I want to talk to you today about a difficult topic that is close to me, and closer than you might realize to you.
Opowiem wam dzisiaj o problemie, który jest mi bliższy niż możecie sobie wyobrazić.
I came to the UK 21 years ago, as an asylum-seeker. I was 21. I was forced to leave the Democratic Republic of the Congo, my home, where I was a student activist. I would love my children to be able to meet my family in the Congo.
Przybyłem do Wielkiej Brytanii 21 lat temu w poszukiwaniu azylu. Miałem 21 lat. Musiałem opuścić Demokratyczną Republikę Konga, mój dom, gdzie byłem działaczem studenckim. Chciałbym, by moje dzieci spotkały się kiedyś z rodziną w Kongo.
But I want to tell you what the Congo has got to do with you. But first of all, I want you to do me a favor. Can you all please reach into your pockets and take out your mobile phone? Feel that familiar weight ... how naturally your finger slides towards the buttons.
Chcę powiedzieć, co Kongo ma wspólnego z wami. Najpierw chciałbym was o coś poprosić. Sięgnijcie do kieszeni i wyciągnijcie telefony. Poczujcie ten znajomy ciężar, jak naturalnie palce przesuwają się po przyciskach.
(Laughter)
(Śmiech)
Can you imagine your world without it? It connects us to our loved ones, our family, friends and colleagues, at home and overseas. It is a symbol of an interconnected world.
Jaki byłby świat bez niego? Łączy nas z bliskimi, rodziną, przyjaciółmi i współpracownikami w domu i za granicą. To symbol połączonego świata.
But what you hold in your hand leaves a bloody trail, and it all boils down to a mineral: tantalum, mined in the Congo as coltan. It is an anticorrosive heat conductor. It stores energy in our mobile phones, PlayStations and laptops. It is used in aerospace and medical equipment as an alloy. It is so powerful that we only need tiny amounts. It would be great if the story ended there.
Jednak to, co trzymacie w dłoni zostawia za sobą ślad krwi. Sprowadza się to do jednego minerału: tantalu, wydobywanego w Kongo jako koltan. To antykorozyjny przewodnik ciepła. Magazynuje energię w telefonach, playstation i laptopach. Wykorzystuje w lotnictwie i sprzęcie medycznym w postaci stopu. Jest tak silny, że wystarczą bardzo niewielkie ilości. Byłoby świetnie, gdyby historia się na tym kończyła.
Unfortunately, what you hold in your hand has not only enabled incredible technological development and industrial expansion, but it has also contributed to unimaginable human suffering.
Niestety to, co trzymacie w dłoni nie tylko umożliwiło niesamowity postęp techniczny i rozwój przemysłu, ale przyczyniło się też do niewyobrażalnego
Since 1996, over five million people have died in the Democratic Republic of the Congo. Countless women, men and children have been raped, tortured or enslaved. Rape is used as a weapon of war, instilling fear and depopulating whole areas. The quest for extracting this mineral has not only aided, but it has fueled the ongoing war in the Congo.
ludzkiego cierpienia. Od 1996 roku ponad 5 mln ludzi zgineło w Demokratycznej Republice Konga. Kobiety, mężczyźni i dzieci byli gwałceni, torturowani czy zniewoleni. Gwałtu służy jako broń, wywołuje strach i wyludnia całe okolice. Pogoń za tym minerałem dolała oliwy do ognia toczącej się w Kongo wojny.
But don't throw away your phones yet. Thirty thousand children are enlisted and are made to fight in armed groups. The Congo consistently scores dreadfully in global health and poverty rankings. But remarkably, the UN Environmental Programme has estimated the wealth of the country to be over 24 trillion dollars. The state-regulated mining industry has collapsed, and control over mines has splintered. Coltan is easily controlled by armed groups. One well-known illicit trade route is that across the border to Rwanda, where Congolese tantalum is disguised as Rwandan.
Ale nie wyrzucajcie jeszcze telefonów. 30 tys. dzieci zostało zwerbowanych i zmuszonych do walki w grupach zbrojnych. Kongo konsekwentnie zajmuje pierwsze miejsce w zestawieniach stanu zdrowia i biedy na świecie. Co ciekawe, Program Środowiskowy ONZ ocenił wartość kraju na ponad 24 tryliony dolarów. Zarządzany przez państwo przemysł kopalniany upadł a kontrola nad kopalniami została rozdzielona. Koltan jest z łatwością kontrolowany przez grupy zbrojne. Jeden z nielegalnych szlaków handlowych prowadzi przez granicę z Rwandą, gdzie kongijski tantal funkcjonuje jako rwandyjski.
But don't throw away your phones yet, because the incredible irony is that the technology that has placed such unsustainable, devastating demands on the Congo is the same technology that has brought this situation to our attention. We only know so much about the situation in the Congo and in the mines because of the kind of communication the mobile phone allows. As with the Arab Spring, during the recent elections in the Congo, voters were able to send text messages of local polling stations to the headquarters in the capital, Kinshasa. And in the wake of the result, the diaspora has joined with the Carter Center, the Catholic Church and other observers, to draw attention to the undemocratic result.
Ale nie wyrzucajcie jeszcze telefonów. Ironia tkwi w tym, że technologia która kładzie te niszczycielskie wymagania na Kongo to ta sama, która zwróciła uwagę na tę sytuację. O sytuacji w Kongo i o kopalniach, wiemy tak wiele dzięki komunikacji, którą umożliwiają telefony komórkowe. Tak jak podczas Arabskiej Wiosny w czasie ostatnich wyborów w Kongo wyborcy mogli wysyłać wiadomości z posterunków policji do centrali w stolicy, Kinszasie. W momencie ogłoszenia wyników diaspora, Centrum Cartera, kościół katolicki i inni obserwatorzy połączyli siły, by zwrócić uwagę na niedemokratyczny wynik głosowania.
The mobile phone has given people around the world an important tool towards gaining their political freedom. It has truly revolutionized the way we communicate on the planet. It has allowed momentous political change to take place. So, we are faced with a paradox. The mobile phone is an instrument of freedom and an instrument of oppression.
Telefony komórkowe dały ludziom na całym świecie narzędzie do pozyskania wolności politycznej. Zrewolucjonizowały sposób, w jaki porozumiewamy się na naszej planecie, umożliwiły zmiany w polityce. umożliwiły zmiany w polityce. Staneliśmy w obliczu paradoksu. Telefon jest narzędziem wolności i narzędziem opresji.
TED has always celebrated what technology can do for us, technology in its finished form. It is time to be asking questions about technology. Where does it come from? Who makes it? And for what? Here, I am speaking directly to you, the TED community, and to all those who might be watching on a screen, on your phone, across the world, in the Congo. All the technology is in place for us to communicate, and all the technology is in place to communicate this.
TED zawsze podkreśla to, co może dla nas zrobić technologia w swojej skończonej formie. Nadszedł czas na zadanie dotyczących jej pytań. Skąd się bierze? Kto ją tworzy? I po co? Mówię bezpośrednio do was, społeczności TED i do wszystkich nas oglądających na ekranie, telefonie, na całym świecie i w Kongo. Technologia służy komunikacji, a także temu, byśmy mogli to przekazać.
At the moment, there is no clear fair-trade solution. But there has been a huge amount of progress. The US has recently passed legislation to target bribery and misconduct in the Congo. Recent UK legislation could be used in the same way. In February, Nokia unveiled its new policy on sourcing minerals in the Congo, and there is a petition to Apple to make a conflict-free iPhone. There are campaigns spreading across university campuses to make their colleges conflict-free. But we're not there yet. We need to continue mounting pressure on phone companies to change their sourcing processes.
Obecnie nie ma jasnego sposobu na sprawiedliwy handel, ale jest już znaczący postęp. W USA niedawno uchwalono prawo wymierzone przeciwko łapówkarstwu i wykroczeniom w Kongo. Prawo uchwalone niedawno w Wlk. Brytanii można wykorzystać w ten sam sposób. W lutym Nokia przedstawiła nową politykę dotyczącą pozyskiwania minerałów w Kongo, napisano też petycję do Apple z prośbą o wolny od konfliktów iPhone. Wśród studentów prowadzone są kampanie, by uczynić szkoły wolnymi od konfliktu. Nie jesteśmy jeszcze u celu. Musimy wciąż zwiększać nacisk na producentów telefonów,
When I first came to the UK, 21 years ago, I was homesick. I missed my family and the friends I left behind. Communication was extremely difficult. Sending and receiving letters took months -- if you were lucky. Often, they never arrived. Even if I could have afforded the phone bills home, like most people in the Congo, my parents did not own a phone line.
by zmienili metody pozyskiwania źródeł. Kiedy po raz pierwszy pojawiłem się w Wielkiej Brytanii 21 lat temu tęskniłem za domem, za rodziną i przyjaciółmi, których zostawiłem w kraju. Komunikacja była niezwykle trudna. Wysyłanie i otrzymywanie listów zajmowało miesiące. Często nigdy nie docierały do odbiorcy. Nawet gdyby było mnie stać na płacenie rachunków telefonicznych, jak większość ludzi w Kongo, moi rodzice nie mieli telefonu.
Today, my two sons -- David and Daniel, can talk to my parents and get to know them. Why should we allow such a wonderful, brilliant and necessary product to be the cause of unnecessary suffering for human beings?
Dzisiaj moi synowie, David i Daniel, mogą rozmawiać z moimi rodzicami i ich poznać. Dlaczego mamy pozwalać by tak wspaniały i niezbędny produkt był przyczyną niepotrzebnego cierpienia ludzi?
We demand fair-trade food and fair-trade clothes. It is time to demand fair-trade phones. This is an idea worth spreading.
Domagamy się żywności i odzieży ze sprawiedliwego handlu. Czas domagać się też takich telefonów. To idea warta rozpowszechniania. Dziękuję.
Thank you.
(Aplauz)
(Applause)