Well, this is 2009. And it's the Bicentenary of Charles Darwin. And all over the world, eminent evolutionists are anxious to celebrate this. And what they're planning to do is to enlighten us on almost every aspect of Darwin and his life, and how he changed our thinking. I say almost every aspect, because there is one aspect of this story which they have thrown no light on. And they seem anxious to skirt around it and step over it and to talk about something else. So I'm going to talk about it. It's the question of, why are we so different from the chimpanzees?
Aşadar suntem în 2009. Și este bicentenarul lui Charles Darwin. Și în întreaga lume, evoluționiști eminenți sunt nerăbdători să sărbătorească asta. Și plănuiesc să ne dezvăluie aproape fiecare aspect al lui Darwin și al vieții lui și cum ne-a modificat el felul de a gândi. Spun aproape fiecare aspect, deoarece există un aspect al acestei poveşti asupra căreia n-au aruncat nici o rază de lumină. Și par nerăbdători să fugă de el, să schimbe subiectul și să vorbească despre altceva. Așa că voi vorbi eu despre asta. Întrebarea este, de ce suntem atât de diferiți de cimpanzei?
We get the geneticists keeping on telling us how extremely closely we are related -- hardly any genes of difference, very, very closely related. And yet, when you look at the phenotypes, there's a chimp, there's a man; they're astoundingly different, no resemblance at all. I'm not talking about airy-fairy stuff about culture or psychology, or behavior. I'm talking about ground-base, nitty-gritty, measurable physical differences. They, that one, is hairy and walking on four legs. That one is a naked biped. Why? I mean -- (Laughter) if I'm a good Darwinist, I've got to believe there's a reason for that. If we changed so much, something must have happened. What happened?
Avem geneticienii care ne tot spun cât de apropiați suntem, că abia există câteva diferențe genetice, că am fi foarte, foarte înrudiți. Și totuși, când privim fenotipurile, acesta-i cimpanzeu, acesta e om, ei sunt uluitor de diferiți, fără absolut nicio asemănare. Și nu vorbesc despre ceva iluzoriu, imaginar, despre cultură, psihologie sau comportament. Vorbesc despre ceva fundamental, palpabil, despre diferențe fizice măsurabile. Ei, cel de acolo este păros și merge pe patru picioare. Acesta e un biped gol. De ce? Vreau să spun -- (Râsete) că dacă sunt un darwinist bun, trebuie să cred că există un motiv pentru așa ceva. Dacă ne-am schimbat așa de mult, ceva trebuie să se fi întâmplat. Ce s-a întâmplat?
Now 50 years ago, that was a laughably simple question. Everybody knew the answer. They knew what happened. The ancestor of the apes stayed in the trees; our ancestors went out onto the plain. That explained everything. We had to get up on our legs to peer over the tall grass, or to chase after animals, or to free our hands for weapons. And we got so overheated in the chase that we had to take off that fur coat and throw it away. Everybody knew that, for generations.
Acum 50 de ani, asta era o întrebare de râsul găinilor. Toți știau răspunsul. Toți știau ce s-a întâmplat. Strămoșul maimuțelor a rămas în copaci. Strămoșii noștri au ieşit în câmpie. Asta explica totul. Noi trebuia să mergem pe picioare pentru a vedea peste iarba înaltă, sau pentru a urmări alte animale, sau pentru a ne elibera mâinile pentru arme. Și ne înfierbântam atât de mult în urmăriri încât a fost nevoie să ne scoatem haina de blană și s-o aruncăm. Toți știau asta, generații în șir.
But then, in the '90s, something began to unravel. The paleontologists themselves looked a bit more closely at the accompanying microfauna that lived in the same time and place as the hominids. And they weren't savanna species. And they looked at the herbivores. And they weren't savanna herbivores. And then they were so clever, they found a way to analyze fossilized pollen. Shock, horror. The fossilized pollen was not of savanna vegetation. Some of it even came from lianas, those things that dangle in the middle of the jungle.
Dar apoi, în anii 90 ceva a început să iasă la iveală. Paleontologii înşişi au examinat mai atent microfauna care ne însoțea, care trăia în același timp și locuri ca și hominizii. Și nu erau specii de savană. Au examinat erbivorele. Și nu erau erbivore de savană. Și apoi au fost atât de isteți, încât au găsit un mod să analizeze polenul fosilizat. Șoc! Oroare! Polenul fosilizat nu provenea de la vegetația din savană. O parte din el venea chiar de la liane, acele lucruri care atârnă în mijlocul junglelor.
So we're left with a situation where we know that our earliest ancestors were moving around on four legs in the trees, before the savanna ecosystem even came into existence. This is not something I've made up. It's not a minority theory. Everybody agrees with it.
Așa că ne-am trezit într-o situație în care știm că cei mai timpurii strămoși se mişcau pe două picioare prin copaci, înainte chiar ca ecosistemul de savană să apară. Asta nu-i ceva ce-am inventat eu. Nu e o teorie minoritară. Toți sunt de acord cu asta.
Professor Tobias came over from South Africa and spoke to University College London. He said, "Everything I've been telling you for the last 20 years, forget about it. It was wrong. We've got to go back to square one and start again." It made him very unpopular. They didn't want to go back to square one.
Profesorul Tobias a venit din Africa de Sud și a vorbit la University College din Londra. A spus: tot ce v-am zis în ultimii 20 ani, uitați tot. Era greșit. Trebuie să ne întoarcem la zero şi să începem din nou. Asta l-a făcut foarte nepopular. Nimeni nu voia să se întoarcă la zero.
I mean, it's a terrible thing to happen. You've got this beautiful paradigm. You've believed it through generations. Nobody has questioned it. You've been constructing fanciful things on top of it, relying on it to be as solid as a rock. And now it's whipped away from under you. What do you do? What does a scientist do in that case?
Vreau să spun că e un lucru îngrozitor. Avem această paradigmă minunată. Ați crezut în ea generații în șir. Nimeni n-a pus-o la îndoială. Ați clădit lucruri fantastice având-o la bază, mizând pe ea că este tare ca piatra. Și acum este măturată de sub voi. Ce faceți atunci? Ce face un savant într-o astfel situație?
Well, we know the answer because Thomas S. Kuhn wrote a seminal treatise about this back in 1962. He said what scientists do when a paradigm fails is, guess what -- they carry on as if nothing had happened. (Laughter) If they haven't got a paradigm they can't ask the question. So they say, "Yes it's wrong, but supposing it was right ..." (Laughter) And the only other option open to them is to stop asking the questions. So that is what they have done now. That's why you don't hear them talking about it. It's yesterday's question.
Păi știm răspunsul fiindcă Thomas S. Kuhn a scris un tratat seminal despre așa ceva în 1962. El zicea că ceea ce fac savanții când eşuează o paradigmă este, ghiciţi ce, să continue ca și când nimic nu s-ar fi întâmplat. (Râsete) Dacă nu au o paradigmă nu pot pune întrebarea. Așa că zic: "Da e greșită, dar presupunând că ar fi corectă..." (Râsete) Și unica alternativă pentru ei e să înceteze să mai pună întrebări. Așa că asta au făcut și în acest caz. Iată de ce nu-i auzi vorbind despre asta. E întrebarea zilei de ieri.
Some of them have even elevated it into a principle. It's what we ought to be doing. Aaron Filler from Harvard said, "Isn't it time we stopped talking about selective pressures? I mean, why don't we talk about, well, there's chromosomes, and there's genes. And we just record what we see." Charles Darwin must be spinning in his grave! He knew all about that kind of science. And he called it hypothesis-free science. And he despised it from the bottom of his heart. And if you're going to say, "I'm going to stop talking about selective pressures," you can take "The Origin of Species" and throw it out of the window, for it's about nothing else but selective pressures.
Unii din ei chiar au ridicat asta la rang de principiu. Asta-i ce trebuie să facem. Aaron Filler de la Harvard zicea: "N-ar fi timpul să nu mai vorbim despre presiuni selective? Vreau să spun, de ce n-am vorbi despre, ei bine, faptul că există cromozomi și gene. Şi doar să înregistrăm ceea ce observăm." Charles Darwin probabil se învârte în mormânt! El știa totul despre acest fel de știință. Și o numea știință fără ipoteze. Și disprețuia așa ceva din adâncul inimii. Și dacă vreţi să spuneți: "Voi înceta să vorbesc despre presiunile selective," puteți arunca "Originea Speciilor" pe fereastră. Pentru că ea vorbeşte doar despre presiuni selective.
And the irony of it is, that this is one occasion of a paradigm collapse where we didn't have to wait for a new paradigm to come up. There was one waiting in the wings. It had been waiting there since 1960 when Alister Hardy, a marine biologist, said, "I think what happened, perhaps our ancestors had a more aquatic existence for some of the time." He kept it to himself for 30 years. But then the press got hold of it and all hell broke loose. All his colleagues said, "This is outrageous. You've exposed us to public ridicule! You must never do that again." And at that time, it became set in stone: the aquatic theory should be dumped with the UFOs and the yetis, as part of the lunatic fringe of science.
Și ironia este că acesta este un caz de colaps al unei paradigme în care nu a trebuit să așteptăm apariția alteia. Era una care aștepta în culise. Aşteptase acolo din 1960, când Alister Hardy, un biolog marin, a zis: "Ce cred că s-a întâmplat a fost că, probabil, strămoșii noștri au dus o existență mai acvatică pentru o vreme." A păstrat ideea pentru sine timp de 30 ani. Dar apoi presa a pus mâna pe ea și scandalul a izbucnit. Toți colegii săi spuneau: "Este scandalos. Ne-ai făcut de râsul lumii! Să nu mai faci asta niciodată." Și în acel moment a fost scris în piatră: teoria acvatică trebuie aruncată la gunoi alături de OZN-uri și de Yeti ca parte a periferiei ţicnite a științei.
Well I don't think that. I think that Hardy had a lot going for him. I'd like to talk about just a handful of what have been called the hallmarks of mankind, the things that made us different from everybody else, and all our relatives. Let's look at our naked skin. It's obvious that most of the things we think about that have lost their body hair, mammals without body hair, are aquatic ones, like the dugong, the walrus, the dolphin, the hippopotamus, the manatee. And a couple of wallowers-in-mud like the babirusa. And you're tempted to think, well perhaps, could that be why we are naked?
Ei bine, eu nu cred asta. Cred că Hardy avea o mulțime de argumente. Vreau să vorbesc doar de câteva dintre lucrurile care au fost numite atribute ale umanității, atributele care ne fac diferiți de toți ceilalți și de toate rudele noastre. Să privim la pielea noastră goală. E evident că majoritatea ființelor pe care le știm și care și-au pierdut părul de pe corp, mamifere fără păr corporal, sunt acvatice, precum dugongii, morsele, delfinii, hipopotamii, vacile de mare. Și câțiva bălăcitori în noroi ca babi rusa. Și ești tentat să crezi că, poate ar putea fi acesta motivul pentru care noi suntem goi?
I suggested it and people said, "No no no. I mean, look at the elephant. You've forgotten all about the elephant haven't you?" So back in 1982 I said, "Well perhaps the elephant had an aquatic ancestor." Peals of merry laughter! "That crazy woman. She's off again. She'll say anything won't she?" But by now, everybody agrees that the elephant had an aquatic ancestor. This has come 'round to be that all those naked pachyderms have aquatic ancestors. The last exception was supposed to be the rhinoceros.
Am sugerat asta și lumea a zis: "Nu, nu, nu. Uită-te la elefant. Cu totul ai uitat de elefant, așa?" Așa că în 1982 am zis: "Păi, poate că elefantul are un strămoș acvatic." Grămezi de râsete cu poftă! "Sărmana femeie. Iar a apucat-o. Ar zice orice, nu-i așa?" Dar astăzi toți sunt de acord că elefantul are un strămoș acvatic. S-a ajuns să se creadă că toate pahidermele fără păr au strămoși acvatici. Unica excepție trebuia să fie rinocerul.
Last year in Florida they found extinct ancestor of a rhinoceros and said, "Seems to have spent most of its time in the water." So this is a close connection between nakedness and water. As an absolute connection, it only works one way. You can't say all aquatic animals are naked, because look at the sea otter. But you can say that every animal that has become naked has been conditioned by water, in its own lifetime, or the lifetime of its ancestors. I think this is significant. The only exception is the naked Somalian mole-rat, which never puts its nose above the surface of the ground.
Anul trecut în Florida s-au găsit strămoși dispăruți a rinocerului și s-a spus: "Se pare că petreceau majoritatea timpului în apă." Așa că avem o relație strânsă între goliciune și apă. Ca o conexiune absolută, e adevărată într-un singur sens. Nu puteți afirma că toate animalele acvatice sunt lipsite de păr -- uitați-vă la vidra de mare. Dar puteți afirma că fiecare animal care și-a pierdut părul a fost condiționat de apă, în propria viață sau viața strămoșilor săi. Cred că asta-i foarte important. Unica excepție e cârtița somaleză golașă. Ea nu-și scoate nasul niciodată la suprafață.
And take bipedality. Here you can't find anybody to compare it with, because we're the only animal that walks upright on two legs. But you can say this: all the apes and all the monkeys are capable of walking on two legs, if they want to, for a short time. There is only one circumstance in which they always, all of them, walk on two legs, and that is when they are wading through water. Do you think that's significant? David Attenborough thinks it's significant, as the possible beginning of our bipedalism.
Alt exemplu - omul biped. Aici n-avem cu cine să ne comparăm. Suntem unicul animal care merge vertical pe două picioare. Dar putem observa asta - toate maimuțele sunt capabile să meargă pe două picioare dacă vor, pentru un interval scurt. Există doar o circumstanță în care ele, întotdeauna, toate, merg pe două picioare și anume când trec prin apă. Credeți că asta poate fi important? David Attenborough crede că-i important. Și ăsta ar fi posibilul început al mersului biped.
Look at the fat layer. We have got, under our skin, a layer of fat, all over: nothing in the least like that in any other primate. Why should it be there? Well they do know, that if you look at other aquatic mammals, the fat that in most land mammals is deposited inside the body wall, around the kidneys and the intestines and so on, has started to migrate to the outside, and spread out in a layer inside the skin. In the whale it's complete: no fat inside at all, all in blubber outside. We cannot avoid the suspicion that in our case it's started to happen. We have got skin lined with this layer. It's the only possible explanation of why humans, if they're very unlucky, can become grossly obese, in a way that would be totally impossible for any other primate, physically impossible. Something very odd, matter-of-factly, never explained.
Să privim stratul de grăsime. Avem sub piele un strat de grăsime, pe tot corpul. Nu există nimic asemănător la celelalte primate. De ce să fie acolo? Păi ei știu, dacă privim alte mamifere acvatice, grăsimea care în majoritatea animalelor terestre e depozitată în interiorul corpului, în jurul rinichilor și al intestinelor ș.a.m.d., observăm că a început să migreze spre exterior, și s-a distribuit într-un strat în interiorul pielii. La balenă, acest strat conține toată grăsimea. Nici un pic de grăsime în interior, totul este în untura exterioară. Nu putem să nu suspectăm că în cazul nostru asta a început să se întâmple. Avem pielea căptușită cu un astfel de strat de grăsime. E singurul motiv posibil pentru care oamenii, dacă sunt foarte ghinioniști, pot deveni vulgar de obezi, într-un mod absolut imposibil pentru orice alt primat, fizic imposibil. Ceva foarte straniu și care n-a fost niciodată explicat.
The question of why we can speak. We can speak. And the gorilla can't speak. Why? Nothing to do with his teeth or his tongue or his lungs or anything like that -- purely has to do with its conscious control of its breath. You can't even train a gorilla to say "Ah" on request. The only creatures that have got conscious control of their breath are the diving animals and the diving birds. It was an absolute precondition for our being able to speak.
Întrebarea de ce putem vorbi. Putem vorbi. Iar gorila nu poate vorbi. De ce? Nici o legătură cu dinții, limba, plămânii sau ceva similar. E vorba despre controlul conștient a respirației. Nu puteți nici măcar să dresați o gorilă să zică "Ah". Singurele ființe care au control conștient asupra respirației sunt animalele și păsările care se scufundă. Este o precondiție absolută pentru capacitatea noastră de vorbire.
And then again, there is the fact that we are streamlined. Trying to imagine a diver diving into water -- hardly makes a splash. Try to imagine a gorilla performing the same maneuver, and you can see that, compared with gorilla, we are halfway to being shaped like a fish. I am trying to suggest that, for 40-odd years, this aquatic idea has been miscategorized as lunatic fringe, and it is not lunatic fringe.
Iar apoi urmează faptul că suntem zvelți. Încercați să vă imaginați un plonjor sărind în apă--abia de face stropi. Imaginați-vă o gorilă făcând aceeași manevră și veți înțelege că, în comparație cu gorila, noi suntem pe jumătate de forma unui pește. Încerc să sugerez că, timp de 40 și ceva de ani, această idee acvatică a fost categorizată greșit ca țicnită, și de fapt nu e marginalism țicnit.
And the ironic thing about it is that they are not staving off the aquatic theory to protect a theory of their own, which they've all agreed on, and they love. There is nothing there. They are staving off the aquatic theory to protect a vacuum. (Laughter) (Applause)
Iar ironia este că ei nu reneagă teoria acvatică pentru a proteja vreo altă teorie de-a lor, cu care sunt toți de acord și pe care o iubesc. Nu există nimic altceva. Ei reneagă teoria acvatică pentru a proteja vidul. (Râsete) (Aplauze)
How do they react when I say these things? One very common reaction I've heard about 20 times is, "But it was investigated. They conducted a serious investigation of this at the beginning, when Hardy put forward his article." I don't believe it. For 35 years I've been looking for any evidence of any incident of that kind, and I've concluded that that's one of the urban myths. It's never been done.
Cum reacționează când spun aceste lucruri? O reacție foarte obișnuită pe care am auzit-o de vreo 20 de ori este: "Dar ideea a fost investigată. S-au făcut investigații serioase la început, atunci când Hardy a publicat articolul său." Nu-i cred. De 35 de ani caut orice dovadă a unui asemenea incident, și am ajuns la concluzia că asta e un mit urban. Nu s-a făcut niciodată vreo investigație.
I ask people sometimes, and they say, "I like the aquatic theory! Everybody likes the aquatic theory. Of course they don't believe it, but they like it." Well I say, "Why do you think it's rubbish?" They say "Well ... everybody I talk to says it's rubbish. And they can't all be wrong, can they?" The answer to that, loud and clear, is, "Yes! They can all be wrong." History is strewn with the cases when they've all got it wrong. (Applause) And if you've got a scientific problem like that, you can't solve it by holding a head count, and saying, "More of us say yes than say no."
Uneori întreb lumea și ei zic: "Îmi place teoria acvatică! Tuturor le place teoria acvatică. Sigur că nu cred în ea, dar le place." Bine, le zic: "De ce credeți că e o prostie?" Și ei zic: "Păi... toți cei cu care vorbesc spun că e o prostie. Și nu pot greși cu toții, nu-i așa?" Răspunsul la așa ceva, tare și răspicat, este: "Ba da! Pot să greșească toți." Istoria e plină de cazuri în care am greșit cu toții. (Aplauze) Și dacă avem o problemă științifică ca aceasta n-o putem soluționa printr-un sondaj de opinie, și afirmând: "Mai mulți din noi spun da decât nu."
(Laughter)
(Râsete)
Apart from that, some of the heads count more than others. Some of them have come over. There was Professor Tobias. He's come over. Daniel Dennett, he's come over. Sir David Attenborough, he's come over. Anybody else out there? Come on in. The water is lovely.
Afară de asta, unele voturi valorează mai mult ca altele. Unele dintre ele au schimbat tabăra. Profesorul Tobias. E de partea noastră. Daniel Dennett a trecut de partea noastră. Sir David Attenborough a trecut de partea noastră. Altcineva? Treceți încoace. Apa e minunată.
(Applause)
(Aplauze)
And now we've got to look to the future. Ultimately one of three things is going to happen. Either they will go on for the next 40 years, 50 years, 60 years. "Yeah well we don't talk about that. Let's talk about something interesting." That would be very sad. The second thing that could happen is that some young genius will arrive, and say, "I've found it. It was not the savanna, it was not the water, it was this!" No sign of that happening either. I don't think there is a third option.
Și acum trebuie să privim spre viitor. În cele din urmă, unul din următoarele trei lucruri se va întâmpla. Fie vor continua următorii 40, 50, 60 ani. "Păi bine, noi nu discutăm așa ceva. Să discutăm ceva interesant." Asta ar fi foarte trist. A doua posibilitate ar fi să apară un tânăr geniu, care să spună: "Am găsit. N-a fost savana, n-a fost apa, a fost, iată, asta!" Nu prea sunt semne că se întâmplă așa ceva. Și nu cred că există o a treia opțiune.
So the third thing that might happen is a very beautiful thing. If you look back at the early years of the last century, there was a stand-off, a lot of bickering and bad feeling between the believers in Mendel, and the believers in Darwin. It ended with a new synthesis: Darwin's ideas and Mendel's ideas blending together. And I think the same thing will happen here. You'll get a new synthesis. Hardy's ideas and Darwin's ideas will be blended together.
Așa că a treia posibilitate este un lucru foarte frumos. Dacă priviți înapoi la primii ani ai secolului trecut, a existat o opoziție, multă ciondăneală și dușmănie între suporterii lui Mendel și suporterii lui Darwin. Totul s-a sfârșit printr-o nouă sinteză. Ideile lui Darwin și ale lui Mendel s-au combinat. Și cred că ceva similar se va întâmpla și aici. Vom avea o nouă sinteză. Ideile lui Hardy și ideile lui Darwin vor fi aduse împreună.
And we can move forward from there, and really get somewhere. That would be a beautiful thing. It would be very nice for me if it happened soon. (Laughter) Because I'm older now than George Burns was when he said, "At my age, I don't even buy green bananas."
Și vom putea progresa de acolo și chiar vom ajunge undeva. Asta ar fi ceva minunat. Ar fi foarte frumos pentru mine dacă s-ar întâmpla curând. (Râsete) Fiindcă acum sunt mai bătrână decât era George Burns când a zis: "La vârsta mea, nici banane verzi nu mai cumpăr."
(Laughter)
(Râsete)
So if it's going to come and it's going to happen, what's holding it up? I can tell you that in three words. Academia says no. They decided in 1960, "That belongs with the UFOs and the yetis." And it's not easy to change their minds. The professional journals won't touch it with a barge pole. The textbooks don't mention it. The syllabus doesn't mention even the fact that we're naked, let alone look for a reason to it. "Horizon," which takes its cue from the academics, won't touch it with a barge pole. So we never hear the case put for it, except in jocular references to people on the lunatic fringe.
Așa că dacă asta va fi și se va întâmpla, ce o reține? Vă pot spune asta în trei cuvinte. Mediul academic zice nu. Au decis în 1960: "Asta ține de OZN-uri și Yeti." Și nu e ușor să-i faci să se răzgândească. Revistele de specialitate nu se ating de așa ceva nici cu prăjina. Manualele nu o menționează. Programele de învățământ nici nu menționează că suntem goi și cu atât mai puțin caută motivul pentru asta. "Horizon," care se ghidează după mediul academic, nu ar aborda subiectul nici morți. Așa că niciodată nu auzim vreo pledoarie în sprijinul ideii, cu excepția referințelor glumețe despre oameni țicniți.
I don't know quite where this diktat comes from. Somebody up there is issuing the commandment, "Thou shalt not believe in the aquatic theory. And if you hope to make progress in this profession, and you do believe it, you'd better keep it to yourself, because it will get in your way."
Nu știu exact de unde provine acest dictat. Cineva sus-pus dă porunca: "Să nu crezi în teoria acvatică." Și dacă râvnești să avansezi în această profesie și crezi în această teorie, mai bine n-o spune nimănui. Deoarece îți va sta în cale.
So I get the impression that some parts of the scientific establishment are morphing into a kind of priesthood. But you know, that makes me feel good, because Richard Dawkins has told us how to treat a priesthood. (Laughter) He says, "Firstly, you've got to refuse to give it all the excessive awe and reverence it's been trained to receive." Right. I'll go ahead with that. And secondly, he says, "You must never be afraid to rock the boat." I'll go along with that too. Thank you very much.
Așa că am impresia că unele părți ale comunității științifice se transformă într-un fel de preoțime. Dar știți, asta mă face să mă simt bine. Fiindcă Richard Dawkins ne-a spus cum să tratăm preoțimea. (Râsete) El zice: "În primul rând trebuie să refuzi să-i acorzi toată slava și venerația pe care s-a deprins s-o primească." Așa. Voi continua să fac asta. Și apoi, zice el, "Nu trebuie niciodată să te temi să clatini barca." Voi continua să fac și asta. Mulțumesc foarte mult.
(Applause)
(Aplauze)