These rocks have been hitting our earth for about three billion years, and are responsible for much of what’s gone on on our planet. This is an example of a real meteorite, and you can see all the melting of the iron from the speed and the heat when a meteorite hits the earth, and just how much of it survives and melts. From a meteorite from space, we’re over here with an original Sputnik. This is one of the seven surviving Sputniks that was not launched into space. This is not a copy. The space age began 50 years ago in October, and that’s exactly what Sputnik looked like.
Ove stijene udaraju u našu zemlju otprilike već tri milijarde godina, i zaslužne su za većinu toga što se dogodilo na našem planetu. Ovo je primjer pravog meteorita, i možete vidjeti svo ovo topljenje željeza od brzine i vrućine kada meteorit udari u zemlju, i koliko toga preživi i rastopi se. Od meteorita iz svemira, mi smo ovdje s izvornim Sputnikom. Ovo je jedan od sedam preživjelih Sputnika koji nije bio lansiran u svemir. Ovo nije kopija. Svemirsko doba je počelo prije 50 godina u listopadu, i točno tako je Sputnik izgledao.
And it wouldn’t be fun to talk about the space age without seeing a flag that was carried to the moon and back, on Apollo 11. The astronauts each got to carry about ten silk flags in their personal kits. They would bring them back and mount them. So this has actually been carried to the moon and back. So that’s for fun.
A ne bi bilo zabavno pričati o svemirskom dobu bez da vidimo zastavu koja je nošena na mjesec i natrag, na Apollu 11. Svaki od astronauta je nosio oko deset svilenih zastava u svom priboru. Donijeli bi ih natrag i postavili bi ih. Dakle, ovo je zapravo nošeno na mjesec i natrag. Dakle, to je zabavno.
The dawn of books is, of course, important. And it wouldn’t be interesting to talk about the dawn of books without having a copy of a Guttenberg Bible. You can see how portable and handy it was to have your own Guttenberg in 1455. But what’s interesting about the Guttenberg Bible, and the dawn of this technology, is not the book. You see, the book was not driven by reading. In 1455, nobody could read. So why did the printing press succeed? This is an original page of a Guttenberg Bible. So you’re looking here at one of the first printed books using movable type in the history of man, 550 years ago. We are living at the age here at the end of the book, where electronic paper will undoubtedly replace it.
Svanuće knjiga je, naravno, važno. I ne bi bilo zanimljivo pričati o svanuću knjiga bez kopije Guttenbergove Biblije. Vidite kako prijenosno i priručno je bilo imati vlastiti Guttenberg 1455. godine. Ali ono što je zanimljivo o Guttenbergovoj Bibliji i svanuću te tehnologije, nije knjiga. Vidite, knjiga nije izdana zbog čitanja. 1455. godine, nitko nije mogao čitati. Zašto je onda posao tiskanja uspio? Ovo je izvorna stranica iz Guttenbergove Biblije. Dakle, gledate u jednu od prvih tiskanih knjiga koja je koristila pomične tipke u povijesti čovječanstva, prije 550 godina. Ovdje živimo u doba kada smo pri kraju knjige gdje će je elektronički papir nedvojbeno zamijeniti.
But why is this so interesting? Here’s the quick story. It turns out that in the 1450s, the Catholic Church needed money, and so they actually hand-wrote these things called indulgences, which were forgiveness’s on pieces of paper. They traveled all around Europe and sold by the hundreds or by the thousands. They got you out of purgatory faster. And when the printing press was invented what they found was they could print indulgences, which was the equivalent of printing money.
Ali zašto je to toliko zanimljivo? Ovo je kratka priča. Ispostavilo se da je 1450-ih, Katolička crkva trebala novac, pa su tiskali oprosnice -- oni su zapravo rukom pisali te stvari zvane oprosnice, koje su bile oproštaji na komadićima papira. Zatim su putovali diljem cijele Europe i prodavali to u stotine ili tisuće primjeraka. Tada ste brže izašli iz čistilišta. A kada je tiskana štampa izmišljena, ono što su otkrili jest da su mogli tiskati te oprosnice, što je bilo ekvivalentno tiskanju novca.
And so all of Western Europe started buying printing presses in 1455 -- to print out thousands, and then hundreds of thousands, and then ultimately millions of single, small pieces of paper that got you out of middle hell and into heaven. That is why the printing press succeeded, and that is why Martin Luther nailed his 90 theses to the door: because he was complaining that the Catholic Church had gone amok in printing out indulgences and selling them in every town and village and city in all of Western Europe.
I tako je cijeli zapad Europe počeo 1455. godine kupovati strojeve za tiskanje kako bi isprintali tisuće a zatim stotine tisuća, i naposlijetku milijune pojedinačnih, malih komadića papira koji su vas vodili iz čistilišta u nebo. Zato je posao štampanja uspio, i zato je Martin Luther zabio svojih 90 teza na vrata: zato jer se žalio kako je Katolička crkva pobijesnila u printanju prepuštenica i prodajući ih u svakom gradiću i selu i gradu po cijeloj zapadnoj Europi.
So the printing press, ladies and gentlemen, was driven entirely by the printing of forgivenesses and had nothing to do with reading. More tomorrow. I also have pictures coming of the library for those of you that have asked for pictures. We’re going to have some tomorrow. (Applause)
Dakle, dame i gospodo, posao štampanja, je dobio zamah zahvaljujući tiskanju oproštenja i nije imao nikakve veze sa čitanjem. Više sutra. Također imam slike dolaska knjižnice za vas koji ste tražili slike. Prikazat ćemo ih nekoliko sutra. (Pljesak)
Instead of showing an object from the stage I’m going to do something special for the first time. We are going to show, actually, what the library looks like, OK? So, I am married to the most wonderful woman in the world. You’re going to find out why in a minute, because when I went to see Eileen, this is what I said I wanted to build.
Umjesto da pokazujem objekte s pozornice, učinit ću nešto posebno po prvi puta. Prikazat ćemo, zapravo, kako knjižnica izgleda, u redu? Dakle, oženjen sam za najdivniju ženu na svijetu. Za minutu ćete i saznati zašto, jer kada sam otišao posjetiti Eileen, ovo je ono što sam rekao da želim izgraditi.
This is the Library of Human Imagination. The room itself is three stories tall. In the glass panels are 5,000 years of human imagination that are computer controlled. The room is a theatre. It changes colors. And all throughout the library are different objects, different spaces. It’s designed like an Escher print. Here is some of the lower level of the library, where the exhibits constantly change. You can walk through. You can touch. You can see exactly how many of these types of items would fit in a room. There’s my very own Saturn V. Everybody should have one, OK? (Laughter) So you can see here in the lower level of the library the books and the objects. In the glass panels all along is sort of the history of imagination. There is a glass bridge that you walk across that’s suspended in space. So it’s a leap of imagination.
Ovo je knjižnica ljudske mašte. Soba sama po sebe je visoka tri kata. U staklenim panelima se nalazi 5.000 godina ljudske mašte koje je upravljano pomoću računala. Prostorija je kazalište. Mijenja boje. I po cijeloj knjižnici se nalaze različiti predmeti, različiti prostori. Dizajn je nalik Escher-ovom printu. Ovo su neke niže razine knjižnice gdje se izložbeni primjerci neprestano mijenjaju. Možete hodati između. Možete dirati. Možete vidjeti koliko točno tih vrsta predmeta bi stalo u prostoriju. Ovo je moj vlastiti Saturn V. Svatko bi trebao imati jedan, u redu. Dakle, možete vidjeti na nižoj razini knjižnice knjige i predmete. U staklenim panelima koji se protežu uzduž, je neka vrsta povijesti mašte. Tamo se nalazi stakleni most preko kojeg možete hodati a koji je razapet u prostoru. Dakle, to je skok mašte.
How do we create? Part of the question that I have answered is, is we create by surrounding ourselves with stimuli: with human achievement, with history, with the things that drive us and make us human -- the passionate discovery, the bones of dinosaurs long gone, the maps of space that we’ve experienced, and ultimately the hallways that stimulate our mind and our imagination.
Dakle, kako stvaramo? A dio pitanja koji sam odgovorio je da se mi okružujemo s podražajima, s ljudskim postignućima, s poviješću, sa stvarima koje nas motiviraju i čine nas ljudima. Strastveno otkriće, kosti dinosaura koji su odavno nestali, karte svemira kojeg smo iskusili, i naposlijetku hodnici koji stimuliraju naš um i našu maštu.
So hopefully tomorrow I’ll show one or two more objects from the stage, but for today I just wanted to say thank you for all the people that came and talked to us about it. And Eileen and I are thrilled to open our home and share it with the TED community. (Applause) TED is all about patterns in the clouds. It’s all about connections. It’s all about seeing things that everybody else has seen before but thinking about them in ways that nobody has thought of them before. And that’s really what discovery and imagination is all about.
Dakle, sutra ću, nadam se, pokazati jedan ili dva dodatna predmeta s pozornice, ali za danas sam samo htio reći hvala vam za sve ljude koji su došli i koji su s nama o tome pričali. I Eileen i ja smo oduševljeni što možemo otvoriti naš dom i podijeliti ga s TED zajednicom. (Pljesak) Na TED-u se radi o uzorcima u oblacima. Sve je u vezama. Sve je u gledanju stvari koje su svi drugi već vidjeli ali razmišljajući o njima na načine na koje nitko nije o njima razmišljao prije. A to je bit otkrivanja i mašte.
For example, we can look at a DNA molecule model here. None of us really have ever seen one, but we know it exists because we’ve been taught to understand this molecule. But we can also look at an Enigma machine from the Nazis in World War II that was a coding and decoding machine. Now, you might say, what does this have to do with this? Well, this is the code for life, and this is a code for death. These two molecules code and decode. And yet, looking at them, you would see a machine and a molecule. But once you’ve seen them in a new way, you realize that both of these things really are connected. And they’re connected primarily because of this here.
Na primjer, možemo promatrati ovdje molekulu DNK. Nitko od nas je zapravo nije vidio, ali znamo da postoji jer su nas učili da razumijemo zašto baš ta molekula. Ali ujedno možemo promatrati stroj Enigmu od nacista iz Drugog svjetskog rata koji je bio stroj za šifriranje i dešifriranje. Sada, mogli biste reći, kakve to veze ima s ovim? Pa, ovo je šifra za život, a ovo je šifra za smrt. Te dvije molekule šifriraju i dešifriraju. A ipak, promatrajući ih, vidjeli biste stroj i molekulu. Ali jednom kada ih vidite na novi način, shvatite kako su obje stvari zapravo povezane. A povezane su primarno zbog ovoga ovdje.
You see, this is a human brain model, OK? And it’s rare, because we never really get to see a brain. We get to see a skull. But there it is. All of imagination -- everything that we think, we feel, we sense -- comes through the human brain. And once we create new patterns in this brain, once we shape the brain in a new way, it never returns to its original shape.
Vidite, ovo je model ljudskog mozga, u redu? I rijedak je, jer mi zapravo nikad ne vidimo mozak. Vidimo lubanju. Ali evo ga. Sva mašta, sve o čemu razmišljamo, osjećamo, prolazi kroz ljudski mozak. I jednom kada stvorimo nove uzorke u tom mozgu, jednom kada oblikujemo mozak na novi način, nikada se ne vraća u svoj izvorni oblik.
And I’ll give you a quick example. We think about the Internet; we think about information that goes across the Internet. And we never think about the hidden connection. But I brought along here a lump of coal -- right here, one lump of coal. And what does a lump of coal have to do with the Internet? You see, it takes the energy in one lump of coal to move one megabyte of information across the net. So every time you download a file, each megabyte is a lump of coal. What that means is, a 200-megabyte file looks like this, ladies and gentlemen. OK? So the next time you download a gigabyte, or two gigabytes, it’s not for free, OK? The connection is the energy it takes to run the web , and to make everything we think possible, possible. Thanks, Chris. (Applause)
I dati ću vam kratak primjer. Mislimo o Internetu. Razmišljamo o informaciji koja prolazi kroz Internet. I nikada ne razmišljamo o skrivenoj povezanosti. Ali donio sam sa sobom ovdje grumen ugljena -- upravo ovdje, jedan grumen ugljena. I kakve veze ima grumen ugljena s Internetom? Vidite, potrebna je energija jednog grumena ugljena kako bi se jedan megabajt informacija prenio preko Interneta. Dakle, svaki puta kada skinete neku datoteku, svaki megabajt je jedan grumen ugljena. To znači da, datoteka veličine 200 megabajta izgleda, dame i gospodo, nalik ovome. U redu? Dakle, idući put kada skinete gigabajt, ili dva gigabajta, nije besplatno, u redu? Povezanost je energija koja je potrebna za pogon Interneta i kako bi učinila sve što mi mislimo da je moguće, mogućim. Hvala, Chris. (Pljesak)