Τα σύννεφα. Έχετε προσέξει ποτέ πόσο γκρινιάζουν οι άνθρωποι γι' αυτά; Έχουν κακή φήμη. Αν το σκεφτείτε, στην αγγλική γλώσσα τα σύννεφα σχετίζονται με αρνητικές καταστάσεις. Κάποιος που είναι πεσμένος ή θλιμμένος είναι «κάτω από ένα σύννεφο». Όταν έρχονται κακά νέα υπάρχουν «σύννεφα στον ορίζοντα». Διάβασα τις προάλλες ένα άρθρο, σχετικά με τα προβλήματα επεξεργασίας των υπολογιστών στο διαδίκτυο. Ο τίτλος του ήταν «ένα σύννεφο πάνω από το σύννεφο».
Clouds. Have you ever noticed how much people moan about them? They get a bad rap. If you think about it, the English language has written into it negative associations towards the clouds. Someone who's down or depressed, they're under a cloud. And when there's bad news in store, there's a cloud on the horizon. I saw an article the other day. It was about problems with computer processing over the Internet. "A cloud over the cloud," was the headline.
Φαίνεται πως είναι για όλους μας η κλασική παρομοίωση της καταστροφής. Εγώ όμως νομίζω πως είναι όμορφα, εσείς; Απλώς είναι εύκολο να παραβλέψουμε την ομορφιά τους επειδή είναι τόσο πανταχού παρόντα, τόσο κοινότοπα, που οι άνθρωποι δεν τα παρατηρούν. Δεν παρατηρούν την ομορφιά τους, ούτε καν τα ίδια τα σύννεφα εκτός και αν καλύψουν τον ήλιο. Έτσι, οι άνθρωποι σκέφτονται τα σύννεφα σαν πράγματα που «μπαίνουν στη μέση». Τα σκέφτονται σαν ενοχλητικά, απογοητευτικά εμπόδια και βιάζονται να τα αποφύγουν για να σκεφτούν κάτω από καθαρό ουρανό.
It seems like they're everyone's default doom-and-gloom metaphor. But I think they're beautiful, don't you? It's just that their beauty is missed because they're so omnipresent, so, I don't know, commonplace, that people don't notice them. They don't notice the beauty, but they don't even notice the clouds unless they get in the way of the sun. And so people think of clouds as things that get in the way. They think of them as the annoying, frustrating obstructions, and then they rush off and do some blue-sky thinking.
(Γέλια)
(Laughter)
Βέβαια, οι πιο πολλοί άνθρωποι, όταν τους ρωτήσεις, θα παραδεχτούν πως νιώθουν μια παράξενη οικειότητα προς τα σύννεφα. Μοιάζει με μια νοσταλγική οικειότητα που τους κάνει να θυμούνται τα νιάτα τους. Υπάρχει κανείς εδώ που δε θυμάται τον εαυτό του να κοιτάζει και να βρίσκει σχήματα στα σύννεφα όταν ήταν παιδί; Τότε που ήμασταν όλοι οι ικανότεροι ονειροπόλοι;
But most people, when you stop to ask them, will admit to harboring a strange sort of fondness for clouds. It's like a nostalgic fondness, and they make them think of their youth. Who here can't remember thinking, well, looking and finding shapes in the clouds when they were kids? You know, when you were masters of daydreaming?
Ο Αριστοφάνης, ο αρχαίος Έλληνας θεατρικός συγγραφέας, περιέγραφε τα σύννεφα σαν τις προστάτιδες θεές των αργόσχολων δυόμισι χιλιάδες χρόνια πριν, και μπορείτε να καταλάβετε τί εννοούσε. Απλώς στις μέρες μας εμείς οι ενήλικοι είμαστε απρόθυμοι να επιτρέψουμε στους εαυτούς μας την ικανοποίηση να αφήσουμε τη φαντασία μας να περιπλανηθεί στον αέρα, και πιστεύω πως αυτό είναι κρίμα. Πιστεύω πως θα έπρεπε ίσως να το κάνουμε περισσότερο. Θα έπρεπε να είμαστε, ίσως, λίγο περισσότερο διατεθειμένοι να δούμε την υπέροχη εικόνα του φωτός που ξεσπάει πίσω από τα σύννεφα και να πούμε: «Μισό λεπτό, αυτές είναι δύο γάτες που χορεύουν σάλσα!»
Aristophanes, the ancient Greek playwright, he described the clouds as the patron godesses of idle fellows two and a half thousand years ago, and you can see what he means. It's just that these days, us adults seem reluctant to allow ourselves the indulgence of just allowing our imaginations to drift along in the breeze, and I think that's a pity. I think we should perhaps do a bit more of it. I think we should be a bit more willing, perhaps, to look at the beautiful sight of the sunlight bursting out from behind the clouds and go, "Wait a minute, that's two cats dancing the salsa!"
(Γέλια) (Χειροκρότημα)
(Laughter) (Applause)
Ή να δούμε εκείνο το μεγάλο, άσπρο, φουσκωτό σύννεφο πάνω από το εμπορικό κέντρο που μοιάζει με τον κακό χιονάνθρωπο που πάει να ληστέψει την τράπεζα.
Or seeing the big, white, puffy one up there over the shopping center looks like the Abominable Snowman going to rob a bank.
(Γέλια)
(Laughter)
Μοιάζουν με τις εκδοχές της φύσης εκείνων των μελανών φωτογραφιών που οι ψυχίατροι συνήθιζαν να δείχνουν στους ασθενείς τους τη δεκαετία του '60, και αν αναλογιστείτε όλα τα σχήματα που βλέπετε στα σύννεφα θα γλυτώσετε τα χρήματα για την ψυχανάλυση. Ας πούμε πως είστε ερωτευμένοι, εντάξει; Κοιτάζετε ψηλά, και τι βλέπετε; Ναι; Ή ίσως το αντίθετο. Ο σύντροφός σας μόλις σας εγκατέλειψε και όπου και να κοιτάξετε, υπάρχουν ζευγάρια που φιλιούνται.
They're like nature's version of those inkblot images, you know, that shrinks used to show their patients in the '60s, and I think if you consider the shapes you see in the clouds, you'll save money on psychoanalysis bills. Let's say you're in love. All right? And you look up and what do you see? Right? Or maybe the opposite. You've just been dumped by your partner, and everywhere you look, it's kissing couples.
(Γέλια)
(Laughter)
Σας βρίσκει, ίσως, μια στιγμή υπαρξιακής αγωνίας, ξέρετε, τότε που σκέφτεται κανείς τη θνητότητά του, και εκεί, στον ορίζοντα, ιδού ο Χάρος.
Perhaps you're having a moment of existential angst. You know, you're thinking about your own mortality. And there, on the horizon, it's the Grim Reaper.
(Γέλια)
(Laughter)
Ή ίσως να δείτε μία γυμνόστηθη στην παραλία.
Or maybe you see a topless sunbather.
(Γέλια)
(Laughter)
Τι θα σήμαινε αυτό; Τι θα σήμαινε; Δεν έχω ιδέα.
What would that mean? What would that mean? I have no idea.
Αυτό που ξέρω πάντως είναι το εξής: η κακή δημοσιότητα που δίνεται στα σύννεφα είναι άδικη. Πιστεύω πως θα έπρεπε να τα υπερασπιστούμε, και γι' αυτό το λόγο, πριν μερικά χρόνια, ίδρυσα την «Ένωση Εκτίμησης προς τα Σύννεφα». Έχουμε ήδη δεκάδες χιλιάδες μέλη σε περίπου 100 χώρες ανά τον κόσμο. Όλες αυτές οι φωτογραφίες που δείχνω έχουν σταλεί από τα μέλη μας. Η ένωση αυτή υπάρχει για να υπενθυμίζει στους ανθρώπους ότι τα σύννεφα δεν είναι κάτι για το οποίο πρέπει να γκρινιάζουμε. Αντιθέτως, είναι στην πραγματικότητα η πιο πολυποίκιλη, υποβλητική και ποιητική όψη της φύσης. Πιστεύω πως αν ζούμε με το μυαλό στα σύννεφα κάθε τόσο, μας βοηθά να κρατάμε τα πόδια μας στο έδαφος. Θέλω να σας το δείξω, με τη βοήθεια μερικών από τα αγαπημένα μου σύννεφα.
But one thing I do know is this: The bad press that clouds get is totally unfair. I think we should stand up for them, which is why, a few years ago, I started the Cloud Appreciation Society. Tens of thousands of members now in almost 100 countries around the world. And all these photographs that I'm showing, they were sent in by members. And the society exists to remind people of this: Clouds are not something to moan about. Far from it. They are, in fact, the most diverse, evocative, poetic aspect of nature. I think, if you live with your head in the clouds every now and then, it helps you keep your feet on the ground. And I want to show you why, with the help of some of my favorite types of clouds.
Ας αρχίσουμε με αυτό. Αυτό είναι το σύννεφο «θύσανος» που πήρε το όνομά του από τη λατινική ονομασία για την τούφα των μαλλιών. Αποτελείται αποκλειστικά από παγοκρυστάλλους που κατεβαίνουν αλυσιδωτά από τα ανώτερα στρώματα της τροπόσφαιρας. Κάθως πέφτουν αυτοί οι κρύσταλλοι περνούν μέσα από τα διάφορα στρώματα με διαφορετικούς ανέμους, επιταχύνουν και επιβραδύνουν, δίνοντας στο σύννεφο αυτή τη «βουρτσισμένη» εμφάνιση, γνωστή και ως «fall streaks». Αυτοί οι άνεμοι μπορεί να είναι πολύ μανιώδεις. Μπορεί να φτάσουν τα 200 έως 300 μίλια την ώρα. Αυτά τα σύννεφα κινούνται γρήγορα σαν σφαίρες, αλλά από εδώ κάτω, χαμηλά, φαίνεται σαν να κινούνται αργά, με χάρη, όπως τα περισσότερα σύννεφα. Έτσι, ο συντονισμός μας με τα σύννεφα είναι για να επιβραδύνουμε, για να ηρεμήσουμε. Είναι κάπως σαν ένας μικρός, καθημερινός διαλογισμός.
Let's start with this one. It's the cirrus cloud, named after the Latin for a lock of hair. It's composed entirely of ice crystals cascading from the upper reaches of the troposphere, and as these ice crystals fall, they pass through different layers with different winds and they speed up and slow down, giving the cloud these brush-stroked appearances, these brush-stroke forms known as fall streaks. And these winds up there can be very, very fierce. They can be 200 miles an hour, 300 miles an hour. These clouds are bombing along, but from all the way down here, they appear to be moving gracefully, slowly, like most clouds. And so to tune into the clouds is to slow down, to calm down. It's like a bit of everyday meditation.
Αυτά είναι κάποια κοινά σύννεφα. Τι θα λέγατε όμως για κάποια πιο σπάνια, όπως το «φακοειδές» σύννεφο που μοιάζει με UFO; Αυτά τα σύννεφα σχηματίζονται στις ορεινές περιοχές. Καθώς ο άνεμος ανυψώνεται για να περάσει πάνω από τα βουνά μπορεί να ακολούθησει μια διαδρομή σαν κύμα στην απάνεμη κορυφή, με τα σύννεφα αυτά να αιωρούνται στην κορυφογραμμή πάνω από αυτά τα αόρατα κύματα του αέρα, αυτές οι μορφές που μοιάζουν με ιπτάμενους δίσκους. Στην ουσία, κάποιες από τις πρώτες ασπρόμαυρες φωτογραφίες των UFO είναι στην ουσία φακοειδή σύννεφα, είναι αλήθεια.
Those are common clouds. What about rarer ones, like the lenticularis, the UFO-shaped lenticularis cloud? These clouds form in the region of mountains. When the wind passes, rises to pass over the mountain, it can take on a wave-like path in the lee of the peak, with these clouds hovering at the crest of these invisible standing waves of air, these flying saucer-like forms, and some of the early black-and-white UFO photos are in fact lenticularis clouds. It's true.
Κάπως πιο σπάνια είναι τα «σύννεφα-τρύπες». Αυτό συμβαίνει όταν ένα στρώμα αποτελείται από πολύ κρύα σταγονίδια νερού που αρχίζουν σε ένα σημείο να παγώνουν. Αυτό το πάγωμα πυροδοτεί μια αλυσιδωτή αντίδραση που εκτείνεται προς τα έξω με τους παγοκρυστάλλους να πέφτουν προς τα κάτω και μοιάζουν από χαμηλά με τα πλοκάμια της μέδουσας.
A little rarer are the fallstreak holes. All right? This is when a layer is made up of very, very cold water droplets, and in one region they start to freeze, and this freezing sets off a chain reaction which spreads outwards with the ice crystals cascading and falling down below, giving the appearance of jellyfish tendrils down below.
Ακόμη πιο σπάνιο, το σύννεφο «Kelvin–Helmholtz». Όχι πολύ πιασάρικο σαν όνομα, θα ήθελε κάποιο καινούργιο. Μοιάζει με μια σειρά από κύματα που σπάνε και προκαλείται από διατμητικούς ανέμους -- οι άνεμοι πάνω και κάτω από το στρώμα του συννέφου διαφέρουν σημαντικά, και στο ενδιάμεσο ο αέρας κάνει κυματισμούς. Όταν η διαφορά στις ταχύτητες των ανέμων έχει μια συγκεκριμένη τιμή οι κορυφές των κυματισμών συστρέφονται δίνοντας αυτούς τους όμορφους στροβιλισμούς που μοιάζουν με κύματα που σπάνε.
Rarer still, the Kelvin–Helmholtz cloud. Not a very snappy name. Needs a rebrand. This looks like a series of breaking waves, and it's caused by shearing winds -- the wind above the cloud layer and below the cloud layer differ significantly, and in the middle, in between, you get this undulating of the air, and if the difference in those speeds is just right, the tops of the undulations curl over in these beautiful breaking wave-like vortices.
Αυτά τα σύννεφα είναι πιο σπάνια από τους «θυσάνους», αλλά δεν είναι και τόσο σπάνια. Αν κοιτάζετε ψηλά και δώσετε προσοχή στον ουρανό αργά ή γρήγορα θα τα δείτε, ίσως όχι τόσο εντυπωσιακά όσο αυτά, πάντως θα τα δείτε. Θα τα δείτε και στην περιοχή που ζείτε. Τα σύννεφα είναι η πιο ισότιμη επίδειξη της φύσης διότι όλοι έχουμε μια καθαρή, εκπληκτική θέα στον ουρανό. Και τα σπανιότερα σύννεφα μας υπενθυμίζουν ότι στην καθημερινότητά μας μπορεί να βρεθεί και κάτι εξωτικό. Τίποτα δε δίνει περισσότερα ερεθίσματα και δεν καλλιεργεί καλύτερα ένα ενεργητικό, ανήσυχο πνεύμα από την αίσθηση της έκπληξης, του εντυπωσιασμού. Γι' αυτό δε βρισκόμαστε άλλωστε όλοι εδώ στο TED; Δε χρειάζεται, όμως, να τρέχετε μακριά από το οικείο περιβάλλον, γύρω στον πλανήτη για να αισθανθείτε έκπληξη. Χρειάζεται μονάχα να βγείτε έξω, να δώστε προσοχή σε ό,τι είναι τόσο κοινότυπο, τόσο καθημερινό, τόσο παγκόσμιο που όλοι οι άλλοι το παραβλέπουν.
All right. Those are rarer clouds than the cirrus, but they're not that rare. If you look up, and you pay attention to the sky, you'll see them sooner or later, maybe not quite as dramatic as these, but you'll see them. And you'll see them around where you live. Clouds are the most egalitarian of nature's displays, because we all have a good, fantastic view of the sky. And these clouds, these rarer clouds, remind us that the exotic can be found in the everyday. Nothing is more nourishing, more stimulating to an active, inquiring mind than being surprised, being amazed. It's why we're all here at TED, right? But you don't need to rush off away from the familiar, across the world to be surprised. You just need to step outside, pay attention to what's so commonplace, so everyday, so mundane that everybody else misses it.
Ένα σύννεφο που οι άνθρωποι σπάνια παραβλέπουν είναι αυτό εδώ: ο «σωρειτομελανίας», το σύννεφο της καταιγίδας. Είναι αυτό που παράγει κεραυνούς, αστραπές και χαλάζι. Αυτά τα σύννεφα εκτείνονται στην κορυφή ενός τεράστιου σχηματισμού που μοιάζει με αμόνι, σε ύψος 10 μιλίων στην ατμόσφαιρα. Αποτελούν μια έκφραση της αρχοντικής αρχιτεκτονικής της ατμόσφαιράς μας. Από εδώ χαμηλά, όμως, είναι η ενσάρκωση των ισχυρών δυνάμεων των στοιχείων της φύσης που δημιουργούν την ατμόσφαιρά μας. Είναι αυτό που μας ενώνει με τις δυνάμεις της βροχής και του χαλαζιού, με την ατμόσφαιρά μας. Είναι αυτό που μας υπενθυμίζει ότι είμαστε πλάσματα που κατοικούν σε αυτόν τον αέριο ωκεανό. Δε ζούμε κάτω από τον ουρανό, ζούμε μέσα του. Αυτή τη σύνδεση, την τόσο βαθιά, με την ατμόσφαιρά μας εγώ την νιώθω σαν ένα αντίδοτο. Ένα αντίδοτο ενάντια στην αυξανόμενη τάση μας να πιστεύουμε ότι μπορούμε στ' αλήθεια να ζήσουμε τη ζωή παρατηρώντας την σε μια οθόνη υπολογιστή, σε μια ζώνη wi-fi.
One cloud that people rarely miss is this one: the cumulonimbus storm cloud. It's what's produces thunder and lightning and hail. These clouds spread out at the top in this enormous anvil fashion stretching 10 miles up into the atmosphere. They are an expression of the majestic architecture of our atmosphere. But from down below, they are the embodiment of the powerful, elemental force and power that drives our atmosphere. To be there is to be connected in the driving rain and the hail, to feel connected to our atmosphere. It's to be reminded that we are creatures that inhabit this ocean of air. We don't live beneath the sky. We live within it. And that connection, that visceral connection to our atmosphere feels to me like an antidote. It's an antidote to the growing tendency we have to feel that we can really ever experience life by watching it on a computer screen, you know, when we're in a wi-fi zone.
Εκείνο, πάντως, το σύννεφο που εκφράζει καλύτερα το γιατί η παρατήρηση συννέφων είναι σήμερα πιο πολύτιμη από ποτέ είναι αυτό εδώ, ο λεγόμενος «σωρείτης». Σχηματίζεται τις μέρες με ήλιο. Αν κλείσετε τα μάτια σας και σκεφτείτε ένα σύννεφο πιθανόν να σας έρθει στο μυαλό ένα απ' αυτά. Όλοι αυτά τα σύννεφα με τα διάφορα σχήματα αρχικά ήταν σωρείτες. Το αιχμηρό, κοφτό περίγραμμα αυτού του σχηματισμού το καθιστά έναν από τους από τους καλύτερους για να ανακαλύπτει κανείς σχήματα. Αυτό μας θυμίζει την άσκοπη φύση της παρατήρησης συννέφων, πόσο άσκοπη είναι σαν δραστηριότητα. Δεν πρόκειται να αλλάξετε τον κόσμο ξαπλώνοντας και χαζεύοντας τον ουρανό, έτσι δεν είναι; Είναι μια ανούσια, μια άσκοπη δραστηριότητα και αυτό ακριβώς είναι που την κάνει τόσο σημαντική.
But the one cloud that best expresses why cloudspotting is more valuable today than ever is this one, the cumulus cloud. Right? It forms on a sunny day. If you close your eyes and think of a cloud, it's probably one of these that comes to mind. All those cloud shapes at the beginning, those were cumulus clouds. The sharp, crisp outlines of this formation make it the best one for finding shapes in. And it reminds us of the aimless nature of cloudspotting, what an aimless activity it is. You're not going to change the world by lying on your back and gazing up at the sky, are you? It's pointless. It's a pointless activity, which is precisely why it's so important.
Ο ψηφιακός κόσμος συνωμοτεί για να μας κάνει να νιώθουμε αδιάκοπα, αιωνίως απασχολημένοι. Ξέρετε, τις ώρες εκείνες που δεν χειριζόμαστε τις συνήθεις πιέσεις, όπως το να βγάζουμε το ψωμί μας και να φέρνουμε φαγητό στο τραπέζι, να ανατρέφουμε την οικογένειά μας ή να γράφουμε ευχαριστήρια γράμματα, τώρα πρέπει ακόμη να αντιμετωπίζουμε τα βουνά των e-mail που έχουν μείνει αναπάντητα, την ανανέωση της σελίδας μας στο Facebook και τα τιτιβίσματα στο Twitter. Ενώ η παρατηρήση συννέφων νομιμοποιεί το να μην κάνεις τίποτα.
The digital world conspires to make us feel eternally busy, perpetually busy. You know, when you're not dealing with the traditional pressures of earning a living and putting food on the table, raising a family, writing thank you letters, you have to now contend with answering a mountain of unanswered emails, updating a Facebook page, feeding your Twitter feed. And cloudspotting legitimizes doing nothing.
(Γέλια)
(Laughter)
Κάποιες φορές χρειαζόμαστε ----
And sometimes we need —
(Χειροκρότημα)
(Applause)
Κάποιες φορές χρειαζόμαστε δικαιολογίες για να μην κάνουμε τίποτα. Πρέπει πάντοτε να μας υπενθυμίζουν, αυτές οι προστάτιδες θεές των αργόσχολων, ότι το να επιβραδύνουμε και να ζούμε στο παρόν, χωρίς τη σκέψη των όσων έχουμε να κάνουμε ή θα έπρεπε να έχουμε κάνει, αλλά απλώς αφήνοντας τη φαντασία μας να ανυψωθεί από τις καθημερινές έγνοιες μας και απλώς ζώντας στο παρόν, όλο αυτό είναι καλό για εμάς και καλό για τα συναισθήματά μας. Είναι καλό για τις ιδέες μας, για τη δημιουργικότητά μας. Είναι καλό για την ψυχή μας.
Sometimes we need excuses to do nothing. We need to be reminded by these patron goddesses of idle fellows that slowing down and being in the present, not thinking about what you've got to do and what you should have done, but just being here, letting your imagination lift from the everyday concerns down here and just being in the present, it's good for you, and it's good for the way you feel. It's good for your ideas. It's good for your creativity. It's good for your soul.
Οπότε, συνεχίστε να κοιτάτε ψηλά, θαυμάστε την εφήμερη ομορφιά, και πάντα να θυμάστε να ζείτε τη ζωή με το μυαλό στα σύννεφα.
So keep looking up, marvel at the ephemeral beauty, and always remember to live life with your head in the clouds.
Σας ευχαριστώ πολύ.
Thank you very much.
(Χειροκρότημα)
(Applause)