Do you remember the story of Odysseus and the Sirens from high school or junior high school? There was this hero, Odysseus, who's heading back home after the Trojan War. And he's standing on the deck of his ship, he's talking to his first mate, and he's saying, "Tomorrow, we will sail past those rocks, and on those rocks sit some beautiful women called Sirens. And these women sing an enchanting song, a song so alluring that all sailors who hear it crash into the rocks and die." Now you would expect, given that, that they would choose an alternate route around the Sirens, but instead Odysseus says, "I want to hear that song. And so what I'm going to do is I'm going to pour wax in the ears of you and all the men -- stay with me -- so that you can't hear the song, and then I'm going to have you tie me to the mast so that I can listen and we can all sail by unaffected." So this is a captain putting the life of every single person on the ship at risk so that he can hear a song.
ალბათ გახსოვთ ოდისევსის და სირინოზების ისტორია სასკოლო წლებიდან. არსებობდა ასეთი გმირი , ოდისევსი. ის ტროას ომის შემდეგ სახლში ბრუნდება. დგას თავისი ხომალდის გემბანზე და თავის პირველ თანაშემწეს ელაპარაკება. და ეუბნება: „ხვალ იმ კლდეების მახლობლად გავცურავთ სადაც ის ლამაზი ქალები სხედან, სირინოზებს რომ ეძახიან. ისინი ისეთ მომაჯადოებელ სიმღერას მღერიან, ისეთი მომნუსხველია, რომ ყველა მეზღვაური, რომელიც მას მოისმენს, კლდეებს ეჯახება და იღუპება.“ თქვენ ფიქრობთ, რომ იცოდა რა ეს, ოდისევსი სხვა მარშრუტით წავიდოდა და გვერდს აუვლიდა სირინოზებს. მაგრამ აი, რას ამბობს ის: „მე მინდა მათი სიმღერა მოვისმინო. ამიტომ, აი, როგორ მოვიქცევით - ყურებში ცვილს ჩაგასხამთ ყველა თქვენგანს, ყველას ამ ხომალდზე - მოიცადეთ, მისმინეთ! იმისათვის, რომ თქვენ სიმღერა ვერ გაიგონოთ. მე კი ანძაზე მიმაბამთ, ასე მე მათ სიმღერასაც მოვისმენ და გვერდსაც უვნებლად ავუქცევთ.“ აი, ესაა კაპიტანი, რომელიც გემის ეკიპაჟის წევრების სიცოცხლეს საფრთხეში აგდებს იმისათვის, რომ სიმღერა მოისმინოს.
And I'd like to think if this was the case, they probably would have rehearsed it a few times. Odysseus would have said, "Okay, let's do a dry run. You tie me to the mast, and I'm going to beg and plead. And no matter what I say, you cannot untie me from the mast. All right, so tie me to the mast." And the first mate takes a rope and ties Odysseus to the mast in a nice knot. And Odysseus does his best job playacting and says, "Untie me. Untie me. I want to hear that song. Untie me." And the first mate wisely resists and doesn't untie Odysseus. And then Odysseus says, "I see that you can get it. All right, untie me now and we'll get some dinner." And the first mate hesitates. He's like, "Is this still the rehearsal, or should I untie him?" And the first mate thinks, "Well, I guess at some point the rehearsal has to end." So he unties Odysseus, and Odysseus flips out. He's like, "You idiot. You moron. If you do that tomorrow, I'll be dead, you'll be dead, every single one of the men will be dead. Now just don't untie me no matter what." He throws the first mate to the ground. This repeats itself through the night -- rehearsal, tying to the mast, conning his way out of it, beating the poor first mate up mercilessly. Hilarity ensues.
მე მგონია, რომ თუკი მართლა ასე მოიქცნენ ალბათ ამისთვის მოემზადებოდნენ კიდეც. ოდისევსი იტყოდა „კარგი, მოდი რეპეტიცია გავიაროთ. წარმოიდგინეთ, რომ მიმაბით ანძაზე. მე დაგიწყებთ მუდარას, რომ გამათავისუფლოთ. მაგრამ რაც არ უნდა გითხრათ, არ გამათავისუფლოთ. ახლა მოდით და მიმაბით!“ პირველი თანაშემწე იღებს თოკს და საფუძვლიანად აბამს ოდისევსს ანძაზე. ოდისევსიც როლში შედის და ამბობს „ამხსენით! ამხსენით! სიმღერის მოსმენა მინდა. ამხსენით!“ პირველი თანაშემწე ბრძნულად უძლებს მის ვედრებას და არ ათავისუფლებს მას. მერე ოდისევსი ეუბნება „კარგი, ვხედავ, რომ გაიგეთ. ახლა ამხსენით და ვისადილოთ“ მისი პირველი თანაშემწე ორჭოფობას იწყებს. „ეს ისევ რეპეტიციაა? თუ მართლა ავხსნა?“ პირველი თანაშემწე ფიქრობს „როდესღაც რეპეტიციაც ხომ უნდა დასრულდეს?“ ის ათავისუფლებს ოდისევსს. ოდისევსი გადარეულია. „შე სულელო! შე შტერო! ხვალ, რომ ასე მოიქცე, მე მოვკვდები, შენც მოკვდები და თითოეული ადამიანი ამ გემზე მოკვდება. არ გამათავისუფლო, რაც არ უნდა მოხდეს.“ თავის თანაშემწეს მიწაზე ანარცხებს. ასე გრძელდება მთელი ღამე- რეპეტიცია, ანძაზე მიბმა, თავის დახსნა, თანაშემწის უწყალოდ ცემა. მხიარულება გრძელდება.
Tying yourself to a mast is perhaps the oldest written example of what psychologists call a commitment device. A commitment device is a decision that you make with a cool head to bind yourself so that you don't do something regrettable when you have a hot head. Because there's two heads inside one person when you think about it. Scholars have long invoked this metaphor of two selves when it comes to questions of temptation. There is first, the present self. This is like Odysseus when he's hearing the song. He just wants to get to the front row. He just thinks about the here and now and the immediate gratification. But then there's this other self, the future self. This is Odysseus as an old man who wants nothing more than to retire in a sunny villa with his wife Penelope outside of Ithaca -- the other one.
საკუთარი თავის ანძაზე მიბმა ალბათ ყველაზე ძველი წერილობითი მაგალითია იმისა, რასაც ფსიქოლოგები ვალდებულების მექანიზმს ეძახიან. ვალდებულების მექანიზმი არის გადაწყვეტილება, რომელსაც იღებ ცივი გონებით, რომ მომავალში, უნებისყოფობით არ გააკეთო რაღაცა, რასაც შემდგომ ინანებ. ჩვენ ხომ ორი თავი გვაქვს თითქოს - რომ დავფიქრდეთ. მეცნიერები დიდი ხანია ამ „ორი მეს“ მეტაფორას იყენებენ როცა ცდუნების თემას განიხილავენ. ჯერ არსებობს ჩვენი ამჟამინდელი, დღევანდელი „მე“. ეს ის ოდისევსია, რომელსაც სიმღერა ესმის. მას უნდა რომ წინა რიგებში მოხვდეს. მას მხოლოდ „ახლა და ამჟამად“ ადარდებს და ის სიამოვნება, რომელსაც უმალ მიიღებს. მაგრამ ამავე დროს არის მეორე „მე“, მომავალი „მე“. ეს ის ოდისევსია, რომელიც მოხუცია და სხვა არაფერი უნდა თუ არა მზიან სახლში მშვიდი ცხოვრება თავის ცოლ პენელოპესთან ერთად ითაკასთან ახლოს. ეს მეორეა.
So why do we need commitment devices? Well resisting temptation is hard, as the 19th century English economist Nassau William Senior said, "To abstain from the enjoyment which is in our power, or to seek distant rather than immediate results, are among the most painful exertions of the human will." If you set goals for yourself and you're like a lot of other people, you probably realize it's not that your goals are physically impossible that's keeping you from achieving them, it's that you lack the self-discipline to stick to them. It's physically possible to lose weight. It's physically possible to exercise more. But resisting temptation is hard.
და მაინც, რაში გვჭირდება ვალდებულების მექანიზმები? ცდუნებაზე უარის თქმა რთულია, როგორც მე-19 საუკუნის ინგლისელი ეკონომისტი ნასო ვილიამ უფროსი ამბობდა „თავი შეიკავო სიამოვნებისგან, რომელიც ახლა შეგიძლია მიიღო, ან სწრაფ შედეგებს, გრძელვადიანი შედეგები არჩიო, ადამიანური ნებისყოფის ერთერთი ყველაზე რთული გამოცდაა.“ თუ თქვენ მიზნებს ისახავთ და სხვა ადამიანებივით ხართ, კარგად გესმით ალბათ, რომ მათ განა იმიტომ, ვერ აღწევთ, რომ ეს ფიზიკურად შეუძლებელია - არამედ იმიტომ, რომ ნებისყოფა გაკლიათ. ფიზიკურად შესაძლებელია დაიკლო წონა. ფიზიკურად შესაძლებელია მეტი ივარჯიშო. მაგრამ ცდუნებაზე უარის თქმა რთულია.
The other reason that it's difficult to resist temptation is because it's an unequal battle between the present self and the future self. I mean, let's face it, the present self is present. It's in control. It's in power right now. It has these strong, heroic arms that can lift doughnuts into your mouth. And the future self is not even around. It's off in the future. It's weak. It doesn't even have a lawyer present. There's nobody to stick up for the future self. And so the present self can trounce all over its dreams. So there's this battle between the two selves that's being fought, and we need commitment devices to level the playing field between the two.
ცდუნებაზე უარის თქმა კიდევ იმიტომ არის ძნელი, რომ ეს არათანაბარი ბრძოლაა დღევანდელ „მე“-სა და მომავალ „მე“-ს შორის. ვაღიაროთ, დღევანდელი “მე” - დღევანდელობაა. ის მართავს სიტუაციას. ახლა ისაა ძალაუფლებაში. მას აქვს ძლიერი, ჰეროიკული მკლავები რომლებიც ნამცხვარს თქვენ პირთან მიიტანენ. მომავალი “მე” ჯერ ახლოსაც კი არ არის. ის შორსაა მომავალში. ის სუსტია. ადვოკატიც კი არ ყავს. მომავალ “მე”-ს არავინ დაიცავს. ამგვარად დღევანდელი “მე” სულ გადათელავს მის ოცნებებს. ასეთი ბრძოლაა ამ ორ “მე”-ს შორის და ჩვენ გვჭირდება ვალდებულების მექანიზმები იმისათვის, რომ ისინი ამ ბრძოლაში თანაბარ პირობებში იყვნენ.
Now I'm a big fan of commitment devices actually. Tying yourself to the mast is the oldest one, but there are other ones such as locking a credit card away with a key or not bringing junk food into the house so you won't eat it or unplugging your Internet connection so you can use your computer. I was creating commitment devices of my own long before I knew what they were. So when I was a starving post-doc at Columbia University, I was deep in a publish-or-perish phase of my career. I had to write five pages a day towards papers or I would have to give up five dollars.
მე ვალდებულების მექანიზმების დიდი მომხრე ვარ. ანძაზე მიბმა ყველაზე ძველია, მაგრამ სხვებიც არსებობს მაგალითად საკრედიტო ბარათის ჩაკეტვა უჯრაში, სახლში არაჯანსაღი საკვების არ მოტანა, რომ არ ჭამო, ან ინტერნეტის კაბელის გამორთვა, რომ კომპიუტერით იმუშავო. ვალდებულების მექანიზმებს მე თვითონ დიდი ხნის წინ ვიგონებდი სანამ გავიგებდი, რომ რამე ასეთი არსებობდა. როცა კოლუმბიის უნივერსიტეტის პოსტ-დოქტორანტურის მშიერი სტუდენტი ვიყავი, ჩემი კარიერის „გამოაქვეყნე ან გაქრი“ ეტაპზე ვიყავი. ყოველ დღე ხუთი გვერდი უნდა დამეწერა ჩემი სტატიებისთვის ან ხუთი დოლარი უნდა დამეთმო.
And when you try to execute these commitment devices, you realize the devil is really in the details. Because it's not that easy to get rid of five dollars. I mean, you can't burn it; that's illegal. And I thought, well I could give it to a charity or give it to my wife or something like that. But then I thought, oh, I'm sending myself mixed messages. Because not writing is bad, but giving to charity is good. So then I would kind of justify not writing by giving a gift. And then I kind of flipped that around and thought, well I could give it to the neo-Nazis. But then I was like, that's more bad than writing is good, and so that wouldn't work. So ultimately, I just decided I would leave it in an envelope on the subway. Sometimes a good person would find it, sometimes a bad person would find it. On average, it was just a completely pointless exchange of money that I would regret. (Laughter) Such it is with commitment devices.
და როცა ვცდილობთ ეს ვალდებულების მექანიზმები ავამოქმედოთ, მაშინ ვხვდებით, რომ ეშმაკი მართლაც რომ დეტალებშია. იმიტომ, რომ არც ისე მარტივია ხუთი დოლარი მოიშორო. ვერ დაწვავ, ცხადია - ეს უკანონოა. ამიტომ ვიფიქრე ქველმოქმედებაზე გავცემთქი, ან ცოლს მივცემ ან რამე მსგავსი. მერე მივხვდი, რომ ეს ორაზროვნება დამაბნევდა. არდაწერა - ცუდია, მაგრამ ქველმოქმედება - კარგია. ასე ხომ ყოველთვის ადვილად გავიმართლებდი თავს. არ ვწერ მაგრამ სამაგიეროდ საჩუქარს გავცემ. მერე ეს აზრი განვავითარე, შემეძლო ნეონაცისტებისთვის მიმეცა ეს ფული. მერე მიხვდვი, რომ ეს საქციელი უფრო ცუდია, ვიდრე წერა არის კარგი, ამიტომ არ გამოდგებოდა. საბოლოოდ, გადავწყვიტე, რომ კონვერტში ჩავდებდი და მეტროში დავტოვებდი. მას ხან კარგი ადამიანი იპოვიდა, ხან ცუდი ადამიანი იპოვიდა. საშუალოდ კი ეს სრულიად უაზრო ქმედება გამოვიდოდა, რაც ჩემში სინანულს აღძრავდა. (სიცილი) ასეა ვალდებულების მექანიზმების საქმე.
But despite my like for them, there's two nagging concerns that I've always had about commitment devices, and you might feel this if you use them yourself. So the first is, when you've got one of these devices going, such as this contract to write everyday or pay, it's just a constant reminder that you have no self-control. You're just telling yourself, "Without you, commitment device, I am nothing, I have no self-discipline." And then when you're ever in a situation where you don't have a commitment device in place -- like, "Oh my God, that person's offering me a doughnut, and I have no defense mechanism," -- you just eat it. So I don't like the way that they take the power away from you. I think self-discipline is something, it's like a muscle. The more you exercise it, the stronger it gets.
მიუხედავად იმისა, რომ მე ისინი მომწონს, ორი რამ სულ მაფიქრებდა ხოლმე. ამ ვალდებულების მექანიზმებთან დაკავშირებით. ამას იგრძნობთ, როგორც კი ეცდებით, რომ ისინი გამოიყენოთ. პირველი ის არის, რომ როცა ამ მექანიზმს ჩართავ, მაგალითად როგორიცაა ჩემი კონტრაქტი - წერა ან ფული, ის მუდმივად შეგახსენებს, რომ ნებისყოფა საერთოდ არ გაქვს. შენ თავს ეუბნები „შენ გარეშე, ვალდებულების მექანიზმო, მე არარაობა ვარ. ნებისყოფა არ გამაჩნია.“ და როცა აღმოჩნდები სიტუაციაში, რომლისთვისაც ვალდებულების მექანიზმი არ გაქვს - ფიქრობ „ვაი! ეს ადამიანი ნამცხვარს მთავაზობს, მე კი დაცვის მექანიზმი არ მაქვს“ – და უბრალოდ ჭამ. ამიტომ არ მომწონს ის, რომ ეს მექანიზმები ჩვენ ძალას გვართმევს. მე ვფიქრობ ნებისყოფა კუნთივითაა. რაც მეტად ავარჯიშებ, მით უფრო ძლიერი ხდება.
The other problem with commitment devices is that you can always weasel your way out of them. You say, "Well, of course I can't write today, because I'm giving a TEDTalk and I have five media interviews, and then I'm going to a cocktail party and then I'll be drunk after that. And so there's no way that this is going to work." So in effect, you are like Odysseus and the first mate in one person. You're putting yourself, you're binding yourself, and you're weaseling your way out of it, and then you're beating yourself up afterwards.
მეორე პრობლემა, რომელიც ვალდებულების მექანიზმებს აქვს, არის ის, რომ ყოველთვის შეგიძლია თავი დაიძვრინო. შენ თავს ეუბნები „ცხადია, რომ დღეს ვერ დავწერ, იმიტომ, რომ ტედ-ზე გამოვდივარ და კიდევ ხუთი ინტერვიუ მაქვს, მერე წვეულებაზე მივდივარ, რომელზეც დავთვრები. ასე, რომ არანაირად არ გამოვა.“ ანუ რეალურად შენში არის ორივე, ოდისევსიც და მისი თანაშემწეც. შენ თავს იბამ და მერე ისევ თავს ითავისუფლებ, და მერე კიდევ თვითგვემაში ხარ.
So I've been working for about a decade now on finding other ways to change people's relationship to the future self without using commitment devices. In particular, I'm interested in the relationship to the future financial self. And this is a timely issue. I'm talking about the topic of saving. Now saving is a classic two selves problem. The present self does not want to save at all. It wants to consume. Whereas the future self wants the present self to save. So this is a timely problem. We look at the savings rate and it has been declining since the 1950s. At the same time, the Retirement Risk Index, the chance of not being able to meet your needs in retirement, has been increasing. And we're at a situation now where for every three baby boomers, the McKinsey Global Institute predicts that two will not be able to meet their pre-retirement needs while they're in retirement.
უკვე დაახლოებით ათი წელია იმაზე ვმუშაობ, რომ აღმოვაჩინო სხვა გზები, როგორ შეიძლება შეიცვალოს ადამიანის ეს დამოკიდებულება საკუთარი “მე”-სადმი მომავალში ვალდებულების მექანიზმების გამოყენების გარეშე. კერძოდ, მე მაინტერესებს მომავალ ფინანსურ “მე”-სთან კავშირი. ეს კი ძალიან დროული თემაა. მე დაზოგვაზე ვლაპარაკობ. დაზოგვა კლასიკურად "ორი მე”-ს პრობლემაა. დღევანდელ “მე”-ს სულაც არ უნდა დაზოგვა. მას უნდა მოიხმაროს. მაშინ, როცა მომავალ “მე”-ს უნდა, რომ დღევანდელმა “მე”-მ დაზოგოს. ასე რომ ეს საკითხი აქტუალურია. ჩვენ რომ შევხედოთ დაზოგვის კოეფიციენტებს, აღმოვაჩენთ რომ ისინი 1950 წლის მერე სულ მცირდება. ამავე დროს, საპენსიო რისკის ინდექსი, ანუ ალბათობა, იმისა, რომ პენსიაზე საკუთარ საჭიროებებს ფინანსურად ვერ დააკმაყოფილებ, მხოლოდ იზრდება. ანუ ჩვენ ვართ სიტუაციაში, რომელშიც 40 და 50-იან წლებში დაბადებული ყოველი სამი ადამიანიდან - ორი, მაკკინზი გლობალ ინსტიტუტის გათვლებით, ვეღარ შეიქმნის იმ მატერიალურ პირობებს, რაც პენსიამდე ქონდა.
So what can we do about this? There's a philosopher, Derek Parfit, who said some words that were inspiring to my coauthors and I. He said that, "We might neglect our future selves because of some failure of belief or imagination." That is to say, we somehow might not believe that we're going to get old, or we might not be able to imagine that we're going to get old some day. On the one hand, it sounds ridiculous. Of course, we know that we're going to get old. But aren't there things that we believe and don't believe at the same time?
რა შეგვიძლია, რომ გავაკეთოთ? აი, რა თქვა ფილოსოფოსმა დერეკ პარფიტმა, რამაც ძალიან შთაგვაგონა მე და ჩემი თანაავტორები. მან თქვა „ჩვენ შესაძლოა უგულვებელვყობთ ჩვენ მომავალ „მე“-ს, იმიტომ, რომ ან არ გვჯერა ან წარმოსახვა გვაკლია.“ ეს იმას ნიშნავს, რომ ჩვენ თითქოს არ გვჯერა, რომ მოვხუცდებით, ან არ შეგვიძლია წარმოვიდგინოთ, რომ ოდესღაც მოვხუცდებით. ერთის მხრივ, ეს სასაცილოდ ჟღერს. ცხადია, რომ ვიცით, რომ დავბერდებით. მაგრამ განა არ არსებობს რაღაცეები, რაც გვჯერა და თან არ გვჯერა?
So my coauthors and I have used computers, the greatest tool of our time, to assist people's imagination and help them imagine what it might be like to go into the future. And I'll show you some of these tools right here. The first is called the distribution builder. It shows people what the future might be like by showing them a hundred equally probable outcomes that might be obtained in the future. Each outcome is shown by one of these markers, and each sits on a row that represents a level of wealth and retirement. Being up at the top means that you're enjoying a high income in retirement. Being down at the bottom means that you're struggling to make ends meet. When you make an investment, what you're really saying is, "I accept that any one of these 100 things could happen to me and determine my wealth."
მე და ჩემმა თანაავტორებმა ჩვენი დროის ყველაზე მაგარი ინსტრუმენტი, კომპიუტერი გამოვიყენეთ, რომ ადამიანების წარმოსახვას დავხმარებოდით, რომ მომავალი დაენახათ და ამ მომავალში საკუთარი თავი წარმოედგინათ. რამდენიმე ასეთ ხერხს ახლა გაჩვენებთ. პირველს ქვია განაწილების ინსტრუმენტი. ის ადამიანებს მომავალს აჩვენებს, აჩვენებს რა 100 თანაბრად შესაძლებელ შედეგს, რომელიც შეიძლება, რომ მომავალში დადგეს. ყოველი მათგანი აი, ასეთი ნიშნით აღინიშნება და ყოველი ეს ნიშანი მოთავსებულია რიგში, რომელიც პენსიისა და სიმდიდრის დონეზე მიუთითებს. თუ ეს ნიშანი ზემოთ არის, ეს ნიშნავს, რომ შენ პენსიაზე მაღალი შემოსავალი გაქვს. თუ ნიშანი ქვემოთაა, ეს ნიშნავს, რომ საკმაოდ გიჭირს. როცა ინვესტიციას აკეთებ, შენ ფაქტიურად ასეთ რამეს ამბობ „მე მესმის, რომ ამ 100 მოვლენიდან ნებისმიერი შეიძლება შემემთხვეს და ამან განსაზღვროს ჩემი სიმდიდრეც.“
Now you can try to move your outcomes around. You can try to manipulate your fate, like this person is doing, but it costs you something to do it. It means that you have to save more today. Once you find an investment that you're happy with, what people do is they click "done" and the markers begin to disappear, slowly, one by one. It simulates what it is like to invest in something and to watch that investment pan out. At the end, there will only be one marker left standing and it will determine our wealth in retirement.
ასე შეგიძლია ამ შედეგებით ითამაშო. შეგიძლია საკუთარი ბედი განაგო, აი როგორც ეს ადამიანი აკეთებს. მაგრამ ეს უფასოდ არ ხდება. ეს ნიშნავს, რომ დღეს უფრო მეტი უნდა დაზოგო. როცა აღმოაჩენ ინვესტიციას, რომელიც გიზიდავს, იღებ საბოლოო გადაწყვეტილებას და ასრულებ - ნიშნები ქრება, ასე, ნელნელა. ასე, ხდება სიმულაცია პროცესისა, როცა ინვესტიციას აკეთებ და მის შედეგებს იღებ. ბოლოს მხოლოდ ერთი ნიშანი დარჩება და ის განსაზღვრავს ჩვენს სიმდიდრეს საპენსიო ასაკში.
Yes, this person retired at 150 percent of their working income in retirement. They're making more money while retired than they were making while they were working. If you're like most people, just seeing that gave you a small sense of elation and joy -- just to think about making 50 percent more money in retirement than before. However, had you ended up on the very bottom, it might have given you a slight sense of dread and/or nausea thinking about struggling to get by in retirement. By using this tool over and over and simulating outcome after outcome, people can understand that the investments and savings that they undertake today determine their well-being in the future.
დიახ, ეს პიროვნება პენსიაზე რომ გავა მისი ამჟამინდელი შემოსავლის 150% ექნება. მას უფრო მეტი ფული ექნება პენსიაზე ვიდრე ახლა აქვს, როცა მუშაობს. თქვენც თუ სხვა ბევრი ადამიანივით ხართ, ამის დანახვამ სიხარულის განცდა მოგგვარათ - ის, რომ 50%-ით უფრო მეტი ფული გექნებათ პენსიაზე. თუმცა, სულ ძირში რომ აღმოჩენილიყავით, ეს ცოტა შეგაშინებდათ ან გულს შეგიწუხებდათ იმის წარმოდგენა, რომ პენსიაზე კაპიკების ამარა უნდა იარსებოთ. სიმულაციის ამ ინსტრუმენტის გამოყენებით, ცდიან რა სხვადასხვა შედეგებს, ადამიანებს შეუძლიათ გაიაზრონ, რომ მათი დანაზოგები და ინვესტიციები დღეს განაპირობებენ მათ კეთილდღეობას ხვალ.
Now people are motivated through emotions, but different people find different things motivating. This is a simulation that uses graphics, but other people find motivating what money can buy, not just numbers. So here I made a distribution builder where instead of showing numerical outcomes, I show people what those outcomes will get you, in particular apartments that you can afford if you're retiring on 3,000, 2,500, 2,000 dollars per month and so on. As you move down the ladder of apartments, you see that they get worse and worse. Some of them look like places I lived in as a graduate student. And as you get to the very bottom, you're faced with the unfortunate reality that if you don't save anything for retirement, you won't be able to afford any housing at all. Those are actual pictures of actual apartments renting for that amount as advertised on the Internet.
ადამიანების მოტივაციას ემოციები აღძრავს, მაგრამ სხვადასხვა ადამიანს სხვდასხვა რამ უქმნის მოტივაციას. ეს სიმულაციური მოდელი გრაფიკულ გამოსახულებებს იყენებს. ზოგ ადამიანს ის უფრო აინტერესებს ნახოს თუ რის ყიდვას შეძლებს, არა მხოლოდ რიცხვები. ამიტომ გავაკეთე განაწილების ინსტრუმენტი რომელიც ფულის რაოდენობას კი არ აჩვენებს, არამედ იმას თუ რა შეიძლება ამ ფულით იყიდო - კერძოდ როგორ ბინაში შეძლებ იცხოვრო თუკი პენსიაზე შენი შემოსავალი თვეში არის 3000, 2500, 2000 და ა.შ. დოლარი. რაც უფრო ქვემოთ ჩამოდიხარ შემოსავლის კიბეზე, მით უფრო უარესი ბინები გერგება. ზოგი მათგანი ჩემი სტუდენტობის საცხოვრებელს მაგონებს. სულ ქვემოთ რომ ჩამოხვალ, იმ უბადრუკ რეალობას აწყდები, რომელსაც მიიღებ თუკი ფულს საერთოდაც არ დაზოგავ საპენსიოდ და სახლი სულაც არ გექნება. ეს რეალური ფოტოებია ბინების, რომლებიც ამ ფასებად ქირავდება ინტერნეტის საშუალებით.
The last thing I'll show you, the last behavioral time machine, is something that I created with Hal Hershfield, who was introduced to me by my coauthor on a previous project, Bill Sharpe. And what it is is an exploration into virtual reality. So what we do is we take pictures of people -- in this case, college-age people -- and we use software to age them and show these people what they'll look like when they're 60, 70, 80 years old. And we try to test whether actually assisting your imagination by looking at the face of your future self can change you investment behavior.
ახლა კი ბოლო რამეს გაჩვენებთ. ბოლო ქცევის სიმულატორი, რომელიც ჰალ ჰერშფილდთან ერთად შევქმენი, რომელიც წინა პროექტზე ჩემმა თანაავტორმა, ბილ შარფმა გამაცნო. ეს არის ვირტუალურ რეალობაში შესვლა. აი, რას ვაკეთებთ. ადამიანებს ვუღებთ სურათებს, ამ შემთხვევაში კოლეჯის სტუდენტებს - და კომპიუტერის საშუალებით ვაბერებთ რომ დავანახოთ ამ ხალხს, თუ როგორები იქნებიან 60, 70 ან 80 წლის ასაკში. ჩვენ ვცდილობთ დავადგინოთ, ცვლის თუ არა ადამიანების დაზოგვისა და ინვესტირების ქცევას ასაკში საკუთარი თავის ხილვა.
So this is one of our experiments. Here we see the face of the young subject on the left. He's given a control that allows him to adjust his savings rate. As he moves his savings rate down, it means that he's saving zero when it's all the way here at the left. You can see his current annual income -- this is the percentage of his paycheck that he can take home today -- is quite high, 91 percent, but his retirement income is quite low. He's going to retire on 44 percent of what he earned while he was working. If he saves the maximum legal amount, his retirement income goes up, but he's unhappy because now he has less money on the left-hand side to spend today. Other conditions show people the future self. And from the future self's point of view, everything is in reverse. If you save very little, the future self is unhappy living on 44 percent of the income. Whereas if the present self saves a lot, the future self is delighted, where the income is close up near 100 percent.
აი, ერთერთი ჩვენი ექსპერიმენტი. ჩვენ ვხედავთ ახალგაზრდა პირის ფოტოს მარცხნივ. ის აკონტროლებს იმას თუ რამდენს დაზოგავს. რაც უფრო მარცხნივ მოძრაობს, მით ნაკლებს ზოგავს და უკიდურეს მარცხენა წერტილში - ნულს. თქვენ ხედავთ მის დღევანდელ შემოსავალს - ეს მისი ხელფასის ის ნაწილია, რომელსაც ის დღეს იყენებს - საკმაოდ მაღალია - 91%, ამ დროს მისი საპენსიო შემოსავალი ძალიან დაბალია. პენსიაზე მას მისი დღევანდელი შემოსავლის 44% ექნება მხოლოდ. თუკი ის ნებადართულ მაქსიმუმს დაზოგავს დღეს, მისი საპენსიო შემოსავლებიც გაიზრდება, მაგრამ ეს არ მოსწონს, იმიტომ, რომ დღეს სახარჯად ნაკლები ფული რჩება - მარცხენა მხარეს. მეორე შემთხვევაში ადამიანები თავის მომავალ “მე”-ს ხედავენ. მომავალი “მე”-ს გადმოსახედიდან, ყველაფერი პირიქითაა. თუ ძალიან ცოტას დაზოგავ, მომავალი “მე” უკმაყოფლოა და არ მოსწონს 44%-ზე ცხოვრება. მაშინ როცა, თუკი დღევანდელი “მე” ბევრს ზოგავს, მომავალი “მე” აღფრთოვანებულია, როცა მისი შემოსავალი დღევანდელი შემოსავლის 100%-ს უახლოვდება.
To bring this to a wider audience, I've been working with Hal and Allianz to create something we call the behavioral time machine, in which you not only get to see yourself in the future, but you get to see anticipated emotional reactions to different levels of retirement wealth. So for instance, here is somebody using the tool. And just watch the facial expressions as they move the slider. The younger face gets happier and happier, saving nothing. The older face is miserable. And slowly, slowly we're bringing it up to a moderate savings rate. And then it's a high savings rate. The younger face is getting unhappy. The older face is quite pleased with the decision. We're going to see if this has an effect on what people do. And what's nice about it is it's not something that biasing people actually, because as one face smiles, the other face frowns. It's not telling you which way to put the slider, it's just reminding you that you are connected to and legally tied to this future self.
ფართო აუდიტორიისთვის რომ მეჩვენებინა, ჰალთან და ელიანზთან ერთად ვიმუშავე და შევქმენით ე.წ. ქცევითი დროის მანქანა, რომელშიც შენ არა მხოლოდ ხედავ საკუთარ თავს მომავალში, არამედ ასევე ხედავ მის მოსალოდნელ ემოციურ რეაქციებს საპენსიო ასაკისთვის გამოზოგილი ფულის სხვდასხვა რაოდენობაზე. აი, მაგალითად, ვიღაცა იყენებს ამ ინსტრუმენტს. დააკვრიდით, როგორ იცვლება სახის გამომეტყველება ნიშნულის მოძრაობასთან ერთად. რაც ნაკლებს ზოგავს, მით უფრო კმაყოფილია ახალგაზრდა სახე. ასაკოვანი სახე კი საწყალია. აი ნელნელა ვზრდით დანაზოგებს საშუალო დონემდე და ავდივართ დიდ დანაზოგებზე. ახალგაზრდა სახე უკმაყოფილო ხდება, ასაკოვანს კი მოსწონს ეს გადაწყვეტილება. გვაინტერესებს, ახდენს თუ არა ეს გავლენას ადამიანების ქცევაზე. კარგი ისაა, რომ ეს პროგრამა მიკერძოების საშუალებას არ იძლევა, იმიტომ, რომ როცა ერთი სახე კმაყოფილია, მეორე იჭმუხნება. ის არ გკარნახობს, რა მიმართულებით ამოძრავო ნიშნული. ის უბრალოდ შეგახსენებს, რომ შენ დაკავშირებული და სამართლებრივადაც მიბმული ხარ საკუთარ მომავალ “მე”-სთან.
Your decisions today are going to determine its well-being. And that's something that's easy to forget. This use of virtual reality is not just good for making people look older. There are programs you can get to see how people might look if they smoke, if they get too much exposure to the sun, if they gain weight and so on. And what's good is, unlike in the experiments that Hal and myself ran with Russ Smith, you don't have to program these by yourself in order to see the virtual reality. There are applications you can get on smartphones for just a few dollars that do the same thing. This is actually a picture of Hal, my coauthor. You might recognize him from the previous demos. And just for kicks we ran his picture through the balding, aging and weight gain software to see how he would look. Hal is here, so I think we owe it to him as well as yourself to disabuse you of that last image. And I'll close it there.
შენი გადაწყვეტილება დღეს განსაზღვრავს მის კეთილდღეობას. ეს საკმაოდ ადვილად გვავიწყდება ხოლმე. ვირტუალური რეალობის გამოყენება მარტო იმისთვის კი არ გამოდგება, რომ ადამიანები „დავაბეროთ“. შეგვიძლია ვნახოთ, როგორ იცვლება სახე ხანგრძლივი მოწევის, მზეზე ჭარბად ყოფნის, წონის მომატების და სხვა რაღაცეების შედეგად. ეს კარგი იმიტომ არის, რომ ჰალისა და ჩემი ექსპერიმენტებისგან განსხვავებით, რომლებსაც რას სმითთან ერთად ვატარებდით, შენ თავად არ გჭირდება პროგრამირება, ვირტუალური რეალობა, რომ ნახო. სმარტფონების აპლიკაციები ზუსტად იგივეს აკეთებენ... სულ რამდენიმე დოლარად იყიდი. ეს ჰალის ფოტოა, ჩემი თანაავტორის. წინა სურათებიდან იცნობდით. აი ასე, ვიხალისეთ, ხან გავამელოტეთ, ხან დავაბერეთ და ხან გავასუქეთ, რომ გვენახა, რა მოხდებოდა. ჰალი აქ არის და მგონი დროა მოვრჩეთ მისი სურათის ბოროტად გამოყენებას. მე კი ამაზე დავასრულებ.
On behalf of Hal and myself, I wish all the best to your present and future selves. Thank you.
ჰალისა და ჩემი სახელით, ყველაფერს საუკეთესოს გისურვებთ თქვენ და თქვენ მომავალ “მე”-ებს. მადლობა.
(Applause)
(აპლოდისმენტები)