Some people are obsessed by French wines. Others love playing golf or devouring literature. One of my greatest pleasures in life is, I have to admit, a bit special. I cannot tell you how much I enjoy watching cities from the sky, from an airplane window.
Một vài người bị ám ảnh bởi rượu Pháp. Những người khác thích chơi gôn hoặc say mê văn học. Tôi phải thừa nhận rằng một trong những thú vui tuyệt nhất đời tôi có chút đặc biệt. Tôi không thể diễn tả bản thân thích ngắm các thành phố từ trên trời đến nhường nào từ cửa sổ máy bay.
Some cities are calmly industrious, like Dusseldorf or Louisville. Others project an energy that they can hardly contain, like New York or Hong Kong. And then you have Paris or Istanbul, and their patina full of history.
Một vài thành phố thì bận rộn và yên bình, như Dusseldorf hay Louisville. Số khác thì tràn đầy năng lượng như New York hay Hồng Kông. Và Paris hay Istanbul là những thành phố với bề dày lịch sử
I see cities as living beings. And when I discover them from far above, I like to find those main streets and highways that structure their space. Especially at night, when commuters make these arteries look dramatically red and golden: the city's vascular system performing its vital function right before your eyes. But when I'm sitting in my car after an hour and a half of commute every day, that reality looks very different.
Với tôi những thành phố như những cá thể sống. Và khi tôi khám phá ra chúng từ trên cao, tôi muốn tìm kiếm những đại lộ và cao tốc đã cấu trúc nên nơi ấy. Đặc biệt là vào ban đêm, khi người đi lại khiến những con đường rực đỏ và ánh vàng: hệ thống giao thông của thành phố thực hiện chức năng quan trọng của nó ngay trước mắt bạn. Nhưng khi đang ngồi trong ô tô của mình sau 1h30 phút đi lại mỗi ngày, sự thật lại quá khác biệt.
(Laughter)
(Cười)
Nothing -- not public radio, no podcast --
Không có gì cả -- không radio công cộng, không podcast --
(Laughter) Not even mindfulness meditation makes this time worth living.
(Cười) Thậm chí không có sự tĩnh lặng khiến khoảnh khắc trở nên đáng sống.
(Laughter)
(Cười)
Isn't it absurd that we created cars that can reach 130 miles per hour and we now drive them at the same speed as 19th-century horse carriages?
Liệu có vô lý rằng chúng ta tạo ra những chiếc ô tô chạy được 130 dặm một giờ và bây giờ chúng ta lái chúng với cùng vận tốc ở thế kỷ của ngựa kéo?
(Laughter)
(Cười)
In the US alone, we spent 29.6 billion hours commuting in 2014. With that amount of time, ancient Egyptians could have built 26 Pyramids of Giza.
Duy tại nước Mỹ, chúng ta đã mất 29.6 tỉ giờ đi lại vào năm 2014. Với ngần ấy thời gian, người Ai Cập cổ đại đã có thể xây 26 cái kim tự tháp Giza.
(Laughter)
(Cười)
We do that in one year. A monumental waste of time, energy and human potential.
Chúng ta làm vậy mỗi năm. Một sự lãng phí đáng kể về thời gian, năng lượng và tiềm năng con người.
For decades, our remedy for congestion was simple: build new roads or enlarge existing ones. And it worked. It worked admirably for Paris, when the city tore down hundreds of historical buildings to create 85 miles of transportation-friendly boulevards. And it still works today in fast-growing emerging cities. But in more established urban centers, significant network expansions are almost impossible: habitat is just too dense, real estate, too expensive and public finances, too fragile. Our city's vascular system is getting clogged, it's getting sick, and we should pay attention.
Trong nhiều thập kỷ, giải pháp cho tắc nghẽn giao thông đơn giản là xây thêm đường mới hoặc mở rộng những con đường cũ. Và nó đã có tác dụng. Điều này thể hiện rõ ở Paris, khi thành phố phá hủy hàng trăm công trình lịch sử để tạo ra 85 dặm đại lộ giao thông thân thiện với các phương tiện. Và việc này vẫn có tác dụng ở các thành phố nổi bật đang phát triển nhanh. Nhưng ở nhiều trung tâm đô thị đồ sộ hơn, sự bành trướng mạng lưới hầu như là không thể: môi trường sống quá dày đặt, bất động sản, quá đắt và tài chính công, quá thiếu ổn định. Hệ thống giao thông thành phố của chúng ta đand trở nên tắc nghẽn, suy yếu, và chúng ta cần chú ý đến điều đó.
Our current way of thinking is not working. For our transportation to flow, we need a new source of inspiration.
Cách nghĩ hiện tại của ta không hiệu quả. Để giao thông thông suốt, ta cần một nguồn cảm hứng mới.
So after 16 years working in transportation, my "aha moment" happened when speaking with a biotech customer. She was telling me how her treatment was leveraging specific properties of our vascular system. "Wow," I thought, "Our vascular system -- all the veins and arteries in our body making miracles of logistics every day." This is the moment I realized that biology has been in the transportation business for billions of years. It has been testing countless solutions to move nutrients, gases and proteins. It really is the world's most sophisticated transportation laboratory.
Sau 16 năm làm việc trong lĩnh vực vận tải, tôi đã vỡ lẽ khi nói chuyện với một khách hàng ngành công nghệ sinh học. Cô ấy cho tôi biết làm cách nào phương pháp của cô tận dụng triệt để những đặc tính của hệ thống giao thông của ta. "Ôi", Tôi nghĩ, "Hệ thống giao thông của chúng ta -- tất cả các tĩnh mạch và động mạch trong cơ thể chúng ta tạo nên những sự liên kết kì diệu mỗi ngày." Khoảng khắc này tôi nhận ra rằng sinh học đã được áp dụng trong kinh doanh vận tải trong hàng tỉ năm qua. Nó đã kiểm nghiệm vô số các giải pháp để vận chuyển chất dinh dưỡng, khí và protein. Đó thật sự là phòng thí nghiệm lưu thông phức tạp nhất trên thế giới.
So, what if the solution to our traffic challenges was inside us? I wanted to know: Why is it that blood flows in our veins most of our lives, when our big cities get clogged on a daily basis? And the reality is that you're looking at two very different networks. I don't know if you realize, but each of us has 60,000 miles of blood vessels in our bodies -- 60,000 miles. That's two-and-a-half times the Earth's circumference, inside you. What it means is that blood vessels are everywhere inside us, not just under the surface of our skin.
Vậy, sẽ ra sao nếu giải pháp cho các trở ngại giao thông lại nằm ở trong ta? Tôi muốn biết: Tại sao máu chảy trong các tĩnh mạch cả cuộc đời ta, mà các thành phố lớn lại bị tắt nghẽn giao thông hàng ngày? Và thực tế là bạn đang nhìn vào hai mạng lưới rất khác nhau. Tôi không biết bạn nhận ra không, nhưng mỗi chúng ta có đến 60,000 dặm mạch máu trong cơ thể -- 60,000 dặm. Nó gấp 2 lần rưỡi chu vi Trái Đất, bên trong bạn. Điều đó có nghĩa là mao mạch ở khắp nơi trong cơ thể chúng ta, không chỉ dưới lớp da của ta.
But if you look at our cities, yes, we have some underground subway systems and some tunnels and bridges, and also some helicopters in the sky. But the vast majority of our traffic is focused on the ground, on the surface. So in other words, while our vascular system uses the three dimensions inside us, our urban transportation is mostly two-dimensional. And so what we need is to embrace that verticality. If our surface grid is saturated, well, let's elevate our traffic.
Nhưng nếu bạn nhìn thành phố của chúng ta, vâng, chúng ta có vài hệ thống tàu điện ngầm và vài đường hầm và cầu cống, và một vài chiếc trực thăng trên trời. Nhưng phần lớn giao thông tập trung trên mặt đất, trên bề mặt. Nên nói theo cách khác, trong khi hệ thống mao mạch sử dụng 3 chiều hướng bên trong ta, hệ thống giao thông đô thị chủ yếu là 2 chiều. Và vì vậy điều chúng ta cần là sử dụng chiều dọc đó. Nếu mạng lưới bề mặt bị bão hòa, hãy nâng giao thông của ta lên.
This Chinese concept of a bus that can straddle traffic jams -- that was an eye-opener on new ways to think about space and movement inside our cities. And we can go higher, and suspend our transportation like we did with our electrical grid. Tel Aviv and Abu Dhabi are talking about testing these futuristic networks of suspended magnetic pods. And we can keep climbing, and fly. The fact that a company like Airbus is now seriously working on flying urban taxis is telling us something. Flying cars are finally moving from science-fiction déjà vu to attractive business-case territory. And that's an exciting moment.
Khái niệm của Trung Hoa về chiếc xe buýt có thể cho xe lưu thông bên dưới -- mở mang tầm mắt về những cách nghĩ mới về không gian và chuyển động bên trong các thành phố của ta. Và chúng ta có thể lên cao hơn, treo các phương tiện lên như ta đã làm với hệ thống điện. Tel Aviv và Abu Dhabi đang nói về việc kiểm tra các hệ thống vỏ từ tính treo tối tân. Và chúng ta có thể tiếp tục leo trèo, và bay. Việc một công ty như Airbus đang nghiêm túc nghiên cứu về taxi đô thị bay được cho ta biết điều gì đó. Ô tô bay cuối cùng cũng đi từ giấc mơ khoa học viễn tưởng sang các thương vụ hấp dẫn. Và đó là một khoảnh khắc thú vị.
So building this 3-D transportation network is one of the ways we can mitigate and solve traffic jams. But it's not the only one. We have to question other fundamental choices that we made, like the vehicles we use. Just imagine a very familiar scene: You've been driving for 42 minutes. The two kids behind you are getting restless. And you're late. Do you see that slow car in front of you? Always comes when you're late, right?
Vì thế xây dựng hệ thống vận tải 3-D này là một trong số các cách giảm thiểu và giải quyết tắc nghẽn giao thông. Nhưng đó không phải cách duy nhất. Chúng ta phải đặt câu hỏi về những lựa chọn quan trọng như phương tiện ta sử dụng. Hãy tưởng tượng một cảnh tượng rất quen thuộc: Bạn vừa dành 42 phút lái xe. Hai đứa nhóc sau lưng bạn không chịu ngồi yên. Và bạn bị trễ giờ. Bạn thấy chiếc xe chạy như rùa bò trước mắt mình chứ? Nó luôn xuất hiện những lúc bạn trễ giờ, đúng chứ?
(Laughter)
(Cười)
That driver is looking for parking. There is no parking spot available in the area, but how would he know? It is estimated that up to 30 percent of urban traffic is generated by drivers looking for parking. Do you see the 100 cars around you? Eighty-five of them only have one passenger. Those 85 drivers could all fit in one Londonian red bus. So the question is: Why are we wasting so much space if it is what we need the most? Why are we doing this to ourselves?
Người tài xế ấy đang tìm chỗ đậu xe. Không có bãi đậu xe trong khu vực, nhưng làm sao anh ta biết? Theo ước tính có đến 30 phần trăm việc tắc nghẽn giao thông là do tài xế tìm chỗ đậu xe. Bạn có thấy 100 chiếc ô tô quanh mình không? 85 chiếc trong số ấy chỉ có một hành khách. 85 tài xế này có thể vừa một chiếc buýt đỏ ở Luân Đôn. Vậy nên câu hỏi là: Tại sao ta lại lãng phí quá nhiều không gian nếu như đó là thứ ta cần nhất? Tại sao chúng ta lại làm như thế với chính mình?
Biology would never do this. Space inside our arteries is fully utilized. At every heartbeat, a higher blood pressure literally compacts millions of red blood cells into massive trains of oxygen that quickly flow throughout our body. And the tiny space inside our red blood cells is not wasted, either. In healthy conditions, more than 95 percent of their oxygen capacity is utilized. Can you imagine if the vehicles we used in our cities were 95 percent full, all the additional space you would have to walk, to bike and to enjoy our cities?
Ngành sinh học sẽ không bao giờ làm thế. Không gian bên trong các động mạch được sử dụng triệt để. Trong mỗi nhịp tim, áp lực máu cao đè nén hàng triệu tế bào hồng cầu thành những dòng khí oxy khổng lồ nhanh chóng lan đi khắp cơ thể. Và không gian nhỏ bên trong các tế bào hồng cầu cũng không bị lãng phí. Trong tình trạng khỏe mạnh, hơn 95% lượng oxy được sử dụng. Bạn có thể tưởng tượng nếu các phương tiện ta sử dụng trong thành phố đầy đến 95%, tất cả không gian mà bạn có thêm để đi bộ, đạp xe và thưởng ngoạn thành phố?
The reason blood is so incredibly efficient is that our red blood cells are not dedicated to specific organs or tissues; otherwise, we would probably have traffic jams in our veins. No, they're shared. They're shared by all the cells of our body. And because our network is so extensive, each one of our 37 trillion cells gets its own deliveries of oxygen precisely when it needs them.
Lý do máu luôn đủ là vì các tế bào hồng cầu không đi đến các cơ quan hay mô nhất định; nếu không thì, chúng ta đã bị tắt nghẽn trong các mạch máu. Không, chúng được chia sẻ. Chúng được chia sẻ bởi tất cả các tế bào của cơ thể. Và bởi vì hệ thống của chúng ta quá mở rộng, mỗi một tế bào trong số 37 triệu tế bào có nguồn cung oxy riêng ngay khi cần.
Blood is both a collective and individual form of transportation. But for our cities, we've been stuck. We've been stuck in an endless debate between creating a car-centric society or extensive mass-transit systems. I think we should transcend this. I think we can create vehicles that combine the convenience of cars and the efficiencies of trains and buses. Just imagine. You're comfortably sitting in a fast and smooth urban train, along with 1,200 passengers. The problem with urban trains is that sometimes you have to stop five, ten, fifteen times before your final destination.
Máu là một dạng phương tiện tập hợp lẫn riêng lẻ. Nhưng đối với thành phố của ta, chúng ta lại bị mắc kẹt. Chúng ta mắc kẹt trong cuộc tranh luận không hồi kết giữa việc tạo ra một xã hội lưu thông chính bằng ô tô hay phương tiện vận chuyển lớn. Tôi nghĩ chúng ta nên đi xa hơn cả việc này. Tôi nghĩ chúng ta có thể tạo ra các phương tiện kết hợp sự tiện lợi của ô tô với tính hiệu quả của tàu hỏa và xe buýt. Hãy tưởng tượng. Bạn đang ngồi thoải mái trên một chiếc tàu hỏa đô thị êm và nhanh, cùng với 1,200 hành khách khác. Vấn đề với tàu hỏa đô thị là thỉnh thoảng bạn phải dừng 5, 10, 15 lần trước khi đến trạm đích.
What if in this train you didn't have to stop? In this train, wagons can detach dynamically while you're moving and become express, driverless buses that move on a secondary road network. And so without a single stop, nor a lengthy transfer, you are now sitting in a bus that is headed toward your suburb. And when you get close, the section you're sitting in detaches and self-drives you right to your doorstep. It is collective and individual at the same time. This could be one of the shared, modular, driverless vehicles of tomorrow.
Sẽ thế nào nếu trên chuyến tàu ấy bạn không phải dừng lại? Trên chuyến tàu này, các toa tàu có thể tách ra linh hoạt trong khi bạn đang di chuyển và trở thành những chiếc xe buýt tốc hành, không người lái đi trên một hệ thống đường thứ hai. Và không cần đến một trạm dừng nào, hay chuyển tàu lâu, bạn giờ đang ngồi trên một chiếc xe buýt hướng thẳng đến ngoại ô nơi bạn sống. Và khi bạn gần tới, toa tàu bạn đang ngồi tách ra và tự lái vào thẳng cửa nhà bạn. Nó vừa mang tính tập hợp vừa riêng lẻ. Đó là một trong các phương tiện chung tương lai, tách và tự điều khiển được
Now ... as if walking in a city buzzing with drones, flying taxis, modular buses and suspended magnetic pods was not exotic enough, I think there is another force in action that will make urban traffic mesmerizing. If you think about it, the current generation of driverless cars is just trying to earn its way into a traffic grid made by and for humans. They're trying to learn traffic rules, which is relatively simple, and coping with human unpredictability, which is more challenging.
Ngay lúc này ... như thể việc đi bộ trong một thành phố ồn ào, những chiếc taxi bay, xe buýt tách rời và các buồng từ tính treo không có gì là lạ lẫm, tôi nghĩ có một tác động khác sẽ khiến giao thông đô thị trở nên thú vị. Nếu bạn nghĩ về nó, thế hệ ô tô tự điều khiển chỉ đang cố tìm cách thâm nhập vào mạng lưới giao thông tạo bởi con người và vì con người. Chúng đang cố gắng thông thạo những luật giao thông đơn giản, và bắt chước sự bất định của con người, một điều nhiều thử thách hơn.
But what would happen when whole cities become driverless? Would we need traffic lights? Would we need lanes? How about speed limits? Red blood cells are not flowing in lanes. They never stop at red lights. In the first driverless cities, you would have no red lights and no lanes. And when all the cars are driverless and connected, everything is predictable and reaction time, minimum. They can drive much faster and can take any rational initiative that can speed them up or the cars around them. So instead of rigid traffic rules, flow will be regulated by a mesh of dynamic and constantly self-improving algorithms. The result: a strange traffic that mixes the fast and smooth rigor of German autobahns and the creative vitality of the intersections of Mumbai.
Nhưng điều gì sẽ xảy ra khi tất cả giao thông thành phố không có người lái? Chúng ta sẽ còn cần đèn giao thông không? Chúng ta có cần làn đường? Giới hạn tốc độ thì sao? Các tế bào hồng cầu không chảy thành dòng. Chúng không bao giờ dừng trước đèn đỏ. Tại các thành phố không người lái đầu tiên, bạn sẽ không có đèn đỏ và làn đường. Và khi tất cả ô tô tự điều khiển và kết nối với nhau, mọi thứ sẽ được dự đoán và thời gian phản xạ đạt mức tối thiểu. Chúng có thể lái xe nhanh hơn và có thể tận dụng bất kỳ ưu tiên hợp lý nào để tự tăng tốc hoặc tăng tốc những chiếc ô tô khác. Vì vậy thay cho những luật lệ giao thông cứng nhắc, dòng chảy sẽ được kiểm soát bởi một mắt lưới các thuật toán linh hoạt và tự điều chỉnh. Kết quả: một loại giao thông kỳ lạ pha trộn giữa tính thông suốt và nhanh nhạy của các xa lộ tại Đức và sức sáng tạo của các giao lộ ở Mumbai.
(Laughter)
(Cười)
Traffic will be functionally exuberant. It will be liquid like our blood. And by a strange paradox, the more robotized our traffic grid will be, the more organic and alive its movement will feel.
Giao thông sẽ rất hiệu quả. Như máu của chúng ta vậy. Và bằng một nghịch lý phi thường, mạng lưới giao thông càng được robot hóa bao nhiêu, thì chuyển động của nó càng hệ thống và sống động bấy nhiêu.
So yes, biology has all the attributes of a transportation genius today. But this process has taken billions of years, and went through all sorts of iterations and mutations. We can't wait billions of years to evolve our transportation system. We now have the dreams, the concepts and the technology to create 3-D transportation networks, invent new vehicles and change the flow in our cities.
Vâng, ngành sinh học hội tụ tất cả các đặc tính của mạng lưới giao thông tối ưu thời nay. Nhưng quá trình này đã diễn ra hàng tỉ năm, và trải qua nhiều vòng lặp và biến đổi. Chúng ta không thể chờ hàng tỉ năm để cách mạng hệ thống vận tải của ta. Lúc này chúng ta có hoài bão, những khái niệm, và công nghệ để tạo ra mạng lưới giao thông 3-D, phát minh ra các phương tiện mới và thay đổi giao thông thành phố.
Let's do it.
Hãy làm điều đó.
Thank you.
Cảm ơn.
(Applause)
(Vỗ tay)