When we talk about corruption, there are typical types of individuals that spring to mind. There's the former Soviet megalomaniacs. Saparmurat Niyazov, he was one of them. Until his death in 2006, he was the all-powerful leader of Turkmenistan, a Central Asian country rich in natural gas. Now, he really loved to issue presidential decrees. And one renamed the months of the year including after himself and his mother. He spent millions of dollars creating a bizarre personality cult, and his crowning glory was the building of a 40-foot-high gold-plated statue of himself which stood proudly in the capital's central square and rotated to follow the sun. He was a slightly unusual guy. And then there's that cliché, the African dictator or minister or official. There's Teodorín Obiang. So his daddy is president for life of Equatorial Guinea, a West African nation that has exported billions of dollars of oil since the 1990s and yet has a truly appalling human rights record. The vast majority of its people are living in really miserable poverty despite an income per capita that's on a par with that of Portugal. So Obiang junior, well, he buys himself a $30 million mansion in Malibu, California. I've been up to its front gates. I can tell you it's a magnificent spread. He bought an €18 million art collection that used to belong to fashion designer Yves Saint Laurent, a stack of fabulous sports cars, some costing a million dollars apiece -- oh, and a Gulfstream jet, too. Now get this: Until recently, he was earning an official monthly salary of less than 7,000 dollars. And there's Dan Etete. Well, he was the former oil minister of Nigeria under President Abacha, and it just so happens he's a convicted money launderer too. We've spent a great deal of time investigating a $1 billion -- that's right, a $1 billion — oil deal that he was involved with, and what we found was pretty shocking, but more about that later. So it's easy to think that corruption happens somewhere over there, carried out by a bunch of greedy despots and individuals up to no good in countries that we, personally, may know very little about and feel really unconnected to and unaffected by what might be going on. But does it just happen over there? Well, at 22, I was very lucky. My first job out of university was investigating the illegal trade in African ivory. And that's how my relationship with corruption really began. In 1993, with two friends who were colleagues, Simon Taylor and Patrick Alley, we set up an organization called Global Witness. Our first campaign was investigating the role of illegal logging in funding the war in Cambodia. So a few years later, and it's now 1997, and I'm in Angola undercover investigating blood diamonds. Perhaps you saw the film, the Hollywood film "Blood Diamond," the one with Leonardo DiCaprio. Well, some of that sprang from our work. Luanda, it was full of land mine victims who were struggling to survive on the streets and war orphans living in sewers under the streets, and a tiny, very wealthy elite who gossiped about shopping trips to Brazil and Portugal. And it was a slightly crazy place. So I'm sitting in a hot and very stuffy hotel room feeling just totally overwhelmed. But it wasn't about blood diamonds. Because I'd been speaking to lots of people there who, well, they talked about a different problem: that of a massive web of corruption on a global scale and millions of oil dollars going missing. And for what was then a very small organization of just a few people, trying to even begin to think how we might tackle that was an enormous challenge. And in the years that I've been, and we've all been campaigning and investigating, I've repeatedly seen that what makes corruption on a global, massive scale possible, well it isn't just greed or the misuse of power or that nebulous phrase "weak governance." I mean, yes, it's all of those, but corruption, it's made possible by the actions of global facilitators. So let's go back to some of those people I talked about earlier. Now, they're all people we've investigated, and they're all people who couldn't do what they do alone. Take Obiang junior. Well, he didn't end up with high-end art and luxury houses without help. He did business with global banks. A bank in Paris held accounts of companies controlled by him, one of which was used to buy the art, and American banks, well, they funneled 73 million dollars into the States, some of which was used to buy that California mansion. And he didn't do all of this in his own name either. He used shell companies. He used one to buy the property, and another, which was in somebody else's name, to pay the huge bills it cost to run the place. And then there's Dan Etete. Well, when he was oil minister, he awarded an oil block now worth over a billion dollars to a company that, guess what, yeah, he was the hidden owner of. Now, it was then much later traded on with the kind assistance of the Nigerian government -- now I have to be careful what I say here — to subsidiaries of Shell and the Italian Eni, two of the biggest oil companies around. So the reality is, is that the engine of corruption, well, it exists far beyond the shores of countries like Equatorial Guinea or Nigeria or Turkmenistan. This engine, well, it's driven by our international banking system, by the problem of anonymous shell companies, and by the secrecy that we have afforded big oil, gas and mining operations, and, most of all, by the failure of our politicians to back up their rhetoric and do something really meaningful and systemic to tackle this stuff. Now let's take the banks first. Well, it's not going to come as any surprise for me to tell you that banks accept dirty money, but they prioritize their profits in other destructive ways too. For example, in Sarawak, Malaysia. Now this region, it has just five percent of its forests left intact. Five percent. So how did that happen? Well, because an elite and its facilitators have been making millions of dollars from supporting logging on an industrial scale for many years. So we sent an undercover investigator in to secretly film meetings with members of the ruling elite, and the resulting footage, well, it made some people very angry, and you can see that on YouTube, but it proved what we had long suspected, because it showed how the state's chief minister, despite his later denials, used his control over land and forest licenses to enrich himself and his family. And HSBC, well, we know that HSBC bankrolled the region's largest logging companies that were responsible for some of that destruction in Sarawak and elsewhere. The bank violated its own sustainability policies in the process, but it earned around 130 million dollars. Now shortly after our exposé, very shortly after our exposé earlier this year, the bank announced a policy review on this. And is this progress? Maybe, but we're going to be keeping a very close eye on that case. And then there's the problem of anonymous shell companies. Well, we've all heard about what they are, I think, and we all know they're used quite a bit by people and companies who are trying to avoid paying their proper dues to society, also known as taxes. But what doesn't usually come to light is how shell companies are used to steal huge sums of money, transformational sums of money, from poor countries. In virtually every case of corruption that we've investigated, shell companies have appeared, and sometimes it's been impossible to find out who is really involved in the deal. A recent study by the World Bank looked at 200 cases of corruption. It found that over 70 percent of those cases had used anonymous shell companies, totaling almost 56 billion dollars. Now many of these companies were in America or the United Kingdom, its overseas territories and Crown dependencies, and so it's not just an offshore problem, it's an on-shore one too. You see, shell companies, they're central to the secret deals which may benefit wealthy elites rather than ordinary citizens. One striking recent case that we've investigated is how the government in the Democratic Republic of Congo sold off a series of valuable, state-owned mining assets to shell companies in the British Virgin Islands. So we spoke to sources in country, trawled through company documents and other information trying to piece together a really true picture of the deal. And we were alarmed to find that these shell companies had quickly flipped many of the assets on for huge profits to major international mining companies listed in London. Now, the Africa Progress Panel, led by Kofi Annan, they've calculated that Congo may have lost more than 1.3 billion dollars from these deals. That's almost twice the country's annual health and education budget combined. And will the people of Congo, will they ever get their money back? Well, the answer to that question, and who was really involved and what really happened, well that's going to probably remain locked away in the secretive company registries of the British Virgin Islands and elsewhere unless we all do something about it. And how about the oil, gas and mining companies? Okay, maybe it's a bit of a cliché to talk about them. Corruption in that sector, no surprise. There's corruption everywhere, so why focus on that sector? Well, because there's a lot at stake. In 2011, natural resource exports outweighed aid flows by almost 19 to one in Africa, Asia and Latin America. Nineteen to one. Now that's a hell of a lot of schools and universities and hospitals and business startups, many of which haven't materialized and never will because some of that money has simply been stolen away. Now let's go back to the oil and mining companies, and let's go back to Dan Etete and that $1 billion deal. And now forgive me, I'm going to read the next bit because it's a very live issue, and our lawyers have been through this in some detail and they want me to get it right. Now, on the surface, the deal appeared straightforward. Subsidiaries of Shell and Eni paid the Nigerian government for the block. The Nigerian government transferred precisely the same amount, to the very dollar, to an account earmarked for a shell company whose hidden owner was Etete. Now, that's not bad going for a convicted money launderer. And here's the thing. After many months of digging around and reading through hundreds of pages of court documents, we found evidence that, in fact, Shell and Eni had known that the funds would be transferred to that shell company, and frankly, it's hard to believe they didn't know who they were really dealing with there. Now, it just shouldn't take these sorts of efforts to find out where the money in deals like this went. I mean, these are state assets. They're supposed to be used for the benefit of the people in the country. But in some countries, citizens and journalists who are trying to expose stories like this have been harassed and arrested and some have even risked their lives to do so. And finally, well, there are those who believe that corruption is unavoidable. It's just how some business is done. It's too complex and difficult to change. So in effect, what? We just accept it. But as a campaigner and investigator, I have a different view, because I've seen what can happen when an idea gains momentum. In the oil and mining sector, for example, there is now the beginning of a truly worldwide transparency standard that could tackle some of these problems. In 1999, when Global Witness called for oil companies to make payments on deals transparent, well, some people laughed at the extreme naiveté of that small idea. But literally hundreds of civil society groups from around the world came together to fight for transparency, and now it's fast becoming the norm and the law. Two thirds of the value of the world's oil and mining companies are now covered by transparency laws. Two thirds. So this is change happening. This is progress. But we're not there yet, by far. Because it really isn't about corruption somewhere over there, is it? In a globalized world, corruption is a truly globalized business, and one that needs global solutions, supported and pushed by us all, as global citizens, right here. Thank you. (Applause)
Yozlaşma hakkında konuştuğumuzda, aklımıza gelen tipik insan türleri vardır. Eski Sovyet megalomanları var. Saparmurat Niyazov onlardan birisidir. 2006'daki ölümününe kadar, Orta Asya'nın doğal gaz bakımından zengin bir ülkesi olan... ...Türkmenistan'ın mutlak güce sahip lideriydi. Başkanlık kararnameleri çıkarmayı gerçekten severdi. Bir kararname ile ayların isimlerini kendisinin... ...ve annesinin isimleriyle değiştirmişti. Tuhaf bir kişi kültü yaratmak için... ...milyonlarca dolar harcadı... ...ve görkeminin doruk noktası... ...başkentin ana meydanında gururla duran... ...ve güneşi takip etmesi için döndürülen 12 metre yüksekliğinde... ...altın kaplama heykelinin inşasıydı. Biraz tuhaf bir adamdı. Sonra şu klişe var: Afrikalı diktatör, bakan ya da resmi görevli. Teodorín Obiang var. Babası, 1990'lardan beri milyarlarca dolar değerinde... ...petrol ihraç eden, ancak... ...dehşet verici insan hakları sicili olan... ...Ekvator Ginesi'nin hayat boyu başkanıdır. Kişi başına düşen gelir bakımından... ...Portekiz'le eşit olmasına rağmen... ...halkının büyük bir çoğunluğu... ...gerçekten sefalet içinde yaşıyor. Küçük Obiang ise kendisine California, Malibu'da... ...30 milyon dolar değerinde bir malikane aldı. Malikanenin ön kapılarını gördüm. Muhteşem bir genişlikte olduğunu söyleyebilirim. Önceden moda tasarımcısı Yves Saint Laurent'e ait olan... ...18 milyon avroluk bir sanat koleksiyonu, bazılarının her biri milyonlarca dolar eden... ...bir yığın harika spor araba... ...ve tabi bir de Gulfstream jet de aldı. Şimdi şunu anlayın: Yakın bir zamana kadar ayda 7,000 dolardan az... ...bir resmi maaş kazanıyordu. Ve Dan Etete var. Başkan Abacha'nın döneminde Nijerya'nın... ...eski petrol bakanıydı... ...ve tesadüfe bakın ki o da hüküm giymiş bir kara para aklayıcısıdır. İçinde bulunduğu bir milyar dolarlık... --aynen öyle bir milyar dolar -- ...bir petrol anlaşmasını incelemek için... ...çok fazla zaman harcadık... ...ve bulduğumuz şey oldukça şok ediciydi, bu konuda daha sonra konuşacağım. Bizim kişisel olarak hakkında... ...çok az şey bildiğimiz... ...ve neler döndüğü konusunda gerçekten ilgisiz... ...ve etkilenmemiş hissettiğimiz ülkelerde... ...yozlaşmanın bir takım açgözlü despotlar ve kişiler tarafından... ...oralarda bir yerlerde de yapıldığını... ...ve bunun olduğunu düşünmek kolaydır. Peki bu sadece orada bir yerde mi oluyor? 22 yaşındayken çok şanslıydım. Üniversiteden sonraki ilk işim... ...yasa dışı Afrika fil dişi ticaretini araştırmaktı. Yozlaşmayla ilişkim aslında böyle başladı. 1993'te meslektaşım olan iki arkadaşım... ...Simon Taylor ve Patrick Alley ile birlikte... ...Küresel Şahit adında bir örgüt kurduk. İlk mücadelemiz Kamboçya'daki savaşın finanse edilmesi... ...için yapılan yasa dışı ağaç kesimini araştırmaktı. Birkaç yıl sonra 1997'de... ...gizli bir şekilde kanlı elmasları araştırmak için Angola'daydım. Muhtemelen Leonardo DiCaprio'nun oynadığı... ...Hollywood filmi "Kanlı Elmas"ı... ...izlemişsinizdir. Filmin bir bölümü bizim çalışmamızdan ortaya çıktı. Luanda sokaklarda yaşam mücadelesi veren... ...kara mayını kurbanlarıyla... ...sokakların altında kanalizasyonlarda yaşayan savaş yetimleriyle... ...ve Brezilya ve Portekiz’e alışveriş turları hakkında konuşan... ...çok zengin küçük bir elit ile doluydu. Biraz çılgın bir yerdi. Ben sıcak ve çok havasız bir otel odasında... ...tamamen şaşkına dönmüş bir şekilde oturuyorum. Ama bunun kanlı elmaslarla ilgisi yoktu. Çünkü farklı bir problemden bahseden... ...bir sürü insanla konuşuyordum: Küresel ölçekte büyük bir yozlaşma ağı ve kaybolan milyonlarca petrol doları. O zamanlar sadece birkaç kişiden oluşan çok... ...küçük bir örgüt olarak bu meseleyi nasıl... ...ele alacağımızı düşünmeye başlamaya çalışmak bile... ...büyük bir zorluktu. Benim ve bizim mücadele ettiğimiz... ...ve araştırma yaptığımız yıllarda yozlaşmayı... ...neyin mümkün olduğu kadar küresel, büyük... ...bir ölçeğe getirdiğini defalarca gördüm. Bu sadece açgözlülük ya da iktidarın kötüye kullanılması... ...ya da şu belirsiz tabir “kötü yönetim” değildi. Demek istediğim evet hepsi... ...ama yozlaşma küresel aktörlerin eylemleri ile... ...mümkün olmaktadır. Daha önce bahsettiğim kişilere dönelim. Hepsi bizim araştırdığımız kişiler... ...ve hepsi yaptıkları şeyleri tek başına yapamayacak olan kişilerdir. Küçük Obiang'ı ele alalım. Sosyete sanatına... ...ve lüks evlere tek başına ulaşmadı. Küresel bankalarla iş yaptı. Paris'teki bir banka onun tarafından kontrol edilen şirketlerin hesaplarını tuttu, bunlardan birisi sanat koleksiyonu satın alınırken kullanıldı... ...ve Amerikan bankaları... ...Birleşik Devletler'e 73 milyon dolar akıttı. Bunun bir kısmı Kaliforniya'daki malikaneyi almakta kullanıldı. Bunların tamamını kendi adına da yapmadı. Paravan şirketleri kullandı. Birisini mülk almak için kullandı ve başka... ...birisinin adına olan diğerini de mekanı işletmek için... ...mal olan yüksek faturaları ödemek için kullandı. Sonra Dan Etete var. Petrol bakanıyken, şu an bir milyar dolardan fazla değerde parayı bir petrol şirketine verdi. Tahmin edin bakalım, evet. Kendisinin gizli sahibi olduğu bir şirkete. Şirketi çok daha sonraları... ...Nijerya hükumetinin nazik yardımı ile - - burada ne söylediğim konusunda dikkatli olmalıyım - - ...dünya çapındaki en büyük iki petrol şirketi olan... ...Shell ve İtalyan Eni’nin iştirakleri ile ticaret yaptı. Yani, gerçek yozlaşma motoru... ...Ekvator Ginesi ya da Nijerya ya da Türkmenistan gibi... ...ülkelerin sahillerinin çok ötesinde bulunmaktadır. Bu motor; uluslararası bankacılık sistemimiz, anonim paravan şirketler problemi, büyük petrol, gaz ve maden icraatlarına... ...sağladığımız gizlilik... ...ve hepsinden öte politikacılarımızın kendi retoriklerinin arkasından durmak... ...ve bu meseleyi çözmek için gerçekten anlamlı ve sistematik bir şeyler yapmak... ...konusundaki başarısızlıkları tarafından çalıştırılmaktadır. Şimdi ilk önce bankaları ele alalım. Bankaların kirli parayı kabul ettiklerini söylemek... ...bana hiç de sürpriz olmayacak, ama karlarını başka yıkıcı yönlerden de ön planda tutuyorlar. Örneğin, Malezya, Sawarak'ta. Şu anda bu bölgede ormanların sadece... ...yüzde beşi dokunulmaz kaldı. Yüzde beş. Peki bu nasıl oldu? Çünkü, bir elit tabaka ve onun kolaylaştırıcıları... ...endüstriyel ölçekte ağaç kesiminin... ...desteklenmesinden uzun yıllardır milyonlarca dolar... ...kazanmaktadırlar. Bu yüzden yönetimdeki elit tabakanın üyeleri ile yapılan... ...toplantıları gizlice kaydetmesi için gizli bir araştırmacı gönderdik... ...ve elde edilen görüntü bazı kişileri fazla öfkelendirdi. Bu görüntüyü Youtube'da izleyebilirsiniz. Ama görüntü bizim uzun zamandır şüphelendiğimiz şeyleri ispatladı. Çünkü eyaletin başbakanının, daha sonraki yalanlamalarına rağmen, kendisini ve ailesini zenginleştirmek için arazi ve orman lisansları üzerindeki kontrolünü... ...kullandığını gösterdi. Ve HSBC, HSBC'nin Sarawak ve başka yerlerde... ...bu yıkımın bir kısmından sorumlu olan... ...bölgenin en büyük kerestecilik şirketlerine... ...parasal kaynak sağladığını biliyoruz. Banka bu süreçte kendi sürdürülebilirlik politikalarını zedeledi. Ama 130 milyon dolar civarında para kazandı. Gizli işleri açığa vuran görüntümüzden kısa süre sonra, bu yılın başındaki görüntümüzden hemen kısa süre sonra... ...banka bu konuda politikasını gözden geçireceğini ilan etti. Peki bu bir gelişme mi? Belki, ama bu dosyayı yakından izlemeye... ...devam edeceğiz. Sonra anonim paravan şirketler problemi var. Hepimiz bunların ne olduğunu duyduk sanırım... ...ve hepimiz bunların topluma... ...vergi olarak da bilinen ücretleri ödemekten... ...kaçmaya çalışan insanlar ve şirketler tarafından epey... ...kullanıldıklarını biliyoruz. Ama genellikle açığa çıkmayan şey... ...paravan şirketlerin, yoksul ülkelerden... ...büyük miktarlarda parayı, dönüşümsel büyük miktarlarda parayı... ...çalmak için nasıl kullanıldıkları. Araştırdığımız hemen hemen her yozlaşma dosyasında... ...paravan şirketler vardı... ...ve bazen anlaşmaya aslında kimin... ...dahil olduğunu bulmak imkansızdı. Dünya Bankası'nın yeni bir araştırması... ...200 yozlaşma dosyasını inceledi. Araştırma bu dosyaların yüzde 70'ten fazlasının... ...toplamda hemen hemen 56 milyar dolarlık... ...anonim paravan şirketleri kullandığını ortaya çıkardı. Bu şirketlerin çoğu Amerika... ...ya da Birleşik Krallık'ta, denizaşırı topraklarında ve kraliyete bağlı topraklardaydı. Yani bu sadece bir off-shore sorunu değil, aynı zamanda bir on-shore sorunudur. Görüyorsunuz paravan şirketler... ...sıradan vatandaşlardan ziyade zengin elitlerin yararına olan... ...gizli anlaşmaların merkezindeler. Araştırdığımız yeni bir çarpıcı dosya... ...Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ndeki hükumetin... ...bir dizi değerli, devlete ait maden varlıklarını... ...Britanya Virjin Adaları'ndaki paravan şirketlere nasıl sattığı ile ilgli. Anlaşmanın gerçek fotoğrafını bir araya getirmek için... ...ülkedeki kaynaklarla konuştuk, şirket belgelerini... ...ve diğer bilgileri ağla balık tutar gibi topladık. Bu paravan şirketlerin, varlıkların çoğunu... ...Londra'da listelenen büyük uluslararası maden şirketlerine... ...büyük kar elde etmek için hızlıca sattıklarını öğrendiğimizde... ...çok endişelendik. Kofi Annan tarafından yönetilen Afrika Gelişim Paneli... ...Kongo'nun bu anlaşmalardan 1.3 milyar dolar... ...kaybetmiş olabileceğini hesapladı. Bu toplamda hemen hemen ülkenin... ...yıllık sağlık ve eğitim bütçesinin iki katı. Peki Kongo halkı paralarını hiç geri alabilecekler mi? Bu konuda hepimiz eğer bir şeyler yapmazsak, bu sorunun cevabı, kimlerin dahil olduğu ve... ...aslında ne olduğu muhtemelen... ...Britanya Virjin Adaları'nın gizli şirket kayıtlarında... ...ve başka yerlerde kilitli kalacak. Peki ya petrol, doğal gaz ve maden şirketleri? Tamam, belki bunlar hakkında konuşmak biraz klişe olabilir. Bu sektördeki yozlaşma hiç de sürpriz değil. Her yerde yozlaşma var, öyleyse neden bu sektöre odaklanalım? Çünkü, burada kaybedecek çok şey var. 2011'de, Afrika, Asya ve Latin Amerika'da... ...doğal kaynak ihracatı yardım akışlarını 19'a 1... ...geçti. On dokuza bir. Bu hiçbiri gerçekleştirilmemiş ve asla gerçekleştirilmeyecek... ...çok fazla miktarda okul, üniversite, hastane, iş sahası demek. Çünkü bu paranın bir kısmı, basitçe söylemek gerekirse çalındı. Şimdi petrol ve maden şirketlerine... ...ve Dan Etete ve şu 1 milyar dolara geri dönelim. Beni bağışlayın, diğer kısmı size okuyacağım. Çünkü bu çok taze bir olay ve avukatlarımız... ...biraz detaylı bir şekilde bunu bitirdiler... ...ve benden bunu tam istenilen şekilde yapmamı istiyorlar. Şimdi, görünürde, anlaşma açık gözüktü. Shell ve Eni'nin iştirakleri... ...arsalar için Nijerya hükumetine ödeme yaptılar. Nijerya hükumeti... ...eksiksiz bir şekilde aynı miktarı, son kuruşuna kadar... ...Etete'nin gizli sahibi olduğu bir paravan şirkete... ...ait bir hesaba transfer etti. Şimdi, bu hüküm giymiş bir kara para aklayıcısı için kötü bir şey değil. Şu var tabi. Aylar süren incelemeden ve yüzlerce sayfa... ...mahkeme belgelerini okuduktan sonra... ...şu kanıtı bulduk: Aslında, Shell ve Eni paranın paravan şirketlere... ...transfer edileceğini biliyordu... ...ve dürüst olmak gerekirse onların kimlerle anlaşma... ...yaptıklarını bilmediklerine inanmak zor. Bu tür anlaşmalarla paranın nereye gittiğini bulmak... ...sadece bu tür çabalarla olmamalı. Yani, bunlar devlete ait mallar. Bunların ülkedeki insanların yararına... ...kullanılması gerekiyor. Ama bazı ülkelerde bu tür haberleri meydana çıkarmak... ...isteyen vatandaşlar ve gazeteciler... ...taciz ediliyor ve tutuklanıyor... ...ve bazıları bunu yapabilmek için hayatlarını riske atıyorlar. Sonuç olarak, yozlaşmanın önlenemez... ...olduğuna inanan kişiler de var. Bu bazı işlerin nasıl yürüdüğünü gösteriyor. Bunu değiştirmek çok karmaşık ve zordur. Öylseyse gerçekte ne olacak? Bunu sadece kabulleniyoruz. Ama, bir mücadeleci ve araştırmacı olarak, benim farklı bir bakış açım var. Çünkü bir düşünce ivme kazandığında... ...nelerin olabileceğini gördüm. Örneğin; şu anda, petrol ve maden sektöründe... ...bu problemlerin bazılarının üstesinden gelecek... ...tamamen dünya çapında bir şeffaflık standardının... ...başlangıcı bulunmaktadır. 1999'da, Küresel Şahit petrol şirketlerine... ...anlaşmalardaki ödemeleri şeffaf bir şekilde yapma çağrısı yaptığında, bu küçük düşünceye aşırı bir toylukla... ...güldüler. Ama, dünya çapında abartısız yüzlerce sivil toplum örgütü... ...şeffaflık konusunda mücadele için... ...bir araya geldiler... ...ve bu hızlı bir şekilde norm ve kanun haline geliyor. Dünya petrol ve maden... ...şirketlerinin üçte ikisi şu anda... ...şeffaflık kanunları kapsamındadır. Üçte ikisi. Yani bu olan bir değişimdir. Bu bir ilerlemedir. Ama henüz olmamız gerek yerin açık ara uzağındayız. Çünkü, bu aslında orada bir yerde olan... ...yozlaşmayla ilgili değil, değil mi? Küreselleşmiş bir dünyada yozlaşma... ...kelimenin tam anlamıyla kürsel bir iştir... ...ve bunun küresel vatandaşlar olarak... ...hepimizin desteklediği ve ittiği küresel çözümlere... ...ihtiyacı vardır. Teşekkürler. (Alkış)