The public debate about architecture quite often just stays on contemplating the final result, the architectural object. Is the latest tower in London a gherkin or a sausage or a sex tool?
Những cuộc tranh cãi của cộng đồng về kiến trúc thường dừng lại ở nấc thưởng ngoạn kết quả cuối cùng, giống như một hiện vật kiến trúc. Liệu tòa nhà chọc trời mới nhất ở Luân Đôn có phải là một quả dưa chuột ri hay một cây xúc xích hay một món đồ chơi tình dục?
So recently, we asked ourselves if we could invent a format that could actually tell the stories behind the projects, maybe combining images and drawings and words to actually sort of tell stories about architecture. And we discovered that we didn't have to invent it, it already existed in the form of a comic book.
Vậy nên gần đây chúng tôi mới tự hỏi nếu chúng tôi có thể phát minh ra một kiểu mẫu mà có thể kể được những câu chuyện đứng sau các dự án. Có thể là gộp các hình ảnh và bản vẽ và từ ngữ với nhau để thật sự kể lên những câu chuyện về kiến trúc. Và chúng tôi đã phát hiện ra rằng chúng tôi chẳng phải phát minh ra nó, nó đã tồn tại trong hình hài một cuốn truyện tranh.
So we basically copied the format of the comic book to actually tell the stories of behind the scenes, how our projects actually evolve through adaptation and improvisation. Sort of through the turmoil and the opportunities and the incidents of the real world. We call this comic book "Yes is More," which is obviously a sort of evolution of the ideas of some of our heroes.
Vậy nên chúng tôi chỉ việc sao chép lại kiểu cách của cuốn truyện tranh. Vậy chúng tôi thật sự kể lên những câu chuyện diễn ra ở đằng sau sân khấu, bằng cách nào mà những dự án của chúng tôi phát triển qua sự tự thích nghi và ứng biến. Giống như đi qua một cơn bão giông và những cơ hội và sự kiện của thế giới thực. Chúng tôi gọi cuốn truyện tranh này là Yes is More (Có là Hơn Nữa) Mà rõ ràng là một kiểu tiến hóa của những ý tưởng của những anh hùng của chúng ta.
In this case it's Mies van der Rohe's Less is More. He triggered the modernist revolution. After him followed the post-modern counter-revolution, Robert Venturi saying, "Less is a bore." After him, Philip Johnson sort of introduced (Laughter) you could say promiscuity, or at least openness to new ideas with, "I am a whore." Recently, Obama has introduced optimism at a sort of time of global financial crisis.
Trong trường hợp này là câu nói của Mies van der Rohe: Càng Ít Càng Nhiều. Ông ấy đã khơi dậy cuộc cách mạng đổi mới. Sau ông ấy là một cuộc phản cách mạng sau khi đổi mới. Robert Venturi thì nói rằng "Càng ít càng chán." Sau ông ta Philip Johnson đã cho ra đời (Tiếng cười) một thứ mà các bạn có thể gọi là sự lang chạ hay ít ra cũng là một sự dễ dãi đối với những ý tưởng mới mẻ với câu nói "Tôi là một con điếm." Gần đây Obama đã cho mở đầu một sự lạc quan vào thời điểm khủng hoảng kinh tế toàn cầu.
And what we'd like to say with "Yes is More" is basically trying to question this idea that the architectural avant-garde is almost always negatively defined, as who or what we are against. The cliche of the radical architect is the sort of angry young man rebelling against the establishment. Or this idea of the misunderstood genius, frustrated that the world doesn't fit in with his or her ideas. Rather than revolution, we're much more interested in evolution, this idea that things gradually evolve by adapting and improvising to the changes of the world.
Và những gì mà chúng tôi muốn thể hiện với câu nói Có là Hơn Nữa đơn giản là để chất vấn một quan niệm rằng những hành vi tiên phong trong kiến trúc luôn được định nghĩa một cách lầm lạc như một sự việc hay một người nào đó mà chúng ta chống lại. Một kiến trúc sư cấp tiến rập khuôn giống như một người đàn ông trẻ tuổi dữ tợn chống lại tổ chức của mình. Hay ý tưởng của con người tài ba bị hiểu lầm này, giận dữ với cái thế giới không ăn khớp với những ý tưởng, quan niệm của mình. Chúng tôi quan tâm đến sự tiến hóa và phát triển hơn là một cuộc cách mạng. Cái quan niệm về sự tiến hóa của mọi thứ bằng cách thích nghi và ứng biến với những thay đổi của thế giới.
In fact, I actually think that Darwin is one of the people who best explains our design process. His famous evolutionary tree could almost be a diagram of the way we work. As you can see, a project evolves through a series of generations of design meetings. At each meeting, there's way too many ideas. Only the best ones can survive. And through a process of architectural selection, we might choose a really beautiful model or we might have a very functional model. We mate them. They have sort of mutant offspring. And through these sort of generations of design meetings we arrive at a design.
Và thật ra, tôi thật sự nghĩ rằng Darwin là một trong những người (Những loài sinh vật có thể tồn tại lâu dài nhất không phải là những loài khỏe nhất hay thông minh nhất. Đó là những loài có khả năng thích nghi với những thay đổi nhất) mà đã giải thích một cách tốt nhất quá trình thiết kế của chúng tôi. Cành cây tiến hóa nổi tiếng của ông ấy gần như có thể là một biểu đồ cho cách thức làm việc của chúng tôi. Nhưng các bạn có thể thấy, một dự án tiến hóa qua một chuỗi những cuộc họp mặt về đồ án. Vào mỗi cuộc họp mặt thì lại có quá nhiều các ý tưởng. Chỉ những ý tưởng hay nhất mới sống sót được. Và qua một quá trình lựa lọc kiến trúc chúng tôi có thể chọn ra được một mẫu hình thật đẹp. Hoặc chúng tôi có thể chọn một mẫu hình thật đa năng. Chúng tôi giao phối chúng. Chúng sẽ có những đứa con lai đột biến. Và qua những thế hệ của những cuộc họp mặt về đồ án này chúng tôi đến với một bản thiết kế.
A very literal way of showing it is a project we did for a library and a hotel in Copenhagen. The design process was really tough, almost like a struggle for survival, but gradually an idea evolved: this sort of idea of a rational tower that melts together with the surrounding city, sort of expanding the public space onto what we refer to as a Scandinavian version of the Spanish Steps in Rome, but sort of public on the outside, as well as on the inside, with the library.
Để cho thấy điều đó một cách nhanh chóng, có một dự án mà chúng tôi đã thực hiện cho một thư viện và một khách sạn ở Copenhagen. Quá trình thiết kế rất là gay go, gần giống như một cuộc giằng co cho sự sống. Nhưng dần dần thì một ý tưởng đã mở ra. Một ý tưởng về một tòa tháp cao vừa phải hòa tan vào thành phố xung quanh. Gần giống như mở rộng thêm không gian công cộng lên trên một thứ mà chúng tôi quy cho là Những Bậc Thang Tây Ban Nha ở Rôma kiểu Xcăng-đi-na-vi Và cả công cộng ở bên ngoài lẫn ở bên trong với thư viện.
But Darwin doesn't only explain the evolution of a single idea. As you can see, sometimes a subspecies branches off. And quite often we sit in a design meeting and we discover that there is this great idea. It doesn't really work in this context. But for another client in another culture, it could really be the right answer to a different question. So as a result, we never throw anything out. We keep our office almost like an archive of architectural biodiversity. You never know when you might need it.
Nhưng Darwin không hề giải thích sự tiến hóa của một ý tưởng duy nhất. Như các bạn có thể thấy, đôi khi một loài phụ rẽ nhánh riêng ra. Và thường khi chúng tôi ngồi trong một cuộc họp đồ án và chúng tôi khám phá ra rằng có một ý tưởng rất hay. Nhưng nó không lại không phù hợp với hoàn cảnh hiện tại. Nhưng đối với một khách hàng khác trong tương lai nó có thể là câu trả lời đúng cho một câu hỏi khác. Vì thế nên chúng không bao giờ vứt cái gì đi cả. Chúng tôi giữ văn phòng làm việc như một văn thư lưu trữ của những vật phẩm kiến trúc đa dạng. Không biết khi nào ta lại cần đến chúng.
And what I'd like to do now, in an act of warp-speed storytelling, is tell the story of how two projects evolved by adapting and improvising to the happenstance of the world. The first story starts last year when we went to Shanghai to do the competition for the Danish National Pavilion for the World Expo in 2010. And we saw this guy, Haibao. He's the mascot of the expo, and he looks strangely familiar. In fact he looked like a building we had designed for a hotel in the north of Sweden. When we submitted it for the Swedish competition we thought it was a really cool scheme, but it didn't exactly look like something from the north of Sweden. The Swedish jury didn't think so either. So we lost.
Và cái mà tôi muốn làm bây giờ bằng một hành động kể chuyện thần tốc là kể một câu chuyện về hai dự án mà đã tiến hóa bằng cách tự thích nghi và ứng biến với những tình huống ngẫu nhiên của thế giới. Câu chuyện đầu tiên bắt đầu vào năm ngoái khi chúng tôi đến Thượng Hải thay mặt cho Đan Mạch tham gia Cuộc Thi Triển Lãm Thế Giới 2010. Và chúng tôi đã thấy anh chàng Haibao này. Anh ta là biểu tưởng cho cuộc triển lãm. Và anh ta trông quen lạ thường. Đúng như vậy, anh ta trông giống một tòa nhà mà chúng tôi đã thiết kế cho một khách sạn ở bắc Thụy Điển. Khi chúng tôi trình nó trong cuộc thi Thụy Điển chúng tôi tưởng rằng nó là một kiểu mẫu bắt mắt. Nhưng nó thật sự đã không trông như nó một toàn nhà ở bắc Thụy Điển. Ban giám khảo Thụy Điển cũng đã nghĩ tương tự. Nên chúng tôi đã thua.
But then we had a meeting with a Chinese businessman who saw our design and said, "Wow, that's the Chinese character for the word 'people.'" (Laughter) So, apparently this is how you write "people," as in the People's Republic of China. We even double checked. And at the same time, we got invited to exhibit at the Shanghai Creative Industry Week. So we thought like, this is too much of an opportunity, so we hired a feng shui master. We scaled the building up three times to Chinese proportions, and went to China. (Laughter) So the People's Building, as we called it. This is our two interpreters, sort of reading the architecture.
Nhưng rồi chúng tôi đã có một cuộc gặp mặt với một thương gia Trung Quốc và anh ta đã thấy thiết kế của chúng tôi và nói, "Wow, đó là ký tự "nhân" trong tiếng Trung Quốc." (Tiếng cười) Vậy nên hóa ra đây là cách mà các bạn viết chữ nhân, như trong Nhân Dân Cộng Hòa Trung Hoa. Chúng tôi thậm chí còn kiểm tra lại. Và cũng trong thời gian đó, chúng tôi được mời đến một cuộc triển lãm tại Shanghai Creative Industry Week. Vậy nên chúng tôi đã nghĩ rằng đây quả là cơ hội không thể bỏ qua. Thế nên chúng tôi đã thuê một thầy phong thủy. Chúng tôi đã tăng kích cỡ của tòa nhà lên ba lần để phù hợp với khuôn khổ của Trung Quốc và lên đường đến Trung Quốc. (Tiếng cười) Tòa Nhà Nhân Dân, chúng tôi gọi nó như thế. Đây là hai người phiên dịch của chúng tôi.
It went on the cover of the Wen Wei Po newspaper, which got Mr. Liangyu Chen, the mayor of Shanghai, to visit the exhibition. And we had the chance to explain the project. And he said, "Shanghai is the city in the world with most skyscrapers," but to him it was as if the connection to the roots had been cut over. And with the People's Building, he saw an architecture that could bridge the gap between the ancient wisdom of China and the progressive future of China. So we obviously profoundly agreed with him. (Laughter) (Applause) Unfortunately, Mr. Chen is now in prison for corruption. (Laughter)
Tòa nhà đã lên trang bìa của tờ báo Wen Wei Po. Ông Liang Yu Chen, thị trưởng Thượng Hải đã đến xem cuộc triển lãm. Và chúng tôi đã có cơ hội để giải thích thêm về dự án. Và ông ấy nói, "Thượng Hải là thành phố có nhiều tòa nhà chọc trời nhất thế giới." Nhưng đối với ông dường như sự kết nối với cội nguồn đã cắt bị mất đi. Và với Tòa Nhà Nhân Dân ông ta đã thấy một công trình kiến trúc mà có thể nối lại khoảng cách giữa sự tinh thông cổ kính của Trung Quốc với tương lai thăng tiến của Trung Quốc. Vậy nên tất nhiên chúng tôi đồng ý với ông ấy một cách sâu sắc. (Tiếng cười) (Vỗ tay) Đáng tiếc rằng ông Chen hiện đang ngồi tù vì tội tham nhũng. (Tiếng cười)
But like I said, Haibao looked very familiar, because he is actually the Chinese character for "people." And they chose this mascot because the theme of the expo is "Better City, Better Life." Sustainability. And we thought, sustainability has grown into being this sort of neo-Protestant idea that it has to hurt in order to do good.
Nhưng như tôi nói, Haibao đã trông rất quen thuộc. Bởi vì anh chính là ký tự Trung Quốc cho chữ "nhân". Và họ đã chọn biểu tượng này bởi vì đề tài của cuộc triển lãm là "Một thành phố tốt hơn, một cuộc sống tươi đẹp hơn" Khả năng tồn tại. Và chúng tôi đã nghĩ rằng khả năng tồn tại lâu dài đã lớn dần thành một thứ như một ý tưởng chống kháng mới giống như quan niệm phải gây hại thì mới làm được điều tốt.
You know, you're not supposed to take long, warm showers. You're not supposed to fly on holidays because it's bad for the environment. Gradually, you get this idea that sustainable life is less fun than normal life. So we thought that maybe it could be interesting to focus on examples where a sustainable city actually increases the quality of life.
Các bạn biết đấy, các bạn không nên tắm lâu trong nước nóng. Các bạn không nên đi lại bằng máy bay trong các kỳ nghỉ bởi vì nó có hại cho môi trường. Dần dần, các bạn tự tạo lập lấy một tư tưởng rằng một cuộc sống có khả năng duy trì lâu dài không vui bằng một cuộc sống bình thường. Vậy nên chúng tôi đã nghĩ rằng có thể sẽ hẫp dẫn nếu chúng tập trung vào những ví dụ về một thành phố có thể tồn tại lâu dài mà cũng tăng chất lượng cuộc sống.
We also asked ourselves, what could Denmark possibly show China that would be relevant? You know, it's one of the biggest countries in the world, one of the smallest. China symbolized by the dragon. Denmark, we have a national bird, the swan. (Laughter) China has many great poets,
Chúng tôi cũng tự hỏi rằng Đan Mạch có thể cho Trung Quốc thấy những gì hợp lý? Các bạn biết đấy, Trung Quốc là một trong những nước lớn nhất thế giới, còn đây một trong những nước nhỏ nhất. Trung Quốc có biểu tượng là con rồng. Đanh Mạch, chúng tôi có một con chim biểu tượng của quốc gia, con thiên nga. (Tiếng cười) Trung Quốc có rất nhiều nhà thơ vĩ đại.
but we discovered that in the People's Republic public school curriculum, they have three fairy tales by An Tu Sheng, or Hans Christian Anderson, as we call him. So that means that all 1.3 billion Chinese have grown up with "The Emperor's New Clothes," "The Matchstick Girl" and "The Little Mermaid." It's almost like a fragment of Danish culture integrated into Chinese culture.
Nhưng chúng tôi đã khám phá ra rằng chương trình giảng dạy ở trường phổ thung của nước Công Hòa Trung Hoa họ có ba câu chuyện cổ tích bởi An Tu Shung hay Hans Christian Anderson như chúng tôi hay gọi ông ta. Vậy nên điều đó có nghĩa là tất cả 1.3 tỷ người Trung Quốc đã lớn lên với các câu chuyện The Emperor's New Clothes, The Matchstick Girl và The Little Mermaid. Đó gần như là một mảng nhỏ của nền văn hóa Đan Mạch được gắn nhập vào văn hóa Trung Quốc.
The biggest tourist attraction in China is the Great Wall. The Great Wall is the only thing that can be seen from the moon. The big tourist attraction in Denmark is The Little Mermaid. That can actually hardly be seen from the canal tours. (Laughter)
Địa điểm tham quan du lịch lớn nhất ở Trung Quốc là Vạn Lý Trường Thành. Vạn Lý Trường Thành là kiến trúc duy nhất có thể thấy được từ mặt trăng. Địa điểm tham quan du lịch lớn nhất ở Đan Mạch là tượng Cô Người Cá (The Little Mermaid) Mà thậm chí khó có thể thấy được từ các chuyến thăm quan trên các con kênh đào. (Tiếng cười)
And it sort of shows the difference between these two cities. Copenhagen, Shanghai, modern, European. But then we looked at recent urban development, and we noticed that this is like a Shanghai street, 30 years ago. All bikes, no cars. This is how it looks today; all traffic jam. Bicycles have become forbidden many places.
Và điều này phần nào phản ánh lên sự khác biệt giữa hai thành phố. Copenhagen, Thượng Hải, tân thời, thuộc Châu Âu. Nhưng rồi tiếp theo chúng tôi chú ý đến sự phát triển nội thành gần đây. Và chúng tôi nhận thấy rằng đây là một con đường của Thượng Hải, 30 năm trước. Toàn xe máy, xe đạp, không có xe hơi. Còn đây là Thượng Hải vào ngày nay. Toàn kẹt xe. Xe đạp đã bị cấm ở nhiều nơi.
Meanwhile, in Copenhagen we're actually expanding the bicycle lanes. A third of all the people commute by bike. We have a free system of bicycles called the City Bike that you can borrow if you visit the city. So we thought, why don't we reintroduce the bicycle in China? We donate 1,000 bikes to Shanghai. So if you come to the expo, go straight to the Danish pavilion, get a Danish bike, and then continue on that to visit the other pavilions.
Trong khi ở Copenhagen chúng tôi lại đang mở rộng các làn đường dành cho xe đạp. Một phần ba cư dân đi lại bằng xe đạp. Chúng tôi có một hệ thống xe đạp miễn phí gọi là City Bike (Xe đạp thành phố). Mà các bạn có thể mượn nếu các bạn đến thăm thành phố. Vậy nên chúng tôi nghĩ rằng, sao lại không thử đưa xe đạp vào lại sử dụng ở Trung Quốc nhỉ? Chúng tôi tặng 1000 chiếc xe đạp cho Thượng Hải. Vậy nên nếu các bạn đến cuộc triển lãm, hãy đến thẳng gian của Đan Mạch. Hãy lấy một chiếc xe đạp của Đan Mạch và đạp đến xem các sảnh khác.
Like I said, Shanghai and Copenhagen are both port cities, but in Copenhagen the water has gotten so clean that you can actually swim in it. One of the first projects we ever did was the harbor bath in Copenhagen, sort of continuing the public realm into the water. So we thought that these expos quite often have a lot of state financed propaganda, images, statements, but no real experience. So just like with a bike, we don't talk about it. You can try it. Like with the water, instead of talking about it, we're going to sail a million liters of harbor water from Copenhagen to Shanghai, so the Chinese who have the courage can actually dive in and feel how clean it is.
Như tôi đã nói, Thượng Hải và Copenhagen đều là các thành phố bến cảng. Nhưng ở Copenhagen nước trong đến nỗi các bạn có thể bơi. Một trong những dự án đầu tiên chúng tôi thi hành là bể tắm cảng ở Copenhagen. Kiểu như nối tiếp vương quốc công cộng đến với sông nước. Nên chúng tôi thấy rằng tại những cuộc triển lãm như thế này, thông thường có nhiều thứ được tài trợ bởi nhà nước như sự tuyên truyền, hình ảnh, lời nói, nhưng không có sự trải nghiệm. Nên với một chiếc xe đạp, các bạn chẳng phải bàn tán về nó. Bạn chỉ có thể thử nó. Như với nước, thay vì bàn tán về nó chúng ta đi thuyền hàng dặm lít nước từ Copenhagen đến Thượng Hải. Vậy nên những người Trung Quốc đủ can đảm có thể lặn xuống và cảm giác lấy nó sạch đến cỡ nào.
This is where people normally object that it doesn't sound very sustainable to sail water from Copenhagen to China. But in fact, the container ships go full of goods from China to Denmark, and then they sail empty back. So quite often you load water for ballast. So we can actually hitch a ride for free.
Đây thường là lúc mà mọi người thường phản đối rằng điều này nghe không được chắc chắn cho lắm đi thuyền từ Copenhagen đến Trung Quốc. Nhưng thật ra các con tàu công-te-nơ đầy hàng hóa đi từ Trung Quốc đến Đan Mạch. Và chúng lại đi về trống không. Vậy nên rất thường các bạn phải gánh nước về cho thuyền thăng bằng. Vậy nên chúng tôi có thể đi nhờ một chuyến.
And in the middle of this sort of harbor bath, we're actually going to put the actual Little Mermaid. So the real Mermaid, the real water, and the real bikes. And when she's gone, we're going to invite a Chinese artist to reinterpret her. The architecture of the pavilion is this sort of loop of exhibition and bikes. When you go to the exhibition, you'll see the Mermaid and the pool. You'll walk around, start looking for a bicycle on the roof, jump on your ride and then continue out into the rest of the expo.
Và ở giữa bể tắm cảng chúng tôi sẽ thật sự đặt Cô Người Cá. Vậy là Cô Người Cá thật, nước thật, và những chiếc xe đạp thật. Và trong khi cô ấy đi vắng chúng tôi sẽ mời một họa sỹ Trung Quốc để phác thảo lại cô ấy. Kiến trúc của sảnh triển lãm giống như một vòng trưng bày và xe đạp. Khi các bạn đến gian trưng bày các bạn sẽ thấy Cô Người Cá và bể bơi. Các bạn sẽ đi vòng quanh, kiếm một chiếc xe đạp ở trên nóc nhà, nhảy lên chiếc xe của mình và tiếp tục đến các phần còn lại của triển lãm.
So when we actually won the competition we had to do an exhibition in China explaining the project. And to our surprise we got one of our boards back with corrections from the Chinese state censorship. The first thing, the China map missed Taiwan. It's a very serious political issue in China. We will add on. The second thing, we had compared the swan to the dragon, and then the Chinese state said, "Suggest change to panda." (Laughter) (Applause)
Vậy nên khi chúng tôi thực sự thắng cuộc thi chúng tôi đã phải làm một cuộc triển lãm ở Trung Quốc giải thích dự án mình. Và ngạc nhiên thay chúng tôi đã được gửi lại một trong những bản họa tiết được sửa bởi Cơ Quan Kiểm Duyệt Nhà Nước của Trung Quốc. Đầu tiên, bản đồ Trung Quốc đã thiếu Đài Loan. Đó là một trong những vấn đề chính trị rất nghiêm trọng ở Trung Quốc. Chúng tôi sẽ bổ sung thêm vào. Thứ hai, chúng tôi đã so sánh Thiên Nga với Con Rồng. Và rồi chính phủ Trung Quốc nói rằng, "Chúng tôi đề nghị đổi thành Con Gấu Trúc." (Tiếng cười) (Vỗ tay)
So, when it came out in Denmark that we were actually going to move our national monument, the National People's Party sort of rebelled against it. They tried to pass a law against moving the Mermaid. So for the first time, I got invited to speak at the National Parliament. It was kind of interesting because in the morning, from 9 to 11, they were discussing the bailout package -- how many billions to invest in saving the Danish economy. And then at 11 o'clock they stopped talking about these little issues. And then from 11 to 1, they were debating whether or not to send the Mermaid to China. (Laughter) (Applause)
Vậy nên khi tin tức được loan ra ở Đan Mạch rằng chúng tôi sẽ dời bức tượng quốc gia của chúng tôi, Đảng Nhân Dân đã phản đối khốc liệt. Họ đã cố gắng đưa ra một luật mới chống lại sự di dời Cô Người Cá. Nên lần đầu tiên tôi được mời đến phát biểu tại Nghị Viện. Khá là thú vị bởi vì vào buổi sáng từ 9 đến 11 giờ họ bàn bạc về gói cứu trợ tài chính bao nhiểu tỷ để đầu tư vào việc cứu lấy nền kinh tế Đan Mạch. Và sau đó vào 11 giờ họ dừng bàn bạc về những vấn để nhỏ nhoi này. Và từ 11 giờ đến 1 giờ họ tranh cãi về việc có nên gửi Cô Người Cá đến Trung Quốc hay không. (Tiếng cười) (Vỗ tay)
But to conclude, if you want to see the Mermaid from May to December next year, don't come to Copenhagen, because she's going to be in Shanghai. If you do come to Copenhagen, you will probably see an installation by Ai Weiwei, the Chinese artist. But if the Chinese government intervenes, it might even be a panda. (Laughter)
Nhưng để kết luận, nếu các bạn muốn thấy Cô Người Cá từ tháng 5 đến tháng 11 vào năm sau, đừng đến Copenhagen. Bởi vì cô ấy sẽ ở Thượng Hải. Nếu các bạn vẫn cữ đến Copenhagen các bạn sẽ thấy một tác phẩm bởi Ai Weiwei, một họa sỹ Trung Quốc. Nhưng nếu chính phủ Trung Quốc can thiệp vào thì có thể thay vào đó chúng ta sẽ lại thấy một chú gấu trúc. (Tiếng cười)
So the second story that I'd like to tell is, actually starts in my own house. This is my apartment. This is the view from my apartment, over the sort of landscape of triangular balconies that our client called the Leonardo DiCaprio balcony. And they form this sort of vertical backyard where, on a nice summer day, you'll actually get introduced to all your neighbors in a vertical radius of 10 meters. The house is sort of a distortion of a square block. Trying to zigzag it to make sure that all of the apartments look at the straight views, instead of into each other.
Vậy nên câu chuyện thứ hai mà tôi muốn kể với các bạn là câu chuyện này thật ra bắt đầu từ căn nhà của tôi. Đây là căn nhà của tôi. Đây là quang cảnh từ nhà của tôi. Qua các ban công hình tam giác mà khách hàng của chúng tôi đã gọi là ban công Lenoardo Dicaprio. Và chúng tôi tạo nên các sân sau thẳng đứng như thế này. Vào mùa hè các bạn sẽ được gặp các hàng xóm của bạn trong bán kính dọc tầm 10 mét. Căn nhà giống như một lô đất bị bóp méo. Chạy díc dắc để sao cho tất cả các căn nhà có một quang cảnh đối diện, thay vì nhìn vào nhau.
Until recently, this was the view from my apartment, onto this place where our client actually bought the neighbor site. And he said that he was going to do an apartment block next to a parking structure. And we thought, rather than doing a traditional stack of apartments looking straight into a big boring block of cars, why don't we turn all the apartments into penthouses, put them on a podium of cars.
Trước đây, đây là quang cảnh của căn nhà tôi. Khách hàng của chúng tôi đã mua một khu đất bên cạnh nhà tôi. Và ông ta nói rằng ông ấy sẽ xây một căn chung cư bên cạnh một căn đỗ xe. Và chúng tôi đã nghĩ rằng thay vì làm một căn nhà chung cư với các căn hộ chồng lên nhau như bình thường nhìn thẳng vào một gian đỗ xe nhàm chán, tại sao lại không biến các căn hộ đấy thành các căn nhà mái bằng, đặt chung lên một bậc đài vòng của xe.
And because Copenhagen is completely flat, if you want to have a nice south-facing slope with a view, you basically have to do it yourself. Then we sort of cut up the volume, so we wouldn't block the view from my apartment. (Laughter) And essentially the parking is sort of occupying the deep space underneath the apartments.
Và bởi vì Copenhagen hoàn toàn bằng phẳng, nếu các bạn muốn một mặt bằng nghiêng hướng về phía nam với một quang cảnh, bạn phải tự làm lấy nó. Sau đó chúng tôi cắt khối nhà ra, để chúng tôi không chặn mất quang cảnh của căn nhà tôi. (Tiếng cười) Và về cơ bản thì khu đậu xe nằm ở sâu phần bên trong dưới các căn hộ.
And up in the sun, you have a single layer of apartments that combine all the splendors of a suburban lifestyle, like a house with a garden with a sort of metropolitan view, and a sort of dense urban location. This is our first architectural model. This is an aerial photo taken last summer. And essentially, the apartments cover the parking. They are accessed through this diagonal elevator. It's actually a stand-up product from Switzerland, because in Switzerland they have a natural need for diagonal elevators. (Laughter)
Và phía trên mặt trời, các bạn có một lớp các căn hộ kết lại mọi sự nguy nga tráng lệ của cuộc sống thành thị, giống như một căn nhà với một khoản vườn và một quang cảnh thị thành, và một địa điểm dày cộm trong nội thành. Đây là phiên bản mẫu đầu tiên của chúng tôi. Đây là một bức ảnh chụp từ trên không vào mùa hè năm ngoái. Và cơ bản là các căn hộ che khuất khu đỗ xe. Lối vào các căn hộ được dẫn dắt bởi chiếc thang máy nghiêng này. Đây thật ra là một sản phẩm của Thụy Sỹ. Bởi vì ở Thụy Sỹ người ta có nhu cầu tự nhiên đối với các thang máy nghiêng. (Tiếng cười)
And the facade of the parking, we wanted to make the parking naturally ventilated, so we needed to perforate it. And we discovered that by controlling the size of the holes, we could actually turn the entire facade into a gigantic, naturally ventilated, rasterized image. And since we always refer to the project as The Mountain, we commissioned this Japanese Himalaya photographer to give us this beautiful photo of Mount Everest, making the entire building a 3,000 square meter artwork. (Applause)
Và phần mặt tiền của nhà đỗ xe, chúng tôi muốn làm cho nó được thông khí một cách tự nhiên. Nên chúng tôi đã phải khoan các lỗ thông hơi. Và chúng tôi đã phát hiện ra rằng bằng cách điều chỉnh kích cỡ của các lỗ chúng tôi có thể biến toàn bộ mặt tiền thành một bức tranh khổng lồ có thể lưu thông không khí một cách tự nhiên và bởi vì chúng tôi gọi dự án này là Núi Lớn (The Mountain) chúng tôi đã đặt mua một bức tranh của một nhiếp ảnh gia người Nhật hay chụp dãy Himalaya một tấm của đỉnh Everest biến toàn bộ tòa nhà thành một sản phẩm nghệ thuật 3.000 mét vuông. (Vỗ tay)
So if you go back into the parking, into the corridors, it's almost like traveling into a parallel universe from cars and colors, into this sort of south-facing urban oasis. The wood of your apartment continues outside becoming the facades. If you go even further, it turns into this green garden. And all the rainwater that drops on the Mountain is actually accumulated. And there is an automatic irrigation system that makes sure that this sort of landscape of gardens, in one or two years it will sort of transform into a Cambodian temple ruin, completely covered in green.
Nên nếu các bạn quay trở lại khu đỗ xem, đi vào trong các hành lang, nó gần như là đi vào trong một thế giới song song từ những chiếc xe hơi và màu sắc, vào trong cái ốc đảo thành thị nhìn về phía nam. Phần gỗ của các căn hộ của các bạn nối tiếp ra ngoài trở thành các mặt tiền. Và nếu các bạn đi tiếp thì nó trở thành khu vườn xanh này. Và tất cả các giọt mưa rơi trên Núi Lớn được kết tụ lại. Và có một hệ thống tưới nước tự động mà sẽ đảm bảo sao cho phong cảnh của những khu vườn này trong một hay hai năm tới sẽ trở thành một ngôi đền Campuchia bỏ hoang, hoàn toàn được bao phủ trong một màu xanh.
So, the Mountain is like our first built example of what we like to refer to as architectural alchemy. This idea that you can actually create, if not gold, then at least added value by mixing traditional ingredients, like normal apartments and normal parking, and in this case actually offer people the chance that they don't have to choose between a life with a garden or a life in the city. They can actually have both.
Vậy nên Núi Lớn giống như ví dụ đầu tiên chúng tôi xây một ví dụ về một thứ mà chúng tôi thích gọi là thuật gia kim của kiến trúc. Ý tưởng về một thứ mà các bạn có thể tạo ra, nếu ko phải là vàng, thì ít ra cũng được tăng thêm giá trị bởi cách trộn lẫn các thành phần truyền thống, giống như các căn hộ bình thường và một khu đỗ xe bình thường, và trong trường hợp này thật sự cho con người cơ hội mà họ không phải chọn giữa một cuộc sống với một khu vườn hay một cuộc sống trong thành phố. Họ thật sự có thể có cả hai.
As an architect, it's really hard to set the agenda. You can't just say that now I'd like to do a sustainable city in central Asia, because that's not really how you get commissions. You always have to sort of adapt and improvise to the opportunities and accidents that happen, and the sort of turmoil of the world.
Với cương vỵ là một kiến trúc sư, rất khó để có thể xây dựng nên một chương trình nghị sự. Các bạn không thể tự dưng nói rằng giờ tôi muốn xây một thành phố có khả năng tự duy trỳ lâu dài ở trung tâm Châu Á. Bởi vì đó không phải là cách mà các bạn kiếm được việc làm. Các bạn luôn phải tự thích nghi và tùy cơ ứng biến với các cơ hội và rủi ro xảy ra và với một thế giới náo loạn.
One last example is that recently we, like last summer, we won the competition to design a Nordic national bank. This was the director of the bank when he was still smiling. (Laughter) It was in the middle of the capital so we were really excited by this opportunity. Unfortunately, it was the national bank of Iceland.
Một ví dụ cuối cùng là gần đây chúng tôi, hè năm ngoái chúng tôi thắng một cuộc thi thiết kế một ngân hàng trung ương Bắc Âu. Đây là vị chủ tịch ngân hàng khi ông ấy vẫn còn cười được. (Tiếng cười) Ngân hàng nằm ngay giữa thủ đô nên chúng tôi rất là phấn khởi bởi cơ hội này. Không may là ngân hàng đó lại là ngân hàng trung ương của Icleand.
At the same time, we actually had a visitor -- a minister from Azerbaijan came to our office. We took him to see the Mountain. And he got very excited by this idea that you could actually make mountains out of architecture, because Azerbaijan is known as the Alps of Central Asia. So he asked us if we could actually imagine an urban master plan on an island outside the capital that would recreate the silhouette of the seven most significant mountains of Azerbaijan.
Cùng lúc đó chúng tôi lại có một vị khách đến thăm, một bộ trưởng từ Azerbaijan đến văn phòng của chúng tôi. Chúng tôi đưa ông ấy đến xem Núi Lớn. Và ông ấy trở nên rất thích thú bới ý tưởng rằng bạn thật sự có thể làm ra được các con núi từ kiến trúc. Bởi vì Azerbaijan được xem là dãy Alps của Trung Á. Vậy nên ông ấy hỏi chúng tôi nếu chúng tôi có thể tưởng tượng ra một dự kiến thành thị ưu tú trên một hoàn đảo bên ngoài thủ đô mà sẽ tạo dựng lại chân dung cắt bóng của bảy ngọn núi quan trọng nhất của Azerbaijan.
So we took the commission. And we made this small movie that I'd like to show. We quite often make little movies. We always argue a lot about the soundtrack, but in this case it was really easy to choose the song. So basically, Baku is this sort of crescent bay overlooking the island of Zira, the island that we are planning -- almost like the diagram of their flag. And our main idea was to sort of sample the seven most significant mountains of the topography of Azerbaijan and reinterpret them into urban and architectural structures, inhabitable of human life. Then we place these mountains on the island, surrounding this sort of central green valley, almost like a central park.
Nên chúng tôi nhận việc. Và chúng tôi đã làm ra một đoạn phim nhỏ này mà tôi muốn cho các bạn xem. Chúng tôi cũng hay làm những đoạn phim nhỏ. Chúng tôi luôn tranh cãi nhiều về phần nhạc nền. Nhưng trong trường hợp này, việc chọn một bài hát trở nên khá dễ dàng. Vậy cơ bản là Baku là một vịnh có hình lưỡi liềm nhìn về phía đảo Zira, đảo mà chúng tôi đang lập dự án xây dựng. Gần như là biểu đồ của lá cờ của họ. Và ý tưởng chính của chúng tôi là lấy mẫu của bảy ngọn núi quan trọng nhất trên địa hình của Azerbaijan. Và tái tạo lại chúng trên các kiến trúc thành thị, mà con người có thể cư trú. Và chúng tôi đặt những ngọn núi này trên ngôi đảo, bao quanh một cái thung lũng xanh trung tâm. Gần giống như khu công viên trung tâm.
And what makes it interesting is that the island right now is just a piece of desert. It has no vegetation. It has no water. It has no energy, no resources. So we actually sort of designed the entire island as a single ecosystem, exploiting wind energy to drive the desalination plants, and to use the thermal properties of water to heat and cool the buildings. And all the sort of excess freshwater wastewater is filtered organically into the landscape, gradually transforming the desert island into sort of a green, lush landscape.
Và điều mà khiến đó trở nên thú vị là ngôi đảo ngay bây giờ chỉ là một khoảnh đất sa mạc. Không có cây cỏ. Không có nước. Không có điện, không có tài nguyên. Nên chúng tôi đã thiết kế toàn bộ hòn đảo thành một hệ sinh thái đơn thuần, hấp thụ năng lượng từ gió để chạy các nhà máy khử muối và để sử dụng nhiệt độ của nước để sưởi và làm lạnh các toàn nhà. Và toàn bộ phần thừa của nước sạch nước thải đều được lọc một cách hữu cơ vào đất, dần dần sẽ biến hòn đảo sa mạc này thành một vùng đất xanh, tươi tốt.
So, you can say where an urban development normally happens at the expense of nature, in this case it's actually creating nature. And the buildings, they don't only sort of invoke the imagery of the mountains, they also operate like mountains. They create shelter from the wind. They accumulate the solar energy. They accumulate the water. So they actually transform the entire island into a single ecosystem.
Nên các bạn có thể nói rằng nơi mà sự phát triển đô thị thường xảy ra với sự trả giá của tự nhiên, trong trường hợp tự nhiên lại được tạo ra. Và các ngôi nhà, chúng không chỉ gợi lên hình ảnh của các ngọn núi. Chúng cũng hoạt động như các ngọn núi. Chúng là nơi tránh gió. Chúng hội tụ năng lượng mặt trời. Chúng tích lũy nước. Nên chúng thật sự có thể biến toàn bộ hòn đảo thành một hệ sinh thái.
So we recently presented the master plan, and it has gotten approved. And this summer we are starting the construction documents of the two first mountains, in what's going to be the first carbon-neutral island in Central Asia. (Applause) Yes, maybe just to round off. So in a way you can see how the Mountain in Copenhagen sort of evolved into the Seven Peaks of Azerbaijan. With a little luck and some more evolution, maybe in 10 years it could be the Five Mountains on Mars. Thank you. (Applause)
Nên gần đây chúng tôi đã trình diện dự án ưu tú này. Và nó đã được chấp thuận. Và hè năm nay chúng tôi bắt đầu công việc giấy tờ và hai ngọn núi đầu tiên, mà trên đó sẽ là hòn đảo không carbon đầu tiền ở Trung Á. (Vỗ tay) Vâng, có thể chỉ để làm tròn. Nên xét trên một phương diện thì chúng tôi có thể thấy rằng Núi Lớn ở Copenhagen đã tiến hóa thành 7 Đỉnh Núi của Azerbaijan. Với một chút may mắn và thêm phần tiến hóa có thể trong 10 năm nó sẽ có thể là 5 Ngọn Núi của Sao Hỏa. Cảm ơn. (Vỗ tay)