One winter morning, a couple of years ago, I was driving to work in Johannesburg, South Africa, and noticed a haze hanging over the city. I make that drive on most days, so it was unusual that I hadn't noticed this before. Johannesburg is known for its distinctive skyline, which I could barely see that morning. It didn't take long for me to realize that I was looking at an enormous cloud of air pollution. The contrast between the scenic environment I knew and this smog-covered skyline stirred up something within me. I was appalled by the possibility of this city of bright and vivid sunsets being overrun by a dull haze. At that moment, I felt an urge to do something about it, but I didn't know what. All I knew was I couldn't just stand idly by.
Một buổi sáng mùa đông, vài năm trước, tôi đang lái xe đi làm tại Johannesburg, Nam Phi, và phát hiện ra sương mù phủ toàn thành phố. Tôi lái xe trên con đường đó hàng ngày, nên kì lạ là tôi chưa từng thấy hiện tượng này trước đây. Johannesburg được biết đến với đường chân trời độc đáo, điều mà tôi không thể thấy vào sáng hôm đó. Không lâu sau để tôi nhận ra là mình đang nhìn vào một đám mây khổng lồ của khí thải. Sự tương phản giữa môi trường trong lành mà tôi biết với đám bụi mù bao phủ đường chân trời kia đã dấy lên trong tôi vài điều. Tôi thấy lo sợ trước viễn cảnh thành phố của hoàng hôn rực sáng bị bao phủ bởi một bụi mù u tối. Lúc đó, tôi cảm thấy một sự thôi thúc phải làm gì đó với nó, nhưng tôi không biết phải làm gì. Tất cả những gì tôi biết là không thể dửng dưng.
The main challenge was, I didn't know much about environmental science air-quality management or atmospheric chemistry. I am a computer engineer, and I was pretty sure I couldn't code my way out of this air pollution problem.
Thử thách lớn nhất là tôi không biết nhiều về môi trường học, quản lý lượng không khí hay hóa tính khí quyển. Tôi là một kỹ sư máy tính, và tôi khá chắc mình không thể lập trình để giải quyết vấn đề ô nhiễm không khí.
(Laughter)
(Tiếng cười)
Who was I to do anything about this issue? I was but a citizen.
Tôi là ai mà có thể hành động về vấn đề này chứ? Tôi chỉ là một công dân bình thường.
In the following years, I learned a very important lesson, a lesson we all need to take to heart if we are to work towards a better future. Even if you're not an expert in a particular domain, your outside expertise may hold the key to solving big problems within that domain. Sometimes the unique perspective you have can result in unconventional thinking that can move the needle, but you need to be bold enough to try. That's the only way you'll ever know.
Những năm sau đó, tôi đã học được một bài học rất quan trọng, một bài học mà ta phải nhớ nằm lòng nếu muốn xây dựng một tương lai tốt hơn. Ngay cả khi bạn không phải chuyên gia trong một lĩnh vực cụ thể, thì chuyên môn ngoài của bạn vẫn có thể nắm giữ mấu chốt để giải quyết những vấn đề quan trọng của lĩnh vực đó. Đôi lúc, quan điểm chuyên ngành của bạn có thể dẫn đến hướng tư duy khác biệt và khả năng làm nên bước ngoặt, nhưng bạn cần đủ can đảm để thử. Đó là cách duy nhất bạn có thể biết.
What I knew back then was that if I was even going to try to make a difference, I had to get smart about air pollution first, and so I became a student again. I did a bit of basic research and soon learned that air pollution is the world's biggest environmental health risk. Data from the World Health Organization shows that almost 14 percent of all deaths worldwide in 2012 were attributable to household and ambient air pollution, with most occurring in low- and middle-income countries. Ambient air pollution alone causes more deaths each year than malaria and HIV/AIDS. In Africa, premature deaths from unsafe sanitation or childhood malnutrition pale in comparison to deaths due to air pollution, and it comes at a huge economic cost: over 400 billion US dollars as of 2013, according to a study by the Organisation for Economic Cooperation and Development.
Điều tôi biết khi đó là kể cả khi tôi sẽ cố gắng làm một điều gì đó khác biệt, tôi cần phải hiểu rõ về ô nhiễm không khí trước đã, vì thế tôi trở thành sinh viên một lần nữa. Tôi thực hiện vài nghiên cứu căn bản và sớm biết được ô nhiễm không khí là vấn đề về sức khỏe môi trường lớn nhất thế giới. Dữ liệu từ Tổ chức Y tế Thế giới cho thấy gần 14% những ca tử vong trên toàn thế giới năm 2012 có liên quan đến ô nhiễm không khí từ gia đình và khu vực lân cận, xảy ra nhiều nhất ở những nước có mức thu nhập thấp hoặc trung bình. Số ca tử vong do ô nhiễm không khí khu vực lân cận hằng năm cao hơn so với sốt xuất huyết và HIV/AIDS. Ở châu Phi, số ca tử vong sớm do môi trường vệ sinh không an toàn hay suy dinh dưỡng ở trẻ em rất thấp so với những ca tử vong do ô nhiễm không khí, và tạo nên mất mát kinh tế khổng lồ: hơn 400 tỷ đô la Mỹ chỉ trong năm 2013, theo một nghiên cứu của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế.
Now, in my work, I explore new frontiers for artificial intelligence, where the symbiotic relationship between man and machine can find a beneficial footing and help us to make better decisions. As I thought about the air pollution problem, it became clear that we needed to find a way to make better decisions about how we manage air pollution, and given the scale of the problem, it was necessary to do it in a collaborative way. So I decided I'd better get to know some people working within the field. I started to speak to officials from the City of Johannesburg and other surrounding cities, and I engaged the local scientific community, and I also made a few cold calls. The process of engagement I embarked upon helped me to develop a deeper understanding of the problem. It also helped me to avoid the trap people in my profession sometimes fall into when trying to innovate, where we are quick to apply a technology before we've firmly grasped the problem at hand.
Trong công việc, tôi phát hiện những rào cản mới đối với trí tuệ nhân tạo, về điểm khi mối quan hệ tương hỗ giữa con người và máy móc có thể tìm ra một nền tảng cơ sở giúp ta có những quyết định tốt hơn. Khi tôi nghĩ về về vấn đề ô nhiễm không khí, thì rõ ràng chúng ta cần tìm ra phương pháp để ra những quyết định tốt hơn trong việc đối phó với ô nhiễm không khí, và vì quy mô của vấn đề, việc hợp tác để cùng nhau giải quyết là rất cần thiết. Vậy nên tôi quyết định tội nên gặp gỡ vài người trong lĩnh vực này. Tôi bắt đầu liên hệ với chính quyền của thành phố Johannesburg và các thành phố lân cận, và tôi tham gia cộng đồng khoa học tại địa phương, cũng như thực hiện một vài cuộc gọi ngẫu nhiên. Cũng chính quá trình tiếp cận này đã giúp tôi hình thành nên hiểu sâu hơn về vấn đề. Điều đó cũng giúp tôi tránh đi vào vết xe đổ của những người trong ngành thường mắc phải khi cố gắng cải tiến, khi nhanh chóng áp dụng một công nghệ mà ta chưa nắm chắc vấn đề cần giải quyết.
I began to develop an idea about what I could do to improve the situation. I started by simply asking myself how I could bring together in some meaningful way my skills in software engineering and artificial intelligence and the expertise of the people I'd reached out to. I wanted to create an online air-quality management platform that would uncover trends in pollution and project into the future to determine what outcomes can be expected. I was determined to see my idea translate into a practical solution, but I faced uncertainty and had no guarantee of success. What I had was a very particular set of engineering skills, skills I'd acquired over my career
Tôi bắt đầu phát triển một ý tưởng về những điều tôi có thể làm để giúp cải thiện tình hình. Tôi bắt đầu đơn giản bằng cách tự hỏi mình làm thế nào để kết hợp một cách hiệu quả giữa chuyên môn về kỹ thuật cơ khí và trí tuệ nhân tạo với kiến thức chuyên môn của những vị tôi đã có cơ hội gặp mặt. Tôi muốn tạo một nền tảng quản lý chất lượng không khí trực tuyến để giúp phát hiện xu hướng ô nhiễm và dự đoán cho tương lai để xác định những khả năng có thể xảy ra. Tôi đã quyết tâm để ý tưởng của mình biến thành một giải pháp thực tế, nhưng tôi đối diện với sự không chắc chắn và không đảm bảo sẽ thành công. Tất cả những gì tôi có là kỹ năng kỹ thuật thực tế, những kỹ năng tôi có được từ công việc của mình.
(Laughter)
(Cười)
that were new to people who had been working on the air pollution problem for so many years. What I have come to realize is that sometimes just one fresh perspective, one new skill set, can make the conditions right for something remarkable to happen. Our willpower and imagination are a guiding light, enabling us to chart new paths and navigate through obstacles.
Việc đó thì mới với những người làm việc về vấn đề ô nhiễm không khí trong nhiều năm. Nhưng tôi cũng nhận ra rằng đôi khi một góc nhìn mới, một kỹ năng mới, cũng có thể tạo đủ điều kiện để làm nên những thành tựu. Ý chí và trí tưởng tượng của ta là ánh sáng dẫn lối, cho phép chúng ta vạch ra hướng đi mới và vượt qua rào cản.
Armed with a firmer understanding of the air pollution problem, and having managed to source over a decade's worth of data on air pollutant levels and the meteorological conditions for in and around Johannesburg, my colleagues from South Africa and China and myself created an air-quality decision support system that lives in the cloud. This software system analyzes historical and real-time data to uncover the spatial-temporal trends in pollution. We then used new machine learning technology to predict future levels of pollution for several different pollutants days in advance. This means that citizens can make better decisions about their daily movements and about where to settle their families. We can predict adverse pollution events ahead of time, identify heavy polluters, and they can be ordered by the relevant authorities to scale back their operations. Through assisted scenario planning, city planners can also make better decisions about how to extend infrastructure, such as human settlements or industrial zones.
Được trang bị những kiến thức mới về vấn đề ô nhiễm không khí, và cố gắng phân tích dữ liệu của hơn một thập kỉ về mức độ ô nhiễm không khí và điều kiện khí tượng trong và ngoài Johannesburg, tôi và đồng nghiệp của mình từ Nam Phi cũng như Trung Quốc đã tạo nên hệ thống hỗ trợ kiểm soát chất lượng không khí nằm trên những đám mây. Hệ thống dữ liệu này phân tích dữ liệu cả cũ lẫn mới đưa ra xu hướng ô nhiễm hiện hành. Sau đó chúng tôi dùng công nghệ Học máy tân tiến để dự đoán được mức độ ô nhiễm dưới nhiều dạng khác nhau trước nhiều ngày. Điều này cho phép công dân đưa ra những quyết định tốt hơn trong những hoạt động hằng ngày và về quyết định an cư ở đâu. Chúng tôi có khả thể dự đoán sự kiện ô nhiễm trước khi xảy ra, xác định nguồn gây ô nhiễm, và có thể được sử dụng bởi các Bộ Ngành liên quan để giúp tinh giản bộ máy. Thông qua những kịch bản mô phỏng hỗ trợ, các nhà quy hoạch có thể ra quyết định tốt hơn về vấn đề mở rộng cơ sở hạ tầng, ví dụ như vị trí khu dân cư hay các khu công nghiệp.
We completed a pilot of our technology that was run over a period of 120 days, covering all of South Africa. Our results were confirmed when we demonstrated a tight correlation between the forecasting data and the data we were getting on the ground. Through our leadership, we have brought cutting-edge, world-leading assets that can perform air-quality forecasting at an unprecedented resolution and accuracy, benefiting the city that I drove into one winter morning not very long ago, and thought to myself, "Something is wrong here. I wonder what can be done?"
Chúng tôi đã chạy thử công nghệ mới này trong khoảng 120 ngày, trên toàn bộ Nam Phi. Kết quả đã được công nhận khi chúng tôi chỉ ra được mối quan hệ chặt chẽ giữa số liệu dự đoán được và số liệu có được từ khí tượng thủy văn. Với sự khởi đầu này, chúng tôi đã mang đến những cải tiến hàng đầu thế giới có thể thực hiện dự báo chất lượng không khí với độ chính xác và chắc chắn chưa từng có, làm lợi cho thành phố tôi mới chuyển đến vào một sáng mùa đông không lâu trước đây, và tôi tự nhủ: "Có điều gì đó không ổn ở đây. Và liệu mình có thể làm gì?"
So here is the point: What if I'd not investigated the problem of air pollution further? What if I'd not shown some concern for the state of the environment and just hoped that someone, somewhere, was taking care of the matter? What I have learned is that, when embarking on a challenging endeavor that advances a cause that we firmly believe in, it is important to focus on the possibility of success and consider the consequence of not acting. We should not get distracted by resistance and opposition, but this should motivate us further.
Và đây là mấu chốt: điều gì sẽ xảy ra nếu như tôi không nghiên cứu sâu hơn về vấn đề ô nhiễm không khí? Nếu như tôi không bày tỏ sự lo lắng về môi trường hiện nay và cứ mong rằng một ai đó, ở đâu đó, sẽ xử lý vấn đề này? Điều tôi học được là, khi bắt tay nỗ lực hoàn thành một việc xuất phát từ động cơ tích cực mà ta đặt trọn niềm tin, việc tập trung vào khả năng thành công là rất quan trọng cũng như cân nhắc hậu quả của việc không hành động. Sự phản đối hay những ý kiến mới không nên làm chúng ta sao lãng mà phải dùng chúng làm động lực tiến lên.
So wherever you are in the world, the next time you find that there's some natural curiosity you have that is being piqued, and it's about something you care about, and you have some crazy or bold ideas, and perhaps it's outside the realm of your expertise, ask yourself this: Why not? Why not just go ahead and tackle the problem as best as you can, in your own way? You may be pleasantly surprised.
Cho nên dù bạn đang nơi đâu trên thế giới này, lần tới nếu bạn nhận thấy rằng có một trí tò mò bản năng bên trong bạn ảnh hưởng đến mọi người, và đó là vấn đề mà bạn quan tâm, và bạn có những ý tưởng táo bạo hay điên rồ, và có thể ý tưởng đó không thuộc chuyên môn của bạn, hãy tự hỏi mình rằng: Tại sao không? Tại sao không tiến tới và giải quyết vấn đề tốt nhất có thể, theo cách của bạn? Bạn có thể bị bất ngờ đấy.
Thank you.
Xin cảm ơn.
(Applause)
(Vỗ tay)