В днешно време, пластмасата е навсякъде. Всичката тази пластмаса произлиза от един малък предмет -- който дори не е от пластмаса.
Today, plastics are everywhere. All of this plastic originated from one small object— that isn’t even made of plastic.
В продължение на векове топките за билярд са били правени от слонова кост и бивни. Но когато прекаленият лов на слонове станал причинител за тяхното изчезване през 19-ти век, производителите на топките започнали да търсят алтернативи, предлагайки награди. Така през 1863-та година американец на име Джон Уесли Хайът се заел с предизвикателството. През следващите пет години той изобретил нов материал, наречен целулоид, направен от целулоза, съединение, намиращо се в дървото и сламата.
For centuries, billiard balls were made of ivory from elephant tusks. But when excessive hunting caused elephant populations to decline in the 19th century, billiard balls makers began to look for alternatives, offering huge rewards. So in 1863 an American named John Wesley Hyatt took up the challenge. Over the next five years, he invented a new material called celluloid, made from cellulose, a compound found in wood and straw. Hyatt soon discovered celluloid couldn’t solve the billiard ball problem––
Хайът скоро осъзнал, че целулоидът не можел да разреши проблема с билярдните топки - материалът не бил достатъчно тежък и не отскачал правилно. Но можел да се оцветява и преработва така, че да имитира по-скъпи материали като корала, черупките на костенурките, кехлибара и седефа. Той бе създал това, което се счита за първата пластмаса.
the material wasn’t heavy enough and didn’t bounce quite right. But it could be tinted and patterned to mimic more expensive materials like coral, tortoiseshell, amber, and mother-of-pearl. He had created what became known as the first plastic. The word ‘plastic’ can describe any material made of polymers,
Думата "пластмаса" може да описва всеки материал, изграден от полимери, които са просто голяма група молекули, състоящи се от същата повтаряща се субединица. Това включва всяка пластмаса, направена от човека, както и много други от материалите в живите същества. Но като цяло, когато хората говорят за пластмаса, става дума за синтетичната такава. Общото между всички тях е, че първоначално са меки и ковки и могат да бъдат направени в определена форма.
which are just the large molecules consisting of the same repeating subunit. This includes all human-made plastics, as well as many of the materials found in living things. But in general, when people refer to plastics, they’re referring to synthetic materials. The unifying feature of these is that they start out soft and malleable and can be molded into a particular shape. Despite taking the prize as the first official plastic,
Макар да кичи с титлата на първата официална пластмаса, целулоидът е бил много високо запалим, което е правело производството рисковано. Така изобретателите почнали да проучват други опции. През 1907-ма година химик смесил фенол -- отпадъчен продукт от катрана -- и формалдехид, създавайки нов твърд полимер, наречен бакелит. Той бил по-малко запалим от целулоида и суровите материали, използвани за направата му, били много по-достъпни.
celluloid was highly flammable, which made production risky. So inventors began to hunt for alternatives. In 1907 a chemist combined phenol— a waste product of coal tar— and formaldehyde, creating a hardy new polymer called bakelite. Bakelite was much less flammable than celluloid and the raw materials used to make it were more readily available. Bakelite was only the beginning.
Бакелитът бил само началото. През 20-те години изследователи за първи път комерсиализирали полистирена, гъбеста пластмаса, използвана за изолация. Скоро след това идва поливинилхлоридът, който бил гъвкав, но все пак твърд. Акрилът създавал прозрачни, устойчиви при разбиване панели, имитиращи стъкло. И през 1930-та година найлонът заема сцената -- полимер, проектиран да имитира коприна, но много по-здрав. Започвайки през 1933-та, полиeтиленът става една от най-всестранните пластмаси, все още използвана и до днес за направата на всичко - от торби за пазар до бутилки, от шампоани, до бронежилетки.
In the 1920s, researchers first commercially developed polystyrene, a spongy plastic used in insulation. Soon after came polyvinyl chloride, or vinyl, which was flexible yet hardy. Acrylics created transparent, shatter-proof panels that mimicked glass. And in the 1930s nylon took centre stage— a polymer designed to mimic silk, but with many times its strength. Starting in 1933, polyethylene became one of the most versatile plastics, still used today to make everything from grocery bags, to shampoo bottles, to bulletproof vests. New manufacturing technologies accompanied this explosion of materials.
Нови технологии за изработка придружават излагането на тези материали. Откриването на технология, наречена инжекционно формоване, позволявала инжектирането на разтопена пластмаса и направата на всякакви форми, в които тя веднага изсъхва. Това създало възможности за продукти в нови разнообразни форми -- и начин, по който да се произвежда бързо и евтино много пластмаса. Учените се надявали този икономичен нов материал да направи някога невъзможни продукти по-достъпни за хората.
The invention of a technique called injection-moulding made it possible to insert melted plastics into molds of any shape, where they would rapidly harden. This created possibilities for products in new varieties and shapes— and a way to inexpensively and rapidly produce plastics at scale. Scientists hoped this economical new material would make items that once had been unaffordable accessible to more people. Instead, plastics were pushed into service in World War Two.
Вместо това, пластмасата започнала да се използва през Втората световна война. По това време производството й в Щатите се уголемило четворно. Войниците носели нови пластмасови каски и водонепромокаеми винилени якета. Пилотите седели в каюти от плексиглас, устойчива на разбиване пластмаса, и разчитали на парашути, направени от устойчив найлон.
During the war, plastic production in the United States quadrupled. Soldiers wore new plastic helmet liners and water-resistant vinyl raincoats. Pilots sat in cockpits made of plexiglass, a shatterproof plastic, and relied on parachutes made of resilient nylon. Afterwards, plastic manufacturing companies
След това компаниите, произвеждащи пластмаса, които успели да разцъфтят по време на войната, се обърнали към продукти за клиенти. Пластмасата започнала да замества други материали като дърво, стъкло и материи в мебелировката, дрехите, обувките, телевизорите и радиата. Разнообразната пластмаса отворила и нови възможности за опаковането -- основно разработена, за да държи храната и други продукти свежи за по-дълго. Изведнъж се появили пластмасовите торбички за боклук, пластмасово фолио, лесно мачкащи се пластмасови бутилки, картони за доставяна храна и пластмасови контейнери за плодове, зеленчуци и месо.
that had sprung up during wartime turned their attention to consumer products. Plastics began to replace other materials like wood, glass, and fabric in furniture, clothing, shoes, televisions, and radios. Versatile plastics opened up possibilities for packaging— mainly designed to keep food and other products fresh for longer. Suddenly, there were plastic garbage bags, stretchy plastic wrap, squeezable plastic bottles, takeaway cartons, and plastic containers for fruit, vegetables, and meat. Within just a few decades, this multifaceted material
Само за няколко десетилетия този нов многофункционален материал извести това, което днес познаваме като "Векът на пластмасата". Макар той да ни е донесъл удобство и много по-ниски цени, също така е създал и зашеметяващ проблем с околната среда. Много пластмаси се правят от невъзобновими източници. И опаковките от пластмаса се правят за еднократна употреба, но за някои пластмаси отнема векове да се разградят, създавайки огромно натрупване от боклук.
ushered in what became known as the “plastics century.” While the plastics century brought convenience and cost-effectiveness, it also created staggering environmental problems. Many plastics are made of nonrenewable resources. And plastic packaging was designed to be single-use, but some plastics take centuries to decompose, creating a huge build up of waste. This century we’ll have to concentrate our innovations on addressing those problems—
Този век ще трябва да концентрираме иновациите към адресирането на този проблем, като редуцираме използването на пластмаса и измислянето на такава биоразградима, и след това да намерим начин да рециклираме съществуващата.
by reducing plastic use, developing biodegradable plastics, and finding new ways to recycle existing plastic.