Thank you. Two years ago, I stood on the TED stage in Arusha, Tanzania. I spoke very briefly about one of my proudest creations. It was a simple machine that changed my life.
Շնորհակալ եմ: Երկու տարի առաջ ես կանգնած էի TED-ի բեմում, Տանզանյայում՝ Արուշայում: Ես շատ հակիրճ ներկայացրեցի իմ հայտնագործություններից մեկը Դա մի պարզ մեխանիզմ էր, որը ամբողջությամբ փոխեց իմ կյանքը:
Before that time, I had never been away from my home in Malawi. I had never used a computer. I had never seen an Internet. On the stage that day, I was so nervous. My English lost, I wanted to vomit. (Laughter) I had never been surrounded by so many azungu, white people. (Laughter)
Դրանից առաջ երբեք Մալավիի տնից հեռու չէի գնացել . Երբեք համակարգիչ չէի օգտագործել: Դրանից առաջ երբեք ինտերնետ չէի տեսել: Այդ օրը TED-ի բեմի վրա ես անչափ հուզված էի: Ես հուզմունքից մոռացա անգլերեն բոլոր բառերը, Ես քիչ էր մնում հետ տայի։ /Ծիծաղ/ Ես նախկինում երբեք այդքան "ազունգիներով" շրջապատված չէի եղել /սպիտակ մարդկանցով/ /Ծիծաղ/
There was a story I wouldn't tell you then. But well, I'm feeling good right now. I would like to share that story today. We have seven children in my family. All sisters, excepting me. This is me with my dad when I was a little boy. Before I discovered the wonders of science, I was just a simple farmer in a country of poor farmers. Like everyone else, we grew maize.
Մի պատմություն կա, որ երևի այն ժամանակ չպատմեի: Բայց հիմա ուրիշ է: Ես ինձ հիմա լավ եմ զգում: Այսօր մեծ սիրով կպատմեմ ձեզ այդ պատմությունը: Իմ ընտանիքում մենք 7 երեխա ենք: Բոլորը աղջիկներ են, բացի ինձանից: Սա ես եմ իմ հայրիկի հետ, երբ ես փոքր երեխա էի: Մինչև գիտության հրաշքները բացահայտելը ես մի հասարակ հողագործ էի, աղքատ հողագործների երկրում: Ինչպես մնացած բոլորը, մենք էլ եգիպտացորեն էինք աճեցնում:
One year our fortune turned very bad. In 2001 we experienced an awful famine. Within five months all Malawians began to starve to death. My family ate one meal per day, at night. Only three swallows of nsima for each one of us. The food passes through our bodies. We drop down to nothing.
Բայց մի տարի մեր վիճակը իսկապես վատացավ: 2001-ին մեք իսկական սովի մատնվեցինք: Ընդամենը 5 ամսվա ընթացքում բոլոր մալավիացիները մահվան շեմին էին կանգնել: Իմ ընտանիքը օրվա ընթացքում միայն մի անգամ էր ուտում, երեկոյան: Յուրաքանչյուրիս ընդամենը երեք կտոր նսիմա էր հասնում: Ուտելիքը անցնում էր մեր աչքերի առաջ: Մի օր էլ պարզվեց, որ մենք այլևս ուտելու ոչինչ չունեինք:
In Malawi, the secondary school, you have to pay school fees. Because of the hunger, I was forced to drop out of school. I looked at my father and looked at those dry fields. It was the future I couldn't accept.
Մալավիում միջնակարգ դպրոց հաճախելու համար դու պետք է վճարես: Սովի պատճառով ես ստիպված դուրս մնացի դպրոցից: Մի օր էլ ես նայեցի հորս, նայեցի այս չորացած դաշտերին սա այն ապագան է, որ չկարողացա ընդունել։
I felt very happy to be at the secondary school, so I was determined to do anything possible to receive education. So I went to a library. I read books, science books, especially physics. I couldn't read English that well. I used diagrams and pictures to learn the words around them.
Ես շատ ուրախ էի միջնակարգ դպրոցում սովորելու համար: Այնպես որ որոշեցի ամեն ինչ անել կրթություն ստանալու համար։ Ու գնացի գրադարան: Ես գրքեր էի կարդում, գիտական գրքեր, հատկապես ֆիզիկայի վերաբերյալ: Ես անգլերեն այնքան էլ լավ չէի կարդում: Ստիպված օգտագործում էի սխեմաներ ու նկարներ, որպեսզի գուշակեմ բառերը:
Another book put that knowledge in my hands. It said a windmill could pump water and generate electricity. Pump water meant irrigation, a defense against hunger, which we were experiencing by that time. So I decided I would build one windmill for myself. But I didn't have materials to use, so I went to a scrap yard where I found my materials. Many people, including my mother, said I was crazy. (Laughter)
Մի գրքից ես հատկապես շատ բան սովորեցի: Այն ասում էր, որ հողմաղացը կարող է ջուր մղել և էլեկտրաէներգիա արտադրել: Ջուրը դա նշանակում էր ոռոգման հնարավորություն, որը սովից փրկվելու լավագույն տարբերակն էր մեր համար՝ այն ինչի միջով մենք անցնում էինք այդ ժամանակ։ Ես որոշեցի, որ իմ հողմաղացն եմ պատրաստելու: Բայց ես այն պատրաստելու համար նյութեր չունեի: Ես էլ գնացի աղբանոց, որտեղ էլ գտա այն պարագաները, որոնցից հնարավոր էր հողմաղացը պատրաստել: Շատերը, այդ թվում նաև իմ մայրը, ասացին, որ ես խելագար եմ։ /Ծիծաղ/
I found a tractor fan, shock absorber, PVC pipes. Using a bicycle frame and an old bicycle dynamo, I built my machine. It was one light at first. And then four lights, with switches, and even a circuit breaker, modeled after an electric bell. Another machine pumps water for irrigation.
Ես տրակտորի դռներ գտա, ամորտիզատոր, խողովակներ: Օգտագործելով հեծանիվի կմաղքը և հեծանիվի հին դինամոն /ակումլիատորի սնուցող մաս/՝ ես պատրաստեցի իմ մեխանիզմը: Այն սկզբում մի լույս էր տալիս, հետո 4 լույս: Հետո էլ միացուցիչ պատրաստեցի ու նաև անջատիչ, լույսի առաջին վարձավճարի չափը տեսնելուց հետո: Իմ պատրաստած մեկ այլ մեխանիզմը ջուր էր դուրս մղում: ոռոգման համար։
Queues of people start lining up at my house (Laughter) to charge their mobile phone. (Applause) I could not get rid of them. (Laughter) And the reporters came too, which lead to bloggers and which lead to a call from something called TED. I had never seen an airplane before. I had never slept in a hotel. So, on stage that day in Arusha, my English lost, I said something like, "I tried. And I made it."
Իմ տան մոտ մարդկանց հերթեր էին առաջանում /Ծիծաղ/ որպեսզի ես լիցքավորեի նրանց հեռախոսները: /Ծափահարություններ/: Ես նրանցից պրծում չունեի: /Ծիծաղ/ Հետո եկան լրագրողները, իսկ հետո բլոգերները, որոնցից հետո էլ ինձ զանգահարեցին TED-ից: Նախկնիում ես երբեք ինքնաթիռ չէի նստել, հյուրանոցում երբեք չէի քնել Եվ այն օրը Արուշայում անգլերեն բառերը մտքիցս թռան ու ես միայն կարողացա ասել. <<Ես փորձեցի և ինձ մոտ ստացվեց>>
So I would like to say something to all the people out there like me to the Africans, and the poor who are struggling with your dreams. God bless. Maybe one day you will watch this on the Internet. I say to you, trust yourself and believe. Whatever happens, don't give up. Thank you. (Applause)
Այսպիսով, ես ուզում եմ մի բան ասել, բոլոր ինձ նման աֆրիկացիներին ու աղքատներին, որոնք երազանքներ ունեն, բայց հույս չունեն դրանք իրականացնելու համար. Աստված պահապան ձեզ: Միգուցե օրերից մի օր դուք տեսնեք այս տեսանյութը ինտեներտում: Ես ձեզ ասում եմ. հավատացեք ձեր ուժերին և ինքներդ ձեզ: Ինչ էլ պատահի, մի հիասթափվեք: Շնորհակալություն: Ծափահարություներ