I'm going to first tell you something that in my grandmother would've elicited a five-oy alarm: "Oy-oy-oy-oy-oy." (Laughter) And here it is ... are you ready? OK. I have stage IV lung cancer. Oh, I know, "poor me." I don't feel that way. I'm so OK with it. And granted, I have certain advantages -- not everybody can take so cavalier an attitude. I don't have young children. I have a grown daughter who's brilliant and happy and wonderful. I don't have huge financial stress. My cancer isn't that aggressive. It's kind of like the Democratic leadership --
Прво ћу вам рећи нешто што би из моје баке измамило аларм од пет „оја“: „Ој, ој, ој, ој, ој.“ (Смех) А ево га. Спремни? Добро. Имам четврти стадијум рака плућа. О, знам, „јадна ја“. Не осећам се тако. У реду ми је то. А истина је, имам одређене предности - не може свако имати такав каваљерски став. Немам малу децу. Имам одраслу ћерку која је сјајна, срећна и дивна. Нисам под огромним финансијским стресом. Мој рак није агресиван. Помало личи на вођство Демократске странке -
(Laughter)
(Смех)
not convinced it can win. It's basically just sitting there, waiting for Goldman Sachs to give it some money.
није убеђен да може да победи. У суштини, само ту чучи, у ишчекивању да му Голдман Сакс да нешто новца.
(Laughter)
(Смех)
(Applause)
(Аплауз)
Oh, and the best thing of all -- I have a major accomplishment under my belt. Yes. I didn't even know it until someone tweeted me a year ago. And here's what they said: "You are responsible for the pussification of the American male."
О, најбоља ствар је - постигла сам огромну ствар. Да. Нисам то ни знала док ми неко није послао твит пре годину дана. И ево шта је рекао: „Одговорна си за одмушкарчивање америчког мушкарца.“
(Laughter)
(Смех)
(Applause)
(Аплауз)
Not that I can take all the credit, but ...
Није да ми припадају све заслуге, али...
(Laughter)
(Смех)
But what if you don't have my advantages? The only advice I can give you is to do what I did: make friends with reality. You couldn't have a worse relationship with reality than I did. From the get-go, I wasn't even attracted to reality. If they'd had Tinder when I met reality, I would have swiped left and the whole thing would have been over.
Али, шта ако немате моје предности? Једини савет који вам могу дати је да учините исто што и ја: спријатељите се са реалношћу. Нисте могли имати гори однос са реалношћу од мене. Од самог почетка, реалност ме није чак ни привлачила. Да је постојао Тиндер када сам се сусрела са реалношћу, превукла бих прстом улево и цела би се ствар завршила.
(Laughter)
(Смех)
And reality and I -- we don't share the same values, the same goals --
А реалност и ја - ми не делимо исте вредности, исте циљеве.
(Laughter)
(Смех)
To be honest, I don't have goals; I have fantasies. They're exactly like goals but without the hard work.
Искрено, немам циљеве; имам маштарије. Исте су као циљеви, али без вредног рада.
(Laughter)
(Смех)
(Applause)
(Аплауз)
I'm not a big fan of hard work, but you know reality -- it's either push, push, push, push, push through its agent, the executive brain function -- one of the "yays" of dying: my executive brain function won't have me to kick around anymore.
Нисам велики обожавалац вредног рада, али знате каква је реалност - или гурај, гурај, гурај путем свог посредника, извршне мождане функције - једна велика радост код мог умирања: моја извршна мождана функција ме више неће терати да се копрцам унаоколо.
(Laughter)
(Смех)
But something happened that made me realize that reality may not be reality. So what happened was, because I basically wanted reality to leave me alone -- but I wanted to be left alone in a nice house with a Wolf range and Sub-Zero refrigerator ... private yoga lessons -- I ended up with a development deal at Disney. And one day I found myself in my new office on Two Dopey Drive --
Али, десило се нешто што ме је натерало да схватим да реалност можда није реалност. Тако се десило да, пошто сам, у суштини желела да ме се реалност окане - али сам желела да ме остави на миру у финој кући са врхунском марком шпорета и фрижидера... приватним часовима јоге - завршила сам са споразумом о развоју у Дизнију. И једног дана сам се обрела у својој новој канцеларији у улици Тупко број два -
(Laughter)
(Смех)
which reality thought I should be proud of ...
а реалност је мислила да би требало да будем поносна на то...
(Laughter)
(Смех)
And I'm staring at the present they sent me to celebrate my arrival -- not the Lalique vase or the grand piano I've heard of other people getting, but a three-foot-tall, stuffed Mickey Mouse
И буљим у поклон који су ми послали да прославе мој долазак - не Лаликову вазу или концертни клавир, а чула сам да су их други људи добијали, већ плишаног Микија Мауса од једног метра
(Laughter)
(Смех)
with a catalog, in case I wanted to order some more stuff that didn't jibe with my aesthetic.
уз каталог, у случају да пожелим да наручим још ствари које ми се нису слагале уз естетику.
(Laughter)
(Смех)
And when I looked up in the catalog to see how much this three-foot-high mouse cost, here's how it was described ... "Life-sized."
А када сам погледала у каталог да видим колико овај миш од једног метра кошта, ево како су га описали... „Природне величине“.
(Laughter)
(Смех)
And that's when I knew. Reality wasn't "reality." Reality was an imposter.
И тада сам схватила. Реалност није била „реалност“. Реалност је била варалица.
So I dived into quantum physics and chaos theory to try to find actual reality, and I've just finished a movie -- yes, finally finished -- about all that, so I won't go into it here, and anyway, it wasn't until after we shot the movie, when I broke my leg and then it didn't heal, so then they had to do another surgery a year later, and then that took a year -- two years in a wheelchair, and that's when I came into contact with actual reality: limits.
Тако сам уронила у квантну физику и теорију хаоса да покушам да нађем праву реалност, и управо сам завршила филм - да, коначно завршила - о свему томе, па у то овде нећу залазити, и, било како било, када смо завршили снимање тог филма, сломила сам ногу и није зарасла, па су урадили још једну операцију годину дана након тога, па сам паузирала годину - две године у колицима, и тада сам се сусрела са правом реалношћу: ограничењима.
Those very limits I'd spent my whole life denying and pushing past and ignoring were real, and I had to deal with them, and they took imagination, creativity and my entire skill set. It turned out I was great at actual reality. I didn't just come to terms with it, I fell in love. And I should've known, given my equally shaky relationship with the zeitgeist ... I'll just say, if anyone is in the market for a Betamax --
Иста она ограничења која сам цео живот негирала, гуркала и игнорисала била су стварна и морала сам да се носим са њима, а одузела су ми машту, креативност и цео комплет способности. Испоставило се да ми је права реалност ишла сјајно. Нисам се само помирила са њом; заљубила сам се. А требало је да знам, пошто сам већ имала једнако климав однос према цајтгајсту... Само ћу рећи, ако ико жели да купи видео рекордер Бетамакс -
(Laughter)
(Смех)
I should have known that the moment I fell in love with reality, the rest of the country would decide to go in the opposite direction.
Требало је да знам да ће истог тренутка када се заљубим у реалност остатак земље одлучити да пође у супротном правцу.
(Laughter)
(Смех)
But I'm not here to talk about Trump or the alt-right or climate-change deniers or even the makers of this thing, which I would have called a box, except that right here, it says, "This is not a box."
Али, нисам овде да причам о Трампу, алтернативној десници или онима који поричу климатске промене, па чак ни о произвођачима ове ствари, коју бих назвала кутијом, осим што баш овде каже: „Ово није кутија.“
(Laughter)
(Смех)
They're gaslighting me.
Истерују ме из памети.
(Laughter)
(Смех)
(Applause)
(Аплауз)
But what I do want to talk about is a personal challenge to reality that I take personally, and I want to preface it by saying that I absolutely love science. I have this -- not a scientist myself -- but an uncanny ability to understand everything about science, except the actual science --
Али, желим да причам о личном изазову реалности који схватам лично, а желим да ми увод буде изјава да просто обожавам науку. Имам ову - а нисам и сама научник - невероватну способност да разумем све у вези са науком, осим саме науке -
(Laughter)
(Смех)
which is math. But the most outlandish concepts make sense to me. The string theory; the idea that all of reality emanates from the vibrations of these teeny -- I call it "The Big Twang."
која је математика. Али, најневероватнији концепти су ми логични. Теорија струна; идеја да сва реалност проистиче из вибрација ових мајушних - зовем то „Велика звоњава“.
(Laughter)
(Смех)
Wave-particle duality: the idea that one thing can manifest as two things ... you know? That a photon can manifest as a wave and a particle coincided with my deepest intuitions that people are good and bad, ideas are right and wrong. Freud was right about penis envy and he was wrong about who has it.
Дуалност талас-честица: идеја да се једна ствар може манифестовати као две... знате? Идеја да се фотон може манифестовати као талас и честица подударала се са мојом најдубљом интуицијом да су људи добри и лоши, да су идеје тачне и погрешне. Фројд је био у праву када се ради о зависти према пенису и погрешио је када се ради о томе ко је осећа.
(Laughter)
(Смех)
(Applause)
(Аплауз)
Thank you.
Хвала вам.
(Applause)
(Аплауз)
And then there's this slight variation on that, which is reality looks like two things, but it turns out to be the interaction of those two things, like space -- time, mass -- energy and life and death. So I don't understand -- I simply just don't understand the mindset of people who are out to "defeat death" and "overcome death." How do you do that? How do you defeat death without killing off life? It doesn't make sense to me.
Затим, постоји мала варијација тога, а то је да реалност делује као две ствари, али се испоставља да је интеракција ове две ствари, као што је простор-време, маса-енергија, као и живот и смрт. Зато не разумем, једноставно не разумем менталитет људи који су запели да „поразе смрт“ или „победе смрт“. Како то радите? Како побеђујете смрт, а да не убијете живот? То ми нема смисла.
I also have to say, I find it incredibly ungrateful. I mean, you're given this extraordinary gift -- life -- but it's as if you had asked Santa for a Rolls-Royce Silver Shadow and you had gotten a salad spinner instead. You know, it's the beef -- the beef with it is that it comes with an expiration date. Death is the deal breaker. I don't get that. I don't understand -- to me, it's disrespectful. It's disrespectful to nature. The idea that we're going to dominate nature, we're going to master nature, nature is too weak to withstand our intellect -- no, I don't think so. I think if you've actually read quantum physics as I have -- well, I read an email from someone who'd read it, but --
Такође, морам да кажем да мислим да је то невероватно незахвално. Мислим, дат вам је овај изузетан дар, живот, па је то као да сте затражили од Деда Мраза ролс-ројс силвер шадоу, а добили сте уместо тога сушилицу за салату. Знате, замерка - замерка у вези са тим је да има рок употребе. Смрт крши договоре. Не разумем то. Не разумем - за мене је то непоштовање. То је непоштовање природе. Идеја да ћемо доминирати над природом, да ћемо је савладати, да је природа преслаба да издржи наш интелект - не, не мислим да је тако. Мислим да, ако сте стварно читали о квантној физици као ја - мислим, прочитала сам имејл особе која је читала о њој, али -
(Laughter)
(Смех)
You have to understand that we don't live in Newton's clockwork universe anymore. We live in a banana peel universe, and we won't ever be able to know everything or control everything or predict everything. Nature is like a self-driving car. The best we can be is like the old woman in that joke -- I don't know if you've heard it. An old woman is driving with her middle-aged daughter in the passenger seat, and the mother goes right through a red light. And the daughter doesn't want to say anything that makes it sound like, "You're too old to drive," so she didn't say anything. And then the mother goes through a second red light, and the daughter, as tactfully as possible, says, "Mom, are you aware that you just went through two red lights?" And the mother says, "Oh, am I driving?"
Морате да схватите да више не живимо у универзуму који уређују Њутнови закони. Живимо у универзуму у ком је лако оклизнути се, а никада чак нећемо ни моћи да знамо све, да контролишемо све или да предвидимо све. Природа је као самовозећи ауто. Најбољи начин понашања је онај из вица о старици - не знам да ли сте га чули. Старица вози са својом ћерком средњих година као сувозачем, и мајка пролази право кроз црвено. А ћерка не жели да каже ништа што би звучало као: „Престара си да возиш“, па није рекла ни реч. А мајка онда пролази кроз друго црвено светло, а ћерка, најтактичније што може, каже: „Мама, да ли знаш да си управо прошла кроз два црвена светла?“ А мајка каже: „Ох, ја возим?“
(Laughter)
(Смех)
(Applause)
(Аплауз)
So ... and now, I'm going to take a mental leap, which is easy for me because I'm the Evel Knievel of mental leaps; my license plate says, "Cogito, ergo zoom." I hope you're willing to come with me on this, but my real problem with the mindset that is so out to defeat death is if you're anti-death, which to me translates as anti-life, which to me translates as anti-nature, it also translates to me as anti-woman, because women have long been identified with nature. And my source on this is Hannah Arendt, the German philosopher who wrote a book called "The Human Condition." And in it, she says that classically, work is associated with men. Work is what comes out of the head; it's what we invent, it's what we create, it's how we leave our mark upon the world. Whereas labor is associated with the body. It's associated with the people who perform labor or undergo labor. So to me, the mindset that denies that, that denies that we're in sync with the biorhythms, the cyclical rhythms of the universe, does not create a hospitable environment for women or for people associated with labor, which is to say, people that we associate as descendants of slaves, or people who perform manual labor.
Тако... а сада ћу се пребацити на нешто друго, што је за мене лако јер сам ја Ивел Книвел када су у питању пребацивања, а на мојим таблицама пише: „Мислим, дакле зум“. Надам се да желите да ми се придружите у овоме, али мој стварни проблем са менталитетом који је толико запео да порази смрт је да, ако сте против смрти, што за мене значи да сте против живота, што за мене значи да сте против природе, као и да сте против жена, јер су се жене дуго поистовећивале са природом. А мој извор за ово је Хана Арент, немачки филозоф која је написала књигу под називом „Људско стање“. А у њој каже да се, у класичном смислу, рад повезује са мушкарцима. Рад проистиче из главе; то је оно што смишљамо, оно што стварамо, начин на који остављамо траг у свету. А физички рад се повезује са телом. Везује се за људе који се баве физичким радом или пролазе кроз порођајне муке. Тако за мене менталитет који то пориче, који пориче да смо усинхронизовани са биоритмовима, цикличним ритмовима универзума, не ствара пријемчиву околину за жене или за људе који се доводе у везу са физичким радом, што су људи о којима размишљамо као о потомцима робова или људи који обављају мануелни рад.
So here's how it looks from a banana-peel-universe point of view, from my mindset, which I call "Emily's universe." First of all, I am incredibly grateful for life, but I don't want to be immortal. I have no interest in having my name live on after me. In fact, I don't want it to, because it's been my observation that no matter how nice and how brilliant or how talented you are, 50 years after you die, they turn on you.
Па, ево како то изгледа из перспективе универзума у којем је лако оклизнути се, према менталитету који називам „Емилин универзум“. Пре свега, веома сам захвална на животу, али не желим да будем бесмртна. Уопште ме не интересује да моје име живи после мене. Заправо то и не желим, јер сам приметила да, без обзира на то колико сте фини и сјајни или талентовани, педесет година након ваше смрти, они се окрећу против вас.
(Laughter)
(Смех)
And I have actual proof of that. A headline from the Los Angeles Times: "Anne Frank: Not so nice after all."
А имам и стваран доказ за то. Наслов из „Лос Анђелес Тајмса“: „Ана Франк: не баш толико фина, на крају крајева“.
(Laughter)
(Смех)
Plus, I love being in sync with the cyclical rhythms of the universe. That's what's so extraordinary about life: it's a cycle of generation, degeneration, regeneration. "I" am just a collection of particles that is arranged into this pattern, then will decompose and be available, all of its constituent parts, to nature, to reorganize into another pattern. To me, that is so exciting, and it makes me even more grateful to be part of that process.
Поред тога, свиђа ми се да сам усинхронизована са цикличним ритмовима универзума. То је оно што је изузетно када се ради о животу: то је циклус генерације, дегенерације, регенерисања. „Ја“ је само скуп честица које су уређене у овај образац, а онда ће се оне разложити и постати доступне, сви његови саставни делови, природи, да би га поново организовала у други образац. За мене је то веома узбудљиво и због тога сам још захвалнија што сам део тог процеса.
You know, I look at death now from the point of view of a German biologist, Andreas Weber, who looks at it as part of the gift economy. You're given this enormous gift, life, you enrich it as best you can, and then you give it back. And, you know, Auntie Mame said, "Life is a banquet" -- well, I've eaten my fill. I have had an enormous appetite for life, I've consumed life, but in death, I'm going to be consumed. I'm going into the ground just the way I am, and there, I invite every microbe and detritus-er and decomposer to have their fill. I think they'll find me delicious.
Знате, на смрт сада гледам из перспективе немачког биолога, Андреаса Вебера, који на њу гледа као на део економије која се заснива на даривању добара. Дат вам је овај огроман дар, живот, обогаћујете га најбоље што умете, а онда га враћате. А, знате, тета Маме је рекла: „Живот је банкет“ - па, ја сам свој део појела. Имам невероватан апетит за животом, једем га, али ћу у смрти ја бити та коју ће јести. У земљу идем баш онаква каква сам, а тамо позивам сваки микроб и оне који стварају хумус и који разлажу да се почасте - мислим да ћу им бити укусна.
(Laughter)
(Смех)
I do.
Стварно то мислим.
So the best thing about my attitude, I think, is that it's real. You can see it. You can observe it. It actually happens. Well, maybe not my enriching the gift, I don't know about that -- but my life has certainly been enriched by other people. By TED, which introduced me to a whole network of people who have enriched my life, including Tricia McGillis, my website designer, who's working with my wonderful daughter to take my website and turn it into something where all I have to do is write a blog. I don't have to use the executive brain function ... Ha, ha, ha, I win!
Тако да мислим да је најбоља ствар у вези са мојим ставом то што је стваран. Можете да га видите. Можете да га уочите. Стварно се дешава. Можда не и моје обогаћивање поклона - не знам баш што се тога тиче - али су мој живот сигурно обогатили други људи. TED је то урадио, када ме је упознао са читавом мрежом људи који су ми обогатили живот, укључујући и Тришу Мекгилис, дизајнерку мог веб-сајта, која ради са мојом сјајном ћерком како би мој сајт претвориле у нешто, при чему ја само морам да пишем блог. Не морам да користим функцију извршног мозга... Ха, ха, ха, моја победа!
(Laughter)
(Смех)
And I am so grateful to you. I don't want to say "the audience," because I don't really see it as we're two separate things. I think of it in terms of quantum physics, again. And, you know, quantum physicists are not exactly sure what happens when the wave becomes a particle. There are different theories -- the collapse of the wave function, decoherence -- but they're all agreed on one thing: that reality comes into being through an interaction. (Voice breaking) So do you. And every audience I've ever had, past and present. Thank you so much for making my life real.
Толико сам вам захвална. Не желим да вас назовем публиком, јер заправо не видим ово као да смо две одвојене ствари. О томе размишљам са становишта квантне физике, поново. А, знате, квантни физичари нису потпуно сигурни шта се дешава када талас постане честица. Постоје различите теорије - урушавање таласне функције, декохеренција - али се сви слажу око једне ствари, да се реалност остварује кроз интеракцију. (Глас је издаје) И ви, такође. Као и свака публика коју сам икада имала, прошла и садашња. Хвала вам што мој живот чините стварним.
(Applause)
(Аплауз)
Thank you.
Хвала вам.
(Applause)
(Аплауз)
Thank you.
Хвала вам.
(Applause)
(Аплауз)
Thank you.
Хвала вам.
(Applause)
(Аплауз)
Thank you.
Хвала вам.