I decided when I was asked to do this that what I really wanted to talk about was my friend, Richard Feynman. I was one of the fortunate few that really did get to know him and enjoyed his presence. And I'm going to tell you about the Richard Feynman that I knew. I'm sure there are people here who could tell you about the Richard Feynman they knew, and it would probably be a different Richard Feynman.
Kur më kërkuan të marr pjesë, vendosa që ai për të cilin doja vërtet të flisja qe miku im Richard Feynman. Jam një nga pak fatlumët që arritën vërtet ta njohin dhe të shijojnë praninë e tij. Dhe do t'ju rrëfej për Richard Feynman-in që di unë. Jam i sigurt se këtu ka njerëz të tjerë që do të mund t'ju rrëfenin mbi Richard Feynman-in që dinë ata, dhe do të dilte ndoshta një tjetër Richard Feynman.
Richard Feynman was a very complex man. He was a man of many, many parts. He was, of course, foremost, a very, very, very great scientist. He was an actor. You saw him act. I also had the good fortune to be in those lectures, up in the balcony. They were fantastic. He was a philosopher. He was a drum player. He was a teacher par excellence. Richard Feynman was also a showman, an enormous showman. He was brash, irreverent. He was full of macho, a kind of macho one-upmanship. He loved intellectual battle. He had a gargantuan ego. But the man had, somehow, a lot of room at the bottom. And what I mean by that is a lot of room, in my case -- I can't speak for anybody else, but in my case -- a lot of room for another big ego. Well, not as big as his, but fairly big. I always felt good with Dick Feynman.
Richard Feynman-i qe një njeri shumë i ndërlikuar. Qe një njeri me shumë, shumë anë. Qe, padyshim, mbi të gjitha një shkencëtar shumë, shumë, shumë i madh. Qe edhe aktor. E kam parë të aktrojë. Pata edhe fatin e mirë të jem i pranishëm në ato leksionet, sipër në lozhë. Qenë fantastike. Qe edhe filozof; qe edhe baterist; qe mësues i lindur. Richard Feynman-i qe gjithashtu "showman", "showman" i jashtëzakonshëm. Qe i vrazhdë, shpërfillës -- qe plot maço, një lloj maçoje ngadhnjimtari. I pëlqenin betejat intelektuale. Kish ego të stërmadhe. Por ky burrë, në një farë mënyre, të linte goxha vend. Dhe me këtë nënkuptoj goxha vend, në rastin tim -- S'flas dot për të tjerët -- por në rastin tim, goxha vend për një tjetër ego të madhe. Jo aq të madhe sa e tija, por goxha të madhe. Ndjehesha përherë mirë në shoqërinë e Dick Feynman-it.
It was always fun to be with him. He always made me feel smart. How can somebody like that make you feel smart? Somehow he did. He made me feel smart. He made me feel he was smart. He made me feel we were both smart, and the two of us could solve any problem whatever. And in fact, we did sometimes do physics together. We never published a paper together, but we did have a lot of fun.
Qe gjithmonë zbavitëse kur ishe me të. Gjithmonë më bënte të ndihesha i mençur. Si mundej dikush si ai të të bënte të ndiheshe i mençur? Ja që e bënte. Më bënte të ndihesha i mençur. Më bënte të ndjeja që qe i mençur. Më bënte të ndjehesha që qemë të mençur që të dy, dhe që ne të dy mund të zgjidhnim çfarëdo problemi. Dhe në fakt, ca herë u morëm bashkë me fizikë. Bashkë nuk botuam ndonjëherë ndonjë artikull, por për t'u zbavitur, jemi zbavitur.
He loved to win, win these little macho games we would sometimes play. And he didn't only play them with me, but with all sorts of people. He would almost always win. But when he didn't win, when he lost, he would laugh and seem to have just as much fun as if he had won.
I pëlqente të fitonte. Në ato lojërat e vockla maço që do të luheshin hera-herës -- dhe nuk i luante vetëm me mua, i luante me lloj-lloj njerëzish -- dhe thuajse gjithmonë fitonte. Por kur nuk fitonte, kur humbte, prapë qeshte dhe dukej se zbavitej po njësoj si të kish fituar.
I remember once he told me a story about a joke the students played on him. I think it was for his birthday -- they took him for lunch to a sandwich place in Pasadena. It may still exist; I don't know. Celebrity sandwiches was their thing. You could get a Marilyn Monroe sandwich. You could get a Humphrey Bogart sandwich. The students went there in advance, and arranged that they'd all order Feynman sandwiches. One after another, they came in and ordered Feynman sandwiches. Feynman loved this story. He told me this story, and he was really happy and laughing. When he finished the story, I said to him, "Dick, I wonder what would be the difference between a Feynman sandwich and a Susskind sandwich." And without skipping a beat at all, he said, "Well, they'd be about the same. The only difference is a Susskind sandwich would have a lot more ham." "Ham" as in bad actor.
Më kujtohet një herë që më tregoi një histori mbi një shaka që i bënë studentët. E morën -- më duket se qe ditëlindja e tij -- e morën për drekë. E morën për drekë në një qoshe sanduiçesh në Pasadena. Mbase ekziston ende; nuk e di. Ku specialitet qenë sanduiçet e të famshmëve. Mund të porosisje sanduiçin Merlin Monro. Mund të porosisje sanduiçin Hamfri Bogart. Studentët shkuan atje më përpara, dhe e bënë me fjalë që do të porosisnin të tërë sanduiçe Feynman. Një nga një, mbërrinin dhe porosisnin sanduiçe Feynman. Feynman-i vdiste për këtë histori. Ai vetë ma tregoi, vërtet i kënaqur e duke qeshur. Kur e mbaroi tregimin, i thashë, "Dik, po vras mendjen se ç'dallim do të kish mes një sanduiçi Feynman dhe një sanduiçi Susskind." Dhe sa hap e mbyll sytë, tha, "Do të ishin thuajse njësoj. I vetmi dallim do të qe që një sanduiç Susskind do të kish shumë më tepër brumë, brumë, në kuptimin e aktorit të keq.
(Laughter)
(Të qeshura)
Well, I happened to have been very quick that day, and I said, "Yeah, but a lot less baloney."
Ja që dhe unë qeshë goxha i shpejtë atë ditë, dhe ia ktheva, "Ëhë, por shumë më pak krunde."
(Laughter)
(Të qeshura)
(Applause)
E vërteta në fakt
The truth of the matter is that a Feynman sandwich had a load of ham, but absolutely no baloney. What Feynman hated worse than anything else was intellectual pretense -- phoniness, false sophistication, jargon. I remember sometime during the mid-'80s, Dick and I and Sidney Coleman would meet a couple of times up in San Francisco -- at some very rich guy's house -- up in San Francisco for dinner. And the last time the rich guy invited us, he also invited a couple of philosophers. These guys were philosophers of mind. Their specialty was the philosophy of consciousness. And they were full of all kinds of jargon. I'm trying to remember the words -- "monism," "dualism," categories all over the place. I didn't know what those meant, neither did Dick or Sydney, for that matter.
është që sanduiçi Feynman kish plot brumë, por aspak krunde. Ajo që Feynman-i urrente më shumë se gjithçka tjetër qenë pozat intelektuale -- falsiteti, sofistikimi i rremë, zhargoni. Mbaj mend diku nga vitet '80, mesi i viteve '80, Diku, unë, dhe Sydney Coleman, u takuam disa herë në shtëpinë e një pasaniku të madh diku në San Francisko -- në San Francisko për darkë. Dhe herën e fundit që pasaniku na ftoi, pat ftuar gjithashtu edhe një dorë filozofësh. Këta tipat qenë filozofë të mendjes. Fusha e tyre qe filozofia e ndërgjegjes. Dhe qenë dëng me lloj-lloj zhargonesh. Po përpiqem të kujtoj termat -- "monizëm," "dualizëm," gjithandej kategorira. Nuk e dija se ç'kuptohej me këto terma, as Diku -- dhe as Sydney, meqë ra fjala.
And what did we talk about? Well, what do you talk about when you talk about minds? There's one obvious thing to talk about: Can a machine become a mind? Can you build a machine that thinks like a human being that is conscious? We sat around and talked about this -- we of course never resolved it. But the trouble with the philosophers is that they were philosophizing when they should have been science-ophizing. It's a scientific question, after all. And this was a very, very dangerous thing to do around Dick Feynman.
Dhe për çfarë u llafosëm? Po për çfarë të llafosesh kur bisedohet rreth mendjes? Për një gjë, gjëja e pritshme për t'u biseduar -- a mundet një makinë të shndërrohet në mendje? A mund të krijoni një makinë që mendon si një qenie njerëzore, që të jetë e ndërgjegjshme? U shtruam dhe biseduam rreth kësaj -- sigurisht pa ia gjetur kurrë anën. Por belaja me filozofët qe që ata filozofonin në vend që të shkencëzofonin. Tek e fundit, çështja është shkencore. Dhe qe vërtet, vërtet me zarar ta bëje këtë në prani të Dick Feynman-it.
(Laughter)
Feynman let them have it -- both barrels, right between the eyes. It was brutal; it was funny -- ooh, it was funny. But it was really brutal. He really popped their balloon. But the amazing thing was -- Feynman had to leave a little early; he wasn't feeling too well, so he left a little bit early. And Sidney and I were left there with the two philosophers. And the amazing thing is these guys were flying. They were so happy. They had met the great man; they had been instructed by the great man; they had an enormous amount of fun having their faces shoved in the mud ... And it was something special. I realized there was something just extraordinary about Feynman, even when he did what he did.
Feynman-i ua plasi ballit -- me të dy tytat, drejt e në lule të ballit. Qe brutale, qe zbavitëse -- oh, sa zbavitëse. Por qe vërtet brutale. Ua shfryu me tërë mend tullumbacen. Por e bukura qe se -- Feynman-it iu desh të largohej pak herët. Nuk ndihej dhe aq mirë, ndaj u largua pak më herët. Dhe unë e Sydney mbetëm atje me dy filozofët. Dhe e bukura qe që këta tipat kapën qiellin. Qenë kaq të kënaqur. Patën takuar njeriun e madh; qenë këshilluar nga njeriu i madh; qenë dëfryer sa s'thuhet kur ua zhyti turinjtë në baltë; dhe kjo qe diçka e veçantë. Kuptova që kish diçka thjesht të jashtëzakonshme te Feynman-i, edhe kur bënte atë çka bëri.
Dick -- he was my friend; I did call him Dick -- Dick and I had a little bit of a rapport. I think it may have been a special rapport that he and I had. We liked each other; we liked the same kind of things. I also like the intellectual macho games. Sometimes I would win, mostly he would win, but we both enjoyed them. And Dick became convinced at some point that he and I had some kind of similarity of personality. I don't think he was right. I think the only point of similarity between us is we both like to talk about ourselves. But he was convinced of this. And the man was incredibly curious. And he wanted to understand what it was and why it was that there was this funny connection.
Diku qe shoku im. Unë Dik e thërrisja. Unë dhe Diku sikur kishim një lidhje. Them se duhet të ketë qenë lidhje e veçantë ajo që patëm. E pëlqenim njëri-tjetrin; na pëlqenin të njëjtat gjëra. Edhe unë i pëlqeja lojërat intelektuale maço. Ndonjëherë mund të fitoja, shumicën e herëve do të fitonte ai, por na shijonin të dyve. Dhe Dikut iu mbush mendja në një farë pike që ai dhe unë kishim një lloj ngjashmërie personalitetesh. Nuk mendoj se kish të drejtë këtu. Mendoj që e vetmja pikë ngjashmërie mes nesh qe që të dyve na pëlqente të flisnim për veten. Por ja që i ish mbushur mendja. Dhe qe kureshtar. Ai njeri qe aq kureshtar sa s'e besoni dot. Dhe donte të kuptonte ç'kish dhe pse kish në këtë lidhje të çuditshme.
And one day, we were walking. We were in France, in Les Houches. We were up in the mountains, 1976. And Feynman said to me, "Leonardo ..." The reason he called me "Leonardo" is because we were in Europe, and he was practicing his French.
Dhe një ditë po ecnim. Qemë në Francë. Qemë në La Zouche. Sipër në male, më 1976. Dhe atje lart në male, Feynman-i më thotë, më thotë, "Leonardo." Arsyeja pse më quajti Leonardo qe pse gjendeshim në Europë
(Laughter)
dhe ushtronte frëngjishten e vet.
And he said, "Leonardo, were you closer to your mother or your father when you were a kid?" I said, "Well, my real hero was my father. He was a working man, had a fifth-grade education. He was a master mechanic, and he taught me how to use tools. He taught me all sorts of things about mechanical things. He even taught me the Pythagorean theorem. He didn't call it the hypotenuse, he called it the shortcut distance."
Dhe më thotë, "Leonardo, më afër ishe me tët ëmë apo me tët atë, kur ishe fëmijë?" Dhe i thashë, "Heroi im i vërtetë ish im atë. Ai ish punëtor, me pesë klasë shkollë. Qe mjeshtër mekanik, dhe më mësoi si të përdor veglat. Më mësoi lloj-lloj gjërash për gjërat mekanike. Madje më mësoi edhe teoremën e Pitagorës. Nuk e quante hipotenuzë, e quante distancë e shkurtores."
And Feynman's eyes just opened up. He went off like a lightbulb. And he said that he had had basically exactly the same relationship with his father. In fact, he had been convinced at one time that to be a good physicist, it was very important to have had that kind of relationship with your father. I apologize for the sexist conversation here, but this is the way it really happened.
Dhe Feynman-it iu ndezën sytë. U ndez si të ish llambë ndriçimi. Dhe tha se kish pasur në thelb pikërisht të njëjtën marrëdhënie me të atin. Në fakt, i ish mbushur mendja në një farë kohe që, për të qenë fizikan i mirë, ish shumë e rëndësishme të kishe këtë lloj marrëdhënie me babën. Kërkoj ndjesë për trajtimin seksist këtu, por kjo është ajo ç'ndodhi vërtet.
He said he had been absolutely convinced that this was necessary, a necessary part of the growing up of a young physicist. Being Dick, he, of course, wanted to check this. He wanted to go out and do an experiment.
Tha se kish qenë absolutisht i bindur që kjo qe e nevojshme -- pjesa e domosdoshme e rritjes drejt një fizikani të ri. Duke qenë Diku, ai, sigurisht, dëshironte ta kontrollonte këtë. Desh të shkonte dhe të bënte një eksperiment.
(Laughter)
E pra, e bëri.
Well, he did. He went out and did an experiment. He asked all his friends that he thought were good physicists, "Was it your mom or your pop that influenced you?" They were all men, and to a man, every single one of them said, "My mother."
Vajti dhe e bëri një eksperiment. Pyeti krejt shokët e tij që i mbante për fizikanë të mirë, "Jot ëmë apo yt atë ka pasur ndikim mbi ty?" Dhe një burri -- të tërë burra qenë -- një burri, secili prej tyre i tha, "Ime më." (Të qeshura)
(Laughter)
Dhe kështu humbi ajo teori në koshin e historisë.
There went that theory, down the trash can of history.
(Laughter)
Por ai qe shumë i ngazëllyer që më në fund pat gjetur dikë
But he was very excited that he had finally met somebody who had the same experience with his father as he had with his father. And for some time, he was convinced this was the reason we got along so well. I don't know. Maybe. Who knows?
që kish patur të njëjtën përvojë me të atin si ajo që kish patur ai me të vetin. Dhe për ca kohë, qe i bindur që kjo ish arsyeja pse shkonim kaq mirë bashkë. Nuk e di. Ndoshta. E kush e di?
But let me tell you a little bit about Feynman the physicist. Feynman's style -- no, "style" is not the right word. "Style" makes you think of the bow tie he might have worn, or the suit he was wearing. It's something much deeper than that, but I can't think of another word for it. Feynman's scientific style was always to look for the simplest, most elementary solution to a problem that was possible. If it wasn't possible, you had to use something fancier. No doubt, part of this was his great joy and pleasure in showing people that he could think more simply than they could. But he also deeply believed, he truly believed, that if you couldn't explain something simply, you didn't understand it. In the 1950s, people were trying to figure out how superfluid helium worked.
Më lini t'ju tregoj pak për Feynman-in si fizikan. Stili i Feynman-it -- jo, stili nuk është fjala e duhur. Stili jua shpie mendjen te papijoni që mund të ketë mbajtur apo kostumi që vishte. Ka diçka shumë më të thellë se kaq, por nuk më vjen në mend tjetër fjalë për të. Stili shkencor i Feynman-it qe të kërkonte përherë për zgjidhjen më të thjeshtë, më elementare të mundshme të një problemi. Nëse nuk qe e mundur, do t'ju duhej të përdornit diç më të koklavitur. Por padyshim pjesë e kësaj qe gëzimi dhe kënaqësia e tij e madhe kur u tregonte njerëzve se mund të mendonte më thjesht se ata. Por thellë-thellë besonte, besonte vërtet, se nëse diçka nuk e shpjegoni dot thjesht ju vetë nuk e kishit kuptuar. Në vitet '50, njerëzit po përpiqeshin të kuptonin se si funksiononte heliumi superfluid.
There was a theory. It was due to a Russian mathematical physicist. It was a complicated theory; I'll tell you what it was soon enough. It was a terribly complicated theory, full of very difficult integrals and formulas and mathematics and so forth. And it sort of worked, but it didn't work very well. The only way it worked is when the helium atoms were very, very far apart. And unfortunately, the helium atoms in liquid helium are right on top of each other.
Kish një teori. Falë fizikës matematike të një rusi, dhe qe një teori e koklavitur. Do t'jua them pa humbur kohë se ç'qe ajo teori. Qe një teori tmerrësisht e koklavitur plot me integrale dhe formula shumë të vështira plot matematikë e me radhë. Dhe funksiononte ca, por nuk funksiononte shumë mirë. I vetmi rast kur funksiononte ish kur atomet e heliumit qenë shumë, shumë larg njëri-tjetrit. Atomet e heliumit duhej të ishin shumë larg njëri-tjetrit. Dhe për fat të keq, atomet e heliumit në heliumin e lëngët janë njëri drejt e sipër tjetrit.
Feynman decided, as a sort of amateur helium physicist, that he would try to figure it out. He had an idea, a very clear idea. He would try to figure out what the quantum wave function of this huge number of atoms looked like. He would try to visualize it, guided by a small number of simple principles. The small number of simple principles were very, very simple. The first one was that when helium atoms touch each other, they repel. The implication of that is that the wave function has to go to zero, it has to vanish when the helium atoms touch each other. The other fact is that in the ground state -- the lowest energy state of a quantum system -- the wave function is always very smooth; it has the minimum number of wiggles.
Feynman-i vendosi, si prej fizikani amator të heliumit, që do të provonte ta gjente. Pati një ide, një ide shumë të mençur. Do të provonte të gjente se si do të ishte funksioni i valës kuantike për këtë numër të stërmadh atomesh. Do të përpiqej ta vizualizonte atë, i udhëhequr nga një numër i vogël parimesh të thjeshta. Numri i vogël i parimeve të thjeshta qe shumë, shumë i thjeshtë. I pari qe që, kur atomet e heliumit prekin njëri-tjetrin, shtyhen. Pasojë e kësaj do të ishte që funksioni valor i bie të shkojë drejt zeros, i bie të zhduket, kur atomet e heliumit prekin njëri-tjetrin. Fakti tjetër është që për gjendjen bazë, gjendja me energjinë më të pakët e një sistemi kuantik, funksioni valor është përherë shumë i butë -- ka numër minimum shmangiesh.
So he sat down -- and I imagine he had nothing more than a simple piece of paper and a pencil -- and he tried to write down, and did write down, the simplest function that he could think of, which had the boundary conditions that the wave function vanish when things touch and is smooth in between. He wrote down a simple thing -- so simple, in fact, that I suspect a really smart high-school student who didn't even have calculus could understand what he wrote down. The thing was, that simple thing that he wrote down explained everything that was known at the time about liquid helium, and then some.
Kështu pra, u ul -- dhe e përfytyroj me asgjë tjetër veç një copë letër dhe një laps -- dhe u rrek të shkruante, dhe shkrojti, funksionin më të thjeshtë që mund t'ju vijë në mendje që si kushte kufizuese pat zhdukjen e funksionit valor kur gjërat preken dhe që është i butë në mes Shkrojti një gjë të thjeshtë. Në fakt, qe kaq e thjeshtë saqë them se një gjimnazist vërtet i mençur, madje pa mësime analize matematike, mund ta kuptonte ç'shkrojti. Puna qe që ajo gjë e thjeshtë që shkroi shpjegonte gjithçka të njohur deri në atë kohë për heliumin e lëngët dhe diçka më tepër.
I've always wondered whether the professionals -- the real professional helium physicists -- were just a little bit embarrassed by this. They had their super-powerful technique, and they couldn't do as well. Incidentally, I'll tell you what that super-powerful technique was. It was the technique of Feynman diagrams.
Gjithmonë kam pyetur veten nëse profesionistët, fizikanët e vërtetë profesionistë të heliumit, u turpëruan pakëz nga kjo. Kishin teknikat e tyre super të fuqishme, dhe nuk bënë dot gjë. Meqë jemi, do t'ju tregoj se ç'qenë këto teknika super të fuqishme. Qenë teknikat e diagrameve të Feynman-it.
(Laughter)
(Të qeshura)
He did it again in 1968. In 1968, in my own university -- I wasn't there at the time -- they were exploring the structure of the proton. The proton is obviously made of a whole bunch of little particles; this was more or less known. And the way to analyze it was, of course, Feynman diagrams. That's what Feynman diagrams were constructed for -- to understand particles. The experiments that were going on were very simple: you simply take the proton, and you hit it really sharply with an electron. This was the thing the Feynman diagrams were for.
E përsëriti këtë më 1968-n. Më 1968-n, në universitetin tim -- në atë kohë nuk qeshë atje -- por më 1968-n, po eksplorohej struktura e protonit. Dihet se protoni përbëhet nga një dorë pjesëzash të vockla. Kjo qe pak a shumë e njohur. Dhe rruga për ta analizuar qe, sigurisht, diagramet e Feynman-it. Për këtë punë qenë ndërtuar diagramet e Feynman-it -- për të kuptuar pjesëzat. Eksperimentet që po bëheshin qenë shumë të thjeshta. Thjesht merrni protonin, dhe e godisni shumë fort me një elektron. Për këtë punë qenë diagramet e Feynman-it.
The only problem was that Feynman diagrams are complicated. They're difficult integrals. If you could do all of them, you would have a very precise theory, but you couldn't -- they were just too complicated. People were trying to do them. You could do a one-loop diagram. Don't worry about one loop. One loop, two loops -- maybe you could do a three-loop diagram, but beyond that, you couldn't do anything.
I vetmi problem qe fakti që diagramet e Feynman-it qenë të koklavitura. Kish aty integrale të vështira. Sikur t'i zgjidhnit krejt ato, do të kishit një teori shumë të përpiktë. Por nuk i zgjidhnit dot; thjesht qenë shumë të ndërlikuara. Disa po përpiqeshin t'i zgjidhnin. Mund t'ia dilnit për një diagram me një lakore. Me një lakore nuk ka problem. Një lakore, dy lakore -- ndoshta mund t'ia dilnit për një diagram me tri lakore, por për më tej nuk bënit dot gjë.
Feynman said, "Forget all of that. Just think of the proton as an assemblage, a swarm, of little particles." He called them "partons." He said, "Just think of it as a swarm of partons moving real fast." Because they're moving real fast, relativity says the internal motions go very slow. The electron hits it suddenly -- it's like taking a very sudden snapshot of the proton. What do you see? You see a frozen bunch of partons. They don't move, and because they don't move during the course of the experiment, you don't have to worry about how they're moving. You don't have to worry about the forces between them. You just get to think of it as a population of frozen partons." This was the key to analyzing these experiments. Extremely effective. Somebody said the word "revolution" is a bad word. I suppose it is, so I won't say "revolution," but it certainly evolved very, very deeply our understanding of the proton, and of particles beyond that.
Feynman-i tha, "Harrojeni krejt këtë. Le ta mendojmë protonin si një grumbull pjesëzash të vockla -- si një hoje pjesëzash të vockla." I quajti partone. Partone i emërtoi. Tha, "Thjesht mendojeni si një hoje partonesh që lëvizin vërtet shpejt." Ngaqë lëvizin vërtet shpejt, relativiteti na thotë se lëvizjet e brendshme do të ngadalësohen mjaft. Papritmas godet elektroni. Si të bënit papritmas një foto të protonit. Çfarë duket? Do të dukej një dorë partonesh të palëvizshme. Nuk lëvizin, dhe ngaqë nuk lëvizin gjatë kohëzgjatjes së eksperimentit, nuk keni pse shqetësoheni se si lëvizin. Nuk keni pse shqetësoheni rreth forcave mes tyre. Thjesht i mendoni si një popullatë partonesh të palëvizshme. Ky qe çelësi i analizimit të këtyre eksperimenteve. Tejet i efektshëm, bëri vërtet punë -- dikush ka thënë që fjala revolucion është fjalë e keqe. Them se duhet të jetë, ndaj nuk po them revolucion -- por pa dyshim që e shtyu shumë, shumë, përpara idenë tonë të protonit, dhe të pjesëzave përtej tij.
Well, I had some more that I was going to tell you about my connection with Feynman, what he was like, but I see I have exactly half a minute. So I think I'll just finish up by saying: I actually don't think Feynman would have liked this event. I think he would have said, "I don't need this." But ...
Kisha dhe ca gjëra të tjera për t'ju treguar lidhur me lidhjen time me Feynman-in, se si ishte, por shoh që më mbetet vetëm gjysmë minute. Ndaj them ta mbyll thjesht duke thënë se nuk mendoj që Feynman-it do t'i kish pëlqyer kjo veprimtari. Mendoj se do të kish thënë, "Nuk më duhet kjo."
(Laughter)
Por si ta nderojmë Feynman-in?
How should we honor Feynman? How should we really honor Feynman? I think the answer is we should honor Feynman by getting as much baloney out of our own sandwiches as we can.
Si ta nderojmë vërtet Feynman-in? Them se përgjigja është që Feynman-it i bëjmë nder duke hequr nga sanduiçet tona sa më shumë krunde të mundemi. Faleminderit.
Thank you.
(Duartrokitje)
(Applause)