These rocks have been hitting our earth for about three billion years, and are responsible for much of what’s gone on on our planet. This is an example of a real meteorite, and you can see all the melting of the iron from the speed and the heat when a meteorite hits the earth, and just how much of it survives and melts. From a meteorite from space, we’re over here with an original Sputnik. This is one of the seven surviving Sputniks that was not launched into space. This is not a copy. The space age began 50 years ago in October, and that’s exactly what Sputnik looked like.
Ovo kamenje je udaralo u našu Zemlju oko 3 milijarde godina i odgovorno je za mnoga dešavanja na našoj planeti. Ovo je primer pravog meteorita. Možete videti svo to topljenje gvožđa zbog brzine i toplote kada meteorit udari u Zemlju i koliko toga preživi i otopi se. Od meteorita iz svemira, stigli smo do originalnog Sputnjika. Ovo je jedan od sedam preživelih koji nisu lansirani u svemir. Ovo nije kopija. Svemirsko doba počelo je pre 50 godina u oktobru
And it wouldn’t be fun to talk about the space age without seeing a flag that was carried to the moon and back, on Apollo 11. The astronauts each got to carry about ten silk flags in their personal kits. They would bring them back and mount them. So this has actually been carried to the moon and back. So that’s for fun.
i evo kako je tačno izgledao Sputnjik. Ne bi bilo zabavno pričati o svemirskom dobu ako ne vidite zastavu koju su nosili do Meseca i nazad na Apolu 11. Svaki od astronauta je nosio oko deset svilenih zastavica u ličnom priboru. Doneli bi ih nazad i okačili. Ovo je zapravo bilo odnešeno do Meseca i nazad. To je što se zabave tiče.
The dawn of books is, of course, important. And it wouldn’t be interesting to talk about the dawn of books without having a copy of a Guttenberg Bible. You can see how portable and handy it was to have your own Guttenberg in 1455. But what’s interesting about the Guttenberg Bible, and the dawn of this technology, is not the book. You see, the book was not driven by reading. In 1455, nobody could read. So why did the printing press succeed? This is an original page of a Guttenberg Bible. So you’re looking here at one of the first printed books using movable type in the history of man, 550 years ago. We are living at the age here at the end of the book, where electronic paper will undoubtedly replace it.
Početak štampane reči je, naravno, važan. Ne bi bilo interesantno pričati o tome bez primerka Gutenbergove Biblije. Možete da vidite kako je lako prenosivo i zgodno bilo imati sopstvenu Gutenbergovu Bibliju 1455. godine. Zanimljivost u vezi Gutenbergove Biblije, na početku ove tehnologije, nije knjiga. Vidite, ova knjiga se nije vodila čitanjem. Godine 1455, niko nije umeo da čita. Zašto se onda štamparska mašina probila? Ovo je originalna stranica Gutenbergove Biblije. Gledate u jednu od prvih štampanih knjiga koja je koristila pokretna slova u istoriji čovečanstva, pre 550 godina. Danas živimo u dobu završetka štampane reči, koju će nesumnjivo zameniti elektronski papir.
But why is this so interesting? Here’s the quick story. It turns out that in the 1450s, the Catholic Church needed money, and so they actually hand-wrote these things called indulgences, which were forgiveness’s on pieces of paper. They traveled all around Europe and sold by the hundreds or by the thousands. They got you out of purgatory faster. And when the printing press was invented what they found was they could print indulgences, which was the equivalent of printing money.
Zašto je onda ovo toliko interesantno? Evo kratke priče. Ispostavlja se da je 1450-ih Katoličkoj crkvi bio potreban novac, te su zapravo ručno ispisivali ove tzv. oproštajnice grehova, koje su označavale oproštaj na parčetu papira. Mogle su se naći širom Evrope i prodavane su u stotinama ili hiljadama primeraka. Brže su izbavljivale iz čistilišta. Kada je štamparska mašina izumljena, otkrili su da mogu štampati oproštajnice što je bilo jednako štampanju novca.
And so all of Western Europe started buying printing presses in 1455 -- to print out thousands, and then hundreds of thousands, and then ultimately millions of single, small pieces of paper that got you out of middle hell and into heaven. That is why the printing press succeeded, and that is why Martin Luther nailed his 90 theses to the door: because he was complaining that the Catholic Church had gone amok in printing out indulgences and selling them in every town and village and city in all of Western Europe.
Tako je cela Zapadna Evropa počela da kupuje štamparske mašine 1455. godine - da štampa hiljade, a zatim i stotine hiljada i na kraju milione pojedinačnih papirića koji bi vas odveli iz čistilišta u raj. Zato se štamparska mašina probila i zbog toga je Martin Luter zakucao svojih 90 teza na vrata - zato što se žalio da je Katolička crkva pomahnitala jer štampa oproštajnice i prodaje ih u svakoj varoši, selu i gradu širom cele Zapadne Evrope.
So the printing press, ladies and gentlemen, was driven entirely by the printing of forgivenesses and had nothing to do with reading. More tomorrow. I also have pictures coming of the library for those of you that have asked for pictures. We’re going to have some tomorrow. (Applause)
Tako je štamparska mašina, dame i gospodo, kompletno bila vođena štampanjem oproštajnica i nije imala nikakve veze sa čitanjem. Više sutra. Imam i slike koje dolaze iz biblioteke za one od vas koji su ih tražili. Prikazaćemo neke sutra. (Aplauz)
Instead of showing an object from the stage I’m going to do something special for the first time. We are going to show, actually, what the library looks like, OK? So, I am married to the most wonderful woman in the world. You’re going to find out why in a minute, because when I went to see Eileen, this is what I said I wanted to build.
Umesto da vam pokazujem predmet na sceni, uradiću nešto posebno po prvi put. Sada ćemo vam pokazati kako biblioteka izgleda, OK? Oženjen sam najdivnijom ženom na svetu. Otkrićete za trenutak i zašto - jer kada sam otišao da vidim Ajlin, rekao sam da želim ovo da izgradim.
This is the Library of Human Imagination. The room itself is three stories tall. In the glass panels are 5,000 years of human imagination that are computer controlled. The room is a theatre. It changes colors. And all throughout the library are different objects, different spaces. It’s designed like an Escher print. Here is some of the lower level of the library, where the exhibits constantly change. You can walk through. You can touch. You can see exactly how many of these types of items would fit in a room. There’s my very own Saturn V. Everybody should have one, OK? (Laughter) So you can see here in the lower level of the library the books and the objects. In the glass panels all along is sort of the history of imagination. There is a glass bridge that you walk across that’s suspended in space. So it’s a leap of imagination.
Ovo je Biblioteka ljudske mašte. Sama prostorija visoka je tri sprata. Na staklenim panelima nalazi se 5 000 godina ljudske mašte koje kontroliše kompjuter. Prostor je pozorište. Menja boje, a svuda po biblioteci su različiti predmeti, različiti prostori. Dizajnirana je kao Ešerova štampana dela. Evo nižeg nivoa biblioteke, gde se izložbeni predmeti stalno menjaju. Možete da prošetate kroz njega, da dotaknete i vidite koliko bi tačno ovih predmeta stalo u prostoriju. Evo i mog sopstvenog Saturna V. Svi bi trebalo da imaju po jedan, zar ne? (Smeh) Ovde, u nižem delu biblioteke, možete videti knjige i predmete. Na staklenim panelima uzduž možete videti takoreći istoriju mašte. Tamo se nalazi stakleni most preko kojeg možete preći, a koji se proteže preko prostora. To je skok mašte.
How do we create? Part of the question that I have answered is, is we create by surrounding ourselves with stimuli: with human achievement, with history, with the things that drive us and make us human -- the passionate discovery, the bones of dinosaurs long gone, the maps of space that we’ve experienced, and ultimately the hallways that stimulate our mind and our imagination.
Kako stvaramo? Deo pitanja na koji sam odgovorio je da stvaramo tako što se okružujemo podsticajima: ljudskim dostignućima, istorijom, stvarima koje nas pokreću i čine ljudskim bićima - strastveno otkrivanje, kosti davno izumrlog dinosaurusa, mape svemira koji smo doživeli i, konačno, hodnici koji stimulišu naš um i maštu.
So hopefully tomorrow I’ll show one or two more objects from the stage, but for today I just wanted to say thank you for all the people that came and talked to us about it. And Eileen and I are thrilled to open our home and share it with the TED community. (Applause) TED is all about patterns in the clouds. It’s all about connections. It’s all about seeing things that everybody else has seen before but thinking about them in ways that nobody has thought of them before. And that’s really what discovery and imagination is all about.
Nadam se da ću vam sutra pokazati jedan-dva predmeta sa bine, ali danas sam samo hteo da se zahvalim svim ljudima koji su došli i pričali sa nama. Ajlin i ja smo oduševljeni što ćemo otvoriti svoj dom i podeliti ga sa TED zajednicom. (Aplauz) Na TED-u se sve svodi na oblike koje vidite u oblacima. Sve je u vezi sa povezivanjem. Sve je u vezi sa viđenjem stvari koje su svi ostali ranije videli, ali i razmišljanjem o njima na način na koji niko nije o njima mislio ranije, a oko toga se vrte otkriće i mašta.
For example, we can look at a DNA molecule model here. None of us really have ever seen one, but we know it exists because we’ve been taught to understand this molecule. But we can also look at an Enigma machine from the Nazis in World War II that was a coding and decoding machine. Now, you might say, what does this have to do with this? Well, this is the code for life, and this is a code for death. These two molecules code and decode. And yet, looking at them, you would see a machine and a molecule. But once you’ve seen them in a new way, you realize that both of these things really are connected. And they’re connected primarily because of this here.
Na primer, možemo pogledati DNK model koji se nalazi ovde. Niko od nas ga zapravo nije video, ali znamo da postoji zato što su nas naučili da razumemo ovaj molekul. Možemo takođe pogledati i mašinu za šifrovanje, Enigmu, od nacista iz Drugog svetskog rata, koja je mašina za šifrovanje i dešifrovanje. Možete reći: „Kakve veze ima ovo s ovim?” Pa, ovo je šifra života, a ovo je šifra smrti. Ova dva molekula šifruju i dešifruju, a ipak, dok gledate u njih, vidite mašinu i molekul. Međutim, kada ih jednom vidite na novi način, shvatate da su obe ove stvari zaista povezane, a prvenstveno su povezane zbog ovoga ovde.
You see, this is a human brain model, OK? And it’s rare, because we never really get to see a brain. We get to see a skull. But there it is. All of imagination -- everything that we think, we feel, we sense -- comes through the human brain. And once we create new patterns in this brain, once we shape the brain in a new way, it never returns to its original shape.
Vidite, ovo je model ljudskog mozga, u redu? Redak je zato što retko imamo priliku da vidimo mozak. Viđamo lobanju, ali evo ga. Sva mašta - sve što mislimo, osećamo, opažamo - dolazi iz ljudskog mozga, a kada stvorimo nove obrasce u mozgu, kada ga oblikujemo na novi način, nikada se ne vraća u prvobitni oblik.
And I’ll give you a quick example. We think about the Internet; we think about information that goes across the Internet. And we never think about the hidden connection. But I brought along here a lump of coal -- right here, one lump of coal. And what does a lump of coal have to do with the Internet? You see, it takes the energy in one lump of coal to move one megabyte of information across the net. So every time you download a file, each megabyte is a lump of coal. What that means is, a 200-megabyte file looks like this, ladies and gentlemen. OK? So the next time you download a gigabyte, or two gigabytes, it’s not for free, OK? The connection is the energy it takes to run the web , and to make everything we think possible, possible. Thanks, Chris. (Applause)
Daću vam kratak primer. Razmišljamo o internetu, o informacijama koje prolaze internetom, a nikada ne razmišljamo o skrivenim vezama. Poneo sam sa sobom komad uglja - evo ovde, komad uglja. Kakve veze komad uglja ima sa Internetom? Vidite, potrebna je energija jednog komada uglja da se prenese jedan megabajt informacije kroz Internet. Tako, svaki put kada preuzimate fajl, svaki megabajt je komad uglja. To znači da fajl od 200 megabajta izgleda ovako, dame i gospodo, u redu? Sledeći put kada preuzmete gigabajt ili dva gigabajta, to nije besplatno, vidite? Veza je energija koja je potrebna da bi mreža funkcionisala i da bi sve za šta mislimo da je moguće - bilo moguće. Hvala, Kris.