My grandfather was a restaurant owner. My father was a restaurant owner. My name is Vincent Yeow Lim. I'm a chef, content creator and restaurant owner. Owning and running a Chinese restaurant is one of the hardest and most valuable things I think you can do.
Bunicul meu a fost proprietar de restaurant. Tatăl meu a fost proprietar de restaurant. Numele meu e Vincent Yeow Lim. Sunt bucătar, creator de conținut și proprietar de restaurant. Să deții și să conduci un restaurant chinezesc e unul dintre cele mai grele și prețioase lucruri pe care le poți face.
When we first arrived in Australia, my dad opened a Chinese restaurant. I would go there every single day to help him out. That was my way to spend time with him. And slowly I developed my love for cooking. At the age of 15, I was able to use a wok to cook and to serve customers. Now I’m running a 100-seater Chinese restaurant. The hard work that I saw my dad put into Chinese food makes me feel really proud. Proud that I was lucky enough to learn from a master. When I tell people that I'm a chef cooking Chinese food, I want people to value it the same way that I do.
Când am ajuns prima oară în Australia, tata a deschis un restaurant chinezesc. Mergeam să-l ajut în fiecare zi. Așa petreceam timp cu el. Cu timpul, am dezvoltat o pasiune pentru gătit. Când aveam 15 ani, știam să folosesc un wok, să gătesc și să servesc clienții. Acum conduc un restaurant chinezesc cu o capacitate de 100 de locuri. Stăruința pe care am văzut-o la tatăl meu mă face să mă simt foarte mândru. Mândru că am fost atât de norocos să învăț de la un maestru. Când spun oamenilor că sunt bucătar într-un restaurant chinezesc, vreau ca ei să o prețuiască la adevărata ei valoare.
So what is the value of Chinese food? Is it the taste? Is it the hard work and the training? Or is it the dish's history and the nostalgia it makes us feel? To me, it is all of those things. But being in the restaurant industry, I can tell you the most obvious value of food. And that is the price at which we choose to set it at.
Care e valoarea bucătăriei asiatice? Gustul? Efortul și pregătirea? Sau e istoria felurilor de mâncare și nostalgia pe care o simțim? Pentru mine, sunt toate aceste lucruri. Dar lucrând în această industrie, pot să vă spun care e adevărata valoare a mâncării. Și care e prețul pe care-l alegem.
The perception of Chinese food is that it is indulgent, yet cheap. But the value of Chinese food is so much more than that. There is no formal culinary school to train to be a Chinese chef. And after the pandemic, there was a shortage of Chinese chefs in Australia. Now the cost of ingredients, labor and demand for Chinese food is high. The amount of skill required to cook the first dish that I ever learned doesn't match up to the price.
Percepția generală e că mâncarea asiatică e nepretențioasă, dar ieftină. Dar valoarea ei e mult mai mare de atât. Nu există o școală culinară care să pregătească bucătari. Iar după pandemie, a fost o penurie de bucătari chinezi în Australia. Costul ingredientelor, munca și cererea de mâncare asiatică au crescut. Calificarea necesară pentru a găti primul meu fel de mâncare nu se compară cu prețul.
The first dish that I ever learned to cook was the fried rice. Fried rice is the easiest dish to cook, but also the hardest dish to get right. I actually wasn't allowed to serve customers until I got this dish right.
Primul fel de mâncare învățat de mine a fost orezul prăjit. Orezul prăjit se gătește cel mai ușor, dar e cel mai greu să-l faci cum trebuie. Nu mi s-a permis să servesc clienții până n-am reușit să-l fac cum trebuie.
(Laughter)
(Râsete)
The oil goes into the wok first, but only when the wok is hot enough. The egg goes in next. This creates a nonstick coating for when the rice hits the hot wok.
Întâi se pune uleiul în wok, dar numai când e suficient de încins. Apoi se pune oul. Astfel se creează o peliculă pentru orezul care atinge vasul fierbinte.
(Stove beeps)
(Semnal sonor emis de aragaz)
From experience, you can tell when the rice is too wet or if the wok is too hot or too cold. All these small factors will create a different end result. If the rice is too wet, you lose the smoky aromatic flavor. But if the rice is too dry, you're basically eating pebbles.
Experiența te învață când orezul e prea umed sau dacă vasul e prea încins sau prea rece. Toți acești factori vor crea un rezultat diferit. Dacă orezul e prea umed, se pierde aroma de afumat. Dacă orezul e prea uscat, e ca și cum ai mânca pietricele.
(Laughter)
(Râsete)
Now we add a little bit of yum, yum.
Acum adăugăm puțin condiment.
(Laughter)
(Râsete)
Now we add the cooked meats and vegetables. I'm tossing it to combine the flavors of the meat and vegetables with the rice. Even if we were to remove all the meat and vegetables, your rice should still have all the flavor.
Acum adăugăm carnea și vegetalele. Le amestec pentru a combina aromele de carne și vegetale cu orezul. Chiar dacă eliminăm carnea și vegetalele, orezul ar trebui să conțină toate aceste arome.
(Sizzling)
(Sfârâit)
From years of experience, I can tell you the difference between a good fried rice just from the feel and from the smell, without even having to take a bite.
Din ani de experiență, pot să vă spun diferența dintre un orez prăjit gustos doar din prezentare și miros, fără să fie nevoie să-l gust.
(Applause)
(Aplauze)
And I thought -- I thought that was enough. But I realized cooking with one wok was way too slow. So I took the knowledge from my dad and taught myself the dual wok cooking technique, using two woks to cook two different dishes at the same time. This requires coordination, organization and years of training. What makes it harder is the combination of dishes coming up next. They have endless possibilities. Chow mein, sizzling garlic prawns, egg foo young. When one is cooking, the other is served. When the other is cooking, the next is served. The goal is that no matter the combination, all the dishes get to the table at the same time. People expect this in a Chinese restaurant. People expect variety. In a Western restaurant, you open the menu, there's 20 items. When I first started, I had 300.
Și am crezut... credeam că asta e totul. Dar mi-am dat seama că gătitul cu un singur wok e mult prea lent. Așa că am folosit ce știam de la tatăl meu și am învățat o tehnică dublă, folosind două tigăi pentru două feluri de mâncare diferite. Asta cere multă coordonare, organizare și ani de perfecționare. Cel mai greu e să combini felurile de mâncare Sunt posibilități infinite. Chow mein, creveți cu usturoi, egg foo young. În timp ce una se face, cealaltă e servită. Când cealaltă se face, următoarea e servită. Scopul e ca, indiferent de combinație, toate felurile de mâncare să fie duse la masă în același timp. Oamenii se așteaptă la asta într-un restaurant chinezesc. Oamenii așteaptă varietate. Într-un restaurant occidental, deschizi meniul și sunt 20 de feluri de mâncare. Când am început eu, aveam 300.
(Laughter)
(Râsete)
In a Western restaurant, you can often judge the food by the decor, the plating of the dishes or even by the number of different forks for each course. But in a Chinese restaurant, it's a little bit different. You can often judge it by things like the kids sitting on the first table doing their homework. That's when you know a Chinese restaurant will have amazing food.
Într-un restaurant occidental, poți judeca mâncarea după decor, după aspectul farfuriei sau după numărul de furculițe pentru fiecare fel de mâncare. Dar într-un restaurant chinezesc, lucrurile nu stau chiar așa. Poți să-ți faci o părere după copiii care stau la masă și își fac lecțiile. Așa știi că în acel restaurant vei găsi mâncare excelentă.
(Laughter)
(Râsete)
(Applause)
(Aplauze)
I was that kid.
Am fost acel copil.
(Laughter)
(Râsete)
To a lot of us Chinese immigrants who started our own restaurants, the restaurant isn't just a business. It's a part of our lives. We eat almost three meals a day there, and often we just use our homes as a place to sleep. We dedicate our lives to these restaurants and to making delicious food.
Pentru mulți emigranți chinezi care și-au deschis propriul restaurant, acel restaurant nu e doar o afacere. E parte din viața noastră. Mâncăm aproape trei mese pe zi acolo și de multe ori mergem acasă doar ca să dormim. Ne dedicăm viața acestor restaurante și pregătirii mâncării.
In Chinese cooking, we use a lot of strong flavors like ginger, garlic, chilies and even shrimp paste. The different flavors, I think, are why people like Chinese food, because every bite is different, and you never really get bored. But flavors, flavors are also built with the tools we use. When you use a wok, you get wok hei, known as "breath of the dragon." Wok hei is the reason why noodles and rice always taste better at a restaurant than when you try to cook it at home. Wok hei is the combustion of oils in the air that make that smoky aromatic flavor.
În bucătăria chinezească, folosim multe arome puternice, cum ar fi ghimbir, usturoi, ardei iute și chiar pastă de creveți. Cred că aromele diferite îi fac pe oameni să iubească mâncarea chinezească, pentru că fiecare îmbucătură e diferită și nu te plictisești niciodată. Dar aromele sunt și ele rezultatul instrumentelor folosite. Când folosești un wok, primești și aroma lui, cunoscută ca „respirația dragonului”. Aroma asta e motivul pentru care tăiețeii și orezul au gust mai bun la restaurant decât atunci când îi gătești acasă. Aroma wokului e combustia de ulei în aer, care produce acea aromă de fum.
But wok hei also tastes like nostalgia. Growing up in Malaysia, the kitchens are outside, just like this. You can smell every ingredient that goes into the wok. The air is thick with humidity, and the fragrances of the food, they linger around so much longer. Those memories, they become nostalgic. The sense of home is what I feel when I taste Chinese wok cooking. Nostalgia is what makes a good dish taste ten times better and that much more valuable.
Dar aroma de wok are și gustul nostalgiei. Când eram copil, în Malaezia, bucătăriile erau afară. Puteai să miroși fiecare ingredient care intra în wok. Aerul era plin de umiditate, iar mirosul mâncării persista pentru multă vreme. Aceste amintiri devin nostalgice. Simt sentimentul de „acasă” de câte ori mănânc ceva făcut în wok. Nostalgia face ca mâncarea să aibă un gust de zece ori mai bun și să fie cu atât mai valoroasă.
But the value of Chinese food is often compared to fast food, quick and cheap. Although we've spent years developing skills to cook faster, Chinese food isn't fast food. It requires skills, mastery of ingredients and nostalgia.
Dar calitatea mâncării chinezești e comparată adesea cu cea de fast food, rapidă și ieftină. Deși am petrecut mulți ani să pot să gătesc mai repede, mâncarea chinezească nu e fast food. E nevoie de abilități, ingrediente bune și amintiri.
In 2017, my dad passed away. I looked up to him. He was my best friend. When he passed away, I realized -- I realized my passion of cooking dishes from my childhood. I was working as a chef at an airline’s first class lounge at the time, but I didn't have any memories of the dishes I was cooking. I wanted to feel closer to my dad. So I quit. I dropped out of university on my last semester. I hopped onto a plane, and I flew over here to Sydney. And I took over the restaurant that I own today. I wanted to record everything that my dad taught me, so I shared it on social media. It went viral. Hundreds of millions of views. A lot of people related to the recipes that I was cooking because it was what they grew up eating with their parents. I remember this one fried rice he made. I was eight years old at the time. It was the first time I recall my dad stepping into the kitchen cooking. He made this fried rice with spam, seafood, peas and a little bit of dark soy sauce. It was a little bit salty, but it was the best fried rice that I've ever had.
Tata a murit în 2017. A fost inspirația mea. Mi-a fost cel mai bun prieten. Când a murit, mi-am dat seama că pasiunea mea pentru gătit vine din copilărie. Lucram atunci ca bucătar de clasa întâi la o linie aeriană, dar nu aveam nicio amintire despre ce găteam în acea perioadă. Am vrut să fiu mai aproape de tatăl meu. Așa că mi-am dat demisia. Am renunțat la facultate în ultimul semestru. M-am urcat în avion și am venit aici, la Sydney. Am preluat restaurantul pe care îl dețin astăzi. Doream să înregistrez tot ce învățasem de la tatăl meu, așa că am împărtășit pe rețelele sociale. A devenit viral. Sute de milioane de vizualizări. Mulți se regăseau în rețetele pe care le găteam, pentru că era ceva ce mâncaseră în copilărie. Mi-am amintit cum făcea orez prăjit. Aveam opt ani atunci. Era prima mea amintire cu tata gătind. A făcut orezul ăsta prăjit, cu șuncă, fructe de mare, mazăre și puțin sos de soia. Era un pic cam sărat, dar a fost cel mai bun orez pe care îl mâncasem vreodată.
I cook and I've always cooked because it was a way to connect to my dad. It was something that we shared. Cooking represents all the hard work and memories that we had, learning the art, mastering the skills and understanding the history of Chinese food. To me, the value of Chinese food is so much more than the prices you pay at my restaurant.
Gătesc și am făcut-o mereu, pentru că așa mă simțeam legat de tata. Era ceva ce ne unea. Gătitul înseamnă toată munca și amintirile pe care le-am strâns, arta preparării mâncării, abilitățile și înțelegerea istoriei bucătăriei chinezești. Pentru mine, valoarea mâncării asiatice e mult mai mult decât prețul pe care îl plătești la restaurant.
So the next time you visit a Chinese restaurant, just remember. It's not just a plate of fried rice. It's so much more than that.
Așadar, data viitoare când intri într-un restaurant chinezesc, gândește-te că nu e doar o farfurie cu orez prăjit. E mult mai mult de atât.
Thank you.
Mulțumesc!
(Applause)
(Aplauze)