These rocks have been hitting our earth for about three billion years, and are responsible for much of what’s gone on on our planet. This is an example of a real meteorite, and you can see all the melting of the iron from the speed and the heat when a meteorite hits the earth, and just how much of it survives and melts. From a meteorite from space, we’re over here with an original Sputnik. This is one of the seven surviving Sputniks that was not launched into space. This is not a copy. The space age began 50 years ago in October, and that’s exactly what Sputnik looked like.
Skaly dopadali na našu Zem počas troch biliónov rokov a sú zodpovedné za väčšinu toho, čo sa na našej planéte stalo. Tu je príklad ozajstného meteoritu poznačeného roztopeným železom z rýchlosti a horúčavy dopadu na Zem, a až koľko z nich sa zachová alebo roztopí. Od vesmírneho meteoritu prejdime k pôvodnému Sputniku. Toto je jeden zo siedmich Sputnikov, ktoré neboli vypustené do vesmíru. Nie je to kópia. Kozmický vek začal pred 50-timi rokmi v októbri, a presne takto Sputnik vyzeral.
And it wouldn’t be fun to talk about the space age without seeing a flag that was carried to the moon and back, on Apollo 11. The astronauts each got to carry about ten silk flags in their personal kits. They would bring them back and mount them. So this has actually been carried to the moon and back. So that’s for fun.
Nebolo by zábavné rozprávať o kozmickom veku bez vlajky, ktorá bola vynesená na Mesiac a späť na Apolle 11. Každý astronaut niesol asi desať hodvábnych vlajok vo svojom osobnom batohu. Doniesli ich naspäť a zarámovali ich. Takže táto bola skutočne vynesené na Mesiac a späť. Tak to len tak pre zábavu.
The dawn of books is, of course, important. And it wouldn’t be interesting to talk about the dawn of books without having a copy of a Guttenberg Bible. You can see how portable and handy it was to have your own Guttenberg in 1455. But what’s interesting about the Guttenberg Bible, and the dawn of this technology, is not the book. You see, the book was not driven by reading. In 1455, nobody could read. So why did the printing press succeed? This is an original page of a Guttenberg Bible. So you’re looking here at one of the first printed books using movable type in the history of man, 550 years ago. We are living at the age here at the end of the book, where electronic paper will undoubtedly replace it.
Počiatok kníh je samozrejme dôležitý. A nebolo by zaujímavé rozprávať o počiatku kníh bez kópie Guttenbergovej Biblie. Môžete vidieť, aké praktické bolo mať vlastnú kópiu v 1455-tom. Ale čo je zaujímavé na Guttenbergovej Biblii a počiatku tejto technológie nie je kniha. Knihy sa nešírili kvôli čítaniu. Nikto nevedel čítať v 1455-tom. Prečo bola kníhtlač teda úspešná? Tu je pôvodná strana z Guttenbergovej Biblie. Pozeráte sa na jeden z prvých výtlačkov kníh v dejinách ľudstva, vytlačených prenosným strojom z pred 550 rokov. Žijeme vo veku, v ktorom knihy bezpochyby nahradí elektronický papier.
But why is this so interesting? Here’s the quick story. It turns out that in the 1450s, the Catholic Church needed money, and so they actually hand-wrote these things called indulgences, which were forgiveness’s on pieces of paper. They traveled all around Europe and sold by the hundreds or by the thousands. They got you out of purgatory faster. And when the printing press was invented what they found was they could print indulgences, which was the equivalent of printing money.
Ale prečo je to zaujímavé? V krátkosti, v 1450-tych rokoch potrebovala Katolícka cirkev peniaze a tak vytlačili odpustky... Ručne písali tieto veci nazvané odpustky, ktoré boli odpustením na kúsku papiera. Rozšírili sa po celej Európe a predávali po stovkách alebo po tisícoch. Rýchlejšie vás dostali z očistca. Po vynájdení kníhtlače cirkev zistila, že odpustky sa dajú tlačiť, rovnako ako sa dnes tlačia peniaze.
And so all of Western Europe started buying printing presses in 1455 -- to print out thousands, and then hundreds of thousands, and then ultimately millions of single, small pieces of paper that got you out of middle hell and into heaven. That is why the printing press succeeded, and that is why Martin Luther nailed his 90 theses to the door: because he was complaining that the Catholic Church had gone amok in printing out indulgences and selling them in every town and village and city in all of Western Europe.
A tak celá západná Európa začala skupovať kníhtlače v 1455-tom, aby mohli vytlačiť tisíce a potom státisíce a napokon milióny malých kúskov papiera, ktoré vás dostali z očistca do neba. Toto je dôvod úspechu kníhtlače, a prečo Martin Luther pribil svojich 90 téz na dvere: sťažoval sa, že sa Katolícka cirkev zbláznila, pretože tlačila odpustky a predávala ich v každom meste a dedine v celej západnej Európe.
So the printing press, ladies and gentlemen, was driven entirely by the printing of forgivenesses and had nothing to do with reading. More tomorrow. I also have pictures coming of the library for those of you that have asked for pictures. We’re going to have some tomorrow. (Applause)
Takže kníhtlač, dámy a páni, bola hnaná výlučne tlačením odpustkov, a nemala nič spoločné s čítaním. Viac zajtra. Tiež mám fotky knižnice pre tých z vás, ktorí chceli fotky. Budeme mať zopár zajtra. (Potlesk)
Instead of showing an object from the stage I’m going to do something special for the first time. We are going to show, actually, what the library looks like, OK? So, I am married to the most wonderful woman in the world. You’re going to find out why in a minute, because when I went to see Eileen, this is what I said I wanted to build.
Miesto toho, aby som vám ukázal niečo z pódia, po prvýkrát urobím niečo špeciálne. Ukážem, ako tá knižnica v skutočnosti vyzerá, dobre? Takže, som ženatý s najúžasnejšou ženou na svete. O chvíľku zistíte prečo. Keď som sa stretol s Eileen, povedal som jej, že chcem vybudovať
This is the Library of Human Imagination. The room itself is three stories tall. In the glass panels are 5,000 years of human imagination that are computer controlled. The room is a theatre. It changes colors. And all throughout the library are different objects, different spaces. It’s designed like an Escher print. Here is some of the lower level of the library, where the exhibits constantly change. You can walk through. You can touch. You can see exactly how many of these types of items would fit in a room. There’s my very own Saturn V. Everybody should have one, OK? (Laughter) So you can see here in the lower level of the library the books and the objects. In the glass panels all along is sort of the history of imagination. There is a glass bridge that you walk across that’s suspended in space. So it’s a leap of imagination.
knižnicu ľudskej predstavivosti. Táto miestnosť sama o sebe má tri poschodia. V sklenených paneloch je 5000 rokov ľudskej predstavivosti, sú ovládané počítačom. Táto miestnosť je divadlo. Mení farby. A v celej knižnici sú rozdieľne predmety, rozdieľne priestory. Je navrhnutá ako Escherov obrázok. V dolných poschodiach knižnice sa exponáty neustále menia. Môžete tade prejsť. Môžete sa ich dotknúť. Môžete vidieť, koľko takýchto predmetov by sa zmestilo do jednej miestnosti. Toto je môj vlastný Saturn V. Každý by mal jeden mať. V dolnom poschodí knižnice môžete vidieť knihy a predmety. V sklenených paneloch sú dejiny predstavivosti. Je tam sklenený most, cez ktorý môžete prejsť. Visí v priestore. Je to skok v predstavivosti.
How do we create? Part of the question that I have answered is, is we create by surrounding ourselves with stimuli: with human achievement, with history, with the things that drive us and make us human -- the passionate discovery, the bones of dinosaurs long gone, the maps of space that we’ve experienced, and ultimately the hallways that stimulate our mind and our imagination.
Ako tvoríme? Časť tejto otázky som už zodpovedal: Obklopíme sa podnetmi, ľudskými výkonmi, dejinami, vecami, ktoré nás poháňajú a robia nás ľuďmi. Vášnivý objav, kosti dávno vyhynutých dinosaurov, mapy vesmíru, ktorý sme preskúmali, a napokon chodby, ktoré podnieťujú našu myseľ a predstavivosť.
So hopefully tomorrow I’ll show one or two more objects from the stage, but for today I just wanted to say thank you for all the people that came and talked to us about it. And Eileen and I are thrilled to open our home and share it with the TED community. (Applause) TED is all about patterns in the clouds. It’s all about connections. It’s all about seeing things that everybody else has seen before but thinking about them in ways that nobody has thought of them before. And that’s really what discovery and imagination is all about.
Takže snáď zajtra ukážem jeden alebo dva predmety z javiska, ale na dnešok by som len chcel povedať - ďakujem všetkým tým, ktorí sa s nami prišli o tom porozprávať. Spolu s Eileen nadšene otvoríme svoj dom a podelíme sa oň s TED obecenstvom. (Potlesk) Celý TED je o vzoroch v oblakoch. Všetko je to o spojeniach. Všetko je to o uvedomení si vecí, o ktorých síce každý vie, ale o ktorých ešte nikto nerozmýšľal takýmto spôsobom. A to je presne to, o čom objavy a predstavivosť naozaj sú.
For example, we can look at a DNA molecule model here. None of us really have ever seen one, but we know it exists because we’ve been taught to understand this molecule. But we can also look at an Enigma machine from the Nazis in World War II that was a coding and decoding machine. Now, you might say, what does this have to do with this? Well, this is the code for life, and this is a code for death. These two molecules code and decode. And yet, looking at them, you would see a machine and a molecule. But once you’ve seen them in a new way, you realize that both of these things really are connected. And they’re connected primarily because of this here.
Napríklad, môžeme sa pozrieť na model molekuly DNA. Aj keď ju ešte nikto z nás nevidel, vieme, že existuje, lebo nás to učili v škole, aby sme porozumeli prečo táto molekula. Takisto sa môžeme pozrieť na stroj Enigma, ktorý vyrobili nacisti počas druhej svetovej vojny. Bol to šifrovací a dešifrovací stroj. Možno sa pýtate - čo má toto spoločné s týmto? Nuž, toto je kódom života, a toto je kódom smrti. Tieto dve molekuly šifrujú a dešifrujú. A napriek tomu, vidíte len stroj a molekulu. Až keď ich raz zbadáte v novom svetle, uvedomíte si, že obe sú skutočne prepojené. A obe sú prepojené hlavne vďaka tomuto tu.
You see, this is a human brain model, OK? And it’s rare, because we never really get to see a brain. We get to see a skull. But there it is. All of imagination -- everything that we think, we feel, we sense -- comes through the human brain. And once we create new patterns in this brain, once we shape the brain in a new way, it never returns to its original shape.
Toto je model ľudského mozgu. Je zriedkavý, lebo málokedy naozaj vidíme mozog. Vidíme len lebku, v ktorej sa nachádza. Celá predstavivosť, všetko na čo pomyslíme, čo cítime, čo vnímame prejde ľudským mozgom. A ak raz v tomto mozgu vytvoríme nové vzory, ak raz nanovo pretvarujeme mozog, nikdy sa nevráti do svojej pôvodnej podoby.
And I’ll give you a quick example. We think about the Internet; we think about information that goes across the Internet. And we never think about the hidden connection. But I brought along here a lump of coal -- right here, one lump of coal. And what does a lump of coal have to do with the Internet? You see, it takes the energy in one lump of coal to move one megabyte of information across the net. So every time you download a file, each megabyte is a lump of coal. What that means is, a 200-megabyte file looks like this, ladies and gentlemen. OK? So the next time you download a gigabyte, or two gigabytes, it’s not for free, OK? The connection is the energy it takes to run the web , and to make everything we think possible, possible. Thanks, Chris. (Applause)
Napríklad, keď myslíme na internet, myslíme na informácie, ktoré prechádzajú cez internet, ale nie na skryté prepojenia. Priniesol som sem hrudu uhlia... tu - jedna hruda uhlia. Čo má hruda uhlia spoločné s internetom? Viete, že energia obsiahnutá v jednej hrude uhlia, je potrebná na prenos jedného megabajtu informácií cez internet. Takže vždy keď stiahnete súbor, každý megabajt je hrudou uhlia. Znamená to, že 200-megabajtový súbor vyzerá takto, dámy a páni. Takže nabudúce keď stiahnete gigabajt, alebo dva, nie je to zadarmo, dobre? To spojenie je energia potrebná na prevádzku siete a na to, aby všetko, čo si zmyslíme, bolo možné. Ďakujem, Chris. (Potlesk)