"Always wear sunscreen." "Eat a balanced diet." "A penny saved is a penny earned." You probably all learned these lessons as a kid, maybe from your parents, or if you grew up in the '80s, on the public service announcements at the end of every episode of the G.I. Joe cartoons. But chances are, despite knowing this, you still stepped outside without putting on sunscreen, devoured an entire bag of chips in one go or spent way more of your paycheck than you anticipated. So why is that?
“Używaj kremów z filtrem”. “Zdrowo się odżywiaj”. “Grosz do grosza, a będzie kokosza”. Pewnie wszyscy to słyszeliśmy, kiedy byliśmy dziećmi. Może od rodziców, a jeśli dorastaliście w latach 80., może z reklam społecznych emitowanych po każdym odcinku kreskówki z G.I. Joe. Jest jednak szansa, że nawet pamiętając o tym, i tak wychodzimy na dwór bez użycia kremu z filtrem, pochłaniamy całą paczkę chipsów na raz albo wydajemy więcej niż planowaliśmy. Dlaczego tak się dzieje?
[Your Money and Your Mind] with Wendy De La Rosa
[Twoje pieniądze a umysł z Wendy de la Rosą]
A few years ago, two Yale professors coined the term "G.I. Joe fallacy" to describe this very phenomenon. It's the mistaken idea that knowing is half the battle. But as it turns out, in most situations, just knowing something is not nearly enough for you to put it into practice. Information doesn't always change behavior.
Parę lat temu dwóch profesorów z Yale ukuło termin “błąd logiczny G.I. Joego” określający dokładnie takie zachowanie. Oznacza on błędne przekonanie, że wiedza to połowa sukcesu. Okazuje się jednak, że w większości przypadków sama wiedza nie wystarcza, żeby coś zrobić. Nowa informacja nie zawsze ma wpływ na zachowanie.
As a behavioral scientist helping families make better financial decisions, I've seen people struggle to save money, to cut back on their expenses or to manage their debt, even after they've taken a financial literacy class. And the reality is that people fundamentally know what they need to do to improve their financial situation. We all do. The equation is simple: they need to save more and spend less.
Pomagając rodzinom w podejmowaniu dobrych decyzji finansowych, widziałam ludzi, którzy zmagali się z oszczędzaniem, ograniczaniem wydatków i spłacaniem pożyczek nawet po ukończeniu kursów z edukacji finansowej. Prawda jest taka, że na ogół ludzie zdają sobie sprawę, co trzeba robić, żeby poprawić sytuację finansową. Wszyscy to wiemy. Działanie jest proste. Więcej oszczędzać, mniej wydawać.
But the thing is, that's just really hard to do. It's easier said than done, and I've been in this boat as well. So for example, I had a magazine subscription that I knew I should just cancel. I never read the magazine, and every month, money was coming out of my checking account, and every time I reviewed my budget, I saw it, I knew I had to cancel it, but I didn't. It took me two years to cancel that magazine subscription. And I'm sure I'm not alone. You probably have some type of subscription that you know you should cancel. So the critical piece in all of this is to get rid of this belief that financial security is just a problem that we can teach away.
Jednak to naprawdę trudne. Łatwiej powiedzieć niż zrobić. Mnie też się to zdarzało. Przykładowo wykupiłam prenumeratę magazynu, którą wiedziałam, że powinnam anulować. W ogóle go nie czytałam. Jednak każdego miesiąca pieniądze znikały z mojego konta. Widziałam to zawsze, kiedy robiłam przegląd budżetu. Powinnam ją anulować, ale tego nie zrobiłam. Anulowanie prenumeraty tego magazynu zajęło mi aż dwa lata. Z pewnością nie tylko mi. Może też subskrybujesz jakąś usługę, z której wiesz, że trzeba zrezygnować. Dlatego istotne jest pozbycie się przekonania, że edukacja zapewni poczucie bezpieczeństwa finansowego.
In the US, for example, we spend nearly 700 million dollars every year on financial education programs, yet a team of researchers have found that these programs explained only 0.1 percent of the variance in financial behaviors. Not zero, but pretty close to it. Meanwhile, 20 states mandate financial literacy classes in high school, but studies have found that unless these programs are well-implemented, they are unlikely to have any effect on a student's future credit score or their likelihood to invest. A more significant predictor of how well you manage your finances is your general ability to do math.
Na przykład w USA rocznie wydaje się prawie 700 milionów dolarów na programy z edukacji finansowej. Naukowcy dowiedli jednak, że udział w tych programach powodował zaledwie 0,1 procenta zmian w nawykach finansowych. To niemal zerowy wpływ. Tymczasem 20 stanów wymaga prowadzenia zajęć z edukacji finansowej w liceach, chociaż badania wykazały, że jeśli nie są one fachowo prowadzone, to mają znikomy wpływ na scoring kredytowy uczniów i szansę, że będą inwestować. Bardziej znaczącym wskaźnikiem przyszłej zdolności finansowej jest ogólne zrozumienie matematyki.
From all of this, I've learned that behavior change is not an educational pursuit. It's an environmental one. If you are struggling, it's not because there's something fundamentally wrong with you. It's most likely because there is something wrong with how your environment is set up. Look around you. The cues to spend money have gotten smarter, faster and more efficient. Targeted ads are becoming more personalized, corporate content is becoming more engaging, and everything around you is focusing on spending. So let's change that. You can reshape your environment and how you interact with it, and I can guide you through it.
To pokazuje, że zmiana przyzwyczajeń nie jest celem oświatowym, tylko społecznym. Jeśli doświadczasz trudności, to nie twoja wina. To w dużej mierze wina tego, jak funkcjonuje twoje otoczenie. Rozejrzyj się dookoła. Zachęty do wydawania pieniędzy są teraz sprytniejsze, szybsze i bardziej efektywne. Reklamy targetowane są coraz lepiej dopasowane, korporacyjne treści bardziej wciągające, a wszystko wokół ciebie dotyczy wydawania pieniędzy. Zmieńmy to. Możesz mieć wpływ na otoczenie i to, jak w nim funkcjonujesz. Poprowadzę cię.
Over the course of this series, I'll take you through a step-by-step look at how you can change your environment and regain control of your finances. At the end of every episode, I'll share practical tips based on research on how to spend less and save more today -- not tomorrow, but today. And your future self will thank you.
W trakcie tej serii krok po kroku pokażę, jak zmienić otoczenie i odzyskać kontrolę nad finansami. Pod koniec każdego odcinka podzielę się praktyczną, potwierdzoną naukowo wskazówką, jak wydawać mniej i oszczędzać więcej. Nie od jutra, a już od dziś. Żeby podziękować sobie w przyszłości.