Ebola is one of the deadliest viruses we know of. If left untreated, it kills about half of those it infects. It can spread through pretty much every fluid your body makes, including blood and sweat. Even the dead can transmit the disease, often doing so at their own funerals.
Ebola to jeden z najbardziej znanych śmiercionośnych wirusów. Nieleczony zabija około połowy zarażonych. Można się nim zarazić przez kontakt z płynami ustrojowymi, w tym krwią i potem. Zmarli też mogą przenosić chorobę, co często zdarza się na pogrzebach.
On December 26th, 2013, a two-year-old boy in southern Guinea got sick. Just two days later, he died. It took local doctors working with the international community four months to discover that Ebola was to blame, largely because it had never before been detected outside of Central Africa.
26 grudnia 2013 roku dwuletni chłopiec w południowej Gwinei zachorował. Zaledwie dwa dni później zmarł. Lokalnym lekarzom współpracującym ze wspólnotą międzynarodową zajęło cztery miesiące, żeby ustalić, że śmierć spowodowała Ebola. To dlatego, że nigdy wcześniej nie wykryto jej poza Afryką Środkową.
In those four months, Ebola gained a head start that would prove devastating. The outbreak lasted two years and mushroomed into the largest Ebola epidemic in recorded history. More than 28,000 people contracted the disease and over 11,000 died.
W cztery miesiące Ebola zdobyła przewagę, która okazała się katastrofalna. Epidemia trwała dwa lata i przekształciła się w największą zanotowaną w historii epidemię Eboli. Zachorowało ponad 28 tysięcy osób, a ponad 11 tysięcy zmarło.
In 2013, Guinea had no formal emergency response system, few trained contact tracers, and no rapid tests, border screenings, or licensed vaccine for Ebola.
W 2013 roku Gwinea nie miała formalnego systemu interwencji kryzysowej, brakowało osób ustalających kontakty zakaźne i nie było szybkich testów, kontroli sanitarnych na granicach ani licencjonowanej szczepionki na Ebolę.
After that epidemic, Guinea, with the support of the US and other international partners, completely overhauled their epidemic response system. And in January 2021, that system faced its first real test.
Po tej epidemii Gwinea przy wsparciu ze strony USA i innych międzynarodowych partnerów całkowicie zrestrukturyzowała system reagowania na epidemie. W styczniu 2021 roku system zmierzył się z pierwszym prawdziwym wyzwaniem.
It started when a nurse in southern Guinea developed a headache, vomiting, and fever. A few days later, she died. As dictated by traditional burial practices, her family prepared her body for the funeral. Within a week, the nurse’s husband and other family members started experiencing symptoms.
Pielęgniarka z południowej Gwinei zaczęła odczuwać ból głowy, nudności i gorączkę. Kilka dni później zmarła. Zgodnie z tradycjami pogrzebowymi rodzina przygotowała ciało do pochówku. W ciągu tygodnia mąż pielęgniarki i inni członkowie jej rodziny zaczęli odczuwać objawy.
Health officials suspected Ebola much quicker than in 2013 and ordered tests. They came back positive, and Guinea activated its epidemic alert system the next day.
Znacznie szybkiej zaczęto przypuszczać, że to Ebola i przeprowadzono testy. Testy dały wynik pozytywny, a następnego dnia Gwinea aktywowała system ostrzegania epidemicznego.
Then, lots of things happened very quickly. Guinea’s National Agency for Health Security activated 38 district-level emergency operations centers, as well as a national one. Teams of epidemiologists and contact tracers began the painstaking job of figuring out exactly who was exposed and when, generating a list of 23 initial contacts that quickly grew to over 1,100. Advanced rapid testing capacity spun up in the city where the outbreak started. At Guinea’s borders with Liberia and Cote d’Ivoire, public health workers screened more than 2 million travelers. A large-scale vaccination campaign was started. And, finally, more than 900 community mobilizers alerted people of the outbreak and suggested alternative burial practices that were acceptable to the community and reduced the risk of spreading Ebola.
Później wszystko potoczyło się bardzo szybko. Urząd Bezpieczeństwa Zdrowotnego Gwinei otworzył 38 okręgowych centrów kryzysowych i jedno centrum krajowe. Zespoły epidemiologów i osób ustalających kontakty zakaźne zaczęły sprawdzać, kto i kiedy miał styczność z osobami zarażonymi. Początkowa liczba 23 kontaktów szybko wzrosła do ponad 1100. W mieście, gdzie wybuchła epidemia, rozpoczęto zaawansowane testowanie. Na granicach Gwinei z Liberią i Wybrzeżem Kości Słoniowej przesiewowo przebadano ponad 2 miliony podróżnych. Rozpoczęto masowe szczepienia. Ponad 900 działaczy społecznych informowało ludzi o wybuchu epidemii i namawiało na alternatywne praktyki pogrzebowe akceptowane przez społeczność, które zmniejszały ryzyko rozprzestrzeniania się Eboli.
Thanks to all these measures, the 2021 outbreak ended just four months after it began. Only 23 people contracted Ebola; only 12 died. That's less than 1% of the deaths in the prior outbreak.
Dzięki tym działaniom epidemia z 2021 roku zakończyła się po czterech miesiącach od jej rozpoczęcia. Tylko 23 osoby zaraziły się wirusem Ebola i 12 zmarło. To mniej niż 1% zgonów z poprzedniej epidemii.
The 2021 outbreak cost $100 million to control— which sounds like a lot but pales in comparison to the global economic cost of the previous outbreak: $53 billion.
Opanowanie epidemii z 2021 roku kosztowało 100 milionów dolarów. Brzmi imponująco, ale to nic w porównaniu z globalnymi kosztami gospodarczymi związanymi z poprzednią epidemią, które wyniosły 53 miliardów dolarów.
So should every country just copy Guinea’s approach?
Czy każdy kraj powinien zrobić dokładnie to samo, co Gwinea?
Not exactly. It is always important to respond to an outbreak quickly, so an early warning system is essential. But beyond that, a successful response can look very different for different diseases in different countries.
Niekoniecznie. Szybka reakcja na wybuch pandemii jest bardzo ważna, dlatego system wczesnego ostrzegania to podstawa. Jednak skuteczna reakcja będzie różnić się w zależności od choroby i kraju.
For example, Brazil quenched an outbreak of yellow fever, which is spread by mosquitoes, primarily by mounting a massive vaccination campaign. That strategy worked well for Brazil because it’s one of the major global producers of the yellow fever vaccine, and its population was accustomed to regular, routine vaccinations.
Na przykład Brazylia powstrzymała wybuch żółtej febry, która jest przenoszona przez komary, głównie poprzez masowe szczepienia. To rozwiązanie zadziałało, bo Brazylia jest jednym z głównych producentów szczepionki na żółtą febrę na świecie, a ludność była przyzwyczajona do regularnych szczepień.
But for many diseases, you don't even need a mass vaccination program. In August of 2021, a truck driver tested positive for cholera in Burkina Faso. Health care workers alerted the government that same day and contact tracing began immediately. Cholera is caused by a bacterium, so Burkina Faso gave antibiotics to those exposed or potentially exposed. This extremely fast response stopped the outbreak just a few weeks after it started. Cholera often rears its head in West Africa— in 2021, there were over 100,000 cases and more than 3,700 deaths. Because Burkina Faso was so well prepared, they had zero deaths that year. Zero.
Jednak wiele chorób nie wymaga nawet masowych szczepień. W sierpniu 2021 roku w Burkina Faso wykryto cholerę u kierowcy ciężarówki. Tego samego dnia pracownicy służby zdrowia powiadomili rząd i natychmiast rozpoczęto ustalanie kontaktów zakaźnych. Cholerę wywołuje bakteria, dlatego w Burkina Faso podano antybiotyki wszystkim osobom narażonym na zakażenie. Bardzo szybka reakcja powstrzymała rozwój epidemii zaledwie kilka tygodni po jej rozpoczęciu. Cholera często występuje w Afryce Zachodniej. W 2021 roku odnotowano tam ponad 100 000 przypadków i 3 700 zgonów. W Burkina Faso dobrze się przygotowano i w 2021 roku nie odnotowano zgonów. Ani jednego zgonu.
In Chiang Mai, Thailand, health officials piloted a community-owned, community-driven outbreak alert system to monitor animal health— that’s important because some animal outbreaks have the potential to spill over and become human outbreaks. Villagers used an app to alert health authorities about outbreaks in animals. Over the course of 16 months, 36 animal outbreaks were identified.
W Chiang Mai w Tajlandii wdrożono próbny system ostrzegania epidemicznego, który angażował społeczności i monitorował zdrowie zwierząt. To ważne, bo niektóre choroby zwierząt mogą przenosić się na ludzi. Mieszkańcy wsi używali aplikacji do zgłaszania władzom chorób u zwierząt. Przez 16 miesięcy zidentyfikowano 36 ognisk chorób u zwierząt.
For any outbreak response system to be effective, it needs to be trusted, valued, and ultimately used by communities. That means reaching people where they are, in the language they speak, and aware of the culture, beliefs, and practices with which they live.
Skuteczny system reagowania na wybuch epidemii musi być niezawodny, doceniony i używany przez społeczności. Powinien być łatwo dostępny dla wszystkich, w różnych językach i powinien uwzględniać różne kultury, wierzenia i tradycje.
Perhaps most importantly, we can't expect to do nothing for years and then just swing into action when an outbreak occurs. One of the best ways to save lives is to invest in lasting health infrastructure, 365 days a year, for everyone, especially the most vulnerable among us.
Nie można bezczynnie czekać przez lata z nadzieją, że gdy przyjdzie epidemia, problem sam się rozwiąże. Jedną z najlepszych metod ratowania życia jest nieustanne inwestowanie w trwałą i dostępną dla wszystkich służbę zdrowia, zwłaszcza dla najbardziej narażonych osób.