In the early 1900s on the island of Crete, British archaeologist Sir Arthur Evans uncovered nearly 3,000 tablets inscribed with strange symbols. He thought these symbols represented the language spoken by Europe’s oldest civilization. Their meaning would elude scholars for 50 years.
Na początku XX wieku na Krecie brytyjski archeolog sir Arthur Evans odkrył blisko 3000 tabliczek z dziwnymi symbolami. Myślał, że zapisano je w języku najstarszej europejskiej cywilizacji. Naukowcy głowili się nad nimi przez 50 lat.
Evans discovered these tablets amid the colorful frescoes and maze-like hallways of the palace of Knossos. He called the civilization Minoan— after the mythical Cretan ruler, King Minos. He thought the script, dubbed Linear B, represented the Minoan language, and scholars all over the world came up with their own theories. Was it the lost language of the Etruscans? Or perhaps it represented an early form of Basque?
Evans odkrył tabliczki wśród kolorowych fresków i plątanin korytarzy Pałacu w Knossos. Cywilizację nazwał minojską na cześć króla Minosa, mitycznego władcy Krety. Myślał, że pismo, nazwane linearnym B, przedstawia język minojski, jednak naukowcy z całego świata mieli własne teorie. Czy był to zaginiony język Etrusków? A może wczesny baskijski?
The mystery intensified because Evans guarded the tablets closely–– only 200 of the inscriptions were published during his lifetime–– but he couldn’t decipher the script. However, he did make two accurate observations: the tablets were administrative records, and the script was a syllabary, where each symbol represented both a consonant and a vowel, mixed with characters that each represented a whole word.
Tajemnica pozostawała nierozwiązana, bo Evans bardzo strzegł tablic. Za jego życia tylko 200 ujrzało światło dzienne. Sam Evans nigdy nie rozszyfrował pisma. Poczynił za to dwie obserwacje. Tablice były zapiskami administracyjnymi, a pismo sylabariuszem, gdzie każdy symbol odpowiadał połączeniu spółgłoski i samogłoski, a czasem przedstawiał całe słowo.
Evans worked on Linear B for three decades before a scholar from Brooklyn, New York, named Alice Kober set out to solve the mystery. Kober was a professor of Classics at Brooklyn College when few women held such positions. To help in her quest, she taught herself many languages–– knowledge she knew she would need to decipher Linear B. For the next two decades, she analyzed the symbols.
Evans pracował nad pismem linearnym B przez 30 lat, zanim uczona z Brooklynu Alice Kober postanowiła rozwiązać zagadkę tego pisma. Kober wykładała filologię klasyczną w Brooklyn College, w czasach, gdy kobiety rzadko pełniły takie funkcje. Żeby sobie pomóc, nauczyła się wielu języków, wiedząc, że będzie jej to potrzebne do odczytania pisma linearnego B. Przez następne 20 lat badała symbole.
Working from the few available inscriptions, she recorded how often each symbol appeared. Then she recorded how frequently each symbol appeared next to another. She stored her findings on scrap paper in cigarette cartons because writing supplies were scarce during the Second World War.
Pracując na nielicznych dostępnych inskrypcjach, zbadała, jak często pojawiał się każdy symbol, a potem jak często obok innego symbolu. Wszystko zapisywała na makulaturze i trzymała w kartonach po papierosach, bo podczas II wojny światowej trudno było o przybory pisarskie.
By analyzing these frequencies, she discovered that Linear B relied on word endings to give its sentences grammar. From this she began to build a chart of the relations between the signs, coming closer than anyone before to deciphering Linear B. But she died, probably of cancer, in 1950 at the age of 43.
Analizując częstotliwość symboli, Kober odkryła, że język pisma wykorzystuje końcówki słów do nadawania znaczenia gramatycznego. Zaczęła budować tabelę związków między symbolami, zbliżając się do odczytania pisma bardziej niż poprzednicy. Niestety zmarła, prawdopodobnie na raka, w 1950 roku w wieku 43 lat.
While Kober was analyzing the Knossos tablets, an architect named Michael Ventris was also working to crack Linear B. He had become obsessed with Linear B as a schoolboy after hearing Evans speak. He even worked on deciphering the script while serving in World War II.
Równolegle z Kober nad tablicami z Knossos pracował architekt Michael Ventris też próbujący odczytać pismo linearne B. Miał na jego punkcie obsesję, odkąd jako chłopiec usłyszał przemowę Evansa.
After the war, Ventris built on Kober’s grid using a newly published cache of Linear B inscriptions excavated from a different archeological site called Pylos, on mainland Greece. His real breakthrough came when he compared the tablets from Pylos with those from Knossos and saw that certain words appeared on tablets from one site but not the other. He wondered if those words represented the names of places specific to each location.
Pracował nad pismem nawet w czasie służby w trakcie II wojny światowej. Po wojnie Ventris powiększył dorobek Kober, korzystając z nowo opublikowanych inskrypcji z pismem linearnym B odkrytych na innym stanowisku archeologicznym w Pylos w Grecji. Przełom nastąpił, kiedy Ventris porównał tablice z Pylos z tymi z Knossos i zauważył, że nie wszystkie słowa pojawiają się na obu rodzajach tablic. Zastanawiał się, czy to nazwy własne
He knew that over centuries, place names tend to remain constant, and decided to compare Linear B to an ancient syllabary from the island of Cyprus. The Cypriot script was used hundreds of years after Linear B, but some of the symbols were similar— he wondered if the sounds would be similar, too. When Ventris plugged some of the sounds of the Cypriot syllabary into the Linear B inscriptions, he came up with the word Knossos, the name of the city where Evans had discovered his tablets. In a domino effect, Ventris unraveled Linear B, with each word revealing more clearly that the language of Linear B was not Minoan, but Greek.
miejsc w danej lokalizacji. Wiedział, że mimo upływu czasu nazwy miejsc raczej się nie zmieniają, dlatego postanowił porównać je ze starożytnym sylabariuszem z Cypru. Sylabariusz cypryjski był używany setki lat po piśmie linearnym B, ale niektóre symbole były podobne, więc dźwięki również mogły być zbliżone. Po użyciu dźwięków języka cypryjskiego do przeczytania pisma linearnego B Ventris odczytał słowo Knossos, nazwę miasta, gdzie Evans odkrył tablice. Efektem domina Ventris odczytał pismo linearne B, z każdym słowem coraz bardziej przekonując się, że tym pismem
Ventris died in a car crash four years later, at the age of 34. But his discovery rewrote a chapter of history. Evans had insisted that the Minoans conquered the mainland Greeks, and that was why examples of Linear B were found on the mainland. But the discovery that Linear B represented Greek, and not Minoan, showed that the opposite had happened: mainland Greeks invaded Crete and adopted the Minoan script for their own language.
zapisano nie język minojski, a grecki. Cztery lata później Ventris zginął w wypadku samochodowym w wieku 34 lat. Ale jego odkrycie napisało nowy rozdział historii. Evans był przekonany, że Minojczycy podbili Grecję i to dlatego znajdowano na kontynencie przykłady pisma linearnego B. Ale odkrycie, że to pismo służyło do zapisu greki, a nie minojskiego, udowodowniło, że doszło do czegoś przeciwnego. To Grecy najechali Kretę i zaadaptowali pismo minojskie dla własnego języka.
But the story isn’t over yet. The actual language of the Minoans, represented by another script called Linear A, has yet to be deciphered. It remains a mystery— at least for now.
To nie koniec historii. Język minojski zapisywano innym pismem, zwanym linearnym A, którego jeszcze nie odczytano. Pozostaje ono zagadką. Na razie.