So, my mother's a pediatrician, and when I was young, she'd tell the craziest stories that combined science with her overactive imagination. One of the stories she told was that if you eat a lot of salt, all of the blood rushes up your legs, through your body, and shoots out the top of your head, killing you instantly.
Mẹ tôi là một bác sĩ khoa nhi, và khi tôi còn nhỏ, bà ấy từng kể những câu chuyện điên khùng nhất là sản phẩm kết hợp giữa khoa học và trí tưởng tượng thái quá của bà. Một trong những chuyện bà kể đó là nếu ăn quá nhiều muối, tất cả máu sẽ dồn từ chân lên thân rồi vỡ tung ở đỉnh đầu, và bạn sẽ chết ngay lập tức.
(Laughter)
(Cười lớn)
She called it "high blood pressure."
Bà gọi đó là chứng "huyết áp cao."
(Laughter)
(Cười lớn)
This was my first experience with science fiction, and I loved it. So when I started to write my own science fiction and fantasy, I was surprised that it was considered un-African. So naturally, I asked, what is African? And this is what I know so far: Africa is important. Africa is the future. It is, though. And Africa is a serious place where only serious things happen.
Đó là lần tiếp xúc đầu tiên của tôi với khoa học viễn tưởng, và tôi thích nó. Vì vậy, khi bắt đầu viết sách khoa học viễn tưởng, tôi ngạc nhiên khi nó bị coi là không giống là châu Phi. Theo bản năng, tôi tự hỏi Châu Phi phải là như thế nào? Và đây là những gì tôi biết: Châu Phi rất nghiêm trọng. Châu Phi là tương lai. Thế nào đi nữa. Và Châu Phi là một nơi nghiêm trọng, chỉ có những thứ nghiêm trọng xảy ra.
So when I present my work somewhere, someone will always ask, "What's so important about it? How does it deal with real African issues like war, poverty, devastation or AIDS?" And it doesn't. My work is about Nairobi pop bands that want to go to space or about seven-foot-tall robots that fall in love. It's nothing incredibly important. It's just fun, fierce and frivolous, as frivolous as bubble gum -- "AfroBubbleGum."
Vì thế, khi tôi giới thiệu tác phẩm của mình, vài người sẽ luôn hỏi: "Nó nghiêm trọng ở điểm nào? Nó giúp được gì cho thực trạng ở Châu Phi như chiến tranh, đói nghèo, sự tàn phá hay AIDS?" Không giải quyết được gì cả. Tác phẩm của tôi là về những ban nhạc pop Nairobi muốn đi vào không gian hay về những robot cao bảy mét yêu nhau. Không phải về thứ gì đó quá nghiêm trọng. Chỉ là niềm vui, nhiệt huyết và không vì mục đích gì cả, như một viên kẹo cao su -- "AfroBubbleGum."
So I'm not saying that agenda art isn't important; I'm the chairperson of a charity that deals with films and theaters that write about HIV and radicalization and female genital mutilation. It's vital and important art, but it cannot be the only art that comes out of the continent. We have to tell more stories that are vibrant. The danger of the single story is still being realized. And maybe it's because of the funding. A lot of art is still dependent on developmental aid. So art becomes a tool for agenda. Or maybe it's because we've only seen one image of ourselves for so long that that's all we know how to create. Whatever the reason, we need a new way, and AfroBubbleGum is one approach. It's the advocacy of art for art's sake. It's the advocacy of art that is not policy-driven or agenda-driven or based on education, just for the sake of imagination: AfroBubbleGum art.
Tôi không nói rằng nghệ thuật thực tế là không quan trọng; Tôi là chủ tịch một tổ chức từ thiện làm việc với những hãng phim và nhà hát viết về HIV và chủ nghĩa cực đoan và hủ tục cắt âm vật của phụ nữ. Nền nghệ thuật đó quan trọng nhưng không nên là thứ nghệ thuật duy nhất vươn khỏi châu lục này. Ta phải kể thêm nhiều câu chuyện rực rỡ khác. Mối nguy từ câu chuyện một chiều vẫn chưa được nhìn nhận hết. Và có thể vì trợ cấp, nhiều tác phẩm vẫn còn phụ thuộc vào nguồn viện trợ phát triển. Nên nghệ thuật trở thành công cụ cho hiện thực nghiêm trọng. Hoặc có thể vì ta chỉ nhìn thấy duy nhất một hình ảnh của chính mình trong thời gian quá dài nên đó là tất cả những gì ta biết cách để tạo ra. Vì lí do gì đi nữa thì chúng ta cần một con đường mới, và AfroBubbleGum là một cách. Nó là sự ủng hộ của nghệ thuật vì nghệ thuật. Đó là sự ủng hộ không bị điều khiển bởi chính sách, hiện thực nghiêm trọng, hay mục đích giáo dục, chỉ vì trí tưởng tượng mà thôi: Nghệ thuật AfroBubbleGum.
And we can't all be AfroBubbleGumists. We have to judge our work for its potential poverty porn pitfalls. We have to have tests that are similar to the Bechdel test, and ask questions like: Are two or more Africans in this piece of fiction healthy? Are those same Africans financially stable and not in need of saving? Are they having fun and enjoying life? And if we can answer yes to two or more of these questions, then surely we're AfroBubbleGumists.
Để biết được ta có phải là AfroBubbleGum không, ta phải đánh giá tác phẩm, tránh cái bẫy của sự ăn mày đói nghèo. Chúng ta phải có những bài kiểm tra như Bechdel, và đặt những câu hỏi như: Liệu có ít nhất hai người Châu Phi trong mẩu truyện viễn tưởng này khỏe mạnh? Liệu những người này có tài chính ổn định và không cần phải chắt bóp? Liệu họ có vui vẻ và tận hưởng cuộc sống? Và nếu câu trả lời là có cho hai hay nhiều hơn những câu hỏi trên, thì chắc chắn chúng ta là những AfroBubbleGum.
(Laughter)
(Cười lớn)
(Applause)
(Vỗ tay)
And fun is political, because imagine if we have images of Africans who were vibrant and loving and thriving and living a beautiful, vibrant life. What would we think of ourselves then? Would we think that maybe we're worthy of more happiness? Would we think of our shared humanity through our shared joy? I think of these things when I create. I think of the people and the places that give me immeasurable joy, and I work to represent them. And that's why I write stories about futuristic girls that risk everything to save plants or to race camels or even just to dance, to honor fun, because my world is mostly happy.
Và điều thú vị là về chính trị, hãy tưởng tượng nếu ta có hình ảnh về những người Châu Phi đầy sinh lực yêu thương, thành đạt và sống một cuộc đời tươi đẹp, sôi nổi. Chúng ta sẽ nghĩ gì về chính mình? Ta có nghĩ là mình xứng đáng nhận được nhiều hạnh phúc hơn? Ta có nghĩ về sự san sẻ tình người thông qua việc chia sẻ niềm vui? Tôi nghĩ về những điều này khi sáng tác. Tôi nghĩ về con người và những nơi cho tôi niềm vui sướng vô hạn và tôi cố gắng để thể hiện chúng. Vì thế, tôi viết nên những câu chuyện về những cô gái tương lai đương đầu để cứu lấy cây cối hoặc chạy đua với lạc đà thậm chí chỉ là nhảy múa, để ca ngợi niềm vui, bởi thế giới của tôi tràn ngập niềm vui.
And I know happiness is a privilege in this current splintered world where remaining hopeful requires diligence. But maybe, if you join me in creating, curating and commissioning more AfroBubbleGum art, there might be hope for a different view of the world, a happy Africa view where children are strangely traumatized by their mother's dark sense of humor,
Và tôi biết niềm vui là một đặc ân trong thế giới đổ nát này, và hi vọng còn sót lại cần được nuôi dưỡng bằng sự cần cù. Nhưng nếu bạn có thể cùng tôi tham gia tạo dựng, quản lý và ủy thác thêm nhiều tác phẩm AfroBubbleGum, có lẽ thế giới sẽ có một cái nhìn khác về Châu Phi, một Châu Phi vui vẻ nơi trẻ em bị sốc vì óc hài hước đen tối của mẹ chúng,
(Laughter)
(Cười lớn)
but also they're claiming fun, fierce and frivolous art in the name of all things unseriously African. Because we're AfroBubbleGumists and there's so many more of us than you can imagine.
nhưng đó cũng là một nền nghệ thuật vui tươi, mãnh liệt và không vì gì cả, đại diện cho tất cả những gì không nghiêm trọng về Châu Phi. Bởi chúng tôi là những AfroBubbleGum và có nhiều thứ trong chúng tôi mà bạn khó thể tưởng tượng ra.
Thank you so much.
Xin cảm ơn rất nhiều.
(Applause)
(Vỗ tay)