Πρόκειται για απλά αντικείμενα: ρολόγια, κλειδιά, χτένες, γυαλιά. Είναι τα πράγματα που τα θύματα της γενοκτονίας στη Βοσνία κουβαλούσαν μαζί τους στο τελευταίο ταξίδι τους. Είμαστε όλοι εξοικειωμένοι με αυτά τα συνηθισμένα, καθημερινά αντικείμενα. Το γεγονός ότι κάποια από τα θύματα κουβαλούσαν προσωπικά αντικείμενα, όπως οδοντόκρεμα και οδοντόβουρτσα, αποτελεί ξεκάθαρο σημάδι ότι δεν είχαν την παραμικρή ιδέα για αυτό που θα τους συνέβαινε. Συνήθως, τους έλεγαν ότι επρόκειτο να τους ανταλλάξουν με αιχμαλώτους πολέμου.
These are simple objects: clocks, keys, combs, glasses. They are the things the victims of genocide in Bosnia carried with them on their final journey. We are all familiar with these mundane, everyday objects. The fact that some of the victims carried personal items such as toothpaste and a toothbrush is a clear sign they had no idea what was about to happen to them. Usually, they were told that they were going to be exchanged for prisoners of war.
Αυτά τα αντικείμενα έχουν ανακτηθεί από πλήθος ομαδικών ταφών σε όλη την πατρίδα μου και ενώ μιλάμε, το εγκληματολογικό ξεθάβει σώματα από ομαδικούς τάφους που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα, 20 χρόνια μετά τον πόλεμο και είναι, ίσως, οι μεγαλύτεροι που ανακαλύφθηκαν ποτέ. Στη διάρκεια των τεσσάρων ετών της σύγκρουσης που αφάνισε το βοσνιακό έθνος στις αρχές του '90, σχεδόν 30.000 υπήκοοι, κυρίως πολίτες, εξαφανίστηκαν, θεωρήθηκαν νεκροί και άλλοι 100.000 σκοτώθηκαν στη διάρκεια των πολεμικών επιχειρήσεων. Οι περισσότεροι σκοτώθηκαν είτε τις πρώτες μέρες του πολέμου είτε προς το τέλος των εχθροπραξιών, όταν ασφαλείς περιοχές του ΟΗΕ, όπως η Σρεμπρένιτσα, έπεσαν στα χέρια του σερβικού στρατού.
These items have been recovered from numerous mass graves across my homeland, and as we speak, forensics are exhuming bodies from newly discovered mass graves, 20 years after the war. And it is quite possibly the largest ever discovered. During the four years of conflict that devastated the Bosnian nation in the early '90s, approximately 30,000 citizens, mainly civilians, went missing, presumed killed, and another 100,000 were killed during combat operations. Most of them were killed either in the early days of the war or towards the end of the hostilities, when U.N. safe zones like Srebrenica fell into the hands of the Serb army.
Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο επέβαλε ένα πλήθος ποινών για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και για τη γενοκτονία. Η γενοκτονία είναι η συστηματική και σκόπιμη καταστροφή φυλετικών, πολιτικών, θρησκευτικών ή εθνοτικών ομάδων. Όσο και αν αφορά τους σκοτωμούς, αφορά επίσης την καταστροφή της ιδιοκτησίας τους, της πολιτιστικής κληρονομιάς τους και τελικά της ίδιας της ιδέας ότι κάποτε υπήρξαν. Η γενοκτονία δεν αφορά μόνο τους σκοτωμούς, αφορά την ταυτότητα που τους στέρησαν. Υπάρχουν πάντα ίχνη. Δεν υπάρχει τέλειο έγκλημα. Υπάρχουν πάντα απομεινάρια των πεθαμένων που είναι πιο ανθεκτικά από τα εύθραυστα σώματά τους και την επιλεκτική μνήμη μας γι' αυτούς που εξασθενεί.
The international criminal tribunal delivered a number of sentences for crimes against humanity and genocide. Genocide is a systematic and deliberate destruction of a racial, political, religious or ethnic group. As much as genocide is about killing. It is also about destroying their property, their cultural heritage, and ultimately the very notion that they ever existed. Genocide is not only about the killing; it is about the denied identity. There are always traces — no such thing as a perfect crime. There are always remnants of the perished ones that are more durable than their fragile bodies and our selective and fading memory of them.
Αυτά τα αντικείμενα ανακτώνται από πλήθος ομαδικών τάφων και βασικός στόχος αυτής της συλλογής των αντικειμένων είναι η μοναδική διαδικασία της αναγνώρισης αυτών που εξαφανίστηκαν στους σκοτωμούς, στην πρώτη πράξη γενοκτονίας σε ευρωπαϊκό έδαφος μετά το Ολοκαύτωμα. Όλα τα σώματα πρέπει να ανακαλυφθούν ή να αναγνωριστούν. Μετά την ανάκτησή τους, αυτά τα αντικείμενα που τα θύματα κουβαλούσαν στο δρόμο τους για την εκτέλεση, καθαρίζονται, αναλύονται, πινακογραφούνται και αποθηκεύονται προσεκτικά. Χιλιάδες ευρήματα πακετάρονται σε λευκές πλαστικές σακούλες, ακριβώς σαν αυτές που βλέπετε στο CSI. Αυτά τα αντικείμενα χρησιμοποιούνται ως εγκληματολογικά εργαλεία στην οπτική αναγνώριση των θυμάτων, αλλά επίσης χρησιμοποιούνται ως πολύτιμα εγκληματολογικά στοιχεία στις διαρκείς δίκες για τα εγκλήματα πολέμου. Οι επιζώντες ενίοτε καλούνται να αναγνωρίσουν αυτά τα αντικείμενα από κοντά, αλλά αυτό είναι μια εξαιρετικά δύσκολη, επίπονη διαδικασία χωρίς αποτέλεσμα. Όταν η εγκληματολογία, οι γιατροί και οι δικηγόροι τελειώνουν με αυτά τα αντικείμενα, αυτά γίνονται ορφανά της αφήγησης. Πολλά καταστρέφονται, είτε το πιστεύετε είτε όχι, ή απλά τοποθετούνται σε ράφια, εκτός οπτικού πεδίου και σκέψης.
These items are recovered from numerous mass graves, and the main goal of this collection of the items is a unique process of identifying those who disappeared in the killings, the first act of genocide on European soil since the Holocaust. Not a single body should remain undiscovered or unidentified. Once recovered, these items that the victims carried with them on their way to execution are carefully cleaned, analyzed, catalogued and stored. Thousands of artifacts are packed in white plastic bags just like the ones you see on CSI. These objects are used as a forensic tool in visual identification of the victims, but they are also used as very valuable forensic evidence in the ongoing war crimes trials. Survivors are occasionally called to try to identify these items physically, but physical browsing is extremely difficult, an ineffective and painful process. Once the forensics and doctors and lawyers are done with these objects, they become orphans of the narrative. Many of them get destroyed, believe it or not, or they get simply shelved, out of sight and out of mind.
Πριν μερικά χρόνια, αποφάσισα να φωτογραφίσω κάθε ξεθαμμένο αντικείμενο ξεχωριστά, προκειμένου να δημιουργήσω ένα οπτικό αρχείο, στο οποίο οι επιζώντες θα μπορούσαν εύκολα να περιηγηθούν. Ως αφηγητής, μου αρέσει να δίνω στην κοινωνία. Μου αρέσει να κινούμαι πέρα από την ευαισθητοποίηση. Σε αυτή την περίπτωση, κάποιος μπορεί να αναγνωρίσει αυτά τα αντικείμενα ή τουλάχιστον οι φωτογραφίες τους θα απομείνουν ως μια αδιάκοπη, αμερόληπτη και ακριβής υπενθύμιση αυτού που συνέβη. Η φωτογραφία αφορά την ενσυναίσθηση, και η οικειότητα αυτών των αντικειμένων εξασφαλίζει την ενσυναίσθηση. Σε αυτή την περίπτωση, είμαι απλά ένα εργαλείο, ένας εγκληματολόγος, αν θέλετε, και το αποτέλεσμα είναι μια φωτογραφία που μοιάζει το περισσότερο δυνατόν με τεκμήριο.
I decided a few years ago to photograph every single exhumed item in order to create a visual archive that survivors could easily browse. As a storyteller, I like to give back to the community. I like to move beyond raising awareness. And in this case, someone may recognize these items or at least their photographs will remain as a permanent, unbiased and accurate reminder of what happened. Photography is about empathy, and the familiarity of these items guarantee empathy. In this case, I am merely a tool, a forensic, if you like, and the result is a photography that is as close as possible of being a document.
Όταν αναγνωριστούν όλοι οι αγνοούμενοι, μόνο τα σώματα που αποσυντίθενται στους τάφους τους και αυτά τα καθημερινά αντικείμενα θα απομείνουν. Με όλη την απλότητά τους, αυτά τα αντικείμενα αποτελούν την τελευταία μαρτυρία της ταυτότητας των θυμάτων, την τελευταία μόνιμη υπενθύμιση ότι αυτοί οι άνθρωποι κάποτε υπήρξαν.
Once all the missing persons are identified, only decaying bodies in their graves and these everyday items will remain. In all their simplicity, these items are the last testament to the identity of the victims, the last permanent reminder that these people ever existed.
Ευχαριστώ πολύ.
Thank you very much.
(Χειροκρότημα)
(Applause)