Πολύ πριν την πρώτη σέλφι, οι αρχαίοι Έλληνες και Ρωμαίοι είχαν έναν μύθο για έναν τύπο λίγο παραπάνω παθιασμένο με την εικόνα του. Σύμφωνα με μία αφήγηση, ο Νάρκισσος ήταν ένας όμορφος νέος που περιπλανιόταν αναζητώντας τον έρωτα. Αφού απέρριψε μια νύμφη, την Ηχώ, είδε το είδωλό του να καθρεφτίζεται στα νερά ενός ποταμού και το ερωτεύτηκε. Ανήμπορος να φύγει, ο Νάρκισσος πνίγηκε. Ένα λουλούδι φύτρωσε στο σημείο που πέθανε και αυτό το λουλούδι το λέμε νάρκισσο.
Way before the first selfie, the ancient Greeks and Romans had a myth about someone a little too obsessed with his own image. In one telling, Narcissus was a handsome guy wandering the world in search of someone to love. After rejecting a nymph named Echo, he caught a glimpse of his own reflection in a river, and fell in love with it. Unable to tear himself away, Narcissus drowned. A flower marked the spot of where he died, and we call that flower the Narcissus.
Ο μύθος αποτυπώνει τη βασική ιδέα του ναρκισσισμού, την αυξημένη κι ενίοτε επιβλαβή εγωπάθεια. Δεν είναι απλώς ένας τύπος προσωπικότητας που βρίσκεις στις στήλες των περιοδικών. Είναι ένα σύνολο στοιχείων, ταξινομημένων και μελετημένων από ψυχολόγους. Η ψυχολογία ορίζει τον ναρκισσισμό ως μια διογκωμένη, πομπώδης αυτοεικόνα. Σε διάφορα επίπεδα, οι νάρκισσοι πιστεύουν ότι είναι πιο όμορφοι, πιο έξυπνοι, και πιο σημαντικοί από τους άλλους, και ότι αξίζουν καλύτερη μεταχείριση. Οι ψυχολόγοι αναφέρουν δύο μορφές ναρκισσισμού, ως στοιχείο προσωπικότητας: τον πομπώδη και τον ευάλωτο ναρκισσισμό. Υπάρχει και η ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας, μια πιο ακραία μορφή, στην οποία θα επανέλθουμε σε λίγο.
The myth captures the basic idea of narcissism, elevated and sometimes detrimental self-involvement. But it's not just a personality type that shows up in advice columns. It's actually a set of traits classified and studied by psychologists. The psychological definition of narcissism is an inflated, grandiose self-image. To varying degrees, narcissists think they're better looking, smarter, and more important than other people, and that they deserve special treatment. Psychologists recognize two forms of narcissism as a personality trait: grandiose and vulnerable narcissism. There's also narcissistic personality disorder, a more extreme form, which we'll return to shortly.
Ο πομπώδης ναρκισσισμός είναι η πιο γνωστή μορφή. Χαρακτηρίζεται από εξωστρέφεια, κυριαρχικότητα, και επιζήτηση προσοχής. Οι πομπώδεις νάρκισσοι επιζητούν προσοχή και δύναμη, μερικές φορές ως πολιτικοί, ως διασημότητες, ή ως πολιτισμικοί ηγέτες. Φυσικά, δεν είναι νάρκισσος όποιος κυνηγά αυτές τις θέσεις. Πολλοί το κάνουν για θετικούς λόγους, όπως για να φτάσουν τα όρια των δυνατοτήτων τους, ή για να βελτιώσουν τις ζωές των άλλων. Αλλά οι νάρκισσοι επιζητούν δύναμη για το κύρος και την προσοχή που τη συνοδεύει.
Grandiose narcissism is the most familiar kind, characterized by extroversion, dominance, and attention seeking. Grandiose narcissists pursue attention and power, sometimes as politicians, celebrities, or cultural leaders. Of course, not everyone who pursues these positions of power is narcissistic. Many do it for very positive reasons, like reaching their full potential, or helping make people's lives better. But narcissistic individuals seek power for the status and attention that goes with it.
Εν τω μεταξύ, οι ευάλωτοι νάρκισσοι τείνουν να είναι ήσυχοι και συνεσταλμένοι. Χαρακτηρίζονται από έντονη διεκδικητικότητα αλλά εύκολα νιώθουν ότι απειλούνται ή αποθαρρύνονται.
Meanwhile, vulnerable narcissists can be quiet and reserved. They have a strong sense of entitlement, but are easily threatened or slighted.
Όπως και να έχει, η σκοτεινή πλευρά του ναρκισσισμού φαίνεται μακροπρόθεσμα. Οι νάρκισσοι τείνουν να είναι εγωκεντρικοί έτσι οι επηρμένοι ηγέτες μπορεί να πάρουν επικίνδυνες ή ανήθικες αποφάσεις και οι νάρκισσοι σύντροφοι μπορεί να είναι ανειλικρινείς ή άπιστοι. Όταν κινδυνεύει η ρόδινη εικόνα του εαυτού τους, μπορούν να γίνουν πικρόχολοι και επιθετικοί. Είναι σαν μία ασθένεια όπου οι ασθενείς αισθάνονται πολύ καλά, αλλά όσοι είναι γύρω τους υποφέρουν.
In either case, the dark side of narcissism shows up over the long term. Narcissists tend to act selfishly, so narcissistic leaders may make risky or unethical decisions, and narcissistic partners may be dishonest or unfaithful. When their rosy view of themselves is challenged, they can become resentful and aggressive. It's like a disease where the sufferers feel pretty good, but the people around them suffer.
Στην πιο ακραία μορφή, αυτή η συμπεριφορά θεωρείται ως μια ψυχική διαταραχή, η επονομαζόμενη ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας. Πλήττει το 1-2% του πληθυσμού, συνηθέστερα τους άντρες. Επίσης, αφορά μόνο ενήλικες. Οι νέοι, κυρίως τα παιδιά, μπορεί να είναι πολύ εγωπαθή, αλλά αυτό μπορεί να είναι ένα συνηθισμένο στάδιο της ανάπτυξης. Η πέμπτη έκδοση του Διαγνωστικού και Στατιστικού Εγχειριδίου του Αμερικανικού Ψυχιατρικού Συλλόγου περιγράφει πολλά στοιχεία που σχετίζονται με τον ναρκισσισμό. Αυτά περιλαμβάνουν μια διογκωμένη αυτοαντίληψη, προβλήματα ενσυναίσθησης, μια αίσθηση διεκδικητικότητας και την ανάγκη για θαυμασμό ή προσοχή. Αυτό που κάνει τα παραπάνω κανονική διαταραχή προσωπικότητας είναι το ότι ελέγχουν τις ζωές των ατόμων, προκαλώντας τους σοβαρά προβλήματα. Φανταστείτε αντί να νοιάζεστε για τον σύντροφο ή τα παιδιά σας, να τους χρησιμοποιείτε ως πηγή προσοχής και θαυμασμού. Ή σκεφτείτε αντί να αναζητάτε εποικοδομητική κριτική σχετικά με την επίδοσή σας, να λέτε σε όσους προσπάθησαν να σας βοηθήσουν ότι έκαναν λάθος.
Taken to the extreme, this behavior is classified as a psychological disorder called narcissistic personality disorder. It affects one to two percent of the population, more commonly men. It is also a diagnosis reserved for adults. Young people, especially children, can be very self-centered, but this might just be a normal part of development. The fifth edition of the American Psychiatric Association's Diagnostic and Statistical Manual describes several traits associated with narcissistic personality disorder. They include a grandiose view of oneself, problems with empathy, a sense of entitlement, and a need for admiration or attention. What makes these trait a true personality disorder is that they take over people's lives and cause significant problems. Imagine that instead of caring for your spouse or children, you used them as a source of attention or admiration. Or imagine that instead of seeking constructive feedback about your performance, you instead told everyone who tried to help you that they were wrong.
Οπότε, τι προκαλεί τον ναρκισσισμό; Μελέτες σε διδύμους δείχνουν έναν ισχυρό γενετικό παράγοντα, αν και δεν γνωρίζουμε ποια γονίδια εμπλέκονται. Αλλά και το περιβάλλον έχει σημασία. Οι γονείς που θεωρούν το παιδί τους «κορυφή» σε όλα, ενθαρρύνουν τον πομπώδη ναρκισσισμό. Και οι ψυχροί, αυστηροί γονείς συμβάλλουν στον ευάλωτο ναρκισσισμό.
So what causes narcissism? Twin studies show a strong genetic component, although we don't know which genes are involved. But environment matters, too. Parents who put their child on a pedestal can foster grandiose narcissism. And cold, controlling parents can contribute to vulnerable narcissism.
Ο ναρκισσισμός φαίνεται να είναι συχνότερος σε κουλτούρες που προωθούν την ατομικότητα και την αυτοπροβολή. Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, ο ναρκισσισμός ως στοιχείο προσωπικότητας αυξάνεται διαρκώς από τη δεκαετία του '70, όταν την έννοια της κοινότητας της δεκαετίας του '60 διαδέχθηκε το κίνημα αυτοπεποίθησης και η αύξηση του υλισμού. Πιο πρόσφατα, τα κοινωνικά μέσα αύξησαν τις ευκαιρίες για αυτοπροβολή. Αλλά, πρέπει να πούμε ότι δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι τα κοινωνικά μέσα προκαλούν ναρκισσισμό. Αντίθετως, οι νάρκισσοι τα έχουν ως μέσο για την αναζήτηση κύρους και προσοχής.
Narcissism also seems to be higher in cultures that value individuality and self-promotion. In the United States, for example, narcissism as a personality trait has been rising since the 1970s, when the communal focus of the 60s gave way to the self-esteem movement and a rise in materialism. More recently, social media has multiplied the possibilities for self-promotion, though it's worth noting that there's no clear evidence that social media causes narcissism. Rather, it provides narcissists a means to seek social status and attention.
Μπορούν οι νάρκισσοι να βελτιώσουν αυτά τα αρνητικά χαρακτηριστικά; Ναι! Οτιδήποτε προωθεί την ειλικρινή κατανόηση της συμπεριφοράς τους και το ενδιαφέρον για τους άλλους, όπως η ψυχοθεραπεία ή η εκδήλωση συμπόνιας προς τους άλλους, μπορεί να βοηθήσουν. Η δυσκολία είναι ότι ίσως αποτελέσει πρόκληση για τα άτομα με ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας η συνεχής προσπάθεια αυτοβελτίωσης. Για τους νάρκισσους, η αυτοανάλυση είναι σκληρή από μια μη κολακευτική γωνία.
So can narcissists improve on those negative traits? Yes! Anything that promotes honest reflection on their own behavior and caring for others, like psychotherapy or practicing compassion towards others, can be helpful. The difficulty is it can be challenging for people with narcissistic personality disorder to keep working at self-betterment. For a narcissist, self-reflection is hard from an unflattering angle.