Pamatujete si příběh o Odysseovi a Sirénách tenkrát ještě ze střední? Je to o Odysseovi, hrdinovi, který pluje domů z Trojské války. Stojí na palubě, hovoří s prvním důstojníkem a povídá mu: "Zítra poplujeme okolo tamtěch skal, na těch skalách sedí nádherné ženy, Sirény. Zpívají čarovnou píseň, píseň tak svůdnou, že každý námořník, který ji uslyší, najede na skály a umře." Takže byste předpokládali, že zvolí jinou trasu, aby se Sirénám vyhnuli, ale místo toho Odysseus pronese: "Chci tu píseň slyšet. Takže udělám následující, zaliju vám uši voskem, vám a všem mužům -- poslouchej dobře -- takže vy tu píseň neuslyšíte, a přivážete mě ke stěžni, abych ji mohl slyšet a zároveň bezpečně proplujeme." Takže tenhle kapitán dává v sázku všechny své muže, aby si poslechl nějakou píseň.
Do you remember the story of Odysseus and the Sirens from high school or junior high school? There was this hero, Odysseus, who's heading back home after the Trojan War. And he's standing on the deck of his ship, he's talking to his first mate, and he's saying, "Tomorrow, we will sail past those rocks, and on those rocks sit some beautiful women called Sirens. And these women sing an enchanting song, a song so alluring that all sailors who hear it crash into the rocks and die." Now you would expect, given that, that they would choose an alternate route around the Sirens, but instead Odysseus says, "I want to hear that song. And so what I'm going to do is I'm going to pour wax in the ears of you and all the men -- stay with me -- so that you can't hear the song, and then I'm going to have you tie me to the mast so that I can listen and we can all sail by unaffected." So this is a captain putting the life of every single person on the ship at risk so that he can hear a song.
A celkem bych čekal, že si tohle párkrát vyzkoušeli. Že Odysseus řekl: "Dobrá, zkusíme to nanečisto. Přivažte mě ke stěžni a já budu prosit a žadonit. Ale v žádném případě mě nesmíte rozvázat. Přivažte mě tedy." První důstojník vezme lano a pevně přiváže Odyssea ke stěžni. A Odysseus se snaží ze všech sil, volá: "Odvažte mě! Odvažte mě! chci to slyšet, odvažte mě!" A důstojník moudře odolává a Odyssea nepouští. Pak Odysseus řekne: "Vidím, že to chápete. Odvažte mě a navečeříme se." První důstojník váhá. Jakože: "Je to ještě zkouška, nebo ho už mám rozvázat?" Nakonec se rozmyslí: "Tak hádám, že zkouška někdy musí skončit." Rozváže Odyssea a Odysseus se naštve. "Ty idiote! Ty pitomče! Jestli tohle uděláš zítra, tak umřu já, umřeš ty a všichni muži na palubě. Takže mě nerozvazuj ať se děje co se děje." A srazí důstojníka k zemi. Tohle jde dokola celou noc -- opakování, uvázání ke stěžni, přesvědčování, aby ho pustili, aby důstojníka znovu bez milosti srazil. A zase hezky znovu.
And I'd like to think if this was the case, they probably would have rehearsed it a few times. Odysseus would have said, "Okay, let's do a dry run. You tie me to the mast, and I'm going to beg and plead. And no matter what I say, you cannot untie me from the mast. All right, so tie me to the mast." And the first mate takes a rope and ties Odysseus to the mast in a nice knot. And Odysseus does his best job playacting and says, "Untie me. Untie me. I want to hear that song. Untie me." And the first mate wisely resists and doesn't untie Odysseus. And then Odysseus says, "I see that you can get it. All right, untie me now and we'll get some dinner." And the first mate hesitates. He's like, "Is this still the rehearsal, or should I untie him?" And the first mate thinks, "Well, I guess at some point the rehearsal has to end." So he unties Odysseus, and Odysseus flips out. He's like, "You idiot. You moron. If you do that tomorrow, I'll be dead, you'll be dead, every single one of the men will be dead. Now just don't untie me no matter what." He throws the first mate to the ground. This repeats itself through the night -- rehearsal, tying to the mast, conning his way out of it, beating the poor first mate up mercilessly. Hilarity ensues.
Přivázání ke stěžni je asi nejstarší dochovaný psaný příklad toho, čemu psychologové říkají donucovací prostředek. Donucovacím prostředkem je rozhodnutí, které uděláte s čistou hlavou, takže pak neuděláte něco, čeho byste litovali když přijde na věc. Každý má totiž dvě "já" když se nad tím zamyslíte. Vědci už dlouho hovoří o metafoře dvojího "já", když dojde na pokušení. Nejdříve naše "já" v přítomnosti. To je jako Odysseus, když slyší tu píseň. Má nutkání se dostat co nejblíž. Myslí jen na okamžité uspokojení tady a teď. Ale pak existuje ještě jedno "já", budoucí "já". To představuje Odyssea jako starého muže, který chce jen zestárnout ve svém slunném venkovském sídle se svojí ženou, Penelope, někde mimo Ithacu -- ne tu dnešní.
Tying yourself to a mast is perhaps the oldest written example of what psychologists call a commitment device. A commitment device is a decision that you make with a cool head to bind yourself so that you don't do something regrettable when you have a hot head. Because there's two heads inside one person when you think about it. Scholars have long invoked this metaphor of two selves when it comes to questions of temptation. There is first, the present self. This is like Odysseus when he's hearing the song. He just wants to get to the front row. He just thinks about the here and now and the immediate gratification. But then there's this other self, the future self. This is Odysseus as an old man who wants nothing more than to retire in a sunny villa with his wife Penelope outside of Ithaca -- the other one.
Takže proč vlastně potřebujeme donucovací prostředky? No protože odolat pokušení je těžké, jak řekl anglický ekonom z 19. století, Nassau William Senior: "Zdržet se možnosti dopřát si potěšení nebo usilovat o výsledky v budoucnu než o ty v přítomnosti je jedna z nejtěžších zkoušek lidské vůle." Pokud si zvolíte nějaké cíle a jste jako většina ostatních, pak si uvědomíte, že vaše cíle nejsou fyzické nemožné, ale že to co vás brzdí je ve skutečnosti nedostatek disciplíny k jejich splnění. Zhubnout je fyzicky možné, je fyzicky možné více cvičit. Ale odolat pokušení je těžké.
So why do we need commitment devices? Well resisting temptation is hard, as the 19th century English economist Nassau William Senior said, "To abstain from the enjoyment which is in our power, or to seek distant rather than immediate results, are among the most painful exertions of the human will." If you set goals for yourself and you're like a lot of other people, you probably realize it's not that your goals are physically impossible that's keeping you from achieving them, it's that you lack the self-discipline to stick to them. It's physically possible to lose weight. It's physically possible to exercise more. But resisting temptation is hard.
Dalším důvodem proč je těžké pokušení odolat, je nerovná bitva mezi vaším přítomným a budoucím "já". Protože, upřímně, přítomnost je přítomnost. Přítomné "já" vám vládne právě teď. Má ty silné, heroické ruce, které vám cpou koblihy do pusy. A budoucí "já" není poblíž. Je daleko, v budoucnosti. Je slabé. Ani nemá právníka v přítomnosti. Nikdo se za něj nepostaví. Takže naše přítomné "já" si dělá co se mu zachce. Existují tedy dvě "já", která se mezi sebou perou, a proto potřebujeme donucovací prostředky, abychom stanovili pravidla.
The other reason that it's difficult to resist temptation is because it's an unequal battle between the present self and the future self. I mean, let's face it, the present self is present. It's in control. It's in power right now. It has these strong, heroic arms that can lift doughnuts into your mouth. And the future self is not even around. It's off in the future. It's weak. It doesn't even have a lawyer present. There's nobody to stick up for the future self. And so the present self can trounce all over its dreams. So there's this battle between the two selves that's being fought, and we need commitment devices to level the playing field between the two.
Já jsem docela velký fanda donucovacích prostředků. Uvázání ke stěžni je nejstarším, ale existují i další jako zamknutí kreditky a zahození klíče, nebo třeba to, že si nekoupíte nezdravé jídlo, takže žádné nesníte, nebo se můžete odpojit od internetu, abyste nebyli na počítači. Já sám jsem si vytvářel donucovací prostředky ještě než jsem věděl co jsou. Takže když jsem byl hladovějícím postdoktorantem na Kolumbijské univerzitě, musel jsem publikovat, abych se pohnul v kariéře. Musel jsem napsat pět stránek denně do mé práce nebo jsem musel dát pryč pět dolarů.
Now I'm a big fan of commitment devices actually. Tying yourself to the mast is the oldest one, but there are other ones such as locking a credit card away with a key or not bringing junk food into the house so you won't eat it or unplugging your Internet connection so you can use your computer. I was creating commitment devices of my own long before I knew what they were. So when I was a starving post-doc at Columbia University, I was deep in a publish-or-perish phase of my career. I had to write five pages a day towards papers or I would have to give up five dollars.
Když už si ale vymyslíte nějaký ten donucovací prostředek, zjistíte, že je třeba dopilovat i maličkosti. Samozřejmě není snadné jen tak zahodit pět dolarů. Nemůžete je spálit, to je nelegální. Tak jsem si řekl, že je dám na charitu, nebo své ženě a tak podobně. No ale pak jsem si uvědomil, že to úplně fungovat nebude. Protože když nepíšu, tak je to sice špatně, ale přispívat na charitu je zase správné. A tím jsem si vlastně ospravedlnil nepsaní, protože jsem něco daroval. Tak jsem se zamyslel a řekl si, že ty peníze můžu dát neo-nacistům. Ale to by zase bylo mnohem víc špatné, než by bylo psát správné, takže by to taky nešlo. Nakonec jsem se rozhodl, že je nechám v obálce v metru. A někdy je najde dobrý člověk, jindy zase špatný. A tím pádem to bude naprosto zbytečná ztráta peněz, které budu litovat. (Smích) To je úděl donucovacích prostředky.
And when you try to execute these commitment devices, you realize the devil is really in the details. Because it's not that easy to get rid of five dollars. I mean, you can't burn it; that's illegal. And I thought, well I could give it to a charity or give it to my wife or something like that. But then I thought, oh, I'm sending myself mixed messages. Because not writing is bad, but giving to charity is good. So then I would kind of justify not writing by giving a gift. And then I kind of flipped that around and thought, well I could give it to the neo-Nazis. But then I was like, that's more bad than writing is good, and so that wouldn't work. So ultimately, I just decided I would leave it in an envelope on the subway. Sometimes a good person would find it, sometimes a bad person would find it. On average, it was just a completely pointless exchange of money that I would regret. (Laughter) Such it is with commitment devices.
A i když je mám rád, tak mají dvě vady, které mě vždy znepokojovaly a vás budou možná taky, pokud je zkusíte. Tou první je, že když máte nějaký ten donucovací prostředek, např. jako já psát každý den, nebo zaplatit, vám to neustále připomíná, že nemáte žádnou sebekontrolu. Říkáte si: "Bez donucovacího prostředku nejsem nic, nemám žádnou disciplínu." A když jste pak v situaci, kdy pro nějakou činnost nemáte donucovací prostředek -- jako: "Pane Bože, ten člověk mi nabízí koblihu a já vůči tomu nemám žádný obranný prostředek," -- tak ji prostě sníte. Co mi tedy vadí je, že vám seberou seberegulaci. Sebedisciplína je jako sval. Čím víc ji trénujete, tím víc se v ní zlepšujete.
But despite my like for them, there's two nagging concerns that I've always had about commitment devices, and you might feel this if you use them yourself. So the first is, when you've got one of these devices going, such as this contract to write everyday or pay, it's just a constant reminder that you have no self-control. You're just telling yourself, "Without you, commitment device, I am nothing, I have no self-discipline." And then when you're ever in a situation where you don't have a commitment device in place -- like, "Oh my God, that person's offering me a doughnut, and I have no defense mechanism," -- you just eat it. So I don't like the way that they take the power away from you. I think self-discipline is something, it's like a muscle. The more you exercise it, the stronger it gets.
Ten druhý problém s donucovacími prostředky je, že se z nich vždycky dokážete vymluvit. Řeknete si: "Tak dneska samozřejmě psát nemůžu, vystupuji v TED Talk, mám pět interview a pak jdu na koktejl párty a pak budu opilý. Takže dneska to prostě nejde zvládnout." V konečném důsledku jste vlastně jako Odysseus a první důstojník v jedné osobě. K něčemu se snažíte zavázat, pak se z toho vykrucujete a následně se za to nesnášíte.
The other problem with commitment devices is that you can always weasel your way out of them. You say, "Well, of course I can't write today, because I'm giving a TEDTalk and I have five media interviews, and then I'm going to a cocktail party and then I'll be drunk after that. And so there's no way that this is going to work." So in effect, you are like Odysseus and the first mate in one person. You're putting yourself, you're binding yourself, and you're weaseling your way out of it, and then you're beating yourself up afterwards.
Už asi deset let pracuji na dalších způsobech, které by změnili přístup lidí ke svému budoucímu "já" bez užití donucovacích prostředků. Obzvláště se zajímám o budoucí "já" z finančního hlediska. Což je aktuální problém. Mluvím o spoření. Spoření je totiž klasický problém mezi oběma "já". "Já" v přítomnosti nechce šetřit nic. Chce konzumovat. Kdežto budoucí "já" chce, aby to přítomné spořilo. To je skutečné aktuální problém. Když se podíváme na spořící úrokové míry tak od poloviny minulého století padají. A naopak index penzijního rizika, který udává šanci, že ve stáří nevyžijete ze starobního důchodu, postupně narůstá. Dneska jsme v situaci, kdy z každých tří lidí narozených v populační explozi, je to předpoklad McKinsey Global Institute, nebudou dva schopni vyžít z důchodu až zestárnou.
So I've been working for about a decade now on finding other ways to change people's relationship to the future self without using commitment devices. In particular, I'm interested in the relationship to the future financial self. And this is a timely issue. I'm talking about the topic of saving. Now saving is a classic two selves problem. The present self does not want to save at all. It wants to consume. Whereas the future self wants the present self to save. So this is a timely problem. We look at the savings rate and it has been declining since the 1950s. At the same time, the Retirement Risk Index, the chance of not being able to meet your needs in retirement, has been increasing. And we're at a situation now where for every three baby boomers, the McKinsey Global Institute predicts that two will not be able to meet their pre-retirement needs while they're in retirement.
Co proti tomu můžeme udělat? Jeden filosof, Derek Parfit, řekl pár slov, která mě a mé spoluautory inspirovala. Řekl: "Možná přehlížíme naše budoucí "já" protože nejsme schopni si ho uvědomit nebo představit." V překladu to znamená, že nějakým způsobem nevěříme tomu, že zestárneme, nebo si nedokážeme představit, že budeme jednou staří. Na jednu stranu to zní směšně. Samozřejmě, že víme, že zestárneme. Ale neexistují věci, kterým věříme a nevěříme zároveň?
So what can we do about this? There's a philosopher, Derek Parfit, who said some words that were inspiring to my coauthors and I. He said that, "We might neglect our future selves because of some failure of belief or imagination." That is to say, we somehow might not believe that we're going to get old, or we might not be able to imagine that we're going to get old some day. On the one hand, it sounds ridiculous. Of course, we know that we're going to get old. But aren't there things that we believe and don't believe at the same time?
Já a mí spoluautoři jsme za pomoci počítačů, nejlepších nástrojů dnešní doby, pomohli lidem si představit co je zhruba čeká v budoucnosti. Dnes vám ukážu některé z těchto nástrojů. Prvnímu se říká tvorba rozdělení. Ukazuje, jakou mohou mít lidi budoucnost představením stovky stejně možných výsledků, kterých můžou v budoucnu dosáhnout. Každý z výsledků je představen jedním obdélníčkem a každý je v určitém řádku, který představuje úroveň bohatství v důchodu. Tím pádem horní pozice znamenají, že budete mít v důchodu hodně peněz. Naopak ty dolní ukazují, že se budete potýkat s nedostatkem. Když investujete, tak vlastně říkáte, že akceptujete jednu z těchto sta věcí, které se vám mohou stát a určit vaše bohatství.
So my coauthors and I have used computers, the greatest tool of our time, to assist people's imagination and help them imagine what it might be like to go into the future. And I'll show you some of these tools right here. The first is called the distribution builder. It shows people what the future might be like by showing them a hundred equally probable outcomes that might be obtained in the future. Each outcome is shown by one of these markers, and each sits on a row that represents a level of wealth and retirement. Being up at the top means that you're enjoying a high income in retirement. Being down at the bottom means that you're struggling to make ends meet. When you make an investment, what you're really saying is, "I accept that any one of these 100 things could happen to me and determine my wealth."
Můžete přeskládávat vaše výsledky. Můžete manipulovat váš osud jako to dělá tenhle člověk, ale něco vás to bude stát. Tím něčím je nutnost dnes spořit. Jakmile najdete investici, se kterou jste spokojeni, kliknete na "hotovo" a obdélníčky začnou mizet jeden za druhým Program simuluje určitou investici a co se z ní dá vytěžit. Na konci zůstane poslední obdélník, který určí váš příjem ve stáří.
Now you can try to move your outcomes around. You can try to manipulate your fate, like this person is doing, but it costs you something to do it. It means that you have to save more today. Once you find an investment that you're happy with, what people do is they click "done" and the markers begin to disappear, slowly, one by one. It simulates what it is like to invest in something and to watch that investment pan out. At the end, there will only be one marker left standing and it will determine our wealth in retirement.
Tak, náš člověk ve stáří dosáhne 150 procent svého příjmu. V důchodu bude mít víc peněz než vydělává dnes když pracuje. Jestli jste jako většina lidí, pak si asi říkáte jak parádní by to bylo -- jen si představte, že v důchodu vyděláváte o 50 procent více peněz než dnes v práci. A naopak, když skončíte úplně dole, asi si začnete dělat trochu obavy a nebudete mít příjemný pocit při pomyšlení na stáří bez peněz. Používání tohoto nástroje stále dokola a simulace jednoho výsledku za druhým pomůže lidem pochopit, že investice a spoření, které začnou již dnes, ovlivní jejich blahobyt v budoucnosti.
Yes, this person retired at 150 percent of their working income in retirement. They're making more money while retired than they were making while they were working. If you're like most people, just seeing that gave you a small sense of elation and joy -- just to think about making 50 percent more money in retirement than before. However, had you ended up on the very bottom, it might have given you a slight sense of dread and/or nausea thinking about struggling to get by in retirement. By using this tool over and over and simulating outcome after outcome, people can understand that the investments and savings that they undertake today determine their well-being in the future.
Protože lidé jsou motivování emocemi ale zároveň každého motivuje něco jiného, mám tu jednu simulaci, která pracuje s názorným zobrazením, protože někteří jsou motivováni tím, co si za peníze mohou koupit, ne čísly jako takovými. Takže jsem vytvořil program rozdělení příjmu, který místo číselného vyjádření ukazuje vizuální výsledky toho, čeho dosáhnou, konkrétně bydlení, které si budou moci dovolit při 3.000, 2.500 2.000 dolarech za měsíc atd. Při menších příjmech si můžete všimnout jak se bydlení zhoršuje. Některé vypadají jako koleje z mých studentských let. Když se dostanete na úplné dno, zjistíte krutou pravdu, že bez žádných úspor na staří si nebudete moci dovolit žádné bydlení. Tohle jsou skutečné obrázky skutečných bytů, které si za danou částku můžete pořídit, nabízených na internetu.
Now people are motivated through emotions, but different people find different things motivating. This is a simulation that uses graphics, but other people find motivating what money can buy, not just numbers. So here I made a distribution builder where instead of showing numerical outcomes, I show people what those outcomes will get you, in particular apartments that you can afford if you're retiring on 3,000, 2,500, 2,000 dollars per month and so on. As you move down the ladder of apartments, you see that they get worse and worse. Some of them look like places I lived in as a graduate student. And as you get to the very bottom, you're faced with the unfortunate reality that if you don't save anything for retirement, you won't be able to afford any housing at all. Those are actual pictures of actual apartments renting for that amount as advertised on the Internet.
A poslední věc, kterou vám ukážu, poslední stroj času, který reaguje na změnu chování je něco, co jsem vytvořil s Halem Hershfieldem, kterého mi představil spoluautor předešlého projektu, Bill Sharpe. Je to takové nahlédnutí do virtuální reality. Vezmeme fotky lidí -- v tomto případě lidí ve věku vysokoškoláků -- použijeme software, který je udělá staršími a ukážeme jim, jak budou vypadat až jim bude 60, 70, 80 let. A zkoumáme, jestli se za pomoci jejich představivosti skrz obličeje budoucího "já" změní jejich chování v investování.
The last thing I'll show you, the last behavioral time machine, is something that I created with Hal Hershfield, who was introduced to me by my coauthor on a previous project, Bill Sharpe. And what it is is an exploration into virtual reality. So what we do is we take pictures of people -- in this case, college-age people -- and we use software to age them and show these people what they'll look like when they're 60, 70, 80 years old. And we try to test whether actually assisting your imagination by looking at the face of your future self can change you investment behavior.
Tady máme jeden z experimentů. Nalevo vidíme mladý subjekt. Může libovolně kontrolovat míru jeho spoření. Když s ní hýbe směrem dolů, znamená to, že nespoří vůbec nic, to je když má posuvník úplně nalevo. Můžeme vidět, že jeho roční příjem -- vyjádřený v procentech, jakou část výdělku si dnes nechá -- je celkem vysoký, 91 %, ale naopak jeho příjem v důchodu je dost nízký. V důchodu bude mít 44 procent svého příjmu v době, kdy pracoval. Když bude šetřit maximální zákonnou částku, jeho příjem v důchodu soupá, ale teď je nešťastný, protože má méně peněz na útratu v přítomnosti. Jinak toto rozložení působí na budoucí "já". Z jeho pohledu je vše opačně. Když spoříte jen málo, budoucí "já" je nešťastné, když má žít se 44% příjmem. Zatímco když spoří v přítomnosti hodně, je budoucí "já" nadšené, jeho příjem bude téměř 100 procent.
So this is one of our experiments. Here we see the face of the young subject on the left. He's given a control that allows him to adjust his savings rate. As he moves his savings rate down, it means that he's saving zero when it's all the way here at the left. You can see his current annual income -- this is the percentage of his paycheck that he can take home today -- is quite high, 91 percent, but his retirement income is quite low. He's going to retire on 44 percent of what he earned while he was working. If he saves the maximum legal amount, his retirement income goes up, but he's unhappy because now he has less money on the left-hand side to spend today. Other conditions show people the future self. And from the future self's point of view, everything is in reverse. If you save very little, the future self is unhappy living on 44 percent of the income. Whereas if the present self saves a lot, the future self is delighted, where the income is close up near 100 percent.
Abych vytvořil něco pro širší okruh lidí, tak jsem ve spolupráci s Halem a Allianz vytvořil něco, čemu říkáme stroj času reagující na chování, který vám ukáže nejen jak budete vypadat v budoucnosti, ale rovněž uvidíte i emoce závislé od míry příjmu. Tady je ukázka jak někdo používá náš stroj. Zaměřte na výrazy v obličejích, když se hýbe posuvník. Mladá tvář je čím dál tím šťastnější, když spoří méně a méně. Starší tvář vypadá zkroušeně. Pomaličku se přesouváme k rozumné míře spoření. K větší míře spoření, kde se mladá tvář začíná tvářit nešťastně, ale starší vypadá s výsledkem celkem spokojeně. Chceme poznat, jestli to bude mít účinky na chování lidí. A co je na tom krásné je, že to není nijak předpojaté, protože když se jedna tvář usmívá, ta druhá se mračí. Neříká vám to, kam máte posuvník umístit, jen vám připomíná, že jste spojeni a právně svázání ke svému budoucímu "já".
To bring this to a wider audience, I've been working with Hal and Allianz to create something we call the behavioral time machine, in which you not only get to see yourself in the future, but you get to see anticipated emotional reactions to different levels of retirement wealth. So for instance, here is somebody using the tool. And just watch the facial expressions as they move the slider. The younger face gets happier and happier, saving nothing. The older face is miserable. And slowly, slowly we're bringing it up to a moderate savings rate. And then it's a high savings rate. The younger face is getting unhappy. The older face is quite pleased with the decision. We're going to see if this has an effect on what people do. And what's nice about it is it's not something that biasing people actually, because as one face smiles, the other face frowns. It's not telling you which way to put the slider, it's just reminding you that you are connected to and legally tied to this future self.
Vaše dnešní rozhodnutí určí váš budoucí blahobyt. A na to se snadno zapomíná. Tenhle nástroj virtuální reality tu není jen od toho, aby dělal lidi starší. Existují programy, které vám ukáží jak budete vypadat když budete kouřit, příliš se vystavovat slunci, když přiberete a tak dále. Pozitivním na tom je, že na rozdíl od experimentů, které s Halem a s Russem Smithem děláme, vy už si je programovat nemusíte, abyste viděli virtuální realitu. Existují aplikace do smartphonů za pár dolarů, které umí to samé. Tohle je mimochodem fotka Hala, mého spoluautora. Možná si ho vybavíte z předchozích demonstrací. Jen tak ze srandy jsme jeho tvář nechali projít softwarem, který ukazuje plešatění, stárnutí, tloustnutí, abychom viděli jak by vypadal. Hal tu je mezi vámi, takže asi stáhneme ten poslední obrázek. A tím bych to uzavřel.
Your decisions today are going to determine its well-being. And that's something that's easy to forget. This use of virtual reality is not just good for making people look older. There are programs you can get to see how people might look if they smoke, if they get too much exposure to the sun, if they gain weight and so on. And what's good is, unlike in the experiments that Hal and myself ran with Russ Smith, you don't have to program these by yourself in order to see the virtual reality. There are applications you can get on smartphones for just a few dollars that do the same thing. This is actually a picture of Hal, my coauthor. You might recognize him from the previous demos. And just for kicks we ran his picture through the balding, aging and weight gain software to see how he would look. Hal is here, so I think we owe it to him as well as yourself to disabuse you of that last image. And I'll close it there.
Za Hala i za mě vám přeji to nejlepší, jak vašemu "já" v přítomnosti, tak budoucímu "já". Děkuji.
On behalf of Hal and myself, I wish all the best to your present and future selves. Thank you.
(Potlesk)
(Applause)