Quin és el millor país del món per viure-hi? És el que tingui millor menjar? L’esperança de vida més llarga? El millor clima? En els darrers 70 anys, molts governs han fet servir una única xifra per respondre la pregunta. Aquesta xifra influeix en les eleccions, el mercat de valors i política de govern. Però mai no havia tingut la finalitat d’ara; alguns dirien que el món s’ha fet addicte a fer-la créixer... per sempre. Aquesta xifra es diu “Producte Interior Brut”, o PIB, i el va inventar l’economista Simon Kuznets als anys trenta, per calibrar la mida d’una economia en una xifra fàcil d’entendre.
What’s the best country in the world to live in? Is it the one with the best food? The longest life expectancy? The best weather? For the past 70 years, most governments have relied heavily on a single number to answer that question. This number influences elections, the stock market, and government policy. But it was never intended for its current purpose; and some would argue that the world is addicted to making it grow... forever. This number is called the Gross Domestic Product, or GDP, and it was invented by the economist Simon Kuznets in the 1930s, to try and gauge the size of an economy in a single, easy to understand number.
El PIB és el valor monetari total de tot el que un país produeix i ven en el mercat. Fins ara, el PIB per càpita, que és el PIB total dividit entre el nombre de gent que viu en un país, es veu com una mida de benestar.
GDP is the total monetary value of everything a country produces and sells on the market. To this day, GDP per capita, which is just the total GDP divided by the number of people living in that country, is widely seen as a measure of well-being.
Però el PIB en realidad no diu res de directe sobre el benestar, perquè no té en compte el que un país produeix o qui hi té accés. Un milió de dòlars en armes contribueix la mateixa quantitat al PIB d’un país que un milió de dòlars en vacunes o menjar. El valor que deriva en la societat de l’escola pública o els bombers no es mesura en el PIB, perquè aquests béns no es venen al mercat. I si un país té molta riquesa, però la controla relativament poca gent, el PIB per càpita despista sobre quants diners té una persona comuna.
But GDP doesn’t actually say anything direct about well-being, because it doesn't take into account what a country produces or who has access to it. A million dollars of weapons contributes the exact same amount to a country’s GDP as a million dollars of vaccines or food. The value society derives from things like public school or firefighters isn’t counted in GDP at all, because those services aren’t sold on the market. And if a country has a lot of wealth, but most of it is controlled by relatively few people, GDP per capita gives a distorted picture of how much money a typical person has.
Malgrat tot, durant molt temps, un PIB més alt es correlacionava amb una millor qualitat de vida per a la gent de molts països. De 1945 a 1970, quan el PIB es doblava, triplicava o quadruplicava en algunes economies occidentals, els sous sovint creixien proporcionalment. Als anys vuitanta, això va canviar. El països eren cada cop més rics, però els sous es distanciaven de la crescuda del PIB, o, en alguns casos, van baixar i molts beneficis van anar a pasar a un percentatge més petit de població.
Despite all that, for a long time, higher GDP did correlate closely to a higher quality of life for people in many countries. From 1945 to 1970, as GDP doubled, tripled or even quadrupled in some western economies, people’s wages often grew proportionally. By the 1980s, this changed. Countries continued to grow richer, but wages stopped keeping pace with GDP growth, or in some cases, even declined, and most of the benefits went to an ever-smaller percentage of the population.
Encara, la idea de plasmar el benestar d’una nació en un sol número tenia molt atractiu. El 1972, el rei Jigme Singhye Wangchuck de Bhutan va tenir la idea de la Felicitat Nacional Bruta com alternativa al Producte Interior Brut. En la Felicitat Nacional Bruta importen factors com salut, educació, força comunitària i estàndards de vida, i els ciutadans responen preguntes com: “Com de feliç creus que és la teva família ara per ara?” “Quants noms de plantes i animals salvatges de la teva zona saps?” i “Quina mena de dia vas tenir ahir?” L’Índex de Desenvolupament Humà de les Nacions Unides és la mida més usada. Té en compte la salut i l’educació, així com els ingressos per càpita per estimar el benestar general.
Still, the idea of capturing a nation’s well-being in a single number had powerful appeal. In 1972, King Jigme Singye Wangchuk of Bhutan came up with the idea of Gross National Happiness as an alternative to Gross Domestic Product. Gross National Happiness is a metric that factors in matters like health, education, strong communities, and living standards, having citizens answer questions like, “How happy do you think your family members are at the moment?” “What is your knowledge of names of plants and wild animals in your area?” and “What type of day was yesterday?” The United Nations’ Human Development Index is a more widely used metric; it takes into account health and education, as well as income per capita to estimate overall well-being.
A part, la mètrica de l’Índex de Desenvolupament Sostenible es fixa en el benestar i en les càrregues mediambientals de la crescuda econòmica, també condensant-ho tot en un únic número. Encara que cap país ha pogut arribar a les necessitats bàsiques fent servir recursos completament sostenibles, Costa Rica és el que més s’hi acosta. En les passades dècades, ha fet créixer l’economia i ha millorat molt els estàndars vitals sense augmentar dràsticament les seves emissions. Altres països, com Colòmbia i Jordània, han fet un progrés notable. Costa Rica té millors resultats de benestar com esperança de vida que alguns dels països més rics del món.
Meanwhile, a metric called the Sustainable Development Index factors in both well-being and the environmental burdens of economic growth, again, boiling all this down to a single number. Though no country has been able to meet the basic needs of its people while also using resources fully sustainably, Costa Rica currently comes the closest. Over the past few decades, it’s managed to grow its economy and improve living standards substantially without drastically increasing its emissions. Other countries, like Colombia and Jordan, have made notable progress. Costa Rica now has better well-being outcomes like life expectancy than some of the world’s richest countries.
Per últim, hi ha límits a tota visió que redueixen la qualitat de vida d’un país a un sol número. Cada cop més, els experts proposen un taulell que mostri tots els factors que un sol número amaga. Aquest enfocament tindria més sentit quan la gent té prioritats diverses, i sobre quin és el millor país per viure-hi, depèn de qui pregunti.
Ultimately, there are limits to any approach that boils the quality of life in a country down to a single number. Increasingly, experts favor a dashboard approach that lays out all the factors a single number obscures. This approach makes even more sense given that people have different priorities, and the answer to which country is best to live in depends on who’s asking the question.
Què faries si dissenyessis la mètrica de benestar dels teus països? Què valoraries i què mesuraries?
So what if that were you designing your countries well-being metric? What do you value, and what would you measure?