When we talk about corruption, there are typical types of individuals that spring to mind. There's the former Soviet megalomaniacs. Saparmurat Niyazov, he was one of them. Until his death in 2006, he was the all-powerful leader of Turkmenistan, a Central Asian country rich in natural gas. Now, he really loved to issue presidential decrees. And one renamed the months of the year including after himself and his mother. He spent millions of dollars creating a bizarre personality cult, and his crowning glory was the building of a 40-foot-high gold-plated statue of himself which stood proudly in the capital's central square and rotated to follow the sun. He was a slightly unusual guy. And then there's that cliché, the African dictator or minister or official. There's Teodorín Obiang. So his daddy is president for life of Equatorial Guinea, a West African nation that has exported billions of dollars of oil since the 1990s and yet has a truly appalling human rights record. The vast majority of its people are living in really miserable poverty despite an income per capita that's on a par with that of Portugal. So Obiang junior, well, he buys himself a $30 million mansion in Malibu, California. I've been up to its front gates. I can tell you it's a magnificent spread. He bought an €18 million art collection that used to belong to fashion designer Yves Saint Laurent, a stack of fabulous sports cars, some costing a million dollars apiece -- oh, and a Gulfstream jet, too. Now get this: Until recently, he was earning an official monthly salary of less than 7,000 dollars. And there's Dan Etete. Well, he was the former oil minister of Nigeria under President Abacha, and it just so happens he's a convicted money launderer too. We've spent a great deal of time investigating a $1 billion -- that's right, a $1 billion — oil deal that he was involved with, and what we found was pretty shocking, but more about that later. So it's easy to think that corruption happens somewhere over there, carried out by a bunch of greedy despots and individuals up to no good in countries that we, personally, may know very little about and feel really unconnected to and unaffected by what might be going on. But does it just happen over there? Well, at 22, I was very lucky. My first job out of university was investigating the illegal trade in African ivory. And that's how my relationship with corruption really began. In 1993, with two friends who were colleagues, Simon Taylor and Patrick Alley, we set up an organization called Global Witness. Our first campaign was investigating the role of illegal logging in funding the war in Cambodia. So a few years later, and it's now 1997, and I'm in Angola undercover investigating blood diamonds. Perhaps you saw the film, the Hollywood film "Blood Diamond," the one with Leonardo DiCaprio. Well, some of that sprang from our work. Luanda, it was full of land mine victims who were struggling to survive on the streets and war orphans living in sewers under the streets, and a tiny, very wealthy elite who gossiped about shopping trips to Brazil and Portugal. And it was a slightly crazy place. So I'm sitting in a hot and very stuffy hotel room feeling just totally overwhelmed. But it wasn't about blood diamonds. Because I'd been speaking to lots of people there who, well, they talked about a different problem: that of a massive web of corruption on a global scale and millions of oil dollars going missing. And for what was then a very small organization of just a few people, trying to even begin to think how we might tackle that was an enormous challenge. And in the years that I've been, and we've all been campaigning and investigating, I've repeatedly seen that what makes corruption on a global, massive scale possible, well it isn't just greed or the misuse of power or that nebulous phrase "weak governance." I mean, yes, it's all of those, but corruption, it's made possible by the actions of global facilitators. So let's go back to some of those people I talked about earlier. Now, they're all people we've investigated, and they're all people who couldn't do what they do alone. Take Obiang junior. Well, he didn't end up with high-end art and luxury houses without help. He did business with global banks. A bank in Paris held accounts of companies controlled by him, one of which was used to buy the art, and American banks, well, they funneled 73 million dollars into the States, some of which was used to buy that California mansion. And he didn't do all of this in his own name either. He used shell companies. He used one to buy the property, and another, which was in somebody else's name, to pay the huge bills it cost to run the place. And then there's Dan Etete. Well, when he was oil minister, he awarded an oil block now worth over a billion dollars to a company that, guess what, yeah, he was the hidden owner of. Now, it was then much later traded on with the kind assistance of the Nigerian government -- now I have to be careful what I say here — to subsidiaries of Shell and the Italian Eni, two of the biggest oil companies around. So the reality is, is that the engine of corruption, well, it exists far beyond the shores of countries like Equatorial Guinea or Nigeria or Turkmenistan. This engine, well, it's driven by our international banking system, by the problem of anonymous shell companies, and by the secrecy that we have afforded big oil, gas and mining operations, and, most of all, by the failure of our politicians to back up their rhetoric and do something really meaningful and systemic to tackle this stuff. Now let's take the banks first. Well, it's not going to come as any surprise for me to tell you that banks accept dirty money, but they prioritize their profits in other destructive ways too. For example, in Sarawak, Malaysia. Now this region, it has just five percent of its forests left intact. Five percent. So how did that happen? Well, because an elite and its facilitators have been making millions of dollars from supporting logging on an industrial scale for many years. So we sent an undercover investigator in to secretly film meetings with members of the ruling elite, and the resulting footage, well, it made some people very angry, and you can see that on YouTube, but it proved what we had long suspected, because it showed how the state's chief minister, despite his later denials, used his control over land and forest licenses to enrich himself and his family. And HSBC, well, we know that HSBC bankrolled the region's largest logging companies that were responsible for some of that destruction in Sarawak and elsewhere. The bank violated its own sustainability policies in the process, but it earned around 130 million dollars. Now shortly after our exposé, very shortly after our exposé earlier this year, the bank announced a policy review on this. And is this progress? Maybe, but we're going to be keeping a very close eye on that case. And then there's the problem of anonymous shell companies. Well, we've all heard about what they are, I think, and we all know they're used quite a bit by people and companies who are trying to avoid paying their proper dues to society, also known as taxes. But what doesn't usually come to light is how shell companies are used to steal huge sums of money, transformational sums of money, from poor countries. In virtually every case of corruption that we've investigated, shell companies have appeared, and sometimes it's been impossible to find out who is really involved in the deal. A recent study by the World Bank looked at 200 cases of corruption. It found that over 70 percent of those cases had used anonymous shell companies, totaling almost 56 billion dollars. Now many of these companies were in America or the United Kingdom, its overseas territories and Crown dependencies, and so it's not just an offshore problem, it's an on-shore one too. You see, shell companies, they're central to the secret deals which may benefit wealthy elites rather than ordinary citizens. One striking recent case that we've investigated is how the government in the Democratic Republic of Congo sold off a series of valuable, state-owned mining assets to shell companies in the British Virgin Islands. So we spoke to sources in country, trawled through company documents and other information trying to piece together a really true picture of the deal. And we were alarmed to find that these shell companies had quickly flipped many of the assets on for huge profits to major international mining companies listed in London. Now, the Africa Progress Panel, led by Kofi Annan, they've calculated that Congo may have lost more than 1.3 billion dollars from these deals. That's almost twice the country's annual health and education budget combined. And will the people of Congo, will they ever get their money back? Well, the answer to that question, and who was really involved and what really happened, well that's going to probably remain locked away in the secretive company registries of the British Virgin Islands and elsewhere unless we all do something about it. And how about the oil, gas and mining companies? Okay, maybe it's a bit of a cliché to talk about them. Corruption in that sector, no surprise. There's corruption everywhere, so why focus on that sector? Well, because there's a lot at stake. In 2011, natural resource exports outweighed aid flows by almost 19 to one in Africa, Asia and Latin America. Nineteen to one. Now that's a hell of a lot of schools and universities and hospitals and business startups, many of which haven't materialized and never will because some of that money has simply been stolen away. Now let's go back to the oil and mining companies, and let's go back to Dan Etete and that $1 billion deal. And now forgive me, I'm going to read the next bit because it's a very live issue, and our lawyers have been through this in some detail and they want me to get it right. Now, on the surface, the deal appeared straightforward. Subsidiaries of Shell and Eni paid the Nigerian government for the block. The Nigerian government transferred precisely the same amount, to the very dollar, to an account earmarked for a shell company whose hidden owner was Etete. Now, that's not bad going for a convicted money launderer. And here's the thing. After many months of digging around and reading through hundreds of pages of court documents, we found evidence that, in fact, Shell and Eni had known that the funds would be transferred to that shell company, and frankly, it's hard to believe they didn't know who they were really dealing with there. Now, it just shouldn't take these sorts of efforts to find out where the money in deals like this went. I mean, these are state assets. They're supposed to be used for the benefit of the people in the country. But in some countries, citizens and journalists who are trying to expose stories like this have been harassed and arrested and some have even risked their lives to do so. And finally, well, there are those who believe that corruption is unavoidable. It's just how some business is done. It's too complex and difficult to change. So in effect, what? We just accept it. But as a campaigner and investigator, I have a different view, because I've seen what can happen when an idea gains momentum. In the oil and mining sector, for example, there is now the beginning of a truly worldwide transparency standard that could tackle some of these problems. In 1999, when Global Witness called for oil companies to make payments on deals transparent, well, some people laughed at the extreme naiveté of that small idea. But literally hundreds of civil society groups from around the world came together to fight for transparency, and now it's fast becoming the norm and the law. Two thirds of the value of the world's oil and mining companies are now covered by transparency laws. Two thirds. So this is change happening. This is progress. But we're not there yet, by far. Because it really isn't about corruption somewhere over there, is it? In a globalized world, corruption is a truly globalized business, and one that needs global solutions, supported and pushed by us all, as global citizens, right here. Thank you. (Applause)
Երբ խոսում ես կոռուպցիայի մասին, կան մարդկանց հստակ տեսակներ, որոնք միանգամից մտքիդ են գալիս: Այդպիսիք են, օրինակ, նախկին խորհրդային մեծամիտ առաջնորդները: Սապարմուրատ Նիյազովը նրանցից մեկն էր: Մինչ իր մահը՝ 2006 թվականը, նա Թուրքմենստանի՝ Կենտրոնական Ասիայի գազով հարուստ մի երկրի ամենազոր առաջնորդն էր: Նա իրապես շատ էր սիրում հրամանագրեր արձակել: Եվ դրանցից մեկի համաձայն նա վերանվանեց տարվա ամիսները՝ այդ թվում մեկն իր, մեկն էլ իր մոր անունով: Նա միլիոնավոր դոլարներ ծախսեց ստեղծելու աննորմալ անձի պաշտամունք, և նրա գլխավոր զարդը իր` 40 ոտնաչափ բարձրության ոսկեզօծ արձանն էր, որ հպարտորեն կանգնած էր մայրաքաղաքի կենտրոնական հրապարակում և պտտվում էր՝ հետևելով արևին: Նա մի քիչ տարօրինակ տղա էր: Կամ այս պիտակը. աֆրիկյան բռնակալ կամ նախարար կամ պաշտոնյա: Ահա Թեոդորին Օբիյանգը: Նրա հայրը Հասարակածային Գվինեայի ցմահ նախագահն է: Այս արևմտաաֆրիկյան ժողովուրդը 1990-ական թվականներից սկսած արտահանել է միլիարդավոր դոլարների նավթ և մարդու իրավունքների ոլորտում արձանագրել է սարսափելի իրավիճակ: Նրա բնակչության գերակշիռ մեծամասնությունն իսկապես ապրում է ծայրահեղ թշվառության մեջ՝ չնայած մեկ շնչին ընկնող եկամուտին, որը համադրելի է, Պորտուգալիայում մեկ շնչին ընկնող եկամտի հետ: Այսպիսով, Օբիյանգ Կրտսերն իր համար գնում է 30 միլիոն դոլարանոց դղյակ Մալիբուում, Կալիֆորնիա նահանգում: Ես դրա դիմացի դարպասների մոտ եղել եմ: Կարող եմ ասել, որ այն տպավորիչ չափեր ունի: Նա գնել է 18 միլիոն եվրո արժողության արվեստի հավաքածու, որը նախկինում պատկանում էր նորաձևության դիզայներ Իվ Սեն Լորանին, մի խումբ հիասքանչ սպորտային մեքենաներ՝ մի քանիսը միլիոն դոլար արժողությամբ, հա, մեկ էլ Գալֆսթրիմ ռեակտիվ ինքնաթիռ: Հիմա լսեք սա: Մինչև վերջերս նա պաշտոնապես ստանում էր ամսական աշխատավարձ, որը պակաս է 7000 դոլարից: Ահա նաև Դան Էտետեն: Նա Նիգերիայի նավթի նախկին նախարարն էր նախագահ Աբաչայի օրոք և զարմանալիորեն նա էլ մի «դատապարտված» գումար լվացող է: Մենք հսկայական ժամանակ ծախսեցինք հետաքննելու 1 միլիարդ դոլար, այո', 1 միլիարդ դոլար արժողությամբ նավթի գործարք, որի մեջ նա ներգրավված էր, և այն ինչ մենք բացահայտեցինք, իրապես ցնցող էր, բայց դրա մասին քիչ ավելի ուշ: Այսպիսով, շատ հեշտ է մտածել, որ կոռուպցիան տեղի է ունենում այնտեղ մի տեղ, մի խումբ ագահ բռնարարների և ոչ մի լավ բան չանող անհատների կողմից, երկրներում, որոնց մասին անձամբ մենք շատ քիչ բան գիտենք և ոչ մի կապվածություն չենք զգում, և մեր վրա չի ազդում այն, ինչ կատարվում է այնտեղ: Բայց արդյոք այդ ամենը կատարվում է բացառապես այնտեղ: Ուրեմն, 22 տարեկանում ես շատ հաջողակ գտնվեցի: Համալսարանում իմ առաջին աշխատանքը Աֆրիկայում փղոսկրի ապօրինի առևտրի հետաքննությունն էր: Եվ հենց այսպես էլ կոռուպցիայի հետ իմ իրական կապը սկսվեց: 1993-ին իմ երկու ընկերների հետ, որոնք իմ գործընկերներն էին, Սիմոն Թեյլորն ու Պատրիկ Էլլին, հիմնեցինք մի կազմակերպություն, որ կոչվում էր «Համաշխարհային վկա» (Global Witness): Մեր առաջին գործը Կամբոջայի պատերազմի ֆինանսավորման ապօրինի գրանցումների հետաքննությունն էր: Եվ ահա մի քանի տարի անց՝ 1997-ին, Անգոլայում ես գաղտնի հետաքննում էի արյունոտ ադամանդների գործը: Գուցե դուք տեսել եք ֆիլմը, «Արյունոտ ադամանդ» հոլիվուդյան ֆիլմը, որում խաղում է Լեոնարդո Դի Կապրիոն: Դրանից որոշ հատվածներ հիմնված են մեր աշխատանքի վրա: Լուանդան լի էր հողի ականների զոհերով, որոնք պայքարում էին փողոցներում կենդանի մնալու համար, պատերազմի որբերով, որոնք ապրում էին փողոցների տակ կոյուղու խողովակներում, և այն ուներ սակավաթիվ, շատ հարուստ էլիտա, որոնք բամբասում էին դեպի Բրազիլիա և Պորտուգալիա առևտրային ճամփորդությունների մասին: Դա մի քիչ էլ խելագար վայր էր: Ես նստած էի մի շոգ ու տոթ հյուրանոցային սենյակում ու ինձ ամբողջովին ճնշված էի զգում: Բայց դա արյունոտ ադամանդների պատճառով չէր: Այլ որովհետև շատ մարդկանց հետ էի խոսել այդտեղ, որոնք մեկ այլ խնդրի մասին էին խոսում. կոռուպցիայի՝ համաշխարհային մասշտաբի զանգվածային ցանցի և նավթի միլիոնավոր կորած դոլարների մասին: Ուստիև այն, ինչի դեմ այդ ժամանակ շատ փոքր, մի քանի հոգուց բաղկացած կազմակերպությունը դեռ սկսել էր մտածել, թե ինչպես պայքարել, արդեն իսկ հսկայական մարտահրավեր էր: Եվ այդ տարիներին, որ ես և մենք բոլորս պայքարում ու հետաքննում էինք, ես բազմիցս տեսա, որ այն ինչ կոռուպցիայի գլոբալ, զանգվածային բնույթը դարձնում է հնարավոր, ամենևին էլ միայն ագահությունն ու իշխանության չարաշահումը կամ «թույլ կառավարում» լղոզված արտահայտությունը չեն: Իհարկե, դրանք բոլորը միասին առկա են, բայց կոռուպցիան հնարավոր է դառնում գլոբալ միջնորդների գործողությունների արդյունքում: Ուստի, եկեք վերադառնանք խոսքիս սկզբում նշված մի քանի անհատների: Հիմա նրանք բոլորը մեր կողմից ուսումնասիրված մարդիկ են, և նրանք մարդիկ են, որ ինչ արել են, չէին կարող անել մենակ: Վերցնենք Օբիյանգ Կրտսերին: Նա չկուտակեց բարձրարժեք արվեստի նմուշներ և շքեղ ավտոմեքենաներ առանց օգնության: Նա բիզնես էր անում համաշխարհային բանկերի հետ: Փարիզյան մի բանկ վարել էր նրա կողմից վերահսկվող ընկերությունների հաշիվները, որոնցից մեկն օգտագործվել էր արվեստի նմուշներ գնելու համար: Եվ ամերիկյան բանկեր, որոնք 73 միլիոն դոլար էին ուղղել դեպի Նահանգներ, որոնց մի մասն օգտագործվել էր Կալիֆորնիայում դղյակը գնելու համար: Եվ այս ամենը կրկին նա իր անունով չէր արել: Դա արել էր կեղծ ընկերությունների միջոցով: Նա դրանցից մեկն օգտագործել էր սեփականություն գնելու համար և մյուսը, որ մեկ այլ մարդու անունով էր, այդ սեփականության շահագործման հսկայական հարկերը վճարելու համար: Հիմա խոսենք Դեն Էտետեի մասին: Ուրեմն, երբ նա նավթի նախարարն էր, միլիարդ արժողությամբ մի նավթահանք նվիրեց մի ընկերության, որի, գուշակեք թե ինչ, այո, որի թաքնված տերը ինքն էր: Հապա, ավելի ուշ այն, նիգերիական կառավարության օժանդակությամբ, հիմա պետք է զգույշ լինեմ սա ասելիս, վաճառվեց Շելլի և իտալական Էնիի՝ աշխարհում երկու մեծագույն նավթային ընկերությունների դուստր ձեռնարկություններին: Այսպիսով, իրականությունն այն է, որ կոռուպցիայի շարժիչը, գտնվում է այս երկրների՝ Հասարակածային Գվինեայի, Նիգերիայի կամ Թուրքմենստանի սահմաններից շատ հեռու: Այդ շարժիչն աշխատում է մեր միջազգային բանկային համակարգի, անանուն կեղծ ընկերությունների և այն գաղտնիության շնորհիվ, որ մենք տալիս ենք նավթի, գազի և հանքարդյունաբերական գործարքներին և ավելի շատ մեր քաղաքական գործիչների` իրենց խոստումներն իրագործելու և այս խնդիրներին էական և համակարգային լուծում գտնելու անկարողության շնորհիվ: Հիմա եկեք առաջին հերթին անդրադառնանք բանկերին: Դե իհարկե անակնկալ չի լինելու, երբ ասեմ, որ բանկերն ընդունում են կեղտոտ գումարներ, բայց նաև այլ կործանարար եղանակներով են նախապատվությունը տալիս շահույթին: Օրինակ, դիտարկենք Սարավակը Մալազիայում: Այս շրջանի անտառների ընդամենը 5 տոկոսին ձեռք չեն տվել: 5 տոկոսին: Եվ ինչպե՞ս դա տեղի ունեցավ: Էլիտան և իր միջնորդները միլիոնավոր դոլարներ էին աշխատում արդյունաբերական մասշտաբների փայտամթերումներին տարիներ շարունակ աջակցելու համար: Մենք գաղտնի հետաքննող ուղարկեցինք այնտեղ՝ գաղտնի նկարահանելու կառավարող վերնախավի անդամների հետ հանդիպումները, և արդյունքում ստացված տեսանյութերը որոշ մարդկանց շատ բարկացրեցին: Դուք կարող եք դա տեսնել YouTube-ում: Դա ապացուցեց այն, ինչ մենք վաղուց կասկածում էինք, որովհետև այն ցույց տվեց, թե ինչպես է երկրի գլխավոր նախարարը, հակառակ իր ժխտումներին, հողի և անտառների շահագործման արտոնությունների տրամադրման նկատմամբ իր վերահսկողության իրավունքն օգտագործել իրեն և իր ընտանիքը հարստացնելու համար: Եվ HSBC-ն. գիտենք, որ HSBC-ն ֆինանսավորել է տարածաշրջանի փայտամթերումների մեծագույն ընկերություններին, որոնցից ոմանք պատասխանատու էին այդ ոչնչացման մի մասի համար Սարավակում և այլուր: Բանկն այդ ընթացքում խախտել էր կայունության իր քաղաքականությունները, սակայն վաստակել էր մոտ 130 միլիոն դոլար: Ապա մեր բացահայտումից քիչ անց շատ քիչ անց, այս տարվա սկզբին բանկը հայտարարեց այս քաղաքականության վերանայման մասին: Արդյոք սա առաջընթա՞ց է: Գուցե, բայց մենք պատրաստվում ենք խստորեն հետևել այս գործին: Մեկ այլ խնդիր են անանուն կեղծ ընկերությունները: Մենք բոլորս, կարծում եմ, լսել ենք, թե նրանք ինչ են և մենք բոլորս գիտենք, որ դրանք շատ հաճախ օգտագործվում են այն մարդկանց և ընկերությունների կողմից, ովքեր խուսափում են պատշաճ վճարել հասարակության հանդեպ ունեցած պարտավորությունները, կամ ինչպես ասում են հարկերը: Բայց ինչ սովորաբար չի բացահայտվում, այն է, թե ինչպես են կեղծ ընկերությունները գողանում մեծ գումարներ, փոխանցվող գումարներ աղքատ երկրներից: Կոռուպցիայի մեր ուսումնասիրած ցանկացած դեպքում հայտնվում էին կեղծ ընկերություններ, և երբեմն անհնար էր դառնում իմանալ, թե ով է իրականում ներգրավված գործարքի մեջ: Վերջերս Համաշխարհային Բանկի կատարած հետազոտությունը դիտարկել էր կոռուպցիայի 200 դեպք: Այն բացահայտել է, որ այդ դեպքերի ավելի քան 70 տոկոսում օգտագործվել էին անանուն կեղծ ընկերություններ՝ ընդհանուր մոտ 56 միլիարդ դոլար արժողությամբ: Այս ընկերություններից շատերը Ամերիկայում էին կամ Մեծ Բրիտանիայում, դրա արտերկրյա տարածքներում և թագավորական հողերում, ուստի, դա ոչ միայն օֆշորի, այլ նաև «օնշորի» (ցամաքի) խնդիր է: Տեսնում եք, կեղծ ընկերությունները գաղտնի գործարքների կենտրոնական դերակատարն են, որոնցից շահում է բարեկեցիկ էլիտան հասարակ քաղաքացիների փոխարեն: Վերջերս մեր ուսումնասիրած ցայտուն դեպքերից մեկն այն մասին էր, թե ինչպես է Կոնգոյի Ժողովրդավարական Հանրապետության կառավարությունը Բրիտանական Վիրջինյան կղզիներում գրանցված կեղծ ընկերություններին վաճառել մի շարք արժեքավոր, պետական հանքեր: Մենք խոսեցինք երկրում մեր ունեցած աղբյուրների հետ, դիտարկեցինք փաստաթղթեր և այլ տեղեկատվություն՝ փորձելով ստանալ գործարքի իրական պատկերը: Եվ մենք անհանգստացանք հասկանալով, որ այս կեղծ ընկերությունները այս ակտիվներից շատերը մեծ եկամուտների համար արագորեն փոխանցել են մեծ միջազգային արդյունահանող ընկերությունների, որոնք ցուցակված են Լոնդոնում: Հիմա Աֆրիկայի առաջընթացի խորհուրդը, որ ղեկավարվում է Քոֆի Անանի կողմից, հաշվարկել է, որ Կոնգոն կարող է այս գործարքների արդյունքում 1.3 միլիարդ դոլար կորցրած լինել: Դա երկրի առողջապահության և կրթության տարեկան բյուջեների միասնական գումարի կրկնակին է: Արդյոք Կոնգոյի բնակիչները երբևէ այդ գումարը հետ կստանան: Այդ հարցի պատասխանը և նաև թե ով է դրանում իրականում ներգրավված և թե ինչ է իրականում պատահել հավանաբար կմնա փակ Բրիտանական Վիրջինյան կղզիների գաղտնի ընկերության մատյաններում կամ որևէ այլ տեղ, եթե մենք քայլեր չձեռնարկենք: Իսկ նավթի, գազի և հանքարդյունահանող ընկերություննե՞րը: Լավ, գուցե փոքր ինչ շատ է դրանց մասին խոսվել: Կոռուպցիան այդ ոլորտում գաղտնիք չէ: Կոռուպցիա կա բոլոր ոլորտներում, ուստի ինչու կենտրոնանալ հենց այս ոլորտի վրա: Որովհետև այստեղ նժարին շատ բան է դրված: 2011-ին բնական ռեսուրսների արտահանումը Աֆրիկայում, Ասիայում և Լատինական Ամերիկայում գերազանցել է օգնության ծավալները 19 անգամ: 19 անգամ: Դա սարսափելի մեծ թվով դպրոցներ ու համալսարաններ են, հիվանդանոցներ ու սկսնակ բիզնեսներ, որոնցից շատերը չեն իրականացվել և երբեք էլ չեն իրականացվի, քանի որ դրանց գումարների մի մասը պարզապես գողացվել է: Հիմա վերադառնանք նավթի և հանքարդյունահանող ընկերություններին և Դան Էտետեին ու այն 1 միլիարդանոց գործարքին: Հիմա ներողամիտ եղեք, ես պետք է կարդամ հաջորդ հատվածը, որովհետև այն արդիական հարց է, և մեր իրավաբանները մանրակրկտորեն ուսումնասիրում են այն ու ուզում են, որ ես այն ճիշտ հաղորդեմ: Ուրեմն, արտաքուստ գործարքը շատ արդար է թվում: Շելլի և Էնիի դուստր ձեռնարկությունները Նիգերիայի կառավարությանը վճարել են իրենց հատվածի համար: Նիգերիայի կառավարությունը ճիշտ նույն գումարը փոխանցել է կեղծ ընկերության հաշվեհամարին, որի թաքնված տերը Էտետեն էր: Սա, ըստ էության, վատ ճանապարհ չէ փող լվացողի համար: Ահա և խնդիրը: Երկար ամիսներ փորփրելուց հետո և դատական հարյուրավոր էջ փաստաթղթեր ուսումնասիրելուց հետո մենք գտանք ապացույց, որ, փաստացիորեն, Շելլն ու Էնին գիտեին, որ այդ գումարները պետք է ուղղվեն այդ կեղծ ընկերությանը, և անկեղծորեն, մի քիչ դժվար է հավատալ, որ նրանք կարող էին չիմանալ, թե ում հետ իրականում գործ ունեն: Հիմա, իհարկե նման ջանքեր չեն պահանջվի, որ հասկանանք, թե նման գործարքների գումարներն ուր են ուղղվում: Սրանք պետական ակտիվներ են: Դրանք պետք է օգտագործվեն ի շահ երկրի բնակչության: Բայց որոշ երկրներում քաղաքացիներն ու լրագրողները, որոնք փորձել են բացահայտել նման դեպքերը, ենթարկվել են բռնությունների և ձերբակալությունների: Նրանցից ոմանք անգամ իրենց կյանքն են վտանգել այդ նպատակով: Եվ վերջապես, կան մարդիկ, ովքեր վստահ են, որ կոռուպցիան անխուսափելի է: Դա բիզնեսների վարքագիծն է: Դա փոխելը շատ բարդ և դժվար է: Ուստի արդյունքում ի՞նչ: Մենք միայն ընդունում ենք փաստը: Բայց որպես պայքարող կամ ուսումնասիրող, ես այլ կարծիք ունեմ, որովհետև տեսել եմ, թե ինչ կարող է պատահել, երբ գաղափարը խթան է ստանում: Օրինակ, նավթի և արդյունահանման ոլորտում հիմա սկսում է կիրառվել թափանցիկության իրապես համաշխարհային ստանդարտ, որը կարող է լուծել այս խնդիրներից որոշները: 1999-ին «Համաշխարհային վկա» կազմակերպությունը կոչ արեց նավթային ընկերություններին գործարքների վճարումները կատարել թափանցիկ: Որոշ մարդիկ ծիծաղեցին այդ գաղափարի ծայրահեղ միամտության վրա: Բայց բառացիորեն քաղաքացիական հասարակության հարյուրավոր խմբեր ողջ աշխարհից միավորվեցին պայքարելու թափանցիկության համար, և այն արագորեն դարձավ նորմ ու օրենք: Աշխարհի նավթային և արդյունահանող ընկերությունների երկու երրորդը այժմ ենթարկվում է թափանցիկության մասին օրենքներին: Երկու երրորդը: Սա փաստորեն փոփոխություն է: Սա առաջընթաց է: Սակայն մենք դեռ շատ անելիքներ ունենք: Որովհետև խնդիրն իրականում այնտեղ մի տեղ տեղի ունեցող կոռուպցիան չէ, չէ՞: Գլոբալացված աշխարհում կոռուպցիան իսկապես գլոբալ հարց է, որ գլոբալ լուծումների կարիք ունի, որոնց յուրաքանչյուրս պետք է աջակցենք մեր տեղերում որպես աշխարհի քաղաքացիներ: Շնորհակալություն: (Ծափահարություններ)