Υποχρεωθήκατε ποτέ να σπάσετε τους κανόνες της οικογένειάς σας; Σήμερα, σπάω τους δικούς μου, σχετικά με το χρήμα, τη μυστικότητα και την ντροπή. Το 2006, ο αδερφός μου Κιθ, στα 40α του γενέθλια, με πήρε τηλέφωνο. «Ταμ, είμαι σε απελπιστική κατάσταση. Δεν θα στο ζητούσα αν δεν ήταν ανάγκη. Μπορώ να δανειστώ 7.500 δολάρια;» Δεν ήταν η πρώτη φορά που χρειαζόταν άμεσα μετρητά, αλλά αυτή τη φορά, η φωνή του με τρόμαξε. Ποτέ δεν τον είχα ακούσει τόσο καταρρακωμένο και γεμάτο ντροπή, και μόλις είχε κλείσει τα 40. Μετά από μερικές βασικές ερωτήσεις που θα έκανε ο καθένας μας, συμφώνησα να του δανείσω τα χρήματα, αλλά υπό έναν όρο: ότι ως ο οικονομικός σύμβουλος στην οικογένεια, ήθελα να βρεθώ με αυτόν και τη σύζυγό του για να δω τι πραγματικά συμβαίνει.
Have you every had to break your family's rules? Today, I'm breaking mine, around money, secrecy and shame. In 2006, on my brother Keith's 40th birthday, he called. "Tam, I'm in dire straits. I wouldn't ask unless I had to. Can I borrow 7,500 dollars?" This wasn't the first time he needed quick cash, but this time, his voice frightened me. I had never heard him so beaten down and shameful, and it was on his 40th birthday. After a few basic questions that we would all ask, I agreed to loan him the money, but under one condition: that as the financial professional in the family, I wanted to meet with him and his wife to see what was really happening.
Εβδομάδες αργότερα, βρεθήκαμε στα τοπικά Starbucks, και άρχισα αμέσως τη δύσκολη και αυστηρή συζήτηση περί προϋπολογισμού. «Θα πρέπει να πουλήσεις το σπίτι, να βρεις ένα που να μπορείς να συντηρείς, να πουλήσεις τα παιχνίδια. Και τα Starbucks; Κόψε τον καφέ των πέντε δολαρίων την ημέρα».
Weeks later, we met at the local Starbucks, and I started right in with the tough-love budget conversation. "You should sell the house, downsize to something you can afford, sell the toys. And Starbucks? Give up the five-dollar-a-day coffee."
Ξέρετε, όλα αυτά που κάνουμε για να συναγωνιστούμε τους γείτονες. Σύντομα, ο αδερφός μου και η σύζυγός του μπήκαν σε ένα παιχνίδι επίρριψης ευθυνών, και έγιναν άνω κάτω. Άλλοτε ήμουν ο ψυχολόγος και άλλοτε η τσαντισμένη αδερφή. Περίμενα περισσότερα από εκείνους.
You know, all the trappings that we do to keep up with the Joneses. Quickly, my brother and his wife went into a fearsome blame game, and it got messy. I vacillated between therapist and pissed-off sister. I wanted them to be better than this.
«Ελάτε τώρα, εσείς οι δύο. Συμμορφωθείτε. Είστε γονείς. Ωριμάστε και συνέλθετε». Μόλις φύγαμε, κάλεσα τη μητέρα μου, αλλά ο Κιθ με πρόλαβε, και της είπε πως δεν τον βοήθησα. Βασικά, πληγώθηκε και ένοιωθε πως μηχανορραφούσα εναντίον του. Και είχε δίκιο. Τον έκανα να ντραπεί με την αυστηρή μου συζήτηση περί προϋπολογισμού.
"Come on, you two. Get your shit together. You're parents. Grow up and buck up." After we left, I called my mom, but Keith beat me to it, and he told her that I wasn't helpful. In fact, he was hurt and felt ganged-up on. Of course he did. I shamed him with my tough-love budget conversation.
Είχαν περάσει δύο μήνες όταν έλαβα ένα τηλεφώνημα.
Two months went by when I received a call.
«Ταμ, έχω άσχημα νέα. Ο Κιθ αυτοκτόνησε χθες βράδυ». Ύστερα από μέρες, στο σπίτι του, πήγα αναζητώντας απαντήσεις, στο «γραφείο» του - στο γκαράζ. Εκεί, βρήκα μια στοίβα με ληξιπρόθεσμους λογαριασμούς πιστωτικών καρτών και μια ειδοποίηση κατάσχεσης που είχε λάβει την ημέρα που πέθανε. Ο αδερφός μου είχε αφήσει πίσω την όμορφη 10χρονη κόρη του, τον λαμπρό 18χρονο γιο του, λίγες βδομάδες πριν αποφοιτήσει από το λύκειο, και την επί 20 χρόνια σύζυγό του.
"Tam? I have bad news. Keith committed suicide last night." Days later, at his home, I went looking for answers, in his "office" -- the garage. There, I found a stack of overdue credit card bills and a foreclosure notice served to him on the day that he died. My brother left behind his beautiful 10-year-old daughter, his brilliant 18-year-old son, weeks before his high school graduation, and his wife of 20 years.
Πώς συνέβη αυτό; Ο αδερφός μου είχε πέσει στην οικογενειακή παγίδα της ντροπής για το χρήμα, και ήταν κάθε άλλο παρά μόνος σ' αυτό. Τα ποσοστά αυτοκτονίας ανάμεσα στους ενήλικες ηλικίας από 40 έως 64 ετών έχουν αυξηθεί σχεδόν κατά 40% από το 1999. Η απώλεια εργασίας, η χρεοκοπία και οι κατασχέσεις παρουσιάζονταν σχεδόν στο 40% των θανάτων, με 7 στις 10 αυτοκτονίες να αφορούν λευκούς άντρες μέσης ηλικίας. Αυτό που έμαθα είναι ότι οι αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές μας σχετικά με το χρήμα, δεν προέρχονται από την ορθολογική μας σκέψη. Αντιθέτως, είναι προϊόν των υποσυνείδητων πεποιθήσεών μας που πηγάζουν από την παιδική μας ηλικία και είναι τόσο βαθιά ριζωμένες μέσα μας, που διαμορφώνουν τη στάση μας απέναντι στο χρήμα καθ' όλη την ενήλικη ζωή μας, και τόσοι πολλοί από εσάς μένουν με την ιδέα πως είναι τεμπέληδες, τρελοί ή χαζοί, ή απλώς ανίκανοι με το χρήμα.
How did this happen? My brother was caught in our family's money-shame cycle, and he was far from alone in this. Suicide rates among adults ages 40 to 64 have risen nearly 40 percent since 1999. Job loss, bankruptcy and foreclosures were present in nearly 40 percent of the deaths, with white middle-aged men accounting for seven out of 10 suicides. What I've learned is that our self-destructive and self-defeating financial behaviors are not driven by our rational, logical minds. Instead, they are a product of our subconscious belief systems rooted in our childhoods and so deeply ingrained in us, they shape the way that we deal with money our entire adult lives, and so many of you are left believing that you're lazy, crazy or stupid -- or just bad with money.
Αυτό το αποκαλώ ντροπή του χρήματος. Η δρ. Μπρενέ Μπράουν, μια διάσημη ερευνήτρια σχετικά με την ντροπή, ορίζει την ντροπή ως «την ιδιαίτερα επώδυνη αίσθηση ή εμπειρία της πεποίθησής μας ότι είμαστε ατελείς, και άρα ανάξιοι να αγαπηθούμε και να ανήκουμε κάπου». Με βάση αυτόν τον ορισμό, ορίζω την ντροπή του χρήματος ως εξής: «η ιδιαίτερα επώδυνη αίσθηση ή εμπειρία της πεποίθησής μας ότι είμαστε ατελείς, και άρα ανάξιοι να αγαπηθούμε και να ανήκουμε κάπου, με βάση τους τραπεζικούς μας λογαριασμούς, τα χρέη μας, τα σπίτια μας, τα αυτοκίνητά μας και τους επαγγελματικούς μας τίτλους».
This is what I call money shame. Dr. Brené Brown, a well-known shame researcher, defines shame as "the intensely painful feeling or experience of believing that we are flawed, and therefore unworthy of love and belonging." Based on this definition, here's how I'm defining money shame: "the intensely painful feeling or experience of believing that we are flawed, and therefore unworthy of love and belonging, based on our bank account balances, our debts, our homes, our cars and our job titles."
Θα σας δώσω μερικά παραδείγματα για το τι εννοώ. Πιστεύω πως όλοι έχουμε την ντροπή του χρήματος, είτε βγάζετε 10.000 δολάρια τον χρόνο είτε 10 εκατομμύρια, και αυτό επειδή δίνουμε στο χρήμα όλη μας τη δύναμη. Έτσι θα έμοιαζε αν είχε κάποιος που αγαπάτε, ή εσείς, την ντροπή του χρήματος. Παριστάνουν τους λεφτάδες, με το να πληρώνουν πάντα τον λογαριασμό, να σώζουν οικονομικά την οικογένεια και τους φίλους τους. Έχουν οικονομική ασφάλεια, αλλά ζουν μονίμως ανικανοποίητοι. Οδηγούν Mercedes, ενώ στην ουσία τα χρήματά τους φτάνουν μόνο για Honda. Επίσης φροντίζουν την εμφάνισή τους πάση θυσία.
Let me give you a couple of examples of what I mean. I believe that we all have money shame, whether you earn 10,000 dollars a year or 10 million, and it's because we give money all of our power. Here's what it would look like if someone that you love, or you, might have money shame. They play the big shot, always picking up the check, financially rescuing family and friends. They are financially secure, but they live in a state of chronic not-enoughness. They drive a Mercedes, but their budget really only can afford a Honda. And they're looking good at every cost.
Ξέρω πώς μπορούμε να απελευθερωθούμε από την τυραννία της ντροπής του χρήματος, επειδή εγώ το κατάφερα. Λίγο μετά τον θάνατο του αδερφού μου, ξέσπασε η οικονομική κρίση. Έχασα την επιχείρησή μου και ήρθα αντιμέτωπη με τη χρεοκοπία. Κρυφά, είχα τρομοκρατηθεί. Έμεινα στο σπίτι μου για ένα χρόνο, θεωρώντας ότι έκανα κάτι κακό, έλεγα στον εαυτό μου, «Τι έκανες; Τι συνέβη;» Βυθιζόμουν στη σιωπή, ενώ ταυτόχρονα έβγαινα έξω και χαμογελούσα. Κανείς δεν γνώριζε. Έτσι είναι η ντροπή του χρήματος.
I know that we can break free from the grips of money shame, because I did. Shortly after my brother's death, the Recession hit. I lost my business and faced bankruptcy. Secretly, I was terrified. I stayed in my home for a year, thinking I did something wrong, told myself, "What did you do? What happened?" I stayed silent, while all along, I went outside and smiled. Nobody knew. That's money shame.
Έπρεπε, λοιπόν, να εγκαταλείψω την εμμονή που είχα να γνωρίζω όλες τις απαντήσεις. Ήμουν ο ξερόλας της οικογένειας, και έπρεπε να εγκαταλείψω την ιδέα πως ένα νέο οικονομικό σχέδιο θα αποτελούσε λύση. Και όπως κάθε φορά στη ζωή μου, προσωπικά, παρουσιάστηκε ενώπιόν μου ένας άνθρωπος για να με βοηθήσει, και αποδέχτηκα τη βοήθεια, όμως έπρεπε να ερευνήσω βαθιά μέσα μου σχετικά με το οικογενειακό μου ιστορικό για το χρήμα και τις πεποιθήσεις μου σχετικά με αυτό.
So what I had to do was let go of the grip that I had on knowing all the answers. I was the know-it-all in my family, and I had to give up the idea that a new financial plan was the solution. And so just like everything in my life, for me, I was sent a human to help, and I accepted the help, but I had to do major self-inquiry about my family's money history and my money beliefs.
Πρέπει να ξεκινήσουμε να κάνουμε αυτή τη συζήτηση. Το χρήμα δεν μπορεί πλέον να είναι απαγορευμένο θέμα. Πρέπει να μιλήσουμε ειλικρινά μεταξύ μας σχετικά με τα οικονομικά μας προβλήματα, και ας μην κρυβόμαστε - πρέπει να πάψουμε να μουδιάζουμε τον πόνο μας. Αν θέλετε να αποκαλύψετε τα επώδυνα σημεία της ιστορίας σας αναφορικά με το χρήμα, δεν σας παίρνει να είστε μουδιασμένοι. Πρέπει να εγκαταλείψουμε το παρελθόν μας για να απελευθερωθούμε. Η απελευθέρωση από το παρελθόν έρχεται με υποχώρηση, πίστη και συγχώρεση. Το χρέος είναι η απτή εκδήλωση της μη συγχώρεσης. Αν χρωστάς, δεν έχεις συγχωρήσει πλήρως το παρελθόν σου, γι' αυτό είναι δουλειά μας να συγχωρήσουμε τους εαυτούς μας και τους άλλους ώστε να μπορούμε να ζήσουμε ελεύθερα. Ειδάλλως, η ιστορία θα συνεχίσει να επαναλαμβάνεται. Δεν είναι η εύκολη λύση, και γνωρίζω πως όλοι θα θέλαμε μια τέτοια, αλλά είναι μια αργή αφύπνιση. Αυτό είναι ένα άλλο επίπεδο λειτουργίας. Πρέπει να πάμε ψηλότερα για να το κατανοήσουμε, να το κατακτήσουμε.
We have to start having this conversation. Money can no longer be a taboo topic. We have to get honest with each other that we're suffering with money issues, and let's get real -- we have to stop numbing out our pain. In order to uncover the painful parts of your money story and your money history, you can't be numb. We have to let go of our past in order to be free. Letting go of the past happens through surrender, faith and forgiveness. Debt is the tangible manifestation of not forgiving. If you have debt, you've not completely forgiven your past, so it's our work to forgive ourselves and others so that we can live freely. Otherwise, our history will continue to repeat. This is not a quick fix, and I know we all want one, but it's a slow wake-up. This is another level of work. We have to go higher to get it, to get at it.
Γι' αυτό δοκιμάστε το εξής: ακολουθήστε τα χρήματά σας. Τα χρήματά σας θα σας δείξουν αμέσως όσα εκτιμάτε. Πού πηγαίνουν; Κι έπειτα αναρωτηθείτε: εκτιμώ πραγματικά όλα αυτά τα πράγματα; Και παρατηρήστε με περιέργεια τα συναισθήματά σας όταν ξοδεύετε. Αισθάνεστε μοναξιά; Αισθάνεστε ανία; Ή απλά ενθουσιασμό;
So try this: follow your dollars. Your money will show you right away what you value. Where's it going? And then ask yourself: Do I really value all this stuff? And get curious about what you're feeling when you're spending. Are you lonely? Are you bored? Or are you just excited?
Αλλά χρειάζεται να γίνει πιο βαθιά αναζήτηση. Πώς αποκτήσατε εξ αρχής όλες αυτές τις πεποιθήσεις σχετικά με το χρήμα; Αυτό είναι η αυτοβιογραφία σας με το χρήμα, όπως το αποκαλώ, και είναι το πρώτο βήμα που κάνω με τους πελάτες μου ως οικονομικός σύμβουλος. Φέρτε στο νου την πρώτη σας ανάμνηση ως παιδί με το χρήμα. Πώς νιώσατε όταν πήρατε χρήματα; Νιώσατε ενθουσιασμό, υπερηφάνεια ή σύγχυση; Και τι κάνατε με αυτά τα χρήματα; Τρέξατε στο μαγαζί με τα ζαχαρωτά, ή στην τράπεζα; Και τι ακούγατε τους γονείς σας να λένε, και τι τους βλέπατε να κάνουν με τα χρήματα;
But there's deeper work that needs to happen. How did you get all these money beliefs to begin with? I call this your money autobiography, and as a money coach, this is the first step I take with my clients. Think back to your earliest childhood money memory. What did it feel like when you got money? Were you excited, proud or confused? And what did you do with the money? Did you run with the candy store, or did you run to the bank? And what did you hear your parents say, and what did you see your parents do with the money?
Ο αδερφός μου κι εγώ ακούγαμε, «Με περισσότερα χρήματα θα είμαστε ευτυχισμένοι». Κάθε μέρα. «Με περισσότερα χρήματα θα είμαστε ευτυχισμένοι». Και αυτό το εσωτερικεύσαμε στην πεποίθηση ότι η ατομική μας αξία ισούται με την καθαρή μας αξία καθώς βλέπαμε τη μητέρα μας να ζει μονίμως ανικανοποίητη. Και μούδιαζε τον πόνο με ζάχαρη και ψώνια.
My brother and I heard, "More money will make us happy." Every day. "More money will make us happy." And we internalized that into the money belief that our self worth was equal to our net worth as we watched our mom live in a state of chronic not-enoughness. And she numbed the pain with sugar and shopping.
Τι κάναμε, λοιπόν; Ο Κιθ κατέληξε σαν τη μητέρα μου. Έβγαζε λίγα χρήματα, λαχταρούσε να σωθεί οικονομικά, και μούδιαζε τον πόνο με αλκοόλ. Εγώ έκανα το αντίθετο. Έφτασα ένα υψηλό εισόδημα, έγινα ο σωτήρας, και μούδιαζα τον πόνο με βιβλία αυτοβοήθειας. Αλλά αυτό που είχαμε κοινό ήταν οι πεποιθήσεις μας. Πιστεύαμε και οι δύο πως ο τραπεζικός μας λογαριασμός αντιστοιχούσε στην ατομική μας αξία.
So what did we do? Keith played out my mother's life. He was an underearner, longed to be financially rescued, and he numbed out the pain with alcohol. I did the opposite. I became a high earner, rescuer, and I numbed the pain out with self-help books. But what we had in common was our money belief. We both believed that our bank account balance was equal to our self worth.
Αναπολώντας τη συνάντηση με τον αδερφό μου στα Starbucks, δεν χρειαζόταν κάποιο σχέδιο προϋπολογισμού και την επίκρισή μου. Χρειαζόταν μια απόδραση από τα βάσανά του, και χρειαζόταν τη συμπόνια μου. Ο Κιθ δεν κατάφερε να είναι αυτός που θα πατήσει πόδι και θα σπάσει την παγίδα της ντροπής για το χρήμα, γι αυτό άφησε εμένα να κάνω τη δουλειά και να μοιραστώ την παρακαταθήκη του. Είναι δύσκολο να αλλάξεις αλλά στην οικογένειά μου, το να μην αλλάξεις είναι μοιραίο.
Looking back at the Starbucks meeting with my brother ... he didn't need a budget and my judgment. He needed a breakthrough from his suffering, and he needed my compassion. Keith was not able to be the one to speak up and break our family money shame cycle, so he left me to do the work and share his legacy. Change is difficult, but in my family, not changing is fatal.
Γι' αυτό δούλεψα με τον εαυτό μου, και ένιωσα βαθιά και ειλικρινή συγχώρεση, και καθώς στέκομαι εδώ σήμερα, ζω με συνείδηση, υπηρετώ, και το χρήμα υπηρετεί εμένα. Χρειάζεται μόνο ένα άτομο στην οικογένειά σας για να σπάσει την παγίδα της ντροπής για το χρήμα. Ζητώ από σας να γίνετε αυτό το άτομο.
So I did the work, and I have experienced deep and profound forgiveness, and as I stand here today, I am living on purpose, I serve, and money serves me. It only takes one person in your family to break through the money-shame cycle. I want you to be the one.
Σας ευχαριστώ.
Thank you.
(Χειροκρότημα)
(Applause)