Because of what I'm about to say, I really should establish my green credentials. When I was a small boy, I took my pledge as an American, to save and faithfully defend from waste the natural resources of my country, its air, soil and minerals, its forests, waters and wildlife. And I've stuck to that. Stanford, I majored in ecology and evolution. 1968, I put out the Whole Earth Catalog. Was "mister natural" for a while.
Z uwagi na to, o czym zaraz będę mówił, naprawdę powinienem określić swoje ekoreferencje. Kiedy byłem małym chłopcem, jako Amerykanin przysiągłem oszczędzać naturalne zasoby mojego kraju i wiernie je bronić przed roztrwonieniem. Jego powietrze, gleby, minerały, lasy, wody i dzikie zwierzęta. I trzymam się tego do dziś. Ukończyłem uniwersytet Stanforda, gdzie studiowałem ekologię i ewolucję. Od 1968 r. wydawałem katalog eko-produktów "Whole Earth Catalog". Byłem też "misterem eko".
And then worked for the Jerry Brown administration. The Brown administration, and a bunch of my friends, basically leveled the energy efficiency of California, so it's the same now, 30 years later, even though our economy has gone up 80 percent, per capita. And we are putting out less greenhouse gasses than any other state. California is basically the equivalent of Europe, in this.
Później pracowałem dla rządu Jerry'ego Browna. Razem z nimi i grupą moich znajomych ustabilizowaliśmy zużycie energii w Kalifornii, które po 30 latach jest takie samo, mimo że nasza gospodarka wzrosła średnio o 80%. Ponadto produkujemy mniej gazów cieplarnianych niż jakikolwiek inny stan. Pod tym względem Kalifornia jest odpowiednikiem Europy.
This year, Whole Earth Catalog has a supplement that I'll preview today, called Whole Earth Discipline. The dominant demographic event of our time is this screamingly rapid urbanization that we have going on. By mid-century we'll be about 80 percent urban, and that's mostly in the developing world, where that's happening. It's interesting, because history is driven to a large degree by the size of cities. The developing world now has all of the biggest cities, and they are developing three times faster than the developed countries, and nine times bigger. It's qualitatively different. They are the drivers of history, as we see by looking at history.
Tegoroczny katalog "Whole Earth Catalog" zawiera dodatek pt. "Whole Earth Discipline", który dziś przedstawię. Dominującym zjawiskiem demograficznym naszych czasów jest błyskawicznie postępująca urbanizacja. Do połowy tego wieku urbanizacja sięgnie 80 procent. A większości dzieje się tak w krajach rozwijających się. To ciekawe, ponieważ w znacznym stopniu motorem napędzającym historię jest wielkość miast. W krajach rozwijających się znajdują się wszystkie największe miasta. Co więcej, rozrastają się trzy razy szybciej niż kraje rozwinięte. I są dziewięć razy większe. To nowa jakość. Jak pokazuje historia, te nowe miasta mają decydujący wpływ na jej bieg.
1,000 years ago this is what the world looked like. Well we now have a distribution of urban power similar to what we had 1,000 years ago. In other words, the rise of the West, dramatic as it was, is over. The aggregate numbers are absolutely overwhelming: 1.3 million people a week coming to town, decade after decade. What's really going on? Well, what's going on is the villages of the world are emptying out. Subsistence farming is drying up basically.
Tysiąc lat temu świat wyglądał tak. No cóż, obecnie rozmieszczenie terenów zurbanizowanych jest podobne do tego sprzed 10 wieków. Innymi słowy, rozkwit Zachodu, jakkolwiek gwałtowny, należy do przeszłości. Statystki są absolutnie zdumiewające. 1,3 miliona osób tygodniowo, dekada po dekadzie, wprowadza się do miast. Co się tak naprawdę dzieje? Cóż, dzieje się to, że wioski na całym świecie pustoszeją. Rolnictwo samozaopatrzeniowe w zasadzie zanika.
People are following opportunity into town. And this is why. I used to have a very romantic idea about villages, and it's because I never lived in one. (Laughter) Because in town -- this is the bustling squatter city of Kibera, near Nairobi -- they see action. They see opportunity. They see a cash economy that they were not able to participate in back in the subsistence farm.
Dzieje się tak, ponieważ ludzie szukają lepszego życia w miastach. Dawniej życie na wsi wydawało mi się idyllą. To dlatego, że zawsze mieszkałem w mieście. (śmiech) Ponieważ w miastach -- oto tętniące życiem slumsy w Kiberze, niedaleko Nairobi -- ludzie widzą, że coś się dzieje, że są szanse. Widzą gospodarkę gotówkową, w której nie mogli brać udziału uprawiając swoje niewielkie pola.
As you go around these places there's plenty of aesthetics. There is plenty going on. They are poor, but they are intensely urban. And they are intensely creative. The aggregate numbers now are that basically squatters, all one billion of them, are building the urban world, which means they're building the world -- personally, one by one, family by family, clan by clan, neighborhood by neighborhood. They start flimsy and they get substantial as time goes by. They even build their own infrastructure. Well, steal their own infrastructure, at first. Cable TV, water, the whole gamut, all gets stolen. And then gradually gentrifies.
Przechadzka po tych miejscach pozwala dostrzec sporo piękna. Dużo się tam dzieje. Miejsca te są biedne, ale mocno zurbanizowane, a mieszkańcy są niezmiernie kreatywni. Według ogólnoświatowych statystyk, to w zasadzie slumsy -- cały miliard tych slumsów -- tworzą zurbanizowany świat. Oznacza to, że budują świat. Osobiście, pojedyncze osoby, rodziny, klany, sąsiedztwa. Na początku wątłe, z czasem rozrastają się. Tworzą nawet własną infrastrukturę. No cóż, z początku ją kradną. Telewizja kablowa, woda, wszystko jest kradzione. Następnie poziom zamożności wzrasta.
It is not the case that slums undermine prosperity, not the working slums; they help create prosperity. So in a town like Mumbai, which is half slums, it's 1/6th of the GDP of India. Social capital in the slums is at its most urban and dense. These people are valuable as a group. And that's how they work.
Slumsy wcale nie przeciwdziałają dobrobytowi. Sprawne slumsy pomagają go tworzyć. Miasto takie jak Bombaj, z którego połowa to slumsy, wytwarza 1/6 PKB Indii. Kapitał społeczny w slumsach odznacza się ogromną gęstością i zurbanizowaniem. Ludzie ci, jako grupa, są bardzo cenni. A oto jak pracują.
There is a lot of people who think about all these poor people, "Oh there's terrible things. We've got to fix their housing." It used to be, "Oh we've got to get them phone service." Now they're showing us how they do their phone service. Famine mostly is a rural event now. There are things they care about. And this is where we can help. And the nations they're in can help. And they are helping each other solve these issues.
Wielu myśli o tych biednych ludziach: "Ojej, to straszne, musimy dać im dach nad głową". Dawniej myślano: "Ojej, musimy zbudować im sieć telefoniczną". Teraz oni pokazują nam, jak sami ją budują. Obecnie głód występuje głównie na terenach wiejskich. Są rzeczy, na których im zależy. I w tym właśnie możemy pomóc, podobnie jak kraje, których są częścią. I pomagają sobie nawzajem rozwiązać te problemy.
And you go to a nice dense place like this slum in Mumbai. You look at that lane on the right. And you can ask, "Okay what's going on there?" The answer is, "Everything." This is better than a mall. It's much denser. It's much more interactive. And the scale is terrific. The main event is, these are not people crushed by poverty. These are people busy getting out of poverty just as fast as they can. They're helping each other do it. They're doing it through an outlaw thing, the informal economy. The informal economy, it's sort of like dark energy in astrophysics: it's not supposed to be there, but it's huge. We don't understand how it works yet, but we have to.
Udajesz się do ładnego, ludnego miejsca, jak ten slums w Bombaju. Patrzysz na tamtą uliczkę po prawej i możesz zapytać: "No dobra, co się tu dzieje?". Odpowiedź brzmi: "Wszystko". Jest jeszcze lepiej niż w supermarkecie. Jest dużo więcej ludzi. Dużo więcej interakcji. A skala jest niesamowita. Najistotniejsze jest to, że nie są to ludzie przytłoczeni biedą. To są ludzie zajęci wydostawaniem się z niej tak szybko jak się da. Pomagają sobie w tym nawzajem. Robią to poza prawem, poprzez gospodarkę nieformalną. Gospodarka nieformalna jest trochę jak ciemna energia w astrofizyce: nie powinna istnieć, ale jej ilość jest ogromna. Jeszcze nie wiemy, jak działa, ale musimy do tego dojść.
Furthermore, people in the informal economy, the gray economy -- as time goes by, crime is happening around them. And they can join the criminal world, or they can join the legitimate world. We should be able to make that choice easier for them to get toward the legitimate world, because if we don't, they will go toward the criminal world. There's all kinds of activity.
Ludzie tworzący tę nieformalną gospodarkę, tę szarą strefę, na przestrzeni czasu doświadczają bezprawia i mogą dołączyć do tego bezprawia lub do świata przestrzegającego prawa. Powinniśmy ułatwić im wybór świata, gdzie przestrzega się prawa. W przeciwnym przypadku skierują się w stronę bezprawia. Miejsca te są pełne przeróżnej działalności.
In Dharavi the slum performs not only a lot of services for itself, but it performs services for the city at large. And one of the main events are these ad-hoc schools. Parents pool their money to hire some local teachers to a private, tiny, unofficial school. Education is more possible in the cities, and that changes the world. So you see some interesting, typical, urban things.
W Dharavi slumsy dostarczają usługi nie tylko dla siebie samych, ale również dla całego miasta. Niemałą rolę odgrywają spontanicznie tworzone szkoły. Rodzice składają się, aby zatrudnić lokalnych nauczycieli w małej, prywatnej i nieoficjalnej szkole. W miastach jest większa szansa na edukację. A to zmienia świat. Widzimy pewne interesujące, typowo miejskie zjawiska,
So one thing slammed up against another, such as in Sao Paulo here. That's what cities do. That's how they create value, is by slamming things together. In this case, supply right next to demand. So the maids and the gardeners and the guards that live in this lively part of town on the left walk to work, in the boring, rich neighborhood.
które zderzają się ze sobą, jak tu w Sao Paulo. To właśnie robią miasta. Tak tworzą wartość -- zderzając ze sobą zjawiska. W tym wypadku podaż istnieje tuż obok popytu. Pokojówki, ogrodnicy i strażnicy, którzy mieszkają w tej pełnej życia części miasta po lewej, chodzą do pracy w nudnej, bogatej dzielnicy.
Proximity is amazing. We are learning about how dense proximity can be. Connectivity between the city and the country is what's going to keep the country good, because the city has interesting ways of doing things. This is what makes cities -- (Applause) this is what makes cities so green in the developing world.
Bliskość jest zdumiewająca. Jesteśmy w trakcie poznawania, jak wielka może być. Łączność pomiędzy miastem i wsią zapewni dobry stan wsi, ponieważ miasta mają ciekawe rozwiązania. Oto, co sprawia, że miasta -- (oklaski) Oto, co sprawia, że miasta krajów rozwijających się są takie zielone:
Because people leave the poverty trap, an ecological disaster of subsistence farms, and head to town. And when they're gone the natural environment starts to come back very rapidly. And those who remain in the village can shift over to cash crops to send food to the new growing markets in town. So if you want to save a village, you do it with a good road, or with a good cell phone connection, and ideally some grid electrical power.
ludzie wydostają się z pułapki nędzy, z ekologicznej katastrofy, jaką jest rolnictwo samozaopatrzeniowe, i udają się do miast. A gdy opuszczą wsie, środowisko naturalne zaczyna się szybko odbudowywać. A ci, którzy pozostali mogą zacząć sprzedawać żywność za gotówkę, wysyłając ją na nowe, rozwijające się rynki w miastach. Więc jeśli chcesz ocalić wioskę, wybuduj dobrą drogę albo zapewnij dobrą łączność komórkową i najlepiej jeszcze energię elektryczną.
So the event is: we're a city planet. That just happened. More than half. The numbers are considerable. A billion live in the squatter cities now. Another billion is expected. That's more than a sixth of humanity living a certain way. And that will determine a lot of how we function.
Rzecz w tym, że jesteśmy planetą miast. To się po prostu stało. W ponad 50 procentach. Liczby są pokaźne. Obecnie w slumsach żyje miliard ludzi. Oczekiwany jest kolejny miliard. To ponad 1/6 ludzkości, która żyje w ten sposób i w znacznym stopniu wpłynie to na nasze funkcjonowanie.
Now, for us environmentalists, maybe the greenest thing about the cities is they diffuse the population bomb. People get into town. The immediately have fewer children. They don't even have to get rich yet. Just the opportunity of coming up in the world means they will have fewer, higher-quality kids, and the birthrate goes down radically.
Dla nas, ekologów, najbardziej ekologiczne w miastach jest to, że rozbrajają bombę populacyjną. Ludzie, którzy przenieśli się do miast natychmiast mają mniej dzieci. Nawet nie muszą jeszcze się wzbogacić. Sama możliwość osiągnięcia czegoś w życiu sprawia, że bedą mieli mniej dzieci, że będą one zdrowsze, a przyrost naturalny drastyczne zmaleje.
Very interesting side effect here, here's a slide from Phillip Longman. Shows what is happening. As we have more and more old people, like me, and fewer and fewer babies. And they are regionally separated. What you're getting is a world which is old folks, and old cities, going around doing things the old way, in the north. And young people in brand new cities they're inventing, doing new things, in the south. Where do you think the action is going to be?
Mamy tu bardzo ciekawy efekt uboczny. Oto slajd od Philipa Longmana, na którym widać co się dzieje. Mamy coraz więcej starych ludzi, jak ja, i coraz mniej dzieci. Do tego dochodzi podział regionalny. Otrzymujemy świat, który składa się ze starego społeczeństwa i starych miast, gdzie działa się wciąż tak samo. Tak jest na północy. Zaś na południu, w nowo powstałych miastach, młodzi ludzie robią nowe rzeczy. Gdzie, według was, będzie toczyć się akcja?
Shift of subject. Quickly drop by climate. The climate news, I'm sorry to say, is going to keep getting worse than we think, faster than we think. Climate is a profoundly complex, nonlinear system, full of runaway positive feedbacks, hidden thresholds and irrevocable tipping points. Here's just a few samples. We're going to keep being surprised. And almost all the surprises are going to be bad ones.
Zmiana tematu. Parę słów w kwestii klimatu. Wiadomości o klimacie, przykro mi mówić, będą się pogarszać bardziej niż nam się wydaje, szybciej niż myślimy. Klimat jest ogromnie skomplikowanym, nieliniowym układem, pełnym niekontrolowanych sprzężeń zwrotnych dodatnich, ukrytych progów i nieodwracalnych punktów krytycznych. Oto kilka przykładów. Będziemy nieustannie zaskakiwani i prawie zawsze będą to nieprzyjemne niespodzianki.
From your standpoint this means a great increase in climate refugees over the coming decades, and what goes along with that, which is resource wars and chaos wars, as we're seeing in Darfur. That's what drought does. It brings carrying capacity down, and there's not enough carrying capacity to support the people. And then you're in trouble.
Z waszego punktu widzenia oznacza to znaczny wzrost liczby uchodźców klimatycznych w nadchodzących dekadach, a co za tym idzie -- wojnę o zasoby i chaos, które widzimy np. w Darfurze. Takie są skutki suszy. Obniża ona pojemność środowiska, która jest niewystarczająca, aby utrzymać ludzi, co oznacza kłopoty.
Shift to the power situation. Baseload electricity is what it takes to run a city, or a city planet. So far there is only three sources of baseload electricity: coal, some gas, nuclear and hydro. Of those, only nuclear and hydro are green. Coal is what is causing the climate problems. And everyone will keep burning it because it's so cheap, until governments make it expensive. Wind and solar can't help, because so far we don't have a way to store that energy.
Przejdźmy do tematu energii. Aby miasto, czy planeta miast, mogło funkcjonować, potrzebna jest pewna minimalna ilość energii elektrycznej. Jak dotąd mamy trzy źródła energii: węgiel, trochę gazu, atom i wodę. Z nich tylko energia atomowa i wodna są ekologiczne. Węgiel jest powodem problemów z klimatem. A wszyscy będą go nadal spalać, gdyż jest tani, dopóki rząd nie nałoży wyższych opłat. Energia wiatrowa i słoneczna nie pomogą, bo jeszcze nie umiemy ich magazynować.
So with hydro maxed out, coal and lose the climate, or nuclear, which is the current operating low-carbon source, and maybe save the climate. And if we can eventually get good solar in space, that also could help. Because remember, this is what drives the prosperity in the developing world in the villages and in the cities.
Więc przy maksymalnym wykorzystaniu wody możemy wybrać węgiel i przegrać klimat, lub energię atomową, obecnie funkcjonujące niskowęglowe źródło, i być może ocalić klimat. Energia słoneczna pozyskiwana w kosmosie też może pomóc. Bo pamiętajmy, że to napędza dobrobyt w krajach rozwijających się, w wioskach i miastach.
So, between coal and nuclear, compare their waste products. If all of the electricity you used in your lifetime was nuclear, the amount of waste that would be added up would fit in a Coke can. Whereas a coal-burning plant, a normal one gigawatt coal plant, burns 80 rail cars of coal a day, each car having 100 tons. And it puts 18 thousand tons of carbon dioxide in the air. So and then when you compare the lifetime emissions of these various energy forms, nuclear is about even with solar and wind, and ahead of solar -- oh, I'm sorry -- with hydro and wind, and ahead of solar.
Spalanie węgla czy energia atomowa? Porównajmy powstające odpady. Gdyby cała elektryczność jaką zużywacie w ciągu życia była energią atomową, łączna ilość zebranych odpadów zmieściłaby się w puszce po Coca-Coli. W przypadku elektrowni węglowej, normalna elektrownia o mocy 1 gigawata spala 80 wagonów węgla dziennie. Każdy z nich to 100 ton, a do powietrza dostaje się 18 tysięcy ton dwutlenku węgla. A więc, porównując trwającą przez okres życia ludzkiego emisję tych różnych form energii, okazuje się, że energia atomowa prawie dorównuje słonecznej i wiatrowej, i wyprzedza słoneczną. Oj, przepraszam. Dorównuje wodnej i wiatrowej, a wyprzedza słoneczną.
And does nuclear really compete with coal? Just ask the coal miners in Australia. That's where you see some of the source, not from my fellow environmentalists, but from people who feel threatened by nuclear power. Well the good news is that the developing world, but frankly, the whole world, is busy building, and starting to build, nuclear reactors. This is good for the atmosphere. It's good for their prosperity.
Ale czy naprawdę stanowi konkurencję dla węgla? Zapytajcie górników w Australii. Tam właśnie znajdziecie źródło, nie wśrod ekologów, ale wśród ludzi, którzy czują się zagrożeni energią atomową. Na szczęście jest dobra wiadomość: rozwijający się świat, a tak naprawdę cały świat, jest zajęty budową lub zaczyna budować reaktory atomowe. To dobry znak dla atomosfery i dla dobrobytu ludzi.
I want to point out one interesting thing, which is that environmentalists like the thing we call micropower. It's supposed to be, I don't know, local solar and wind and cogeneration, and good things like that. But frankly micro-reactors which are just now coming on, might serve even better.
Chciałbym zwrócić uwagę na jedną, interesującą rzecz: ekolodzy lubią coś, co nazywamy mikro energią. Mają to być, no nie wiem, lokalne zasoby energii słonecznej i wiatrowej, kogeneracja oraz inne podobne, dobre rzeczy. Ale szczerze mówiąc, mikroreaktory, które właśnie powstają, mogą być jeszcze lepsze.
The Russians, who started this, are building floating reactors, for their new passage, where the ice is melting, north of Russia. And they're selling these floating reactors, only 35 megawatts, to developing countries. Here's the design of an early one from Toshiba. It's interesting, say, to take a 25-megawatt, 25 million watts, and you compare it to the standard big iron of an ordinary Westinghouse or Ariva, which is 1.2, 1.6 billion watts. These things are way smaller. They're much more adaptable. Here's an American design from Lawrence Livermore Lab. Here's another American design that came out of Los Alamos, and is now commercial.
Rosjanie, którzy to zapoczątkowali, budują pływające reaktory na potrzeby nowego kanału u północnych wybrzeży Rosji. I sprzedają te pływające reaktory, mające moc tylko 35 megawatów, krajom rozwijającym się. Oto projekt jednego z pierwszych modeli firmy Toshiba. To ciekawe, jak wypada porównanie 25 megawatów, 25 milionów watów, ze standardowymi olbrzymami produkowanymi przez takie firmy jak Westinghouse lub Areva, o mocy 1,2 czy 1,6 miliardów watów. Te reaktory są dużo mniejsze i bardziej wszechstronne. Oto projekt amerykański z instytutu badawczego Lawrence Livermore Lab. Tutaj kolejny, który powstał w Los Alamos i jest obecnie dostępny w sprzedaży.
Almost all of these are not only small, they are proliferation-proof. They're typically buried in the ground. And the innovation is moving very rapidly. So I think microreactors is going to be important for the future. In terms of proliferation, nuclear energy has done more to dismantle nuclear weapons than any other activity. And that's why 10 percent of the electricity in this room, 20 percent of electricity in this room is probably nuclear. Half of that is coming from dismantled warheads from Russia, soon to be joined by our dismantled warheads. And so I would like to see the GNEP program, that was developed in the Bush administration, go forward aggressively. And I was glad to see that president Obama supported the nuclear fuel bank strategy when he spoke in Prague the other week.
Prawie wszystkie są niewielkie i nie nadają się na broń. Zwykle zakopuje się je w ziemi, a udoskonalanie posuwa się w bardzo szybkim tempie. Uważam więc, że mikroreaktory będą ważnym elementem przyszłości. Jeśli chodzi o rozprzestrzenianie broni masowej zagłady, energia atomowa przyczyniła się bardziej do rozbrojenia broni nuklearnej niż cokolwiek innego. Właśnie dlatego 10% elektryczności w tej sali, a może nawet nawet 20%, pochodzi z elektrowni atomowej. Połowa z tego pochodzi z rozbrojonych rosyjskich głowic nuklearnych. Wkrótce dołączą do tego rozbrojone amerykańskie głowice. Oczekuję na szybki postęp programu Światowego Partnerstwa Energii Jądrowej, opracowanego przez rząd Busha (ang. GNEP). Cieszę się też, że prezydent Obama wyraził poprawcie dla banku paliw atomowych podczas swojego wystąpienia w Pradze.
One more subject. Genetically engineered food crops, in my view, as a biologist, have no reason to be controversial. My fellow environmentalists, on this subject, have been irrational, anti-scientific, and very harmful. Despite their best efforts, genetically engineered crops are the most rapidly successful agricultural innovation in history. They're good for the environment because they enable no-till farming, which leaves the soil in place, getting healthier from year to year -- slso keeps less carbon dioxide going from the soil into the atmosphere. They reduce pesticide use. And they increase yield, which allows you to have your agricultural area be smaller, and therefore more wild area is freed up.
Jeszcze jeden temat. Moim zdaniem jako biologa, nie ma żadnego powodu, aby genetycznie modyfikowana żywność była tematem kontrowersyjnym. Opinie moich kolegów ekologów na ten temat były nieracjonalne, nienaukowe i bardzo szkodliwe. Mimo ich usilnych starań, genetycznie modyfikowane rośliny uprawne to najskuteczniejsza innowacja rolna w historii. Są przyjazne dla środowiska, gdyż umożliwiają uprawę zerową, która nie narusza gleby i wzbogaca ją z roku na rok. Ponadto zapobiegają także przedostawaniu się dwutlenku węgla z gleby do atmosfery. Redukują wykorzystanie pestycydów oraz dają większe plony, co pozwala na zmniejszenie uprawianego areału i udostępnia więcej przestrzeni dla dzikich roślin i zwierząt.
By the way, this map from 2006 is out of date because it shows Africa still under the thumb of Greenpeace, and Friends of the Earth from Europe, and they're finally getting out from under that. And biotech is moving rapidly in Africa, at last.
Przy okazji, ta mapa z 2006 roku jest nieaktualna, ponieważ przedstawia Afrykę ciągle w rękach organizacji Greenpeace i europejskiej organizacji Friends of the Earth. Obecnie Afryce udaje się uwalniać od ich wpływu, a biotechnologia może się w końcu szybko tam rozwijać.
This is a moral issue. The Nuffield Council on Bioethics met on this issue twice in great detail and said it is a moral imperative to make genetically engineered crops readily available. Speaking of imperatives, geoengineering is taboo now, especially in government circles, though I think there was a DARPA meeting on it a couple of weeks ago, but it will be on your plate -- not this year but pretty soon, because some harsh realizations are coming along. This is a list of them.
To jest kwestia etyczna. Rada ds. Bioetyki Nuffield spotkała się dwukrotnie, aby tę kwestię dokładnie przedyskutować, i zadecydowała, że zapewnienie łatwego dostępu do roślin genetycznie modyfikowanych powinno być imperatywem moralnym. Mówiąc o imperatywach, geoinżyniera to obecnie tabu, szczególnie w kręgach rządowych, choć zdaje się, że parę tygodni temu odbyło się zebranie DARPA w tej sprawie. Jednakże GMO trafi na wasze talerze, może nie w tym roku, ale wkrótce. Nadchodzi czas stawienia czoła nieprzyjemnym faktom. Oto ich lista.
Basically the news is going to keep getting more scary. There will be events, like 35,000 people dying of a heat wave, which happened a while back. Like cyclones coming up toward Bangladesh. Like wars over water, such as in the Indus. And as those events keep happening we're going to say, "Okay, what can we do about that really?"
Ogólnie wiadomości będą coraz gorsze. Będą takie wydarzenia, jak fala gorąca, podczas której jakiś czas temu zginęło 35 tys. osób. Czy jak cyklony zbliżające się do Bangladeszu lub wojna o wodę, jak ta na rzece Indus. Po każdym takim wydarzeniu będziemy pytać: "No dobrze, ale co możemy na to poradzić?".
But there's this little problem with geoengineering: what body is going to decide who gets to engineer? How much they do? Where they do it? Because everybody is downstream, downwind of whatever is done. And if we just taboo it completely we could lose civilization. But if we just say "OK, China, you're worried, you go ahead. You geoengineer your way. We'll geoengineer our way." That would be considered an act of war by both nations. So this is very interesting diplomacy coming along. I should say, it is more practical than people think.
Jednak z geoinżynierią jest mały problem. Jaka organizacja będzie decydować? Komu przypadnie wykonanie robót, w jakim zakresie i gdzie? Każda decyzja wpłynie na nas wszystkich. Jeżeli jednak na wszystko przykleimy łatkę tabu, możemy stracić cywilizację. Jednak jeśli powiemy: "W porządku, Chiny, macie obawy, to proszę bardzo, uprawiajcie geoinżynierię po swojemu, a my po swojemu", to byłoby to odebrane przez obydwie nacje jak wypowiedzenie wojny. Czekają nas bardzo interesujące zabiegi dyplomatyczne. Moim zdaniem, geoinżynieria jest praktyczniejsza, niż ludzie myślą.
Here is an example that climatologists like a lot, one of the dozens of geoengineering ideas. This one came from the sulfur dioxide from Mount Pinatubo in 1991 -- cooled the earth by half a degree. There was so much ice in 1992, the following year, that there was a bumper crop of polar bear cubs who were known as the Pinatubo cubs. To put sulfur dioxide in the stratosphere would cost on the order of a billion dollars a year. That's nothing, compared to all of the other things we may be trying to do about energy.
Oto ulubiony przykład klimatologów, jeden z wielu pomysłów geoinżynierii. Ma swoje korzenie w dwutlenku siarki pochodzącym z erupcji wulkanu Pinatubo w 1991 roku, który ochłodził ziemię o pół stopnia. W rok później, czyli w 1992 roku, było tyle lodu, że nastąpił ogromny wysyp młodych niedźwiedzi polarnych, znanych jako niedźwiadki Pinatubo. Umieszczenie dwutlenku siarki w stratosferze kosztowałoby około miliard dolarów rocznie. To nic w porównaniu do wszystkich innych działań, które próbujemy podjąć w zakresie energii.
Just to run by another one: this is a plan to brighten the reflectance of ocean clouds, by atomizing seawater; that would brighten the albedo of the whole planet. A nice one, because it can happen lots of little ways in lots of little places, is by copying the ancient Amazon Indians who made good agricultural soil by pyrolizing, smoldering, plant waste, and biochar fixes large quantities of carbon while it's improving the soil.
Krótko na temat innej strategii. Jest to plan zwiększenia współczynnika odbicia światła chmur oceanicznych poprzez rozpylanie wody morskiej. Zwiększyłoby to albedo całej naszej planety. Inny, ciekawy, ponieważ wykonalny, projekt zakłada realizację wielu niewielkich działań w wielu miejscach, kopiując metody amazońskich indian, którzy wzbogacali ziemię przez pirolizę, czyli spalanie beztlenowe, odpadów roślinnych. A produkcja biowęgiela wiąże duże ilości węgla, jednocześnie użyźniając glebę.
So here is where we are. Nobel Prize-winning climatologist Paul Crutzen calls our geological era the Anthropocene, the human-dominated era. We are stuck with its obligations. In the Whole Earth Catalog, my first words were, "We are as Gods, and might as well get good at it." The first words of Whole Earth Discipline are, "We are as Gods, and have to get good at it." Thank you. (Applause)
Oto, gdzie jesteśmy. Klimatolog i zdobywca nagrody Nobla Paul Crutzen nazwał naszą erę geologiczną, zdominową przez człowieka, Antropocenem. Cała odpowiedzialność spoczywa na nas. Moje pierwsze słowa w katalogu "Whole Earth Catalog" brzmią: "Jesteśmy bogami, więc równie dobrze moglibyśmy być w tym dobrzy". Pierwsze słowa w "Whole Earth Discipline" brzmią: "Jesteśmy bogami i musimy być w tym dobrzy". Dziękuję. (oklaski)