My name is Arvind Gupta, and I'm a toymaker. I've been making toys for the last 30 years. The early '70s, I was in college. It was a very revolutionary time. It was a political ferment, so to say -- students out in the streets of Paris, revolting against authority. America was jolted by the anti-Vietnam movement, the Civil Rights movement. In India, we had the Naxalite movement, the [unclear] movement. But you know, when there is a political churning of society, it unleashes a lot of energy. The National Movement of India was testimony to that. Lots of people resigned from well-paid jobs and jumped into the National Movement. Now in the early '70s, one of the great programs in India was to revitalize primary science in village schools.
Aš esu žaislų gamintojas Arvindas Gupta. Pastaruosius 30 metų gaminu žaislus. 70-ųjų pradžioje mokiausi koledže. Tai buvo revoliucinis metas. Tai buvo politinis sujudimas, taip sakant, studentai Paryžiaus gatvėse, kylantys prieš valdžią. Amerika buvo purtoma anti-Vietnamo ir kovotojų už pilietines teises judėjimų. Indijoje mes turėjome Naxalite judėjimą, [neaiškų] judėjimą. Bet, žinote, kai vyksta politinis visuomenės sujudimas, išlaisvinama daug energijos. Indijos Nacionalinis judėjimas buvo šito įrodymas. Daugybė žmonių atsistatydino iš gerai apmokamų darbų ir prisijungė prie Nacionalinio judėjimo. Taigi, 70-ųjų pradžioje, viena iš didžiųjų programų Indijoje turėjo atgaivinti pradinį mokslą kaimo mokyklose.
There was a person, Anil Sadgopal, did a Ph.D. from Caltech and returned back as a molecular biologist in India's cutting-edge research institute, the TIFR. At 31, he was not able to relate the kind of [unclear] research, which he was doing with the lives of the ordinary people. So he designed and went and started a village science program. Many people were inspired by this. The slogan of the early '70s was "Go to the people. Live with them; love them. Start from what they know. Build on what they have." This was kind of the defining slogan.
Indijos pažangiausiame mokslinių tyrimų institute (TIFR) buvo žmogus, Anilas Sadgopal, apsigynęs daktaro laipsnį Kalifornijos technologijos institute, ir sugrįžęs atgal kaip molekulinės biologijos specialistas. Būdamas 31 metų jis negalėjo susieti [neaišku] tyrimų, kuriuos jis darė, su įprastų žmonių gyvenimais. Todėl jis suplanavo ir pradėjo kaimo mokslo programą. Daugybę žmonių tai įkvėpė. 70-ųjų pradžios šūkis buvo "Eik pas žmones. Gyvenk su jais. Mylėk juos. Pradėk nuo to, ką jie žino. Remkis tuo, ką jie turi." Tai buvo prasmingas šūkis.
Well I took one year. I joined Telco, made TATA trucks, pretty close to Pune. I worked there for two years, and I realized that I was not born to make trucks. Often one doesn't know what one wants to do, but it's good enough to know what you don't want to do. So I took one year off, and I went to this village science program. And it was a turning point. It was a very small village -- a weekly bazaar where people, just once in a week, they put in all the vats. So I said, "I'm going to spend a year over here." So I just bought one specimen of everything which was sold on the roadside. And one thing which I found was this black rubber.
Ką gi, aš nusistačiau vienerių metų laikotarpį. Aš prisijungiau prie Telco, gaminau TATA vilkikus, netoli Punos miesto. Dirbau ten du metus ir supratau, kad nesu gimęs gaminti sunkvežimių. Dažnai žmogus nežino, ką jis nori padaryti, bet gana svarbu yra žinoti, ko jūs nenorite daryti. Taigi, aš pasiėmiau metus atostogų ir įsitraukiau į šią kaimo mokslo programą. Ir tai buvo persilaužimas. Tai buvo labai nedidelis kaimas - kassavaitinis turgus, kur kartą per savaitę sutelpa visi žmonės. Taigi, aš pasakiau: "ketinu čia praleisti metus." Aš nusipirkau po pavyzdį visko, kas buvo parduodama pakelėje. Ir vienas daiktas, kurį aš radau buvo ši juoda guma.
This is called a cycle valve tube. When you pump in air in a bicycle, you use a bit of this. And some of these models -- so you take a bit of this cycle valve tube, you can put two matchsticks inside this, and you make a flexible joint. It's a joint of tubes. You start by teaching angles -- an acute angle, a right angle, an obtuse angle, a straight angle. It's like its own little coupling. If you have three of them, and you loop them together, well you make a triangle. With four, you make a square, you make a pentagon, you make a hexagon, you make all these kind of polygons. And they have some wonderful properties. If you look at the hexagon, for instance, it's like an amoeba, which is constantly changing its own profile. You can just pull this out, this becomes a rectangle. You give it a push, this becomes a parallelogram. But this is very shaky. Look at the pentagon, for instance, pull this out -- it becomes a boat shape trapezium. Push it and it becomes house shaped. This becomes an isosceles triangle -- again, very shaky. This square might look very square and prim. Give it a little push -- this becomes a rhombus. It becomes kite-shaped. But give a child a triangle, he can't do a thing to it.
Ji vadinama dviračio ventilio vamzdeliu. Kai jūs pučiate orą į dviratį, naudojate gabalėlį šios gumos. Kaip ir kai kuriems iš šių modelių Taigi, jūs imate truputį šios dviračio ventilio gumos, galite vidun įkišti du degtukus ir gausite lanksčią jungtį Tai vamzdelių junginys. Jūs pradedate mokyti kampus - smailų kampą, statų kampą, buką kampą, ištiestinį kampą. Tai kaip savarankiškas mažas junginys. Jeigu jūs juos turite tris ir sukabinate kartu, ką gi, - jūs padarote trikampį. Su keturiais darote kvadratą, darote penkiakampį, šešiakampį, gaminate visus tuos daugiakampius. Ir jie turi keletą nuostabių savybių. Pavyzdžiui, jei žiūrite į šešiakampį, tai lyg ameba, nuolat keičianti savo kontūrus. Jūs galite tiesiog patraukti, ir figūra tampa stačiakampiu. Kai jį paspaudžiate, jis tampa lygiagretainiu. Tačiau jis yra labai netvirtas. Pavyzdžiui, pažiūrėkite į penkiakampį, truktelėkite išorėn - jis tampa valties formos trapecija. Paspauskite vidun - ir jis įgyja namo formą. Šis tampa lygiašoniu trikampiu, bet, vėl gi, labai nestabiliu. Šis kvadratas gali atrodyti labai tiesus ir tvarkingas. Spustelėkite - jis tampa rombu. Jis tampa aitvaro formos. Bet duokite vaikui trikampį, jam negalima nieko padaryti.
Why use triangles? Because triangles are the only rigid structures. We can't make a bridge with squares because the train would come, it would start doing a jig. Ordinary people know about this because if you go to a village in India, they might not have gone to engineering college, but no one makes a roof placed like this. Because if they put tiles on top, it's just going to crash. They always make a triangular roof. Now this is people science.
Kodėl naudoti trikampius? Todėl, kad trikampiai yra vienintelės standžios konstrukcijos. Mes negalime statyti tilto iš kvadratų, nes traukiniui važiuojant, jį kratytų. Paprasti žmonės žino apie tai, nes jei nuvažiuotumėt į kaimą Indijoje, žmonės gali neturėti inžinerinio išsilavinimo, bet niekas tokiu būdu stogų nedengia. Nes jei jie sudėtų čerpes ant viršaus, viskas tiesiog sugriūtų. Jie visada dengia trikampį stogą. Čia žmonių mokslas.
And if you were to just poke a hole over here and put a third matchstick, you'll get a T joint. And if I were to poke all the three legs of this in the three vertices of this triangle, I would make a tetrahedron. So you make all these 3D shapes. You make a tetrahedron like this. And once you make these, you make a little house. Put this on top. You can make a joint of four. You can make a joint of six. You just need a ton. Now this was -- you make a joint of six, you make an icosahedron. You can play around with it. This makes an igloo. Now this is in 1978. I was a 24-year-old young engineer. And I thought this was so much better than making trucks. (Applause) If you, as a matter of fact, put four marbles inside, you simulate the molecular structure of methane, CH4. Four atoms of hydrogen, the four points of the tetrahedron, which means the little carbon atom.
Ir jei jūs čia išdurtumėte skylę ir įdėtumėte trečią degtuką, gautumėte T jungtį. O jei aš išdursiu visas tris kojas trijose šio trikampio viršūnėse, aš padarysiu tetraedrą. Taigi, jūs darote visas šias trimates formas Taip jūs padarote tetraedrą. Kai pasidarote šias formas, na, galite pagaminti mažytį namą. Padėkite tai ant viršaus. Galite padaryti junginį iš keturių. Galite padaryti junginį iš šešių Jums tik reikia stiliaus. Dabar štai šis- padarote junginį iš šešių, - padarote ikosaedrą. Jus galite su juo žaisti. Taip daromas iglu Visa tai - 1978-aisiais. Aš buvau 24 metų amžiaus jaunas inžinierius. Ir maniau, kad tai daug geriau, nei gaminti sunkvežimius. (plojimai) Beje, jeigu jūs į vidų įstatote keturis rutuliukus, jūs imituojate metano molekulinę struktūrą, CH4. Keturi vandenilio atomai, keturios tetraedro viršūnės. Centre - mažas anglies atomas.
Well since then, I just thought that I've been really privileged to go to over 2,000 schools in my country -- village schools, government schools, municipal schools, Ivy League schools -- I've been invited by most of them. And every time I go to a school, I see a gleam in the eyes of the children. I see hope. I see happiness in their faces. Children want to make things. Children want to do things.
Ką gi, nuo tada aš maniau, kad esu privilegijuotas aplankyti daugiau nei 2000 mokyklų savo šalyje - kaimo mokyklų, valstybinių mokyklų, savivaldybių mokyklų, Ivy League koledžų buvau pakviestas į daugelį iš jų. Kiekvienąkart man atvykus mokyklą, aš matau spindesį vaikų akyse. Aš matau viltį. Aš matau laimę jų veiduose. Vaikams patinka ką nors gaminti. Vaikai nori ką nors meistrauti.
Now this, we make lots and lots of pumps. Now this is a little pump with which you could inflate a balloon. It's a real pump. You could actually pop the balloon. And we have a slogan that the best thing a child can do with a toy is to break it. So all you do is -- it's a very kind of provocative statement -- this old bicycle tube and this old plastic [unclear] This filling cap will go very snugly into an old bicycle tube. And this is how you make a valve. You put a little sticky tape. This is one-way traffic. Well we make lots and lots of pumps. And this is the other one -- that you just take a straw, and you just put a stick inside and you make two half-cuts. Now this is what you do, is you bend both these legs into a triangle, and you just wrap some tape around. And this is the pump. And now, if you have this pump, it's like a great, great sprinkler. It's like a centrifuge. If you spin something, it tends to fly out.
Dar štai, mes darome begales pompų. Štai čia mažytė pompa, su kuria galite pripūsti balioną. Tai tikra pompa. Tiesą sakant, jūs galite susprogdinti balioną. Mes turime šūkį, kad geriausias dalykas, ką vaikas gali padaryti su žaislu, tai jį sulaužyti. Taigi, viskas, ką padarote, - tai labai maloni provokacija - ši sena dviračio padangos kamera ir senas plastikinis [neaišku]. Šis uždarymo dangtelis labai tiks į seno dviračio padangos kamerą. O taip jūs padarote vožtuvą. Uždedate truputį lipnios juostelės. Tai - vienkryptis eismas. Ką gi, mes gaminame daugybę pompų. O štai dar viena - imate šiaudelį ir į vidų įkišate pagaliuką, padarote dvi įpjovas. Toliau štai ką darote - lenkiate šias dvi kojas į trikampį ir tiesiog apvyniojate aplink juostele. Ir štai pompa. Ir štai, jei turite šią pompą, tai lyg nuostabus purkštuvas. Tai lyg centrifuga. Jei kažką sukate, veikia išcentrinė jėga.
(Applause)
(plojimai)
Well in terms of -- if you were in Andhra Pradesh, you would make this with the palmyra leaf. Many of our folk toys have great science principles. If you spin-top something, it tends to fly out. If I do it with both hands, you can see this fun Mr. Flying Man. Right. This is a toy which is made from paper. It's amazing. There are four pictures. You see insects, you see frogs, snakes, eagles, butterflies, frogs, snakes, eagles. Here's a paper which you could [unclear] -- designed by a mathematician at Harvard in 1928, Arthur Stone, documented by Martin Gardner in many of his many books. But this is great fun for children. They all study about the food chain. The insects are eaten by the frogs; the frogs are eaten by the snakes; the snakes are eaten by the eagles. And this can be, if you had a whole photocopy paper -- A4 size paper -- you could be in a municipal school, you could be in a government school -- a paper, a scale and a pencil -- no glue, no scissors. In three minutes, you just fold this up. And what you could use it for is just limited by your imagination. If you take a smaller paper, you make a smaller flexagon. With a bigger one, you make a bigger one.
Tiksliau išsireiškus - jei jūs esate (neaišku) ji padarytų tai su palmės lapu. Daugelis mūsų liaudies žaislų turi puikius mokslo principus. Jei kažką sukate, veikia išcentrinė jėga. Jei aš darau tai abiem rankom, jūs galite pamatyti Skraidantį Žmogų. Taip. Tai yra žaislas, pagamintas iš popieriaus. Nuostabu. Čia keturi piešiniai. Matote vabzdžius, matote varles, gyvates, erelius, drugelius, varles, gyvates, erelius. Tai popierius, kurį jūs galėtumėte [neaišku]- sukurtas Harvarde 1928 metais matematiko Artūro Stouno, aprašytas daugelyje iš Martino Gardnerio knygų. Bet tai didelis malonumas vaikams. Jie visi mokosi apie mitybos grandinę. Varlės ėda vabzdžius; gyvatės ėda varles; ereliai ėda gyvates. Ir tai įmanoma, jei turite lapą kopijavimo popieriaus, A4 dydžio lapą - galite būti savivaldybės mokykloje, galite būti valstybinėje mokykloje - popieriaus lapas, liniuotė ir pieštukas, jokių klijų, jokių žirklių. Jūs tai sulankstote tiesiog per tris minutes. Ir kam jį panaudosite priklauso tik nuo jūsų vaizduotės. Jei paimsite mažesnį popierių, padarysite mažesnį lankstinuką. Iš didesnio padarysite didesnį.
Now this is a pencil with a few slots over here. And you put a little fan here. And this is a hundred-year-old toy. There have been six major research papers on this. There's some grooves over here, you can see. And if I take a reed -- if I rub this, something very amazing happens. Six major research papers on this. As a matter of fact, Feynman, as a child, was very fascinated by this. He wrote a paper on this. And you don't need the three billion-dollar Hadron Collider for doing this. (Laughter) (Applause) This is there for every child, and every child can enjoy this. If you want to put a colored disk, well all these seven colors coalesce. And this is what Newton talked about 400 years back, that white light's made of seven colors, just by spinning this around.
Štai pieštukas su keletu įpjovų. Čia įdedate mažytį malūnėlį. Ir tai tampa šimtmečio senumo žaislu. Apie tai rašė šeši svarbūs moksliniai straipsniai. Štai čia, matote, yra keli grioveliai. Ir jei aš paimu nendrę, patrinu, atsitinka kai kas neįtikėtino. Šeši dideli moksliniai straipsniai apie tai. Iš tikrųjų, Feynmenas kaip vaikas tuo buvo sužavėtas. Apie tai jis parašė straipsnį. Ir jums nereikia tris milijardus dolerių kainuojančio dalelių greitintuvo, kad tai padarytumėte. Tai prieinama kiekvienam vaikui ir kiekvienas vaikas gali tuo džiaugtis. Jei norite įdėti spalvotą diską, ką gi, visos šios septynios spalvos susilieja. Štai apie ką kalbėjo Niutonas prieš 400 metų, kad balta šviesa yra sudaryta iš septynių spalvų, tiesiog sukant jas aplink.
This is a straw. What we've done, we've just sealed both the ends with tape, nipped the right corner and the bottom left corner, so there's holes in the opposite corners, there's a little hole over here. This is a kind of a blowing straw. I just put this inside this. There's a hole here, and I shut this. And this costs very little money to make -- great fun for children to do.
Tai - šiaudas. Ką mes padarėme, mes tiesiog sutvirtinome abu galus juostele, nugnybome dešinįjį kampą ir apatinį kairįjį kampą, taip, kad priešinguose kampuose atsirastų skylės, štai čia maža skylutė. Tai tarsi pūtimo šiaudelis. Aš tiesiog įdėjau tai į vidų. Štai čia yra skylė ir aš ją užspaudžiu. Tai pasigaminti kainuoja labai nedaug - vaikams labai smagu pasidaryti.
What we do is make a very simple electric motor. Now this is the simplest motor on Earth. The most expensive thing is the battery inside this. If you have a battery, it costs five cents to make it. This is an old bicycle tube, which gives you a broad rubber band, two safety pins. This is a permanent magnet. Whenever current flows through the coil, this becomes an electromagnet. It's the interaction of both these magnets which makes this motor spin. We made 30,000.
Dabar darysime labai paprastą elektros motorą. Tai pats paprasčiausias motoras žemėje. Pats brangiausias dalykas šiame motore - baterija. Jei turite bateriją, pasidaryti motorą kainuos penkis centus. Tai - sena dviračio kamera, iš kurios paimame plačią gumos juostą, dar - du žiogeliai. Tai - nuolatinis magnetas. Kai srovė teka per ritę, tai tampa elektromagnetu. Tai - abiejų šių magnetų sąveika, kuri verčia šį motorą suktis. Mes padarėme 30 000.
Teachers who have been teaching science for donkey years, they just muck up the definition and they spit it out. When teachers make it, children make it. You can see a gleam in their eye. They get a thrill of what science is all about. And this science is not a rich man's game. In a democratic country, science must reach to our most oppressed, to the most marginalized children. This program started with 16 schools and spread to 1,500 government schools. Over 100,000 children learn science this way. And we're just trying to see possibilities.
Mokytojai, jūs mokėte gamtos mokslų daug metų, jie tik sukramto apibrėžimą ir išspjauna jį. Kai mokytojai kažką padaro, vaikai kažką padaro. Jūs galite pamatyti spindesį jų akyse. Jie pradeda suprasti koks jaudinantis yra mokslas. Ir šis mokslas nėra tik turtingų žmonių žaidimas. Demokratinėje šalyje mokslas turi pasiekti mūsų labiausiai engiamus, labiausiai atskirtus vaikus. Ši programa prasidėjo 16 mokyklų ir išplito į 1500 valstybinių mokyklų. Virš 100 000 vaikų mokosi gamtos mokslų tokiu būdu. Ir mes tiesiog stengiamės pamatyti galimybes.
Look, this is the tetrapak -- awful materials from the point of view of the environment. There are six layers -- three layers of plastic, aluminum -- which are are sealed together. They are fused together, so you can't separate them. Now you can just make a little network like this and fold them and stick them together and make an icosahedron. So something which is trash, which is choking all the seabirds, you could just recycle this into a very, very joyous -- all the platonic solids can be made with things like this.
Žiūrėkite, tai „Tetra Pak“ pakuotė - aplinkos požiūriu baisi medžiaga. Jame yra šeši sluoksniai - trys sluoksniai plastiko, aliuminis, kurie yra suspausti kartu. Jie yra sulydyti ir jūs negalite jų išskirti. Dabar jūs galite pasidaryti mažą tinklą, štai tokį sulenkti ir sutvirtinti kartu ir pagaminti ikosaedrą. Taigi, kažką, kas yra atliekos, kas uždusina visus paukščius pajūryje, jūs galite tiesiog pakartotinai panaudoti labai labai džiugiai - visus Platono kūnus galima pagaminti naudojant tokius daiktus.
This is a little straw, and what you do is you just nip two corners here, and this becomes like a baby crocodile's mouth. You put this in your mouth, and you blow. (Honk) It's children's delight, a teacher's envy, as they say. You're not able to see how the sound is produced, because the thing which is vibrating goes inside my mouth. I'm going to keep this outside, to blow out. I'm going to suck in air. (Honk) So no one actually needs to muck up the production of sound with wire vibrations. The other is that you keep blowing at it, keep making the sound, and you keep cutting it. And something very, very nice happens. (Honk) (Applause) And when you get a very small one -- (Honk) This is what the kids teach you. You can also do this.
Tai - šiaudelis, viskas, ką jums reikia padaryti - nugnybti du kampus čia ir jis tampa tarsi krokodiliuko burna. Įsidedi į burną ir pūti. (gagenimas) Kaip sakoma, vaiko džiaugsmas, mokytojo pavydas. Jūs negalite matyti, kaip išgaunamas garsas, nes tai, kas vibruoja, yra mano burnoje. Laikysiu tai išorėje ir įtrauksiu oro. (gagenimas) Visai nereikia užteršti išgaunamo garso laidinėmis vibracijomis. Kitas dalykas, kai jūs pučiat į tą vamzdelį, vis išgaunate garsą ir vis jį nupjaunate. Ir atsitinka kažkas labai labai puikaus. (gagenimas) (plojimai) O kai jau turite visai mažą - (gagenimas) Tai yra tai, ko jus išmoko vaikai. Jūs taip pat galite tai daryti.
Well before I go any further, this is something worth sharing. This is a touching slate meant for blind children. This is strips of Velcro, this is my drawing slate, and this is my drawing pen, which is basically a film box. It's basically like a fisherman's line, a fishing line. And this is wool over here. If I crank the handle, all the wool goes inside. And what a blind child can do is to just draw this. Wool sticks on Velcro. There are 12 million blind children in our country -- (Applause) who live in a world of darkness. And this has come as a great boon to them. There's a factory out there making our children blind, not able to provide them with food, not able to provide them with vitamin A. But this has come as a great boon for them. There are no patents. Anyone can make it.
Ką gi, prieš tęsiant toliau, yra kai kas, kuo verta pasidalinti. Tai yra liečiamoji lentelė, skirta akliems vaikams. Tai - Velcro juostelės, tai – mano piešimo lentelė, o tai - mano pieštukas, kuris, iš esmės, tėra fotojuostelės dėžutė. Tai kaip žvejo valas, žvejybos valas. O štai čia - vilna. Jei aš suku rankenėlę, vilna įsisuka į vidų. Ir aklas vaikas gali tiesiog čia piešti. Vilna prilimpa prie Velcro juostelės. Mūsų šalyje yra 12 molijonų aklų vaikų, (plojimai) kurie gyvena tamsos pasaulyje. Ir tai jiems tapo dideliu patogumu. Yra gamykla, daranti mūsų vaikus aklais, negalinti aprūpinti jų maistu, negalinti aprūpinti jų vitaminu A. Bet tai jiems tapo didele palaima. Čia nėra patentų. Kiekvienas tai gali padaryti.
This is very, very simple. You can see, this is the generator. It's a crank generator. These are two magnets. This is a large pulley made by sandwiching rubber between two old CDs. Small pulley and two strong magnets. And this fiber turns a wire attached to an LED. If I spin this pulley, the small one's going to spin much faster. There will be a spinning magnetic field. Lines, of course, would be cut, the force will be generated. And you can see, this LED is going to glow. So this is a small crank generator.
Tai labai labai paprasta. Jūs matote - tai generatorius. Tai sukamas generatorius. Tai - du magnetai. Čia - didelis skriemulys, padarytas, įspraudžiant gumą tarp dviejų senų kompaktinių diskų. Mažas skriemulys ir du stiprūs magnetai. Šis pluoštas suka laidą sujungtą su šviesos diodu. Kai pasuku šį skriemulį, mažasis skriemulis suksis daug greičiau. Tai bus besisukantis magnetinis laukas. Magnetinis laukas bus kertamas, bus generuojama jėga. Ir, kaip matote, šis šviesos diodas švies. Taigi, tai yra mažas rankinis generatorius.
Well, this is, again, it's just a ring, a steel ring with steel nuts. And what you can do is just, if you give it a twirl, well they just keep going on. And imagine a bunch of kids standing in a circle and just waiting for the steel ring to be passed on. And they'd be absolutely joyous playing with this.
Ką gi, čia vėl tiesiog žiedas, plieninis žiedas su plieninėmis veržlėmis. Ir ką jūs galite padaryti tai, jei leidžiate joms suktis, ką gi, jos vis sukasi. Ir įsivaizduokite būrį vaikų, stovinčių ratu ir tiesiog laukiančių, kol bus perduotas plieninis žiedas. Ir jie būtų absoliučiai laimingi su juo žaisdami.
Well in the end, what we can also do: we use a lot of old newspapers to make caps. This is worthy of Sachin Tendulkar. It's a great cricket cap. (Laughter) (Applause) When first you see Nehru and Gandhi, this is the Nehru cap -- just half a newspaper. We make lots of toys with newspapers, and this is one of them. And this is -- you can see -- this is a flapping bird. All of our old newspapers, we cut them into little squares. And if you have one of these birds -- children in Japan have been making this bird for many, many years. And you can see, this is a little fantail bird.
Ir galiausiai, ką mes dar galime padaryti, mes panaudojame daugybę senų laikraščių kepurių darymui. Tai verta Sachino Tendulkaro. Tai puiki kriketo kepurė. Kai pirmąkart pamatai Nehru ir Gandhi, tai - Nehru kepurė - pusė laikraščio. Mes gaminame daugybę žaislų iš laikraščio, ir tai vienas iš jų. O tai yra, kaip matote, plasnojantis paukštis. Visus mūsų senus laikraščius mes sukarpome į mažus kvadratėlius. Ir jei jūs turite vieną iš šių paukščių - vaikai Japonijoje šiuos paukščius daro daug daug metų. Ir jūs matote - tai yra mažas paukštis vėduokliška uodega.
Well in the end, I'll just end with a story. This is called "The Captain's Hat Story." The captain was a captain of a sea-going ship. It goes very slowly. And there were lots of passengers on the ship, and they were getting bored, so the captain invited them on the deck. "Wear all your colorful clothes and sing and dance, and I'll provide you with good food and drinks." And the captain would wear a cap everyday and join in the regalia. The first day, it was a huge umbrella cap, like a captain's cap. That night, when the passengers would be sleeping, he would give it one more fold, and the second day, he would be wearing a fireman's cap -- with a little shoot just like a designer cap, because it protects the spinal cord. And the second night, he would take the same cap and give it another fold. And the third day, it would be a Shikari cap -- just like an adventurer's cap. And the third night, he would give it two more folds -- and this is a very, very famous cap. If you've seen any of our Bollywood films, this is what the policeman wears, it's called a zapalu cap. It's been catapulted to international glory.
Ką gi, ir pabaigai aš papasakosiu istoriją. Tai vadinama "Kapitono skrybėlės istorija". Kapitonas buvo jūrų laivo kapitonas. Laivas plaukia labai lėtai. Laive buvo daugybė keleivių, jie nuobodžiavo, todėl kapitonas sukvietė juos ant denio. "Pasipuoškite savo spalvingiausiais rūbais ir dainuokite bei šokite, o aš aprūpinsiu jus geru maistu ir gėrimais." Kapitonas kiekvieną dieną nešiojo kepurę ir savo regalijas. Pirmą dieną tai buvo didelė skėčio formos kepurė, tokia, kaip būna kapitono kepurė. Tą naktį, kai keleiviai miegojo, savo kepurę jis vieną kartą sulenkė, antrą dieną jis dėvėjo gaisrininko kepurę - su mažu atsikišimu nugaroje, kaip projektuotojo kepurės, kad apsaugotų stuburą. Sekančią naktį jis paėmė tą pačią kepurę, tik dar kartą ją sulenkė. Trečią dieną tai buvo medžiotojo čiabuvio kepurė, visai kaip nuotykių ieškotojo kepurė. Trečią naktį jis du kartus sulenkė šią kepurę - tai yra labai labai įžymi kepurė, jei jūs kada matėte nors vieną Bolivudo filmą, tai tokias dėvi policininkai, ji vadinama zapalu kepure. Ji susilaukė tarptautinės šlovės.
And we must not forget that he was the captain of the ship. So that's a ship. And now the end: everyone was enjoying the journey very much. They were singing and dancing. Suddenly there was a storm and huge waves. And all the ship can do is to dance and pitch along with the waves. A huge wave comes and slaps the front and knocks it down. And another one comes and slaps the aft and knocks it down. And there's a third one over here. This swallows the bridge and knocks it down. And the ship sinks, and the captain has lost everything, but for a life jacket.
Mes vos nepamiršome, kad tai buvo laivo kapitonas. Taigi, tai laivas. Ir štai pabaiga. Visi labai džiaugėsi kelione. Jie dainavo ir šoko. Staiga užėjo audra, pakilo didelės bangos. Ir visas laivas šoko ir daužėsi kartu su bangomis. Didelė banga ateina ir bloškiasi į laivo priekį ir numuša jį. Kita banga ateina, bloškiasi į laivagalį ir šį nubloškia žemyn. O štai ir trečia. Ši praryja kapitono tiltelį ir nubloškia jį žemyn. Ir laivas nuskęsta, kapitonas prarado viską, išskyrus gelbėjimosi liemenę.
Thank you so much.
Labai ačiū.
(Applause)
(plojimai)