These rocks have been hitting our earth for about three billion years, and are responsible for much of what’s gone on on our planet. This is an example of a real meteorite, and you can see all the melting of the iron from the speed and the heat when a meteorite hits the earth, and just how much of it survives and melts. From a meteorite from space, we’re over here with an original Sputnik. This is one of the seven surviving Sputniks that was not launched into space. This is not a copy. The space age began 50 years ago in October, and that’s exactly what Sputnik looked like.
Ilyen kövek hárommilliárd éve folyamatosan hullanak a Földre, és felelősek sok mindenért, ami a bolygónkon történik. Ez itt egy valódi meteorit, amin látható, hogyan olvadt meg a vas a sebességtől és a hőtől, amikor a meteorit elérte a Földet, és hogy mennyi maradt meg és olvadt meg belőle. Az égből pottyant meteorittól máris átértünk egy eredeti Szputnyikhoz. Ez itt egyike a hét Szputnyiknak, amelyeket nem lőttek ki az űrbe. Ez nem egy másolat. Az űrkorszak 50 évvel ezelőtt, októberben kezdődött, és ez itt pont olyan, amilyen egy Szputnyik volt annak idején.
And it wouldn’t be fun to talk about the space age without seeing a flag that was carried to the moon and back, on Apollo 11. The astronauts each got to carry about ten silk flags in their personal kits. They would bring them back and mount them. So this has actually been carried to the moon and back. So that’s for fun.
Ám nem volna érdekes az űrkorszakról beszélni anélkül, hogy látnánk egy zászlót, ami megjárta a Holdat az Apollo 11-gyel. Az űrhajósok valamennyien magukkal vihettek tíz selyemzászlót a személyes poggyászukban. Aztán visszahozták és bekeretezték őket. Ez itt tehát valóban járt a Holdon és vissza is tért onnan. Igazán érdekes.
The dawn of books is, of course, important. And it wouldn’t be interesting to talk about the dawn of books without having a copy of a Guttenberg Bible. You can see how portable and handy it was to have your own Guttenberg in 1455. But what’s interesting about the Guttenberg Bible, and the dawn of this technology, is not the book. You see, the book was not driven by reading. In 1455, nobody could read. So why did the printing press succeed? This is an original page of a Guttenberg Bible. So you’re looking here at one of the first printed books using movable type in the history of man, 550 years ago. We are living at the age here at the end of the book, where electronic paper will undoubtedly replace it.
A könyvnyomtatás hajnala természetesen elég fontos dolog. Nem lenne azonban érdekes beszélni róla anélkül, hogy lenne egy példányunk a Gutenberg Bibliából. Láthatják, milyen praktikus és jól kezelhető dolog volt egy saját Guttenberg 1455-ben. De ami igazán érdekes a Guttenberg Bibliában és e technológia kezdeteiben, az nem a könyv. Nyilvánvalóan látszik, hogy a könyv nem olvasásra lett kitalálva. 1455-ben senki nem tudott olvasni. Miért lett hát a nyomtatóprés olyan sikeres? Ez egy eredeti oldal egy Guttenberg Bibliából. Itt láthatják tehát az egyik első nyomtatott könyvet, ami hordozható típusokkal készült, 550 évvel ezelőtt. Mi itt élünk a mai korban, a könyvkorszak végén, amikor a könyvet kétségkívül fel fogja váltani az elektronikus papír.
But why is this so interesting? Here’s the quick story. It turns out that in the 1450s, the Catholic Church needed money, and so they actually hand-wrote these things called indulgences, which were forgiveness’s on pieces of paper. They traveled all around Europe and sold by the hundreds or by the thousands. They got you out of purgatory faster. And when the printing press was invented what they found was they could print indulgences, which was the equivalent of printing money.
De miért olyan érdekes ez? Itt a gyors válasz. Az 1450-es években ugyanis a Katolikus Egyháznak pénzre volt szüksége, ezért elkezdtek bűnbocsánatot nyomtatni -- valójában kézzel írták ezeket az úgynevezett búcsúcédulákat, amelyek bűnbocsánatok voltak egy darab papíron. Ezeket aztán egész Európában terjesztették, és százezrével adták el őket. Aki megvette őket, általuk gyorsabban kikerült a purgatóriumból. Aztán a könyvnyomtatás feltalálása után rájöttek, hogy nyomtatni is lehet a búcsúcédulákat, ami egyenértékű volt a pénznyomtatással.
And so all of Western Europe started buying printing presses in 1455 -- to print out thousands, and then hundreds of thousands, and then ultimately millions of single, small pieces of paper that got you out of middle hell and into heaven. That is why the printing press succeeded, and that is why Martin Luther nailed his 90 theses to the door: because he was complaining that the Catholic Church had gone amok in printing out indulgences and selling them in every town and village and city in all of Western Europe.
Így aztán 1455-ben egész Nyugat-Európa elkezdett sajtókat venni, hogy ezerszámra, aztán százezerszámra, végül pedig milliószámra nyomtasson kis papírdarabokat, hogy ez által embereket a pokol közepéből a mennyekbe juttasson. Ezért volt oly sikeres a sajtó, és ezért szögezett Luther Márton 90 darabot ezekből a kapura: mert felháborította a Katolikus Egyház ámokfutása, aminek során búcsúcédulákat nyomtatott és árult Nyugat-Európa minden falujában és városában.
So the printing press, ladies and gentlemen, was driven entirely by the printing of forgivenesses and had nothing to do with reading. More tomorrow. I also have pictures coming of the library for those of you that have asked for pictures. We’re going to have some tomorrow. (Applause)
A sajtóprés elterjedését tehát, hölgyeim és uraim, teljes egészében a bűnbocsánatok nyomtatása vezérelte, és a legkevésbé sem az olvasás. Holnap folytatom. Van néhány képem is a könyvtárról, azok számára, akik képeket kértek. Holnapra már lesz néhány. (Taps)
Instead of showing an object from the stage I’m going to do something special for the first time. We are going to show, actually, what the library looks like, OK? So, I am married to the most wonderful woman in the world. You’re going to find out why in a minute, because when I went to see Eileen, this is what I said I wanted to build.
Ahelyett, hogy a színpadról mutatnék tárgyakat, most valami különlegeset fogok bemutatni, elsőként Önöknek. Megmutatjuk, hogy néz ki valójában a könyvtár, rendben? A feleségem a világ legcsodálatosabb asszonya. Egy perc múlva meglátják, hogy miért, mert amikor meglátogattam Eileen-t, ezt akartam megépíteni.
This is the Library of Human Imagination. The room itself is three stories tall. In the glass panels are 5,000 years of human imagination that are computer controlled. The room is a theatre. It changes colors. And all throughout the library are different objects, different spaces. It’s designed like an Escher print. Here is some of the lower level of the library, where the exhibits constantly change. You can walk through. You can touch. You can see exactly how many of these types of items would fit in a room. There’s my very own Saturn V. Everybody should have one, OK? (Laughter) So you can see here in the lower level of the library the books and the objects. In the glass panels all along is sort of the history of imagination. There is a glass bridge that you walk across that’s suspended in space. So it’s a leap of imagination.
Ez az emberi képzelet könyvtára. A terem maga három emelet magas. Az üvegtáblákban benne van 5000 év emberi képzelete, számítógéppel vezérelve. A terem egy színház. Változtatja a színeit. És a könyvtárban mindenfelé különböző tárgyak, különböző terek láthatók. Egy Escher-nyomat mintájára terveztük Itt látható a könyvtár alsó szintjének egy része, ahol a kiállított tárgyak folyton változnak. Mindent körbe lehet járni, és meg lehet érinteni. Pontosan látható, hány férne ezekből a fajta tárgyakból egy szobába. Itt van az én saját Saturn V-öm. Mindenkinek kéne legyen egy ilyenje. Tehát itt, a könyvtár alsó szintjén láthatják a könyveket és a tárgyakat. Az üvegtárlókban végig, a képzelet egyfajta története látható. Van egy üveghíd, ami keresztül lehet sétálni fel van függesztve a térben. Ez tehát a képzelet egy nagy ugrása.
How do we create? Part of the question that I have answered is, is we create by surrounding ourselves with stimuli: with human achievement, with history, with the things that drive us and make us human -- the passionate discovery, the bones of dinosaurs long gone, the maps of space that we’ve experienced, and ultimately the hallways that stimulate our mind and our imagination.
De hogyan is alkotunk? A kérdésre az a válaszom, hogy úgy alkotunk,hogy körülvesszük magunkat inspirációkkal, emberi teljesítményekkel, történelemmel, mindazon dolgokkal, amelyek emberré tesznek bennünket. A szenvedélyes felfedezések, a rég letűnt dinoszauruszok csontjai, az ősi csillagtérképek, és végül az agyunkat és képzeletünket serkentő folyosók.
So hopefully tomorrow I’ll show one or two more objects from the stage, but for today I just wanted to say thank you for all the people that came and talked to us about it. And Eileen and I are thrilled to open our home and share it with the TED community. (Applause) TED is all about patterns in the clouds. It’s all about connections. It’s all about seeing things that everybody else has seen before but thinking about them in ways that nobody has thought of them before. And that’s really what discovery and imagination is all about.
Remélem, holnap meg tudok mutatni egy vagy két darabot a színpadról, de ma csak köszönetet akartam mondani mindenkinek, aki eljött és beszélt nekünk erről. Eileen és és izgatottan nyitjuk ki otthonunkat és osztjuk meg a TED-közösséggel. (Taps) A TED nem más, mint minták a felhők között. Itt minden a kapcsolatokról szól. Olyan dolgok látásáról, amiket mindenki látott már azelőtt, de amelyekről ilyen módon még nem gondolkodott senki. És pontosan ez az, amiről a felfedezés és a képzelet szól.
For example, we can look at a DNA molecule model here. None of us really have ever seen one, but we know it exists because we’ve been taught to understand this molecule. But we can also look at an Enigma machine from the Nazis in World War II that was a coding and decoding machine. Now, you might say, what does this have to do with this? Well, this is the code for life, and this is a code for death. These two molecules code and decode. And yet, looking at them, you would see a machine and a molecule. But once you’ve seen them in a new way, you realize that both of these things really are connected. And they’re connected primarily because of this here.
Nézhetjük például ezt a DNS molekulamodellt itt. Egyikünk sem látott még valójában ilyet, de tudjuk,hogy létezik, mert megtanították nekünk megérteni hogy ez a molekula így néz ki. De megnézhetünk egy Enigma gépet is, amit a nácik használtak a II.Világháborúban kódoló- és dekódoló-gépnek. Most azt kérdezhetnék, mi közük ezeknek egymáshoz. Nos hát, ez itt az élet kódja, ez pedig a halálé. Ez a két molekula kódol és dekódol. Pedig ha rájuk nézünk, egy gépet és egy molekulát látunk. De hogyha más szemszögből vizsgáljuk őket, észrevesszük, hogy a két dolog összefügg. Még pedig e miatt a dolog miatt itt.
You see, this is a human brain model, OK? And it’s rare, because we never really get to see a brain. We get to see a skull. But there it is. All of imagination -- everything that we think, we feel, we sense -- comes through the human brain. And once we create new patterns in this brain, once we shape the brain in a new way, it never returns to its original shape.
Amint látják, ez itt az emberi agy modellje. És ez egy ritkaság, mert agyat nem igazán szoktunk látni. Koponyát igen. Ez viszont egy agy. Minden, amit képzelünk, amit gondolunk, érzünk, érzékelünk, az agy segítségével tesszük. És ha egyszer létrehoztunk egy új mintát ebben az agyban, ha egyszer újfajta módon alakítjuk az agyunkat, akkor soha nem tér vissza eredeti formájába.
And I’ll give you a quick example. We think about the Internet; we think about information that goes across the Internet. And we never think about the hidden connection. But I brought along here a lump of coal -- right here, one lump of coal. And what does a lump of coal have to do with the Internet? You see, it takes the energy in one lump of coal to move one megabyte of information across the net. So every time you download a file, each megabyte is a lump of coal. What that means is, a 200-megabyte file looks like this, ladies and gentlemen. OK? So the next time you download a gigabyte, or two gigabytes, it’s not for free, OK? The connection is the energy it takes to run the web , and to make everything we think possible, possible. Thanks, Chris. (Applause)
Hadd mondjak egy rövid példát. Az Internetről gondolkodunk. Az Internetek keresztül áramló információról gondolkodunk. Nem gondolunk azonban a rejtett kapcsolatra. De én most idehoztam egy darab szenet -- éppen itt van, egy darabka szén. Milyen kapcsolat van egy darab szén és az Internet között? Nem más, mint a széndarabban lévő energia, ami egy megabyte információt mozgat a neten. Minden alkalommal, amikor letöltünk egy fájlt, minden megabyte egy darab szenet jelent. Ami azt jelenti, hogy egy 200 megabyte-os fájl valahogy így fest, hölgyeim és uraim. Legközelebb tehát, amikor letöltenek egy gigabyte-ot, vagy kettőt, jusson eszükbe, hogy az nem ingyen van, rendben? A kapcsolat az energia, ami mozgásban tartja a webet, és ami mindent, amit gondolunk, lehetségessé tesz, lehetségessé. Köszönöm, Chris. (Taps)