλιά τρέφονται με κάμπιες, ότι οι κοκκινολαίμηδες τρώνε πολλά σκουλήκια, που τώρα ήταν γεμάτα DDT. Κι έτσι, οι κοκκινολαίμηδες νεοσσοί δεν μπόρεσαν να εκκολαφθούν, ωδικά πτηνά πέθαναν μαζικά, πόλεις βουβάθηκαν. Γι' αυτό και ο τίτλος "Σιωπηλή Άνοιξη". Προσπαθώ να επισημάνω αυτό που συνεχίζει να με σπρώχνει πίσω στον Κόλπο του Μεξικού, επειδή είμαι Καναδή και δεν μπορώ να ανακαλύψω κανέναν προγονικό δεσμό. Και νομίζω πως η απάντηση είναι το ότι πιστεύω πως δεν έχουμε πλήρως παραδεχθεί τι σημαίνει αυτή η καταστροφή, τι σήμαινε να βλέπεις μια τρύπα -ένα ρήγμα στον κόσμο μας- να χάσκει, τι σήμαινε να βλέπεις τα περιεχόμενα της Γης, σε απευθείας τηλεοπτική μετάδοση, να ρέουν ορμητικά 24 ώρες τη μέρα επί μήνες. Μετά από τόσο καιρό που λέγαμε στους εαυτούς μας ότι τα εργαλεία και η τεχνολογία μας μπορούν να ελέγξουν τη φύση, ξαφνικά βρεθήκαμε πρόσωπο με πρόσωπο με την αδυναμία μας, με την έλλειψη ελέγχου, καθώς το πετρέλαιο ξεχυνόταν με δύναμη και ματαίωνε κάθε προσπάθεια για τη συγκράτησή του: "ημίψηλα καπέλα", φραγές του στομίου, και, το πλέον αξέχαστο, η ρίψη σκουπιδαριού - η φαεινή ιδέα να ρίξεις παλιά λάστιχα και μπάλες του γκολφ κάτω σ' αυτή την τρύπα στα έγκατα της γης. Αλλά ακόμα πιο εντυπωσιακή από τη θηριώδη δύναμη που προερχόταν απ' αυτή την πετρελαιοπηγή ήταν η απερισκεψία η οποία ελευθέρωσε αυτή τη δύναμη - η απροσεξία, η έλλειψη σχεδιασμού που χαρακτήριζε την επιχείρηση, από τη γεώτρηση μέχρι τον καθαρισμό. Αν υπάρχει ένα πράγμα που η συμβολή της BP στον "εμπλουτισμό του νερού" έκανε ξεκάθαρο είναι ότι, ως κουλτούρα, έχουμε γίνει υπερβολικά πρόθυμοι να παίξουμε στα ζάρια πράγματα που είναι πολύτιμα και αναντικατάστατα - και να το κάνουμε αυτό, χωρίς ένα εφεδρικό σχέδιο, χωρίς μια στρατηγική εξόδου. Και είναι πολύ δύσκολο να πούμε ότι η BP ήταν η πρώτη, τέτοιου είδους, εμπειρία μας τα τελευταία χρόνια. Οι ηγέτες μας μπαίνουν με τέρμα το γκάζι σε πολέμους, ενώ διηγούνται στους εαυτούς τους κεφάτες ιστορίες για εύκολες επιτυχίες και υποδοχές με παρελάσεις, και μετά ακολουθούν χρόνια θανατηφόρων προσπαθειών ελέγχου και αντιμετώπισης των καταστροφών, τύπου Φρανκενστάιν τερατουργήματα με μορφή πολιορκιών και εφόδων και αντεπαναστάσεων και, γι' άλλη μια φορά, δεν υπάρχει στρατηγική αποχώρησης. Οι μάγοι της οικονομίας μας, με σταθερό ρυθμό, πέφτουν θύματα παρόμοιας υπερβολικής αυτοπεποίθησης, πείθοντας τους εαυτούς τους ότι η τελευταία φούσκα είναι ένα νέο είδος αγοράς - το είδος που δεν καταρρέει ποτέ. Κι όταν, αναπόφευκτα, γίνεται κάτι τέτοιο οι καλύτεροι και οι εξυπνότεροι ψάχνουν για το οικονομικό αντίστοιχο της ρίψης σκουπιδαριού - σ' αυτή την περίπτωση, τη ρίψη τεράστιων ποσών απ' το πολύ απαραίτητο δημόσιο χρήμα μέσα σε μια πολύ διαφορετικού είδους τρύπα. Όπως και με τη BP, η τρύπα βουλώνεται, προσωρινά τουλάχιστον, αλλά όχι πριν την απόσπαση ενός τεράστιου τιμήματος. Πρέπει να κατανοήσουμε γιατί συνεχίζουμε να αφήνουμε να συμβαίνει αυτό, επειδή είμαστε στο μέσο αυτού που ίσως να είναι το μεγαλύτερο απ' όλα μας τα στοιχήματα: το να αποφασίσουμε τι να κάνουμε, ή να μη κάνουμε, για την κλιματική αλλαγή. Τώρα, όπως γνωρίζετε, πάρα πολύς χρόνος ξοδεύεται, σ' αυτή τη χώρα και σ' όλο τον κόσμο, σε συζητήσεις σχετικές με την κλιματική αλλαγή. Μπαίνει το ερώτημα: "Κι αν οι επιστήμονες της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) κάνουν όλοι λάθος;" Λοιπόν, μια πολύ πιο σχετική ερώτηση, όπως την θέτει η φυσικός του MIT Έβελιν Φοξ Κέλερ, είναι: "Κι αν αυτοί οι επιστήμονες δεν κάνουν λάθος;" Με δεδομένα τα διακυβεύματα, η κλιματική κρίση ξεκάθαρα μας καλεί να δράσουμε με βάση την αρχή της προφύλαξης, τη θεωρία που υποστηρίζει ότι όταν η ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον βρίσκονται σε σημαντικό κίνδυνο και όταν η πιθανή ζημιά είναι μη αναστρέψιμη, δεν είμαστε σε θέση να περιμένουμε για την απόλυτη επιστημονική βεβαιότητα. Καλύτερα να κάνουμε λάθος, έχοντας προτιμήσει μια επιφυλακτική στάση. Πιο ξεκάθαρα, το βάρος της απόδειξης ότι μια πρακτική είναι ασφαλής δεν θα 'πρεπε να πέφτει στο κοινό, το οποίο θα μπορούσε να ζημιωθεί, αλλά, μάλλον, στις βιομηχανίες, που βγάζουν κέρδη. Αλλά η περιβαλλοντική πολιτική των πλούσιων χωρών -στο μέτρο που υπάρχει κάτι τέτοιο- δεν βασίζεται στην προφύλαξη, αλλά μάλλον στην ανάλυση κόστους-οφέλους - την εύρεση της πορείας δράσης που οι οικονομολόγοι πιστεύουν ότι θα έχει τον ελάχιστο αντίκτυπο στο ΑΕΠ μας. Έτσι αντί να ρωτάμε, όπως θα απαιτούσαν τα μέτρα προφύλαξης, τι πρέπει να κάνουμε, το συντομότερο δυνατό, ώστε να αποφύγουμε πιθανές καταστροφές, εμείς διατυπώνουμε αλλόκοτες ερωτήσεις όπως αυτή: "Ποιο είναι το απώτατο χρονικό σημείο μέχρι το οποίο μπορούμε να περιμένουμε, πριν αρχίσουμε να μειώνουμε σοβαρά τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου; Μπορούμε να αναβάλουμε κάτι τέτοιο ως το 2020, το 2030, το 2050;" Ή ρωτάμε: "Πόσο πιο θερμό μπορούμε ν' αφήσουμε τον πλανήτη να γίνει, χωρίς να έχουμε πρόβλημα επιβίωσης; Μπορούμε να προχωρήσουμε με δύο βαθμούς, τρεις βαθμούς ή -εκεί που οδηγούμαστε με τα τωρινά δεδομένα- τέσσερις βαθμούς Κελσίου;" Και, παρεμπιπτόντως, η υπόθεση ότι μπορούμε να ελέγξουμε με ασφάλεια το τρομερά πολύπλοκο κλιματικό σύστημα της Γης, -λες και έχει ένα θερμοστάτη- και να κάνουμε τον πλανήτη ούτε πολύ ζεστό, ούτε πολύ κρύο, αλλά ακριβώς όπως πρέπει -περίπου όπως στο παραμύθι της Γκόλντιλοκς και στις σχετικές θεωρίες- είναι καθαρή φαντασία και δεν προέρχεται από τους κλιματολόγους, αλλά από τους οικονομολόγους, που επιβάλλουν τον μηχανιστικό τρόπο σκέψης τους στην επιστήμη. Το θέμα είναι ότι απλά δε γνωρίζουμε πότε η υπερθέρμανση που δημιουργούμε θα καταλήξει σ' έναν ασταμάτητο κατακλυσμό ανατροφοδοτούμενων σημάτων κινδύνου. Έτσι, γι' άλλη μια φορά: γιατί παίρνουμε αυτά τα τρελά ρίσκα με ό,τι πολύτιμο έχουμε; Μια σειρά από εξηγήσεις μπορεί να ξεπετάγονται στο μυαλό σας τώρα, η απληστία, ας πούμε. Αυτή είναι μια πολύ δημοφιλής εξήγηση, με μεγάλη δόση αλήθειας. Γιατί το να παίρνεις μεγάλα ρίσκα, όπως όλοι ξέρουμε, αποφέρει πολύ χρήμα. Μια άλλη εξήγηση, που συχνά ακούτε, για την απερισκεψία, είναι η ύβρις. Και η απληστία και η ύβρις είναι στενά συνυφασμένες, όταν έχουμε να κάνουμε με την απερισκεψία. Για παράδειγμα, αν τυχαίνει να είσαι ένας τριανταπεντάχρονος τραπεζίτης και βγάζεις 100 φορές περισσότερα από έναν νευροχειρουργό χρειάζεσαι κάτι για να πεις, χρειάζεσαι μια ιστορία, που να κάνει αυτή τη διαφορά εύλογη. Και δεν έχεις πολλές επιλογές στην πραγματικότητα. Ή είσαι ένας απίστευτα καλός απατεώνας, και μπορείς και τη γλιτώνεις -την έφερες στο σύστημα- ή είσαι ένα παιδί θαύμα, που όμοιό του δεν έχει δει ποτέ ο κόσμος. Όμως, oποιαδήποτε απ' αυτές τις επιλογές -το παιδί θαύμα ή ο απατεώνας- θα σου δώσει υπερβολική αυτοπεποίθηση και, γι' αυτό το λόγο, θα αυξηθεί η τάση σου να παίρνεις ακόμα μεγαλύτερα ρίσκα στο μέλλον. Παρεμπιπτόντως, ο Τόνι Χέιγουορντ, ο διευθύνων σύμβουλος της BP, είχε μια πλακέτα στο γραφείο του με χαραγμένο το μότο που τον ενέπνεε: "Τι θα επιχειρούσες να κάνεις αν ήξερες ότι αποκλείεται να αποτύχεις;" Λοιπόν, αυτή είναι, πραγματικά, μια δημοφιλής πλακέτα και αυτό είναι ένα κοινό από ιδιαίτερα επιτυχημένους ανθρώπους, οπότε στοιχηματίζω ότι κάποιοι από εσάς έχουν αυτή την πλακέτα. Μη νιώθετε ντροπιασμένοι. Το να βγάζεις το φόβο της αποτυχίας απ' το μυαλό σου μπορεί να είναι κάτι πολύ καλό αν προπονείσαι για το τρίαθλο ή ετοιμάζεσαι να δώσεις μια ομιλία στο TED αλλά, προσωπικά, πιστεύω πως οι άνθρωποι που έχουν τη δύναμη να τινάξουν στον αέρα την οικονομία και να καταστρέψουν το οικοσύστημά μας καλύτερα θα ήταν να βάλουν μια εικόνα του Ίκαρου να κρέμεται στον τοίχο τους επειδή... -ίσως όχι ειδικά αυτήν εδώ- όμως θέλω να σκέπτονται την πιθανότητα αποτυχίας συνέχεια. Λοιπόν, είμαστε άπληστοι έχουμε υπερβολική αυτοπεποίθηση και έχουμε διαπράξει ύβρεις αλλά, αφού είμαστε εδώ στο γυναικείο TED, ας εξετάσουμε έναν άλλον παράγοντα που θα μπορούσε να συνεισφέρει με κάποιον ελάχιστο τρόπο στο θέμα της κοινωνικής απερισκεψίας. Λοιπόν, δεν θα επιμείνω σ' αυτό το σημείο, αλλά μελέτες όντως δείχνουν ότι, ως επενδυτές, οι γυναίκες είναι πολύ λιγότερο επιρρεπείς στην ανάληψη απερίσκεπτων ρίσκων απ' ό,τι οι άντρες, ακριβώς επειδή, όπως ήδη ακούσαμε, οι γυναίκες δεν έχουν την τάση να προσβάλλονται από υπερβολική αυτοπεποίθηση κατά τον τρόπο που αυτό συμβαίνει στους άντρες. Αποδεικνύεται λοιπόν ότι το να σε πληρώνουν λιγότερο και να σε εξυμνούν λιγότερο έχει και τις καλές πλευρές του - για την κοινωνία, τουλάχιστον. Η άλλη πλευρά αυτού του γεγονότος είναι ότι το να σου λένε διαρκώς πως είσαι χαρισματικός, διαλεγμένος και γεννημένος για να διοικείς έχει ευδιάκριτα κοινωνικά μειονεκτήματα. Και αυτό το πρόβλημα -πείτε το "οι κίνδυνοι των προνομίων"- μας φέρνει πιο κοντά, νομίζω, στη ρίζα της κοινωνικής μας απερισκεψίας. Γιατί κανείς από εμάς -τουλάχιστον στο βόρειο τμήμα της Γης- ούτε γυναίκες, ούτε άντρες, δεν εξαιρείται πλήρως απ' αυτό το μήνυμα. Να για ποιο πράγμα μιλάω: είτε τους δεχόμαστε και ενεργούμε ανάλογα, είτε τους απορρίπτουμε συνειδητά, ο πολιτισμός μας παραμένει υπό το κράτος συγκεκριμένων αρχετυπικών μύθων σχετικά με την υπεροχή μας πάνω στους άλλους και πάνω στη φύση. Ο μύθος των πρόσφατα ανακαλυφθέντων συνόρων και του πιονιέρου κατακτητή, ο μύθος του πρόδηλου πεπρωμένου μας να επεκταθούμε σ' όλη τη Βόρεια Αμερική, ο μύθος της αποκάλυψης και της σωτηρίας. Κι εκεί που νομίζεις ότι οι μύθοι αυτοί σβήνουν και χάνονται μέσ' το χρόνο, και ότι τους ξεπεράσαμε, ξεπετιούνται στα πιο περίεργα μέρη. Για παράδειγμα, έπεσα πάνω σ' αυτή τη διαφήμιση έξω από τις γυναικείες τουαλέτες στο αεροδρόμιο της πόλης του Κάνσας. Είναι για το νέο ανθεκτικό κινητό της Μοτορόλα και, ναι, πραγματικά λέει: "Χαστούκισε τη μητέρα φύση στο πρόσωπο". Δεν το δείχνω απλώς για ν' ανοίξω καβγά με τη Μοτορόλα, αυτή είναι η επιπλέον αμοιβή. Το δείχνω επειδή -δεν είναι χορηγοί, έτσι δεν είναι;- επειδή, με τον τρόπο της, αυτή είναι μια ακατέργαστη απόδοση της ιστορίας της ίδρυσής μας. Χαστουκίσαμε τη μητέρα φύση πολλές φορές και κερδίσαμε. Και πάντα κερδίζουμε, επειδή το να κυβερνούμε τη φύση είναι η μοίρα μας. Αλλά, αυτό δεν είναι το μόνο παραμύθι που λέμε στους εαυτούς μας για τη φύση. Υπάρχει κι άλλο ένα, εξίσου σημαντικό, σχετικά με το πόσο αυτή η ίδια μητέρα φύση είναι τόσο περιποιητική και τόσο ευπροσάρμοστη, ώστε δεν μπορούμε ποτέ να ελαττώσουμε την αφθονία της. Ας ακούσουμε τον Τόνι Χέιγουορντ ξανά: "Ο κόλπος του Μεξικού είναι ένας πολύ μεγάλος ωκεανός. Η ποσότητα του πετρελαίου και των διασπορέων που ρίχνουμε μέσα του είναι ελάχιστη σε σχέση με τη συνολική ποσότητα του νερού." Με άλλα λόγια, ο ωκεανός είναι μεγάλος, μπορεί να τ' αντέξει. Είναι αυτή ακριβώς η εξυπακουόμενη παραδοχή της έλλειψης ορίων που κάνει δυνατό το να παίρνουμε τα ανεύθυνα ρίσκα που παίρνουμε. Γιατί αυτός είναι ο πραγματικός κεντρικός μύθος μας: Όσο και να τα θαλασσώσουμε, πάντα θα υπάρχει κι άλλο - κι άλλο νερό, κι άλλη γη κι άλλοι ανεκμετάλλευτοι πόροι. Μια νέα φούσκα θα αντικαταστήσει την παλιά. Μια νέα τεχνολογία θα εμφανιστεί, για να διορθώσει τα χάλια που φτιάξαμε με την προηγούμενη. Κατά κάποιον τρόπο, αυτή είναι η ιστορία του εποικισμού της αμερικανικής ηπείρου, της χώρας με τα υποτιθέμενα ανεξάντλητα όρια, όπου απέδρασαν οι Ευρωπαίοι. Είναι επίσης η ιστορία του μοντέρνου καπιταλισμού. Γιατί ήταν ο πλούτος αυτής της χώρας που γέννησε το οικονομικό μας σύστημα, ένα σύστημα που δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς αδιάκοπη ανάπτυξη και μια ατέλειωτη παροχή νέων συνόρων. Λοιπόν, το πρόβλημα είναι ότι αυτή η ιστορία ήταν, ανέκαθεν, ένα ψέμα. Η Γη πάντοτε είχε όρια: ήταν, απλώς, πέρα από το οπτικό μας πεδίο. Και τώρα φτάσαμε σ' αυτά τα όρια σε πολλαπλά μέτωπα. Νομίζω πως το γνωρίζουμε αυτό, όμως βρισκόμαστε παγιδευμένοι σε μια επαναλαμβανόμενη διαδικασία. Όχι μόνο συνεχίζουμε να λέμε και να ξαναλέμε τις ίδιες τετριμμένες ιστορίες, αλλά τώρα το κάνουμε αυτό με μια φρενίτιδα και μια μανία η οποία, ειλικρινά, αγγίζει τα όρια της παρωδίας. Πώς αλλιώς να ερμηνεύσεις τον πολιτιστικό χώρο που καταλαμβάνει η Σάρα Πέιλιν. Λοιπόν, απ' τη μια μεριά μας παροτρύνει να κάνουμε γεωτρήσεις, γιατί ο Θεός έβαλε τους πόρους αυτούς μέσα στο έδαφος ώστε εμείς να τους εκμεταλλευτούμε, και απ' την άλλη, αγάλλεται μέσα στην απεραντοσύνη της ανέγγιχτης ομορφιάς της Αλάσκας στην επιτυχημένη τηλεοπτική εκπομπή της. Το δίδυμο αυτό μήνυμα είναι τόσο καθησυχαστικό όσο και τρελό. Αγνόησε αυτούς τους υφέρποντες φόβους ότι έχουμε τελικά φτάσει στα όρια μας. Εξακολουθούν να μην υπάρχουν όρια. Πάντα θα υπάρχει ένα ακόμη σύνορο. Έτσι, σταμάτα να ανησυχείς και συνέχισε να ψωνίζεις. Όμως, μακάρι αυτό να αφορούσε μόνο τη Σάρα Πέιλιν και το τηλεοπτικό της πρόγραμμα. Στους περιβαλλοντικούς κύκλους ακούμε συχνά ότι, αντί να στραφούμε στις ανανεώσιμες πηγές, συνεχίζουμε όπως πριν, σαν να μην τρέχει τίποτα. Αυτή η εκτίμηση, δυστυχώς, είναι πάρα πολύ αισιόδοξη. Η αλήθεια είναι ότι έχουμε ήδη εξαντλήσει τόσο πολλά από τα εύκολα προσβάσιμα ορυκτά καύσιμα ώστε έχουμε ήδη περάσει σε μια πολύ πιο επικίνδυνη επιχειρηματική εποχή, την εποχή της παραγωγής ενέργειας από υπερβολικά δυσπρόσιτες πηγές. Αυτό λοιπόν σημαίνει γεωτρήσεις για πετρέλαιο στα βαθύτερα νερά, συμπεριλαμβανομένων των παγωμένων αρκτικών θαλασσών, όπου ένας καθαρισμός μπορεί, απλώς, να είναι αδύνατος. Σημαίνει μεγάλης κλίμακας υδραυλικές ρωγματώσεις για αέριο και μαζικές αποψιλωτικές εξορυκτικές επιχειρήσεις για κάρβουνο, που όμοιές τους δεν έχουμε δει μέχρι τώρα. Και το πλέον αμφιλεγόμενο: σημαίνει την πισσούχο άμμο. Δεν σταματά να με εκπλήσσει το πόσο λίγα γνωρίζουν οι άνθρωποι έξω απ' τον Καναδά σχετικά με την πισσούχο άμμο της Αλμπέρτα, η οποία αυτό το χρόνο σχεδιάζεται να γίνει η νούμερο ένα πηγή εισαγόμενου πετρελαίου στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αξίζει να δώσουμε λίγο χρόνο για να κατανοήσουμε αυτή τη μέθοδο γιατί νομίζω ότι φανερώνει την απερισκεψία μας και την πορεία όπου βρισκόμαστε με πολύ καλό τρόπο. Λοιπόν, αυτό είναι το μέρος όπου βρίσκεται η πισσούχος άμμος, κάτω από ένα από τα τελευταία μεγαλειώδη αρκτικά δάση κωνοφόρων. Το πετρέλαιο δεν βρίσκεται σε υγρή μορφή. Δεν μπορείς, έτσι απλά, ν' ανοίξεις μια τρύπα και να το αντλήσεις. Η πισσούχος άμμος είναι στερεά, ανακατεμένη με το χώμα. Έτσι, για να την αποσπάσεις, πρέπει πρώτα να ξεφορτωθείς τα δέντρα. Μετά ξηλώνεις το επιφανειακό έδαφος και φτάνεις σ' αυτή την ελαιώδη άμμο. Η διαδικασία απαιτεί μια τεράστια ποσότητα νερού, η οποία στη συνέχεια αδειάζεται με αντλίες σε τεράστιες τοξικές τεχνητές λίμνες αποβλήτων. Αυτά είναι πολύ άσχημα νέα για τους ντόπιους, αυτόχθονες πληθυσμούς που μένουν σε χαμηλότερα σημεία: αναφέρουν την εμφάνιση ανησυχητικά υψηλών ποσοστών καρκίνου. Τώρα, κοιτώντας σ' αυτές τις εικόνες, είναι δύσκολο να αντιληφθούμε την κλίμακα αυτής της επιχείρησης, η οποία μπορεί ήδη να γίνει ορατή απ' το διάστημα και θα μπορούσε να επεκταθεί σε μια περιοχή με το μέγεθος της Αγγλίας. Νομίζω ότι πραγματικά βοηθάει το να κοιτάξουμε τα ανατρεπόμενα που μεταφέρουν το χώμα, τα μεγαλύτερα που κατασκευάστηκαν ποτέ. Αυτός εκεί, δίπλα στη ρόδα, είναι ένας άνθρωπος. Η άποψή μου είναι ότι αυτό δεν είναι γεώτρηση πετρελαίου, δεν είναι καν εξόρυξη. Είναι γδάρσιμο της γης. Αχανή, εντυπωσιακά τοπία ξεκοιλιάζονται και μένουν μονόχρωμα, γκρίζα. Τώρα, θα πρέπει να ομολογήσω ότι, στο μέτρο που με αφορά, θα το θεωρούσα απλώς ένα βδέλυγμα, αρκεί να μην εξέπεμπε ούτε ένα άτομο άνθρακα. Αλλά η αλήθεια είναι ότι, κατά μέσο όρο, η μετατροπή αυτής της γλίτσας σε ακατέργαστο πετρέλαιο προξενεί σχεδόν τρεις φορές περισσότερη ρύπανση από αέρια θερμοκηπίου απ' ό,τι προξενεί η παραγωγή συμβατικού πετρελαίου στον Καναδά. Πώς αλλιώς να το περιγράψεις αυτό, παρά σαν μια μορφή μαζικής παραφροσύνης; Ακριβώς τη στιγμή που γνωρίζουμε ότι χρειαζόμαστε να μάθουμε να ζούμε στην επιφάνεια του πλανήτη μας από την ενέργεια του ήλιου, του ανέμου και των κυμάτων, μανιωδώς σκάβουμε για να φτάσουμε στο βρωμερότερο, το πλέον ρυπογόνο υλικό που μπορείς να φανταστείς. Εδώ είναι που ο μύθος της επ' άπειρον ανάπτυξης μάς έχει φέρει, σ' αυτή τη μαύρη τρύπα στο κέντρο της πατρίδας μου - ένα μέρος τέτοιου πλανητικού πόνου που, όπως και την πετρελαιοπηγή της BP, μπορεί κανείς μόνο να το παρατηρεί, για τόσο καιρό. Όπως ο Τζάρεντ Ντάιαμοντ και άλλοι μάς έχουν δείξει, αυτός είναι ο τρόπος που οι πολιτισμοί αυτοκτονούν, πατώντας με μανία το γκάζι, εκείνη ακριβώς τη στιγμή, που θα έπρεπε να ενεργοποιήσουν τα φρένα. Το πρόβλημα είναι ότι ο κεντρικός μύθος μας έχει μια απάντηση γι' αυτό, επίσης. Στο τελευταίο λεπτό ακριβώς, πρόκειται να σωθούμε ακριβώς όπως σε κάθε ταινία του Χόλιγουντ, ακριβώς όπως ο Θεός θα σώσει τους δίκαιους. Αλλά, βεβαίως, η κοσμική μας θρησκεία είναι η τεχνολογία. Λοιπόν, μπορεί να παρατηρείτε όλο και περισσότερες επικεφαλίδες σαν αυτές. Η ιδέα πίσω από αυτή τη μορφή γεωμηχανικής, όπως ονομάζεται, είναι ότι, καθώς ο πλανήτης θερμαίνεται, ίσως να μπορέσουμε να εκτοξεύσουμε θειικές ενώσεις και σωματίδια αλουμινίου στη στρατόσφαιρα, ώστε να προκληθεί αντανάκλαση μερικών από τις ακτίνες του ήλιου πίσω στο διάστημα, κι έτσι να πέσει η θερμοκρασία του πλανήτη. Το πλέον παλαβό σχέδιο -δεν είναι δική μου επινόηση- προβλέπει την τοποθέτηση ενός πράγματος που είναι ουσιαστικά ένας σωλήνας άρδευσης, δεκαοχτώμισι μίλια ψηλά στον ουρανό, κρεμασμένο από μπαλόνια, να ξερνάει διοξείδιο του θείου. Κι έτσι, λύνεται το πρόβλημα της μόλυνσης με περισσότερη μόλυνση. Δείτε το σαν την ύστατη ρίψη σκουπιδαριού. Οι σοβαροί επιστήμονες που έχουν εμπλακεί σ' αυτή την έρευνα, υποστηρίζουν, όλοι, ότι αυτές οι τεχνικές είναι εντελώς αδοκίμαστες. Δεν γνωρίζουν αν θα φέρουν αποτέλεσμα και δεν έχουν ιδέα για το τι είδους τρομακτικές παρενέργειες θα μπορούσαν να εξαπολύσουν. Παρ' όλα αυτά, η παραμικρή αναφορά στη γεωμηχανική χαιρετίζεται σε κάποιους κύκλους -ιδιαίτερα σε κύκλους των ΜΜΕ- από μια ανακούφιση με μια δόση ευφορίας. Έχουμε πλησιάσει σε μια δίοδο διαφυγής. Έχουμε βρει ένα νέο σύνορο. Το πιο σημαντικό, δεν χρειάζεται ν' αλλάξουμε τον τρόπο ζωής μας, παρ' όλα αυτά. Βλέπετε, για μερικούς ανθρώπους ο σωτήρας είναι ένας τύπος μ' έναν ριχτό, μεγαλοπρεπή μανδύα. Για κάποιους άλλους, είναι ένας τύπος μ' έναν σωλήνα ποτίσματος. Χρειαζόμαστε απεγνωσμένα μερικούς καινούργιους μύθους. Χρειαζόμαστε μύθους που να έχουν διαφορετικού είδους ήρωες πρόθυμους να πάρουν διαφορετικού είδους ρίσκα, - ρίσκα που αντιμετωπίζουν κατάφατσα την απερισκεψία, που βάζουν την αρχή της προφύλαξης σε εφαρμογή ακόμα κι αν αυτό σημαίνει άμεση δράση - ήρωες δηλαδή σαν τους εκατοντάδες νέους ανθρώπους που είναι διατεθειμένοι να συλληφθούν κατά τον αποκλεισμό ρυπογόνων εργοστασίων ηλεκτρικής ενέργειας ή κατά τον αγώνα ενάντια σε επιχειρήσεις αφαίρεσης βουνοκορφών για εξόρυξη κάρβουνου. Χρειαζόμαστε μύθους που αντικαθιστούν αυτό το γραμμικό αφήγημα της επ' άπειρον ανάπτυξης με κυκλικά αφηγήματα που μας θυμίζουν ότι όλα εδώ πληρώνονται, ότι αυτό είναι το μοναδικό μας σπίτι: δεν υπάρχει δίοδος διαφυγής. Πείτε το κάρμα, πείτε το φυσική, δράση και αντίδραση, πείτε το πρόνοια: είναι η αρχή που μας θυμίζει ότι η ζωή είναι πολύ πολύτιμη για να τη διακινδυνεύεις για οποιοδήποτε κέρδος. Ευχαριστώ. (Χειροκρότημα)
I just did something I've never done before. I spent a week at sea on a research vessel. Now I'm not a scientist, but I was accompanying a remarkable scientific team from the University of South Florida who have been tracking the travels of BP's oil in the Gulf of Mexico. This is the boat we were on, by the way. The scientists I was with were not studying the effect of the oil and dispersants on the big stuff -- the birds, the turtles, the dolphins, the glamorous stuff. They're looking at the really little stuff that gets eaten by the slightly less little stuff that eventually gets eaten by the big stuff. And what they're finding is that even trace amounts of oil and dispersants can be highly toxic to phytoplankton, which is very bad news, because so much life depends on it. So contrary to what we heard a few months back about how 75 percent of that oil sort of magically disappeared and we didn't have to worry about it, this disaster is still unfolding. It's still working its way up the food chain. Now this shouldn't come as a surprise to us. Rachel Carson -- the godmother of modern environmentalism -- warned us about this very thing back in 1962. She pointed out that the "control men" -- as she called them -- who carpet-bombed towns and fields with toxic insecticides like DDT, were only trying to kill the little stuff, the insects, not the birds. But they forgot this: the fact that birds dine on grubs, that robins eat lots of worms now saturated with DDT. And so, robin eggs failed to hatch, songbirds died en masse, towns fell silent. Thus the title "Silent Spring." I've been trying to pinpoint what keeps drawing me back to the Gulf of Mexico, because I'm Canadian, and I can draw no ancestral ties. And I think what it is is I don't think we have fully come to terms with the meaning of this disaster, with what it meant to witness a hole ripped in our world, with what it meant to watch the contents of the Earth gush forth on live TV, 24 hours a day, for months. After telling ourselves for so long that our tools and technology can control nature, suddenly we were face-to-face with our weakness, with our lack of control, as the oil burst out of every attempt to contain it -- "top hats," "top kills" and, most memorably, the "junk shot" -- the bright idea of firing old tires and golf balls down that hole in the world. But even more striking than the ferocious power emanating from that well was the recklessness with which that power was unleashed -- the carelessness, the lack of planning that characterized the operation from drilling to clean-up. If there is one thing BP's watery improv act made clear, it is that, as a culture, we have become far too willing to gamble with things that are precious and irreplaceable, and to do so without a back-up plan, without an exit strategy. And BP was hardly our first experience of this in recent years. Our leaders barrel into wars, telling themselves happy stories about cakewalks and welcome parades. Then, it is years of deadly damage control, Frankensteins of sieges and surges and counter-insurgencies, and once again, no exit strategy. Our financial wizards routinely fall victim to similar overconfidence, convincing themselves that the latest bubble is a new kind of market -- the kind that never goes down. And when it inevitably does, the best and the brightest reach for the financial equivalent of the junk shot -- in this case, throwing massive amounts of much-needed public money down a very different kind of hole. As with BP, the hole does get plugged, at least temporarily, but not before exacting a tremendous price. We have to figure out why we keep letting this happen, because we are in the midst of what may be our highest-stakes gamble of all -- deciding what to do, or not to do, about climate change. Now as you know, a great deal of time is spent, in this country and around the world, inside the climate debate, on the question of, "What if the IPC scientists are all wrong?" Now a far more relevant question -- as MIT physicist Evelyn Fox Keller puts it -- is, "What if those scientists are right?" Given the stakes, the climate crisis clearly calls for us to act based on the precautionary principle -- the theory that holds that when human health and the environment are significantly at risk and when the potential damage is irreversible, we cannot afford to wait for perfect scientific certainty. Better to err on the side of caution. More overt, the burden of proving that a practice is safe should not be placed on the public that would be harmed, but rather on the industry that stands to profit. But climate policy in the wealthy world -- to the extent that such a thing exists -- is not based on precaution, but rather on cost-benefit analysis -- finding the course of action that economists believe will have the least impact on our GDP. So rather than asking, as precaution would demand, what can we do as quickly as possible to avoid potential catastrophe, we ask bizarre questions like this: "What is the latest possible moment we can wait before we begin seriously lowering emissions? Can we put this off till 2020, 2030, 2050?" Or we ask, "How much hotter can we let the planet get and still survive? Can we go with two degrees, three degrees, or -- where we're currently going -- four degrees Celsius?" And by the way, the assumption that we can safely control the Earth's awesomely complex climate system as if it had a thermostat, making the planet not too hot, not too cold, but just right -- sort of Goldilocks style -- this is pure fantasy, and it's not coming from the climate scientists. It's coming from the economists imposing their mechanistic thinking on the science. The fact is that we simply don't know when the warming that we create will be utterly overwhelmed by feedback loops. So once again, why do we take these crazy risks with the precious? A range of explanations may be popping into your mind by now, like "greed." This is a popular explanation, and there's lots of truth to it, because taking big risks, as we all know, pays a lot of money. Another explanation that you often hear for recklessness is hubris. And greed and hubris are intimately intertwined when it comes to recklessness. For instance, if you happen to be a 35-year-old banker taking home 100 times more than a brain surgeon, then you need a narrative, you need a story that makes that disparity okay. And you actually don't have a lot of options. You're either an incredibly good scammer, and you're getting away with it -- you gamed the system -- or you're some kind of boy genius, the likes of which the world has never seen. Now both of these options -- the boy genius and the scammer -- are going to make you vastly overconfident and therefore more prone to taking even bigger risks in the future. By the way, Tony Hayward, the former CEO of BP, had a plaque on his desk inscribed with this inspirational slogan: "What would you attempt to do if you knew you could not fail?" Now this is actually a popular plaque, and this is a crowd of overachievers, so I'm betting that some of you have this plaque. Don't feel ashamed. Putting fear of failure out of your mind can be a very good thing if you're training for a triathlon or preparing to give a TEDTalk, but personally, I think people with the power to detonate our economy and ravage our ecology would do better having a picture of Icarus hanging from the wall, because -- maybe not that one in particular -- but I want them thinking about the possibility of failure all of the time. So we have greed, we've got overconfidence/hubris, but since we're here at TEDWomen, let's consider one other factor that could be contributing in some small way to societal recklessness. Now I'm not going to belabor this point, but studies do show that, as investors, women are much less prone to taking reckless risks than men, precisely because, as we've already heard, women tend not to suffer from overconfidence in the same way that men do. So it turns out that being paid less and praised less has its upsides -- for society at least. The flipside of this is that constantly being told that you are gifted, chosen and born to rule has distinct societal downsides. And this problem -- call it the "perils of privilege" -- brings us closer, I think, to the root of our collective recklessness. Because none of us -- at least in the global North -- neither men nor women, are fully exempt from this message. Here's what I'm talking about. Whether we actively believe them or consciously reject them, our culture remains in the grips of certain archetypal stories about our supremacy over others and over nature -- the narrative of the newly discovered frontier and the conquering pioneer, the narrative of manifest destiny, the narrative of apocalypse and salvation. And just when you think these stories are fading into history, and that we've gotten over them, they pop up in the strangest places. For instance, I stumbled across this advertisement outside the women's washroom in the Kansas City airport. It's for Motorola's new Rugged cell phone, and yes, it really does say, "Slap Mother Nature in the face." And I'm not just showing it to pick on Motorola -- that's just a bonus. I'm showing it because -- they're not a sponsor, are they? -- because, in its own way, this is a crass version of our founding story. We slapped Mother Nature around and won, and we always win, because dominating nature is our destiny. But this is not the only fairytale we tell ourselves about nature. There's another one, equally important, about how that very same Mother Nature is so nurturing and so resilient that we can never make a dent in her abundance. Let's hear from Tony Hayward again. "The Gulf of Mexico is a very big ocean. The amount of oil and dispersants that we are putting into it is tiny in relation to the total water volume." In other words, the ocean is big; she can take it. It is this underlying assumption of limitlessness that makes it possible to take the reckless risks that we do. Because this is our real master-narrative: however much we mess up, there will always be more -- more water, more land, more untapped resources. A new bubble will replace the old one. A new technology will come along to fix the messes we made with the last one. In a way, that is the story of the settling of the Americas, the supposedly inexhaustible frontier to which Europeans escaped. And it's also the story of modern capitalism, because it was the wealth from this land that gave birth to our economic system, one that cannot survive without perpetual growth and an unending supply of new frontiers. Now the problem is that the story was always a lie. The Earth always did have limits. They were just beyond our sights. And now we are hitting those limits on multiple fronts. I believe that we know this, yet we find ourselves trapped in a kind of narrative loop. Not only do we continue to tell and retell the same tired stories, but we are now doing so with a frenzy and a fury that, frankly, verges on camp. How else to explain the cultural space occupied by Sarah Palin? Now on the one hand, exhorting us to "drill, baby, drill," because God put those resources into the ground in order for us to exploit them, and on the other, glorying in the wilderness of Alaska's untouched beauty on her hit reality TV show. The twin message is as comforting as it is mad. Ignore those creeping fears that we have finally hit the wall. There are still no limits. There will always be another frontier. So stop worrying and keep shopping. Now, would that this were just about Sarah Palin and her reality TV show. In environmental circles, we often hear that, rather than shifting to renewables, we are continuing with business as usual. This assessment, unfortunately, is far too optimistic. The truth is that we have already exhausted so much of the easily accessible fossil fuels that we have already entered a far riskier business era, the era of extreme energy. So that means drilling for oil in the deepest water, including the icy Arctic seas, where a clean-up may simply be impossible. It means large-scale hydraulic fracking for gas and massive strip-mining operations for coal, the likes of which we haven't yet seen. And most controversially, it means the tar sands. I'm always surprised by how little people outside of Canada know about the Alberta Tar Sands, which this year are projected to become the number one source of imported oil to the United States. It's worth taking a moment to understand this practice, because I believe it speaks to recklessness and the path we're on like little else. So this is where the tar sands live, under one of the last magnificent Boreal forests. The oil is not liquid. You can't just drill a hole and pump it out. Tar sand's oil is solid, mixed in with the soil. So to get at it, you first have to get rid of the trees. Then, you rip off the topsoil and get at that oily sand. The process requires a huge amount of water, which is then pumped into massive toxic tailing ponds. That's very bad news for local indigenous people living downstream who are reporting alarmingly high cancer rates. Now looking at these images, it's difficult to grasp the scale of this operation, which can already be seen from space and could grow to an area the size of England. I find it helps actually to look at the dump trucks that move the earth, the largest ever built. That's a person down there by the wheel. My point is that this is not oil drilling. It's not even mining. It is terrestrial skinning. Vast, vivid landscapes are being gutted, left monochromatic gray. Now I should confess that as [far as] I'm concerned this would be an abomination if it emitted not one particle of carbon. But the truth is that, on average, turning that gunk into crude oil produces about three times more greenhouse gas pollution than it does to produce conventional oil in Canada. How else to describe this, but as a form of mass insanity? Just when we know we need to be learning to live on the surface of our planet, off the power of sun, wind and waves, we are frantically digging to get at the dirtiest, highest-emitting stuff imaginable. This is where our story of endless growth has taken us, to this black hole at the center of my country -- a place of such planetary pain that, like the BP gusher, one can only stand to look at it for so long. As Jared Diamond and others have shown us, this is how civilizations commit suicide, by slamming their foot on the accelerator at the exact moment when they should be putting on the brakes. The problem is that our master-narrative has an answer for that too. At the very last minute, we are going to get saved just like in every Hollywood movie, just like in the Rapture. But, of course, our secular religion is technology. Now, you may have noticed more and more headlines like these. The idea behind this form of "geoengineering" as it's called, is that, as the planet heats up, we may be able to shoot sulfates and aluminum particles into the stratosphere to reflect some of the sun's rays back to space, thereby cooling the planet. The wackiest plan -- and I'm not making this up -- would put what is essentially a garden hose 18-and-a-half miles high into the sky, suspended by balloons, to spew sulfur dioxide. So, solving the problem of pollution with more pollution. Think of it as the ultimate junk shot. The serious scientists involved in this research all stress that these techniques are entirely untested. They don't know if they'll work, and they have no idea what kind of terrifying side effects they could unleash. Nevertheless, the mere mention of geoengineering is being greeted in some circles, particularly media circles, with a relief tinged with euphoria. An escape hatch has been reached. A new frontier has been found. Most importantly, we don't have to change our lifestyles after all. You see, for some people, their savior is a guy in a flowing robe. For other people, it's a guy with a garden hose. We badly need some new stories. We need stories that have different kinds of heroes willing to take different kinds of risks -- risks that confront recklessness head on, that put the precautionary principle into practice, even if that means through direct action -- like hundreds of young people willing to get arrested, blocking dirty power plants or fighting mountaintop-removal coal mining. We need stories that replace that linear narrative of endless growth with circular narratives that remind us that what goes around comes around. That this is our only home. There is no escape hatch. Call it karma, call it physics, action and reaction, call it precaution -- the principle that reminds us that life is too precious to be risked for any profit. Thank you. (Applause)