On a hot spring afternoon in 1963, two men, sent by the American CIA, snuck into the cafeteria of the Havana Libre Hotel. Their directive was to retrieve a poison pill from the freezer and slip it into the chocolate milkshake of Fidel Castro, the Cuban leader who was known to devour up to 18 scoops of ice cream after lunch. While exact details of the story are contested, it's rumored that the pill, however, froze to the freezer coils and broke, foiling the CIA’s plan and granting Castro many more days to satiate his sweet tooth.
1963 forró tavaszi délutánján két férfi, akiket a CIA küldött, beugrott a Havana Libre Hotel kávézójába. Az volt a tervük, hogy méregtablettát vesznek elő a fagyasztóból, és Fidel Castro csokoládéturmixába csempészik. A kubai vezetőről köztudott volt: ebéd után 18 gombóc fagylaltot is felfalt. Bár a történet pontos részleteit vitatják, pletykák szerint de a tabletta hozzáfagyott a hűtőcsövekhez és eltört, meghiúsította a CIA tervét, és Castro hosszabban élvezhette az édességeket.
Ice cream has held a unique role in our world’s history, culture, and cravings— but where did it come from?
A fagylalt egyedülálló szerepet játszott világtörténelmünkben, kultúrájánkban és vágyainkban. De honnan származik?
The first accounts of cold desserts and iced drinks date back as early as the first century. In civilizations including ancient Rome, Mughal India, and Tang dynasty China, these icy treats were mainly enjoyed by the royal elites. And finding the means to freeze these delicacies wasn’t always easy. Wealthy Mediterranean nobility sent laborers to trek up high mountains to harvest glacial ice and snow. Meanwhile, ancient Persians built shallow insulated pools of water and utilized a technique known as sky cooling. At night, the shallow pools would naturally radiate heat into the dry desert skies, causing them to dip below the ambient temperature and freeze.
A hideg desszertek és jeges italok első beszámolói már az első századból származnak. A civilizációkban, beleértve az ókori Rómát, a mogul Indiát és a kínai Tang-dinasztiát, a jeges finomságokat elsősorban a királyi elit élvezte. Nem volt könnyű megoldani a finomságok fagyasztását. A gazdag mediterrán nemesség munkásokat küldött a magas hegyekbe, hogy jeget és havat gyűjtsenek. Az ókori perzsák sekély szigetelt vízmedencéket építettek, és éghűtésnek nevezett technikát alkalmaztak. Éjszaka a sekély medencék természetesen úton hőt sugároznak a száraz sivatagi égboltra, amitől a víz lehűl, majd megfagy.
Yet the cream-based treat we know today made a much later debut. It was originally inspired by sherbet, or sharbat in Arabic, an icy drink believed to have originated in Persia, and subsequently gained popularity in the Middle Ages. European travelers brought sharbat recipes home, and began creating their own chocolate, pinecone, and even eggplant flavored takes on the refreshment. In 1692, Antonio Latini, a Neapolitan chef, recorded a recipe for a unique milk-based version, which some historians dub the first ice cream.
De a ma ismert tejszínalapú csemege sokkal később jelent meg. Eredetileg a <i>sörbet</i> vagy arabul <i>serbet </i>ihlette jeges ital állítólag Perzsiából származik, és a középkorban vált népszerűvé. Európai utazók hozták be a sörbetrecepteket, és készítették saját csokoládé-, fenyőmag- és még padlizsánízű üdítőjüket is. 1692-ben Antonio Latini nápolyi séf rögzítette tej alapú egyedi változata receptjét, amelyet egyes történészek az első fagylaltnak tartanak.
In the 18th century, ice cream expanded its reach as these recipes set sail alongside European settlers to North America. Yet it was still mainly enjoyed by the upper classes as the process to make it was quite laborious, and its main ingredients— sugar, salt, and cream— were expensive. George Washington is said to have spent the equivalent of $6,600 in today’s dollars on ice cream in one summer alone. It was on American soil that the frozen dessert entered its golden age, as inventors and entrepreneurs began to engineer ways to bring it to the masses. In Philadelphia in 1843, Nancy Johnson patented a revolutionary ice cream-making machine featuring a crank and beater, which made the process easier for any home cook. And storing ice cream was no longer an obstacle, as by the mid-1830s, New England businessman “Ice King” Frederic Tudor had greatly improved the ice trade, shipping thousands of tons of ice to households across the globe.
A 18. században a fagylalt elterjedt, mivel európai telepesek elvitorláztak a recepttel Észak-Amerikába is. Ennek ellenére még mindig elsősorban a felső osztályok élvezték, mivel az elkészítési folyamat elég fáradságos volt, és fő összetevői – cukor, só és tejszín – drágák voltak. George Washington állítólag egy nyáron a mai 6600 dollárnak megfelelő összeget költött fagylaltra. A fagyasztott desszert Amerikában érte el aranykorát, mivel feltalálók és vállalkozók megtervezték a tömeggyártását. Philadelphiában 1843-ban Nancy Johnson forradalmi fagylaltkészítő gépet szabadalmaztatott, amely forgattyúval és habverővel volt felszerelve, amely megkönnyítette az otthoni fagylaltkészítést. A fagylalt tárolása már nem volt akadály, mivel az 1830-as évek közepére az új-angliai üzletember, Frederic Tudor, a jégkirály, jelentősen javította a jégkereskedelmet, és több ezer tonna jeget szállított háztartásokba szerte a világon.
Soon, ice cream was on every street corner. In the late 1880s, political turmoil brought Italian immigrants to cities like London, Glasgow, and New York, where many took up jobs as street vendors selling licks of ice cream for roughly a penny each. Meanwhile, American druggists discovered the appeal of combining soda, a drink thought to have therapeutic properties at the time, with ice cream, and a new social spot was born: the soda fountain. When the sale of alcohol was banned in 1920, many American saloons reinvented themselves as soda fountains, and breweries like Anheuser-Busch and Yuengling pivoted to producing ice cream.
Hamarosan lépten-nyomon fagylaltot árultak. Az 1880-as évek végén a politikai zűrzavar olasz bevándorlókat hozott Londonba, Glasgow-ba és New Yorkba, ahol sokan utcai árusként dolgoztak, és egy fillérért árulták a fagylaltot. Eközben az amerikai patikusok felfedezték az akkoriban gyógyitalnak tartott szóda és a fagylalt vonzó kombinációját, és új társas hely született: a szódaforrás. Amikor az alkoholárusítást 1920-ban betiltották, sok amerikai kocsma szódaforrássá alakult. Sörgyárak, pl. az Anheuser-Busch és a Yuengling fagylaltkészítésre álltak át.
At the same time, refrigeration technology was improving rapidly. By the end of World War II, the average American home had a freezer that could house a quart of ice cream. Even trucks could be equipped with freezers full of frozen treats.
Ugyanakkor a hűtési technológia gyorsan fejlődött. A második világháború végére az átlagos amerikai otthonban volt fagyasztó, amelyben egy liter fagylaltot tudtak tárolni. Még a teherautók is felszerelhetők finomságokkal teli fagyasztókkal.
Today, ice cream continues to take on new forms. And while some of its mysteries may never be solved, one thing is certain: our love for ice cream will never thaw.
A fagylalt folyamatosan megújul. Bár néhány rejtélye soha nem oldódik meg, egy dolog biztos: a fagylalt iránti szeretetünk soha nem olvad el.