A whip-like straw. Powerful, crushing blades. A pointed, piercing tube. There are nearly a million known insect species in the world, but most have one of just five common types of mouthparts. And that’s extremely useful to scientists because when they encounter an unfamiliar insect in the wild, they can learn a lot about it just by examining how it eats.
Słomka jak bicz. Silne, miażdżące ostrza. Szpiczasta, ostra rurka. Na świecie jest prawie milion znanych gatunków owadów, ale większość z nich ma jeden z pięciu typowych rodzajów aparatów gębowych. Niezwykle przydaje się to naukowcom, bo gdy napotkają na wolności nieznanego owada, mogą się wiele o nim dowiedzieć z samego sposobu, w jaki je.
Scientific classification, or taxonomy, is used to organize all living things into seven levels: kingdom, phylum, class, order, family, genus, and species. The features of an insect’s mouthparts can help identify which order it belongs to, while also providing clues about how it evolved and what it feeds on.
Kategoryzacja naukowa lub taksonomia służy do klasyfikacji wszystkich żywych istot na siedem kategorii: królestwo, typ, gromada, rząd, rodzina, rodzaj i gatunek. Cechy aparatu gębowego owada mogą pomóc w określeniu, do jakiego rzędu należy, oraz wskazywać, jak ewoluował i czym się żywi.
The chewing mouthpart is the most common. It’s also the most primitive— all other mouthparts are thought to have started out looking like this one before evolving into something different. It features a pair of jaws called mandibles with toothed inner edges that cut up and crush solid foods, like leaves or other insects. You can find this mouthpart on ants from the Hymenoptera order, grasshoppers and crickets of the Orthoptera order, dragonflies of the Odonata order, and beetles of the Coleoptera order.
Aparat gryzący występuje najczęściej. Jest też najbardziej prymitywny. Uważa się, że wszystkie inne aparaty gębowe tak wyglądały zanim zmieniły kształt. Składa się ze szczęk zwanych żuwaczkami, które wewnątrz są zębate, tną i miażdżą stałe pokarmy, jak liście lub inne owady. Można je znaleźć u mrówek z rzędu błonkówek, koników polnych i świerszczy z rzędu prostoskrzydłych, ważek z rzędu ważek i żuków z rzędu chrząszczy.
The piercing-sucking mouthpart consists of a long, tube-like structure called a beak. This beak can pierce plant or animal tissue to suck up liquids like sap or blood. It can also secrete saliva with digestive enzymes that liquefy food for easier sucking. Insects in the Hemiptera order have piercing-sucking mouthparts and include bed bugs, cicadas, aphids, and leafhoppers.
Aparat kłująco-ssący składa się z długiej rurki zwanej szczecinką. Może ona przebić tkankę roślinną lub zwierzęcą, żeby wysysać płyny: soki lub krew. Za pomocą enzymów trawiennych może też wydzielać ślinę, która rozrzedza pokarm i ułatwia ssanie. Insekty z rzędu pluskwiaków mają aparaty kłująco-ssące. To przykładowo pluskwy, cykady, mszyce i skoczkowate.
The siphoning mouthpart, a friendlier version of the piercing and sucking beak, also consists of a long, tube-like structure called a proboscis that works like a straw to suck up nectar from flowers. Insects of the Lepidoptera order— butterflies and moths— keep their proboscises rolled up tightly beneath their heads when they’re not feeding and unfurl them when they come across some sweet nectar.
Aparat ssący, czyli łagodniejsza wersja aparatu kłująco-ssącego, też składa się z długiej rurki zwanej żuwką, która działa jak słomka do wysysania nektaru z kwiatów. Insekty z rzędu łuskoskrzydłych, czyli motyle i ćmy, zwijają swoje rurki pod głową między posiłkami, a rozwijają je na widok słodkiego nektaru.
With the sponging mouthpart, there’s yet another tube, this time ending in two spongy lobes that contain many finer tubes called pseudotracheae. The pseudotracheae secrete enzyme-filled saliva and soak up fluids and dissolved foods by capillary action. House flies, fruit flies, and the other non-biting members of the Diptera order are the only insects that use this technique. But, there’s a catch. Biting flies within Diptera, like mosquitoes, horse flies, and deer flies, have a piercing-sucking mouthpart instead of the sponging mouthpart.
Liżąco-ssący aparat gębowy jest wyposażony w dodatkową rurkę zakończoną aparatem filtracyjnym, składającym się z wielu cienkich rurek filtracyjnych. Wydzielają one ślinę pełną enzymów i wchłaniają płyny i nadtrawione jedzenie przez podciąganie kapilarne. Muchy domowe, muszki owocowe oraz inni niegryzący przedstawiciele rzędu muchówek są jedynymi insektami korzystającymi z tej techniki. Ale jest haczyk. Gryzące muchy z rzędu muchówek, jak komary, bąkowate i chrysopsy
And finally, the chewing-lapping mouthpart is a combination of mandibles and a proboscis with a tongue-like structure at its tip for lapping up nectar. On this type of mouthpart, the mandibles themselves are not actually used for eating. For bees and wasps, members of the Hymenoptera order, they serve instead as tools for pollen-collecting and wax-molding.
mają aparat kłująco-ssący zamiast liżąco-ssącego. Gryząco-liżący aparat gębowy to kombinacja żuwaczek i ssawki z językowatą strukturą na końcu do zlizywania nektaru. W tym typie aparatu gębowego żuwaczki nie służą owadowi do jedzenia. U pszczół i os, przedstawicieli rzędu błonkówek
Of course, in nature, there are always exceptions to the rules. The juvenile stages of some insects, for example, have completely different kinds of mouths than their adult versions, like caterpillars, which use chewing mouthparts to devour leaves before metamorphosing into butterflies and moths with siphoning mouthparts.
służą do zbierania pyłku i formowania wosku. W naturze zawsze znajdą się wyjątki od reguł. Przykładowo we wczesnych stadiach rozwoju niektóre insekty mają zupełnie inne aparaty gębowe od dorosłych, jak gąsienice używające żuwaczek do jedzenia liści przed metamorfozą w motyle i ćmy
Still, mouthpart identification can, for the most part, help scientists—and you —categorize insects. So why not break out a magnifying lens and learn a little more about who’s nibbling your vegetable garden, biting your arm, or just flying by your ear.
z aparatami ssącymi. Jednak w większości przypadków rozróżnienie aparatu gębowego może pomóc naukowcom i tobie odróżnić insekty. Może warto wziąć szkło powiększające i dowiedzieć się więcej o tym, kto podjada warzywa w ogrodzie, gryzie w rękę