The advances that have taken place in astronomy, cosmology and biology, in the last 10 years, are really extraordinary -- to the point where we know more about our universe and how it works than many of you might imagine. But there was something else that I've noticed as those changes were taking place, as people were starting to find out that hmm ... yeah, there really is a black hole at the center of every galaxy. The science writers and editors -- I shouldn't say science writers, I should say people who write about science -- and editors would sit down over a couple of beers, after a hard day of work, and start talking about some of these incredible perceptions about how the universe works.
Những tiến bộ trong thiên văn học, vũ trụ học và sinh học trong 10 năm gần đây thật sự phi thường- tới điểm mà chúng tôi biết thêm về vũ trụ của chúng ta và cách nó hoạt động nhiều hơn những gì mà đa số các bạn từng tưởng tượng. Nhưng có 1 điều mà tôi chú ý tới là khi những thay đổi đó đang xảy ra, khi con người bắt đầu tìm ra hmm...đúng rồi, thật sự có 1 lỗ đen ở trung tâm của mỗi thiên hà. Các nhà văn khoa học và biên tập viên - Tôi không nên nói là nhà văn khoa học, tôi nên nói là những người viết về khoa học -- và biên tập viên nên ngồi lại với nhau uống vài cốc bia, sau một ngày làm việc vất vả và bắt đầu nói về một vài nhận thức đáng kinh ngạc về cách vũ trụ hoạt động.
And they would inevitably end up in what I thought was a very bizarre place, which is ways the world could end very suddenly. And that's what I want to talk about today. (Laughter) Ah, you laugh, you fools. (Laughter)
Và họ chắc chắn sẽ kết thúc cuộc trò chuyện ở nơi mà tôi nghĩ đó là một nơi rất kì lạ, cũng là các cách để nói rằng thế giới có thể kết thúc rất bất ngờ. Và đó là những gì tôi muốn nói ngày hôm nay. (Cười) À, các bạn cười, các bạn bị lừa rồi. (Cười)
(Voice: Can we finish up a little early?)
(Ai đó: Có thể kết thúc sớm hơn 1 tí được không?)
(Laughter) Yeah, we need the time! Stephen Petranek: At first, it all seemed a little fantastical to me, but after challenging a lot of these ideas, I began to take a lot of them seriously. And then September 11 happened, and I thought, ah, God, I can't go to the TED conference and talk about how the world is going to end. Nobody wants to hear that. Not after this! And that got me into a discussion with some other people, other scientists, about maybe some other subjects, and one of the guys I talked to, who was a neuroscientist, said, "You know, I think there are a lot of solutions to the problems you brought up," and reminds me of Michael's talk yesterday and his mother saying you can't have a solution if you don't have a problem. So, we went out looking for solutions to ways that the world might end tomorrow, and lo and behold, we found them. Which leads me to a videotape of a President Bush press conference from a couple of weeks ago. Can we run that, Andrew?
(Cười) Đúng rồi, chúng ta cần thời gian! Stephen Petranek: Lúc đầu, mọi thứ tưởng chừng như không tưởng với tôi, nhưng sau khi thử thách nhiều ý tưởng, tôi bắt đầu để ý tới vấn đề này nhiều hơn. Và sự kiện 11/09 xảy ra, tôi nghĩ, ôi Chúa ơi, tôi không thể tới Hội nghị TED và nói về cách thế giới này kết thúc. Không ai muốn nghe về điều đó cả. Nhất là sau sự kiện này! Do đó tôi vướng vào 1 cuộc tranh luận với vài người khác, một vài nhà khoa học, ở 1 vài ngành khác nhau, và 1 người trong số họ bảo tôi, ông ấy là nhà khoa học thần kinh, nói rằng, "Anh biết đấy, tôi nghĩ có rất nhiều giải pháp cho những vấn đề mà anh đang suy nghĩ tới." và điều đó nhắc tôi nhớ tới bài nói chuyện của Michael hôm qua và mẹ anh ấy nói rằng bạn không thể có được giải pháp nếu như bạn không có rắc rối. Vì vậy chúng tôi đi tìm giải pháp cho những cách mà thế giới có thể kết thúc vào ngày mai, và nhìn đây, chúng tôi đã tìm được chúng. Điều này dẫn tôi tới 1 đoạn băng của Tổng thống Bush họp báo vài tuần trước. Có thể cho chạy được không, Andrew?
President George W. Bush: Whatever it costs to defend our security, and whatever it costs to defend our freedom, we must pay it.
Tổng thống George W.Bush: Bằng bất cứ giá nào để bảo vệ an ninh của chúng ta, và bất cứ giá nào để bảo vệ nền tự do độc lập, chúng ta đều phải chấp nhận chi trả.
SP: I agree with the president. He wants two trillion dollars to protect us from terrorists next year, a two-trillion-dollar federal budget, which will land us back into deficit spending real fast. But terrorists aren't the only threat we face. There are really serious calamities staring us in the eye that we're in the same kind of denial about that we were about terrorism, and what could've happened on September 11.
SP: Tôi đồng ý với ông Tổng thống. Ông ấy muốn chi 2 nghìn tỉ đô la để bảo vệ chúng ta khỏi bọn khủng bố vào năm sau, 2 nghìn tỉ ngân sách liên bang sẽ làm chúng ta thâm hụt rất nhanh. Nhưng khủng bố không phải là mối đe dọa duy nhất mà chúng ta phải đối mặt. Có những thiên tai đang nhắm thẳng vào chúng ta mà chúng ta đang cố sức phủ nhận như đã từng phủ nhận về chủ nghĩa khủng bố, và những việc có thể đã xảy ra vào ngày 11/09.
I would propose, therefore, that if we took 10 billion dollars from that 2.13 trillion dollar budget -- which is two one hundredths of that budget -- and we doled out a billion dollars to each one of these problems I'm going to talk to you about, the vast majority could be solved, and the rest we could deal with. So, I hope you find this both fascinating -- I'm fascinated by this kind of stuff, I gotta admit -- to me these are Richard's cockroaches.
Tôi cho rằng, nếu chúng ta lấy 10 triệu đô la trong ngân sách 2,13 nghìn tỉ đô la ấy -- cỡ khoảng 2 phần trăm số tiền ấy -- và chúng tôi dùng 1 tỉ đô la cho mỗi một vấn đề mà tôi sắp trình bày, phần lớn có thể giải quyết được, và phần còn lại chúng ta có thể đối phó được. Vì vậy tôi hy vọng bạn sẽ thấy nó vừa hấp dẫn tôi bị hấp dẫn bởi những thứ giống vậy, phải thừa nhận điều này- với tôi đây là những con gián của Richard.
But I also hope, because I think the people in this room can literally change the world, I hope you take some of this stuff away with you, and when you have an opportunity to be influential, that you try to get some heavy-duty money spent on some of these ideas.
Nhưng tôi cũng hy vọng, bởi vì tôi nghĩ những người ở đây có thể thay đổi được thế giới, tôi mong các bạn sẽ mang bên người những thứ này và khi bạn có cơ hội để gây sức ảnh hưởng, bạn sẽ cố gắng làm cho 1 số tiền lớn được chi cho một vài ý tưởng này.
So let's start. Number 10: we lose the will to survive. We live in an incredible age of modern medicine. We are all much healthier than we were 20 years ago. People around the world are getting better medicine -- but mentally, we're falling apart. The World Health Organization now estimates that one out of five people on the planet is clinically depressed. And the World Health Organization also says that depression is the biggest epidemic that humankind has ever faced.
Bắt đầu nào. Số 10: Chúng ta mất ý chí sinh tồn. Chúng ta đang sống trong thời đại đáng kinh ngạc của y học hiện đại. Chúng ta khỏe mạnh hơn 20 năm trước đây. Loài người đang được hưởng nền y học tốt hơn, nhưng về mặt tinh thần, chúng ta đang đổ vỡ. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước tính khoản 1/5 số người đang sống trên hành tinh này đang bị trầm cảm lâm sàng. Và WHO cho rằng trầm cảm là 1 đại dịch mà nhân loại từng đối mặt.
Soon, genetic breakthroughs and even better medicine are going to allow us to think of 100 as a normal lifespan. A female child born tomorrow, on average -- median -- will live to age 83. Our life longevity is going up almost a year for every year that passes. Now the problem with all of this, getting older, is that people over 65 are the most likely people to commit suicide.
Gần đây, những đột phá về di truyền và thậm chí các phương pháp chữa bệnh tốt hơn cho phép chúng ta nghĩ tới tuổi thọ trung bình là 100. Một bé gái được sinh vào ngày mai, sẽ sống được tới tuổi 83. Tuổi thọ tăng thêm gần như 1 năm cho mỗi năm đã qua. Hiện nay vấn đề cho tất cả điều này, trở nên già đi, là những người trên 65 có xu hướng tự tử nhiều nhất.
So, what are the solutions? We don't really have mental health insurance in this country, and it's -- (Applause) -- it's really a crime. Something like 98 percent of all people with depression, and I mean really severe depression -- I have a friend with stunningly severe depression -- this is a curable disease, with present medicine and present technology. But it is often a combination of talk therapy and pills. Pills alone don't do it, especially in clinically depressed people. You ought to be able to go to a psychiatrist or a psychologist, and put down your 10-dollar copay, and get treated, just like you do when you got a cut on your arm. It's ridiculous.
Vậy nên, giải pháp là gì? Chúng ta thật sự không có bảo hiểm sức khỏe tinh thần tại quốc gia này, và nó -- (Vỗ tay)-- thật sự là 1 tội ác. Thỉnh thoảng khoảng 98% bệnh nhân trầm cảm, và ý của tôi là trầm cảm nặng - tôi có 1 người bạn bị trầm cảm nặng - và nó là 1 bệnh có thể chữa được, với nền y học hiện tại và khoa học kĩ thuật hiện tại. Nhưng cách chữa trị thường là sự kết hợp của liệu pháp trò chuyện và thuốc. Chỉ sử dụng thuốc thì không thể khỏi được, nhất là những trường hợp bệnh nhân (BN) trầm cảm lâm sàng. Bạn phải đến bác sĩ tâm lý hay nhà tâm thần học, thanh toán 10 đô la và được chữa trị, cũng giống như khi bạn có 1 vết cắt trên tay. Điều này rất buồn cười.
Secondly, drug companies are not going to develop really sophisticated psychoactive drugs. We know that most mental illnesses have a biological component that can be dealt with. And we know just an amazing amount more about the brain now than we did 10 years ago. We need a pump-push from the federal government, through NIH and National Science -- NSF -- and places like that to start helping the drug companies develop some advanced psychoactive drugs.
Thứ nhì, những công ty dược sẽ không thực sự phát triển các thuốc kích thích thần kinh. Chúng ta đều biết hầu hết các chứng bệnh tâm thần có yếu tố môi trường để đối phó. Và chúng tôi biết nhiều thêm chỉ 1 lượng đáng ngạc nhiên về bộ não hiện tại so với 10 năm trước. Chúng ta cần 1 động lực từ chính quyền liên bang thông qua NIH và Khoa học Quốc gia - NSF - để hỗ trợ các công ty thuốc phát triển 1 vài thuốc kích thích thần kinh.
Moving on. Number nine -- don't laugh -- aliens invade Earth. Ten years ago, you couldn't have found an astronomer -- well, very few astronomers -- in the world who would've told you that there are any planets anywhere outside our solar system. 1995, we found three. The count now is up to 80 -- we're finding about two or three a month. All of the ones we've found, by the way, are in this little, teeny, tiny corner where we live, in the Milky Way. There must be millions of planets in the Milky Way, and as Carl Sagan insisted for many years, and was laughed at for it, there must be billions and billions in the universe. In a few years, NASA is going to launch four or five telescopes out to Jupiter, where there's less dust, and start looking for Earth-like planets, which we cannot see with present technology, nor detect. It's becoming obvious that the chance that life does not exist elsewhere in the universe, and probably fairly close to us, is a fairly remote idea. And the chance that some of it isn't more intelligent than ours is also a remote idea.
Tiếp theo đó. Số 9 - đừng cười nhé - người ngoài hành tinh xâm lược Trái Đất. 10 năm trước, bạn không thể tìm được 1 thiên thạch, rất ít các nhà thiên văn học - trên Trái Đất nói với bạn rằng có những hành tinh khác ngoài hệ Mặt Trời của chúng ta. 1995, chúng tôi tìm thấy 3 cái. Bây giờ con số đã tăng lên 80 -- chúng tôi tìm được khoảng 2 3 cái mỗi tháng. Nhân tiện, tất cả những thiên thạch chúng tôi tìm thấy nằm ở 1 góc bé xíu nơi chúng ta đang sinh sống, trong Dải Ngân Hà. Có tới cả triệu hành tinh trong Dải Ngân Hà, như Carl Sagan đã khẳng định nhiều năm, và bị người khác cười nhạo vì điều đó, có hàng triệu hành tinh như thế trong vũ trụ. Trong 1 vài năm tới, NASA sẽ khởi động 4 hoặc 5 kính viễn vọng ra khỏi sao Mộc, nơi có rất ít bụi, và bắt đầu tìm kiếm hành tinh giống Trái Đất, điều mà chúng ta không thể thấy với công nghệ hiện tại cũng như phát hiện được. Nó đang trở nên rõ ràng hơn khi mà cơ hội tồn tại cuộc sống ở 1 nơi khác ngoài vũ trụ là không có, và có lẽ khá gần với chúng ta, đó là 1 ý tưởng khá xa vời. Và cơ hội có 1 loài sinh vật thông minh hơn cả loài người cũng rất hiếm khi xảy ra.
Remember, we've only been an advanced civilization -- an industrial civilization, if you would -- for 200 years. Although every time I go to Pompeii, I'm amazed that they had the equivalent of a McDonald's on every street corner, too. So, I don't know how much civilization really has progressed since AD 79, but there's a great likelihood. I really believe this, and I don't believe in aliens, and I don't believe there are any aliens on the Earth or anything like that. But there's a likelihood that we will confront a civilization that is more intelligent than our own.
Nên nhớ rằng, chúng ta chỉ là một nền văn minh tiên tiến 1 nền văn minh công nghiệp trong vòng 200 năm. Mặc dù mỗi lần tôi ghé Pompeii, tôi bị bất ngờ bởi họ cũng có cửa hàng McDonald's trên mỗi góc phố. Vì vậy, tôi không biết nền văn minh đã tiến bộ như thế nào từ năm 79 sau Công nguyên nhưng có 1 sự tương đồng khá lớn, tôi thực sự tin vào điều này, và tôi không tin có người ngoài hành tinh, và tôi không tin có người ngoài hành tinh trên Trái Đất hay bất cứ thứ gì đại loại vậy. Nhưng sẽ có khả năng chúng ta sẽ đối mặt 1 nền văn minh còn phát triển hơn cả chúng ta hiện giờ.
Now, what will happen? What if they come to, you know, suck up our oceans for the hydrogen? And swat us away like flies, the way we swat away flies when we go into the rainforest and start logging it. We can look at our own history. The late physicist Gerard O'Neill said, "Advanced Western civilization has had a destructive effect on all primitive civilizations it has come in contact with, even in those cases where every attempt was made to protect and guard the primitive civilization." If the aliens come visiting, we're the primitive civilization.
Bây giờ, chuyện gì sẽ xảy ra? Nếu họ tới đây, bạn biết đó, hút sạch các đại dương để tạo hydro? Và đập chúng ta như đập ruồi, như cách mà ta đuổi ruồi khi đi vào rừng mưa và bắt đầu xâm nhập nó. Chúng ta có thể nhìn vào lịch sử của chúng ta. Nhà vật lý học hiện đại Gerard O'Neill nói rằng "Nền văn minh phương Tây tiến bộ có tác động tiêu cực với các nền văn minh cổ đại mà nó từng tiếp xúc, ngay cả những trường hợp mỗi nỗ lực đã được thực hiện để bảo vệ và giữ gìn nền văn minh cổ đại." Nếu người ngoài hành tinh đến thăm quan, chúng ta là nền văn minh cổ đại.
So, what are the solutions to this? (Laughter) Thank God you can all read! It may seem ridiculous, but we have a really lousy history of anticipating things like this and actually being prepared for them. How much energy and money does it take to actually have a plan to negotiate with an advanced species?
Vậy, giải pháp cho vấn đề này là gì? (Cười) Đội ơn Chúa trời các bạn đều biết đọc! Nó có thể vô lý nhưng chúng ta có 1 lịch sử thật sự tệ hại của những dự đoán như thế này và đã chuẩn bị sẵn sàng để đối phó. Cần bao nhiêu năng lượng và tiền bạc để thực sự lên kế hoạch đàm phán với sinh vật tiến bộ này?
Secondly -- and you're going to hear more from me about this -- we have to become an outward-looking, space-faring nation. We have got to develop the idea that the Earth doesn't last forever, our sun doesn't last forever. If we want humanity to last forever, we have to colonize the Milky Way. And that is not something that is beyond comprehension at this point. (Applause) It'll also help us a lot, if we meet an advanced civilization along the way, if we're trying to be an advanced civilization. Number eight --
Thứ hai - và bạn sẽ nghe tôi nói về nó nhiều hơn - chúng ta phải trở thành 1 dân tộc hướng ngoại, tìm kiếm các không gian ngoài vũ trụ. Chúng ta phải phát triển ý tưởng Trái Đất không tồn tại mãi mãi, Mặt Trời của chúng ta không cháy mãi mãi. Nếu chúng ta muốn nhân loại mãi mãi tồn tại, chúng ta phải xâm chiến toàn bộ Dải Ngân Hà. Và đó không phải là thứ vượt quá sự thông hiểu tại thời điểm này. (Vỗ tay) Nó cũng sẽ giúp chúng ta rất nhiều, nếu chúng ta bắt gặp 1 nền văn minh tiến bộ trong tương lai, nếu chúng ta cố gắng trở thành 1 nền văn minh tiến bộ. Số tám --
(Voice: Steve, that's what I'm doing after TED.) (Laughter) (Applause)
(Ai đó: Steve, đây là những gì tôi đang làm sau TED.) (cười) (Vỗ tay)
SP: You've got it! You've got the job.
SP: Bạn đã làm được! Bạn đã tìm được việc.
Number eight: the ecosystem collapses. Last July, in Science, the journal Science, 19 oceanographers published a very, very unusual article. It wasn't really a research report; it was a screed. They said, we've been looking at the oceans for a long time now, and we want to tell you they're not in trouble, they're near collapse. Many other ecosystems on Earth are in real, real danger. We're living in a time of mass extinctions that exceeds the fossil record by a factor of 10,000. We have lost 25 percent of the unique species in Hawaii in the last 20 years. California is expected to lose 25 percent of its species in the next 40 years. Somewhere in the Amazon forest is the marginal tree. You cut down that tree, the rain forest collapses as an ecosystem. There's really a tree like that out there. That's really what it comes to. And when that ecosystem collapses, it could take a major ecosystem with it, like our atmosphere. So, what do we do about this? What are the solutions?
Thứ 8: các hệ sinh thái sụp đổ. Tháng 7 vừa rồi, trên báo Khoa học, 19 nhà đại dương học công bố 1 bài viết rất bất thường. Nó không hẳn là kết quả của 1 nghiên cứu, nó là 1 bài diễn văn. Họ nói rằng: "Chúng tôi đã quan sát các đại dương trong 1 thời gian dài, và chúng tôi muốn nói với bạn rằng, chúng không có vấn đề gì, chúng chỉ gần với sự sụp đổ mà thôi. Các hệ sinh thái khác trên Trái Đất đang trong tình trạng cực kì nguy hiểm. Chúng ta đang sống trong thời đại của những vụ tuyệt chủng lớn vượt quá các mẫu hóa thạch gấp 10 000 lần. Chúng ta đã mất 25% các loài quý hiếm ở Hawaii 20 năm qua. California được dự báo sẽ mất 25% các loài sinh vật trong 40 năm nữa. Đâu đó trong rừng Amazon là hàng rào bằng cây. Bạn đốn hạ những cái cây ấy, hệ sinh thái rừng mưa sẽ sụp đổ. Ngoài kia cũng có 1 cái cây như vậy. Đó là những gì thật sự xảy ra. Và khi hệ sinh thái đó sụp đổ, nó có thể làm mất đi 1 hệ sinh thái lớn với nó, như bầu khí quyển của chúng ta. Vậy chúng ta phải làm gì? Những giải pháp cho vấn đề này là gì?
There is some modeling of ecosystems going on now. The problem with ecosystems is that we understand them so poorly, that we don't know they're really in trouble until it's almost too late. We need to know earlier that they're getting in trouble, and we need to be able to pump possible solutions into models. And with the kind of computing power we have now, there is, as I say, some of this going on, but it needs money. National Science Foundation needs to say -- you know, almost all the money that's spent on science in this country comes from the federal government, one way or another. And they get to prioritize, you know? There are people at the National Science Foundation who get to say, this is the most important thing. This is one of the things they ought to be thinking more about.
Có 1 vài mô hình của các hệ sinh thái như vậy. Vấn đề với chúng là chúng ta biết quá ít về chúng, do đó chúng ta không biết được chúng thực sự gặp rắc rối cho tới khi mọi việc đã quá trễ. Chúng ta cần biết sớm hơn khi chúng đang gặp rắc rối, và chúng ta cần có khả năng đưa các giải pháp vào các mô hình đó. Và với kiểu quyền lực chúng tôi đang có hiện nay, như tôi đã nói, có 1 vài việc đang được tiến hành, nhưng chúng cần tiền. Quỹ Khoa học Quốc gia cần phải lên tiếng, bạn biết đó - hầu như tất cả số tiền đầu tư cho khoa học ở đất nước này tới từ Chính phủ liên bang, không bằng cách này cũng bằng cách khác. Và họ có quyền ưu tiên, bạn biết đó? Đây là những người trong Quỹ Khoa học Quốc gia được nhắc tới, đây là điều quan trọng nhất. Đây là 1 trong những thứ họ phải suy nghĩ tới.
Secondly, we need to create huge biodiversity reserves on the planet, and start moving them around. There's been an experiment for the last four or five years on the Georges Bank, or the Grand Banks off of Newfoundland. It's a no-take fishing zone. They can't fish there for a radius of 200 miles. And an amazing thing has happened: almost all the fish have come back, and they're reproducing like crazy. We're going to have to start doing this around the globe. We're going to have to have no-take zones. We're going to have to say, no more logging in the Amazon for 20 years. Let it recover, before we start logging again. (Applause)
Thứ nhì, chúng ta cần tạo nên sự dự trữ đa dạng sinh học trên hành tinh và bắt đầu di chuyển chúng vòng quanh. Đã có 1 thí nghiệm 4 - 5 năm trước ở bờ sông Georges hay bờ sông Grand ở Newfoundland. Nó là vùng cấm câu cá. Họ không thể câu cá ở đây trong bán kính 200 dặm. Và chuyện thú vị đã xảy ra: hầu như các loài cá đều trở lại và sinh sản điên cuồng. Chúng ta cần bắt đầu làm điều này vòng quanh thế giới. Chúng ta sẽ có những khu vực cấm. Chúng tôi phải nói điều này, không thả neo ở Amazon trong vòng 20 năm tới. Hãy để chúng hồi phục, trước khi chúng ta bắt đầu hủy hoại lần nữa. (Vỗ tay)
Number seven: particle accelerator mishap. You all remember Ted Kaczynski, the Unabomber? One of the things he raved about was that a particle accelerator experiment could go haywire and set off a chain reaction that would destroy the world. A lot of very sober-minded physicists, believe it or not, have had exactly the same thought. This spring -- there's a collider at Brookhaven, on Long Island -- this spring, it's going to have an experiment in which it creates black holes. They are expecting to create little, tiny black holes. They expect them to evaporate. (Laughter) I hope they're right. (Laughter)
Số 7: hạt gia tốc rủi ro. Tất cả các bạn có nhớ Ted Kaczynski, Unabomber chứ? Một trong những thứ ông ta ca ngợi là thí nghiệm về máy gia tốc hạt có thể trở nên nguy hiểm và khởi động chuỗi phản ứng có thể tiêu diệt cả hành tinh. Có rất nhiều nhà vật lý học tỉnh táo, tin hay không tùy bạn, có cùng 1 suy nghĩ với ông ta. Mùa xuân năm nay, có 1 máy gia tốc hạt ở Brookahven, trên đảo Long Island, sẽ có 1 thí nghiệm tạo nên những hố đen. Họ dự đoán sẽ tạo nên những hố đen nhỏ. Họ dự đoán rằng chúng sẽ bay hơi (cười) Tôi hy vọng họ đoán đúng. (cười)
Other collider experiments -- there's one that's going to take place next summer at CERN -- have the possibility of creating something called strangelets, which are kind of like antimatter. Whenever they hit other matter, they destroy it and obliterate it. Most physicists say that the accelerators we have now are not really powerful enough to create black holes and strangelets that we need to worry about, and they're probably right. But, all around the world, in Japan, in Canada, there's talk about this, of reviving this in the United States. We shut one down that was going to be big. But there's talk of building very big accelerators. What can we do about this? What are the solutions?
Những thí nghiệm gia tốc hạt khác - 1 cái sẽ diễn ra vào mùa hè tới tại CERN - có khả năng tạo nên thứ gì đó gọi là "strangelet" là 1 kiểu phản vật chất, khi chúng chạm vào 1 vật, chúng có thể phá hủy và tiêu diệt nó. Hầu hết các nhà vật lý học nói rằng những máy gia tốc mà chúng ta có hiện nay không đủ mạnh để tạo nên những lỗ đen và phản vật chất mà chúng ta cần phải quan tâm đến, và có lẽ họ đúng. Nhưng trên khắp thế giới, tại Nhật, tại Canada, có những bài phát biểu về chúng về việc phục hồi chúng tại Mỹ. Chúng ta ngưng 1 máy lớn. Nhưng có những lời bàn tán về việc xây dựnng những máy gia tốc cực lớn. Chúng ta có thể làm gì được gì? Giải pháp là gì?
We've got the fox watching the henhouse here. We need to -- we need the advice of particle physicists to talk about particle physics and what should be done in particle physics, but we need some outside thinking and watchdogging of what's going on with these experiments.
Chúng ta có những thông tin nội bộ ở đây. Chúng ta cần lời khuyên của những nhà vật lý hạt nhân để nói về vật lý hạt nhân và những việc có thể làm với vật lý hạt nhân, nhưng chúng ta cần phải nghĩ thoáng ra và kiểm soát những thí nghiệm này đang làm gì.
Secondly, we have a natural laboratory surrounding the Earth. We have an electromagnetic field around the Earth, and it's constantly bombarded by high-energy particles, like protons. And in my opinion, we don't spend enough time looking at that natural laboratory and figuring out first what's safe to do on Earth.
Thứ nhì, chúng ta có 1 phòng thí nghiệm tự nhiên xung quanh Trái Đất. Chúng ta có từ trường xung quanh Trái Đất, và nó liên tục bị bắn phá bởi các hạt năng lượng cao, như proton. Và theo tôi, chúng ta không có đủ thời gian để nhìn vào phòng thí nghiệm tự nhiên ấy và tìm ra cái gì an toàn để thực hiện trên Trái Đất.
Number six: biotech disaster. It's one of my favorite ones, because we've done several stories on Bt corn. Bt corn is a corn that creates its own pesticide to kill a corn borer. You may of heard of it -- heard it called StarLink, especially when all those taco shells were taken out of the supermarkets about a year and a half ago. This stuff was supposed to only be feed for animals in the United States, and it got into the human food supply, and somebody should've figured out that it would get in the human food supply very easily. But the thing that's alarming is a couple of months ago, in Mexico, where Bt corn and all genetically altered corn is totally illegal, they found Bt corn genes in wild corn plants. Now, corn originated, we think, in Mexico. This is the genetic biodiversity storehouse of corn. This brings back a skepticism that has gone away recently, that superweeds and superpests could spread around the world, from biotechnology, that literally could destroy the world's food supply in very short order.
Số 6: Tai họa sinh học. Đây là 1 trong những cái tôi thích nhất, bởi vì chúng ta đã có 1 vài vụ trên bắp Bt. Bắp Bt là loại bắp có thể tự tạo ra thuốc trừ sâu cho chính nó để giết rệp bắp. Bạn có thể đã nghe về nó rồi - dưới cái tên StarLink, đặc biệt khi tất cả những vỏ bánh taco loại khỏi siêu thị khoảng một năm rưỡi gần đây. Thứ này được cho là làm thức ăn động vật tại Mỹ, và nó lọt vào nguồn cung cấp thức ăn cho con người, và có ai đó tìm ra được rằng nó lọt vào nguồn cung cấp thức ăn cho người rất dễ dàng. Nhưng mọi việc chỉ được báo động cách đây vài tháng, tại Mexico, nơi bắp Bt và tất cả các bắp biến đổi gene hoàn toàn bất hợp pháp, họ tìm thấy gene của bắp Bt trong bắp dại. Chúng tôi nghĩ rằng bắp bắt nguồn từ Mexico. Đây là kho tàng đa dạng sinh học di truyền của ngô. Điều này đem lại 1 sự hoài nghi đã bị xua đuổi gần đây, đó là siêu cỏ và siêu sâu rầy có thể lan tràn khắp thế giới, bằng công nghệ sinh học, có thể phá hủy chuỗi thức ăn trên toàn thế giới trong 1 thời gian ngắn.
So, what do we do about that? We treat biotechnology with the same scrutiny we apply to nuclear power plants. It's that simple. This is an amazingly unregulated field. When the StarLink disaster happened, there was a battle between the EPA and the FDA over who really had authority, and over what parts of this, and they didn't get it straightened out for months. That's kind of crazy.
Vậy chúng ta cần phải làm gì? Chúng ta đối xử với công nghệ sinh học bằng sự giám sát mà chúng ta đã áp dụng với nhà máy hạt nhân. Nó rất đơn giản. Đây là 1 lĩnh vực không được kiểm soát 1 cách đáng kinh ngạc. Khi thảm họa StarLink xảy ra, có 1 trận chiến xảy ra giữa EPA và FDA để xem ai có quyền, và có quyền ở phần nào của vấn đề này, và họ không làm rõ ra được trong vòng nhiều tháng. Điều đó thật điên rồ.
Number five, one of my favorites: reversal of the Earth's magnetic field. Believe it or not, this happens every few hundred thousand years, and has happened many times in our history. North Pole goes to the South, South Pole goes to the North, and vice versa. But what happens, as this occurs, is that we lose our magnetic field around the Earth over the period of about 100 years, and that means that all these cosmic rays and particles that are to come streaming at us from the sun, that this field protects us from, are -- well, basically, we're gonna fry. (Laughter)
Số 5, một trong những thứ tôi yêu thích: đảo ngược chiều từ trường của Trái Đất. Tin hay không tùy bạn, điều này xảy ra mỗi vài trăm ngàn năm 1 lần, và đã xảy ra rất nhiều lần trong lịch sử của chúng ta. Cực Bắc chuyển thành Cực Nam, Cực Nam thành Cực Bắc, và ngược lại. Nhưng chuyện gì sẽ xảy ra, khi việc đảo cực này xuất hiện, chúng ta mất từ trường xung quanh Trái Đất trong khoảng thời gian cỡ 100 năm, và điều đó có nghĩa là tất cả những tia vũ trụ và hạt nhân tới chúng ta từ Mặt Trời, và từ trường này bảo vệ chúng ta khỏi chúng, nếu như vậy, về cơ bản, chúng ta sẽ bị nướng chín (Cười).
(Voice: Steve, I have some additional hats downstairs.)
(Ai đó: Steve, tôi có 1 vài cái mũ dự phòng dưới lầu)
SP: So, what can we do about this? Oh, by the way, we're overdue. It's been 780,000 years since this happened. So, it should have happened about 480,000 years ago. Oh, and here's one other thing. Scientists think now our magnetic field may be diminished by about five percent. So, maybe we're in the throes of it. One of the problems of trying to figure out how healthy the Earth is, is that we have -- you know, we don't have good weather data from 60 years ago, much less data on things like the ozone layer.
SP: Vậy chúng ta có thể làm gì? Nhân tiện đó, chúng ta đã quá hạn rồi. Đã qua 780 000 năm từ khi chuyện này xảy ra. Vì vậy nó phải xảy ra khoảng 480 000 năm trước. Ồ, 1 điều nữa. Các nhà khoa học nghĩ từ trường của chúng ta có thể bị sụt giảm khoảng 5%. Có lẽ chúng ta đang ở trong những cơn quằn quại của nó. Một trong những vấn đề là tìm cách đo được Trái Đất khỏe cỡ nào, chúng ta không có đủ dữ liệu thời tiết từ 60 năm trước, ít dữ liệu hơn về tầng ozon.
So, there's a fairly simple solution to this. There's going to be a lot of cheap rocketry that's going to come online in about six or seven years that gets us into the low atmosphere very cheaply. You know, we can make ozone from car tailpipes. It's not hard: it's just three oxygen atoms. If you brought the entire ozone layer down to the surface of the Earth, it would be the thickness of two pennies, at 14 pounds per square inch. You don't need that much up there. We need to learn how to repair and replenish the Earth's ozone layer. (Applause)
Vậy nên có một giải pháp đơn giản cho vấn đề này. Sẽ có rất nhiều tên lửa rẻ tiền được bán trên mạng trong khoảng 6 - 7 năm nữa sẽ đưa chúng ta tới tầng khí quyển thấp Bạn biết đó, chúng ta có thể tạo ra ozone từ ống xả xe. Nó không khó chút nào: chỉ cần 3 phân tử ozone. Nếu bạn mang toàn bộ tầng ozone xuống bề mặt Trái Đất, nó có độ dày cỡ 2 đồng penny, khoảng 14 pound/m2. Bạn không cần chúng nhiều lắm ở trên kia. Chúng ta cần học cách sửa chữa và bổ sung tầng ozone của Trái Đất. (Vỗ tay)
Number four: giant solar flares. Solar flares are enormous magnetic outbursts from the Sun that bombard the Earth with high-speed subatomic particles. So far, our atmosphere has done, and our magnetic field has done pretty well protecting us from this. Occasionally, we get a flare from the Sun that causes havoc with communications and so forth, and electricity. But the alarming thing is that astronomers recently have been studying stars that are similar to our Sun, and they've found that a number of them, when they're about the age of our Sun, brighten by a factor of as much as 20. Doesn't last for very long. And they think these are super-flares, millions of times more powerful than any flares we've had from our Sun so far.
Số 4: những cơn bão Mặt Trời khổng lồ. Bão Mặt Trời là sự bùng phát từ trường khổng lồ từ mặt trời bắn phá Trái Đất với các hạt hạ nguyên tử tốc độ cao. Cho tới bây giờ, khí quyển và từ trường của chúng ta đã bảo vệ chúng ta khỏi tai họa này rất tốt. Thỉnh thoảng, chúng ta hứng 1 đợt từ Mặt Trời phá hủy hệ thống thông tin liên lạc và xa hơn nữa, điện năng. Nhưng điều đáng báo động ở đây là các nhà thiên văn học gần đây đã nghiên cứu các ngôi sao tương đồng với Mặt Trời, và họ thấy là số lượng của chúng khi đạt tới tuổi của Mặt Trời, vẫn còn chiếu sáng cỡ 20. Không kéo dài cho lắm. Và họ nghĩ rằng những siêu bão này, mạnh hơn hàng triệu lần bất kì cơn bão nào chúng ta từng hứng chịu từ Mặt Trời.
Obviously, we don't want one of those. (Laughter) There's a flip side to it. In studying stars like our Sun, we've found that they go through periods of diminishment, when their total amount of energy that's expelled from them goes down by maybe one percent. One percent doesn't sound like a lot, but it would cause one hell of an ice age here. So, what can we do about this?
Hiển nhiên chúng ta không muốn hứng bất kì cái nào rồi. (cười) Có 1 mặt trái của nó. Khi nghiên cứu các ngôi sao như Mặt Trời của chúng ta, chúng tôi nhận thấy chúng trải qua những khoảng thời gian sụt giảm khi tổng năng lượng chúng tỏa ra giảm xuống cỡ khoảng 1%. 1% nghe có vẻ không nhiều cho lắm, nhưng nó sẽ tạo nên 1 địa ngục kỉ băng hà. Vậy chúng ta có thể làm gì?
(Laughter) Start terraforming Mars. This is one of my favorite subjects. I wrote a story about this in Life magazine in 1993. This is rocket science, but it's not hard rocket science. Everything that we need to make an atmosphere on Mars, and to make a livable planet on Mars, is probably there. And you just, literally, have to send little nuclear factories up there that gobble up the iron oxide on the surface of Mars and spit out the oxygen. The problem is it takes 300 years to terraform Mars, minimum. Really more like 500 years to do it right. There's no reason why we shouldn't start now. (Laughter)
(Cười) Bắt đầu địa khai sao Hỏa. Đây là 1 trong những đề tài yêu thích của tôi. Tôi đã viết 1 câu chuyện về vấn đề này trên tạp chí Life vào năm 1993. Đây là khoa học tên lửa, nhưng không phải loại khô khan. Mọi thứ chúng ta cần để tạo nên khí quyển trên Sao Hỏa, và tạo 1 nên hành tinh sống được trên sao Hỏa, có lẽ nằm trong đây. Và bạn chỉ cần gửi những nhà máy hạt nhân nhỏ lên đó nuốt chửng oxit sắt trên bề mặt sao Hỏa và nhả ra oxy. Vấn để là mất ít nhất 300 năm để khai khẩn sao Hỏa. Thực sự cần khoảng 500 năm để làm được điều đó. Không có lí do gì để không bắt đầu ngay từ hôm nay. (cười)
Number three -- isn't this stuff cool? (Laughter) A new global epidemic. People have been at war with germs ever since there have been people, and from time to time, the germs sure get the upper hand. In 1918, we had a flu epidemic in the United States that killed 20 million people. That was back when the population was around 100 million people. The bubonic plague in Europe, in the Middle Ages, killed one out of four Europeans. AIDS is coming back. Ebola seems to be rearing its head with much too much frequency, and old diseases like cholera are becoming resistant to antibiotics. We've all learned what -- the kind of panic that can occur when an old disease rears its head, like anthrax.
Số 3: thứ này không tuyệt vời ư? (cười) 1 bệnh dịch toàn cầu. Con người đã chiến đấu với vi khuẩn từ khi con người bắt đầu tồn tại và qua thời gian, vi khuẩn chắc chắn vẫn nằm chiếu trên. Năm 1918, chúng ta có đại dịch cúm tại Mỹ giết chết 20 triệu người. Lúc đó dân số khoảng 100 triệu người. Bệnh dịch hạch ở châu Âu thời Trung Cổ giết chết 1/4 dân số châu Âu. AIDS đang trở lại. Ebola dường như đang dẫn đầu với tần số báo cáo quá cao, và những bệnh cũ như tả đang kháng với các loại kháng sinh. Chúng ta đều biết rằng - kiểu hoảng sợ có thể xảy ra khi 1 bệnh cũ bùng phát trở lại, như bệnh than.
The worst possibility is that a very simple germ, like staph, for which we have one antibiotic that still works, mutates. And we know staph can do amazing things. A staph cell can be next to a muscle cell in your body and borrow genes from it when antibiotics come, and change and mutate. The danger is that some germ like staph will be -- will mutate into something that's really virulent, very contagious, and will sweep through populations before we can do anything about it. That's happened before. About 12,000 years ago, there was a massive wave of mammal extinctions in the Americas, and that is thought to have been a virulent disease. So, what can we do about it?
Khả năng tồi tệ nhất là ngay cả 1 vi khuẩn vô cùng đơn giản, như tụ cầu, loài vi khuẩn mà kháng sinh vẫn còn tác dụng, đột biến. Và chúng ta biết rằng tụ cầu có thể làm được nhiều thứ kì diệu. 1 tế bào tụ cầu ở bên cạnh 1 tế bào cơ của cơ thể bạn và mượn các gene từ nó khi các kháng sinh tấn công, thay đổi bộ gene và đột biến. Mối nguy hiểm là 1 số loài vi khuẩn như tụ cầu sẽ đột biến thành 1 thứ gì đó thật sự nguy hiểm, dễ lây lan, và sẽ quét sạch dân số trước khi chúng ta có thể làm điều gì đó. Điều này từng xảy ra 1 lần. Khoảng 12 000 năm trước, có 1 làn sóng tuyệt chủng các động vật có vú ở châu Mỹ, và được nghi ngờ gây ra bởi 1 loại dịch bệnh nguy hiểm. Vậy chúng ta có thể làm được gì?
It is nuts. We give antibiotics -- (Applause) -- every cow, every lamb, every chicken, they get antibiotics every day, all. You know, you go to a restaurant, you eat fish, I got news for you, it's all farmed. You know, you gotta ask when you go to a restaurant if it's a wild fish, cause they're not going to tell you. We're giving away the code. This is like being at war and giving somebody your secret code. We're telling the germs out there how to fight us. We gotta fix that. We gotta outlaw that right away.
Đơn giản thôi! Chúng ta sử dụng kháng sinh (Vỗ tay) mỗi con bò, mỗi con cừu, mỗi con gà, tất cả đều được sử dụng kháng sinh mỗi ngày. Bạn biết đó, bạn tới 1 nhà hàng, bạn ăn món cá, tôi có thông tin cho bạn đây, chúng đều được nuôi. Bạn biết đó, bạn phải hỏi mỗi khi đi ăn nếu cá bạn dùng có phải tự nhiên hay không, bởi vì họ sẽ không nói cho bạn biết điều đó. Chúng ta đưa ra những mật mã. Điều này giống như trong chiến tranh và đưa cho ai đó mật mã bí mật của bạn. Chúng ta nói với các loài vi khuẩn ngoài kia cách chúng ta đối phó với chúng. Chúng ta phải sửa được điều đó. Chúng ta phải lách luật ngay bây giờ.
Secondly, our public health system, as we saw with anthrax, is a real disaster. We have a real, major outbreak of disease in the United States, we are not prepared to cope with it. Now, there is money in the federal budget, next year, to build up the public health service. But I don't think to any extent that it really needs to be done.
Thứ nhì, hệ thống sức khỏe công cộng của chúng ta, như chúng ta đã thấy qua bệnh than, thật sự là thảm họa. Chúng ta có sự bùng nổ dịch bệnh thật sự ở Mỹ, chúng ta chưa được chuẩn bị để đối phó với nó. Bây giờ, tiền trong ngân sách liên bang, năm sau, để xây dựng dịch vụ y tế công cộng. Nhưng tôi không nghĩ nhất thiết phải làm vậy.
Number two -- my favorite -- we meet a rogue black hole. You know, 10 years ago, or 15 years ago, really, you walk into an astronomy convention, and you say, "You know, there's probably a black hole at the center of every galaxy," and they're going to hoot you off the stage. And now, if you went into one of those conventions and you said, "Well, I don't think black holes are out there," they'd hoot you off the stage. Our comprehension of the way the universe works is really -- has just gained unbelievably in recent years.
Số 2 - cái tôi yêu thích - chúng ta gặp 1 lỗ đen giả. Bạn biết đó, 10 năm trước, hay 15 năm trước, bạn bước vào 1 hội nghị thiên văn học và nói rằng, "Bạn biết đó, có lẽ có 1 lỗ đen ở trung tâm của mỗi dải ngân hà." và họ sẽ phản đối bạn để rời khỏi bục thuyết trình. Và bây giờ, nếu bạn bước vào 1 trong các hội nghị này và nói, "Ồ, tôi không nghĩ có lỗ đen ngoài kia đâu", họ sẽ phản đối bạn. Sự thấu hiểu của chúng ta về cách vũ trụ vận hành thật sự đạt được những thành tựu không thể tin được trong những năm gần đây.
We think that there are about 10 million dead stars in the Milky Way alone, our galaxy. And these stars have compressed down to maybe something like 12, 15 miles wide, and they are black holes. And they are gobbling up everything around them, including light, which is why we can't see them. Most of them should be in orbit around something. But galaxies are very violent places, and things can be spun out of orbit. And also, space is incredibly vast. So even if you flung a million of these things out of orbit, the chances that one would actually hit us is fairly remote. But it only has to get close, about a billion miles away, one of these things. About a billion miles away, here's what happens to Earth's orbit: it becomes elliptical instead of circular. And for three months out of the year, the surface temperatures go up to 150 to 180. For three months out of the year, they go to 50 below zero. That won't work too well. What can we do about this? And this is my scariest. (Laughter) I don't have a good answer for this one. Again, we gotta think about being a colonizing race.
Chúng ta nghĩ rằng có khoảng 10 triệu ngôi sao chết chỉ trong Dải Ngân Hà của chúng ta. Và những ngôi sao này nén xuống thành thứ gì đó rộng khoảng 12, 15 dặm, và chúng là những lỗ đen. Và chúng ngấu nghiến tất cả mọi thứ xung quanh nó, bao gồm ánh sáng, đó là lí do tại sao chúng ta không thể thấy được chúng. Hầu hết chúng nên ở quỹ đạo xung quanh thứ gì đó. Nhưng những thiên hà là nơi rất tàn ác, và mọi thứ có thể rơi khỏi quỹ đạo. Thêm vào đó, không gian vô cùng lớn. Vậy nên ngay cả khi bạn ném triệu thứ như thế này ra khỏi quỹ đạo, khả năng 1 trong số chúng quay trở lại đập vào bạn rất ít. Nhưng phải tiến lại gần hơn nữa, cỡ 1 tỉ dặm khỏi những thứ này. Khoảng 1 tỉ dặm, đây là những gì xảy ra với quỹ đạo Trái Đất: nó trở nên gần như là hình eclip thay vì hình tròn. Và 3 tháng trong năm nhiệt độ bề mặt tăng thêm 150 lên 180. 3 tháng trong năm, nhiệt độ giảm 50 xuống dưới 0 độ. Điều này cũng không tốt lắm. Chúng ta có thể làm được gì? Và đây là điều tôi lo sợ nhất. (Cười) Tôi không có được 1 câu trả lời đầy đủ cho câu hỏi này. 1 lần nữa, chúng ta phải nghĩ về 1 cuộc chiến lập nghiệp.
And finally, number one: biggest danger to life as we know it, I think, a really big asteroid heads for Earth. The important thing to remember here -- this is not a question of if, this is a question of when, and how big. In 1908, just a 200-foot piece of a comet exploded over Siberia and flattened forests for maybe 100 miles. It had the effect of about 1,000 Hiroshima bombs. Astronomers estimate that little asteroids like that come about every hundred years. In 1989, a large asteroid passed 400,000 miles away from Earth.
Và cuối cùng, số 1: mối nguy hiểm lớn nhất với cuộc sống như chúng ta hằng biết, tôi nghĩ là 1 thiên thạch cực kì lớn hướng thẳng về phía Trái Đất. Thứ quan trọng cần nhớ ở đây là - nó không phải là câu hỏi "nếu như" mà là câu hỏi "khi nào" và "lớn cỡ nào". Năm 1908, chỉ 1 mảnh thiên thạch cỡ 200ft phát nổ bên ngoài Siberia và san bằng khu rừng cỡ 100 dặm. Nó có tác dụng của khoảng 1000 trái bom Hiroshima. Những nhà thiên văn học ước tính những thiên thạch nhỏ này xuất hiện mỗi 100 năm. Năm 1989, 1 thiên thạch lớn bay qua cách Trái Đất 400 000 dặm.
Nothing to worry about, right? It passed directly through Earth's orbit. We were in that that spot six hours earlier. A small asteroid, say a half mile wide, would touch off firestorms followed by severe global cooling from the debris kicked up -- Carl Sagan's nuclear winter thing. An asteroid five miles wide causes major extinctions. We think the one that got the dinosaurs was about five miles wide. Where are they? There's something called the Kuiper belt, which -- some people think Pluto's not a planet, that's where Pluto is, it's in the Kuiper belt. There's also something a little farther out, called the Oort cloud. There are about 100,000 balls of ice and rock -- comets, really -- out there, that are 50 miles in diameter or more, and they regularly take a little spin, in towards the Sun and pass reasonably close to us. Of more concern, I think, is the asteroids that exist between Mars and Jupiter. The folks at the Sloan Digital Sky Survey told us last fall -- they're making the first map of the universe, three-dimensional map of the universe -- that there are probably 700,000 asteroids between Mars and Jupiter that are a half a mile big or bigger. So you say, yeah, well, what are really the chances of this happening? Andrew, can you put that chart up?
Không gì đáng lo, đúng không? Nó băng thẳng qua quỹ đạo của Trái Đất. Chúng ta ở ngay vị trí đó 6h trước. 1 thiên thạch nhỏ, rộng cỡ nửa dặm, theo sau bởi sự sụt giảm nhiệt độ toàn cầu trầm trọng từ những mảnh vụn vỡ ra - mùa đông nguyên tử của Carl Sagan. 1 thiên thạch cỡ 5 dặm gây nên những cuộc tuyệt chủng lớn. Chúng tôi nghĩ thứ làm khủng long tuyệt chủng to cỡ 5 dặm. Chúng đang ở đâu? Có 1 thứ được gọi là vành đai Kuiper, cái mà một vài người nghĩ Sao Thiên Vương không phải là 1 hành tinh, đó là vị trí của Sao Thiên Vương, nó nằm ở vành đai Kuiper. Có thứ nằm xa hơn 1 tí nữa, gọi là "Đám mây Oort" Có khoảng 100 000 quả bóng bằng băng và đá thiên thạch thì đúng hơn ngoài đó, đường kính cỡ 50 dặm hoặc hơn, và chúng thường xuyên xoay vòng quanh, về phía Mặt Trời và bay lướt qua Trái Đất khá gần. Điều đáng quan tâm hơn nữa, tôi nghĩ là những thiên thạch nằm giữa Sao Hỏa và Sao Mộc. Nhân viên tại Trung tâm quan sát bầu trời nói cho chúng tôi biết mùa thu năm ngoái họ đang xây dựng bản đồ vũ trụ đầu tiên, bản đồ 3 chiều của vũ trụ có khoảng 700 000 thiên thạch giữa sao Hỏa và sao Mộc to cỡ nửa dặm trở lên. Vậy bạn nói, được rồi, khả năng những chuyện này sẽ thực sự xảy ra là bao nhiêu? Andrew, anh có thể đưa biểu đồ này lên được không?
This is a chart that Dr. Clark Chapman at the Southwest Research Institute presented to Congress a few years ago. You'll notice that the chance of an asteroid-slash-comet impact killing you is about one in 20,000, according to the work they've done. Now look at the one right below that. Passenger aircraft crash, one in 20,000. We spend an awful lot of money trying to be sure that we don't die in airplane accidents, and we're not spending hardly anything on this. And yet, this is completely preventable. We finally have, just in the last year, the technology to stop this cold. Could we have the solutions?
Đây là biểu đồ mà Dr. Clark Chapman tại Viện nghiên cứu Southwest trình bày tại Congress vài năm trước. Bạn sẽ để ý rằng cơ hội để 1 cú va chạm thiên thạch đủ tác động để giết chết bạn cỡ khoảng 1 trong 20 000, dựa vào các công việc họ đã làm. Bây giờ hãy nhìn vào cái bên phải dưới nó. Tai nạn rơi máy bay, 1/20 000. Chúng ta dành 1 số tiền khổng lồ cố gắng bảo đảm chúng ta không chết trong tai nạn máy bay, và chúng ta không dành nhiều cho vấn đề này. Và hơn hết, cái này có thể phòng ngừa được. Cuối cùng chúng ta có, chỉ trong năm ngoái, công nghệ để dừng cái lạnh này lại. Chúng ta có thể có được giải pháp không?
NASA's spending three million dollars a year, three million bucks -- that is like pocket change -- to search for asteroids. Because we can actually figure out every asteroid that's out there, and if it might hit Earth, and when it might hit Earth. And they're trying to do that. But it's going to take them 10 years, at spending three million dollars a year, and even then, they claim they'll only have about 80 percent of them catalogued. Comets are a tougher act. We don't really have the technology to predict comet trajectories, or when one with our name on it might arrive. But we would have lots of time, if we see it coming. We really need a dedicated observatory. You'll notice that a lot of comets are named after people you never heard of, amateur astronomers? That's because nobody's looking for them, except amateurs. We need a dedicated observatory that looks for comets.
NASA đang bỏ ra 3 triệu đô la 1 năm, 3 triệu đô đây là một số tiền ít ỏi - để tìm kiếm các thiên thạch. Bởi vì chúng ta có thể thực sự phát hiện ra mỗi một thiên thạch đang ở ngoài đó, và nếu như chúng có thể đâm Trái Đất, và khi nào chúng đâm. Và họ đang cố gắng làm điều đó. Nhưng nó sẽ mất tới 10 năm khi dành tới 3 triệu đô la mỗi năm ngay cả sau đó, họ khẳng định họ sẽ chỉ có cỡ 80% của số tiền đó được kê khai. Thiên thạch là 1 thứ nguy hiểm. Chúng ta thật sự không có công nghệ nào để dự đoán được quỹ đạo của sao chổi hay khi nào tên của chúng có thể đi ngang qua. Nhưng chúng ta có nhiều thời gian nếu chúng ta dự đoán được lúc nào chúng đến. Chúng ta thật sự cần 1 đài chuyên dụng. Bạn sẽ để ý hầu hết các sao chổi được đặt tên theo tên những người mà bạn chưa bao giờ nghe nói tới, những nhà thiên văn học nghiệp dư? Đó là do không có ai đi tìm chúng cả, ngoại trừ những người nghiệp dư. Chúng ta cần 1 đài quan sát chuyên dụng chuyên đi tìm các sao chổi này.
Part two of the solutions: we need to figure out how to blow up an asteroid, or alter its trajectory. Now, a year ago, we did an amazing thing. We sent a probe out to this asteroid belt, called NEAR, Near Earth Asteroid Rendezvous. And these guys orbited a 30 -- or no, about a 22-mile long asteroid called Eros. And then, of course, you know, they pulled one of those sneaky NASA things, where they had extra batteries and extra gas aboard and everything, and then, at the last minute, they landed. When the mission was over, they actually landed on the thing. We have landed a rocket ship on an asteroid. It's not a big deal. Now, the trouble with just sending a bomb out for this thing is that you don't have anything to push against in space, because there's no air. A nuclear explosion is just as hot, but we don't really have anything big enough to melt a 22-mile long asteroid, or vaporize it, would be more like it.
Phần thứ 2 của giải pháp: chúng ta cần tìm ra cách làm nổ tung 1 thiên thạch hay thay đổi quỹ đạo của nó. Hiện tại, 1 năm trước, chúng ta đã làm được 1 điều phi thường. Chúng tôi đã gửi 1 tàu thăm dò ra vành đai thiên thạch này, gọi là NEAR (Cuộc gặp mặt thiên thạch gần Trái Đất) Và những con tàu quay xung quanh 1 thiên thạch to cỡ 30, à không 22 dặm gọi là Eros. Và sau đó, tất nhiên bạn biết đó, chúng thả ra 1 trong những thứ đồ của NASA, nơi chúng có thêm năng lượng và khí dự trữ và tất cả mọi thứ, sau đó, ngay phút cuối cùng, chúng đổ bộ. Khi nhiệm vụ đã kết thúc, chúng thật sự hạ cánh trên thứ đó. Chúng tôi đã cho hạ cánh 1 tàu vũ trụ trên 1 thiên thạch. Đó không phải là 1 việc lớn. Bây giờ, vấn đề với việc gửi 1 quả bom cho thứ này là bạn không có bất cứ cái gì để tạo lực đẩy để bay ngược vào lại không gian, vì không có không khí. Một vụ nổ hạt nhân chỉ có nhiệt độ cao, nhưng chúng ta thật sự không có thứ gì đủ to để làm chảy 1 thiên thạch cỡ 22 dặm chiều dài hay làm bốc hơi nó, đại loại vậy.
But we can learn to land on these asteroids that have our name on them and put something like a small ion propulsion motor on it, which would gently, slowly, after a period of time, push it into a different trajectory, which, if we've done our math right, would keep it from hitting Earth. This is just a matter of finding 'em, going there, and doing something about it. I know your head is spinning from all this stuff. Yikes! So many big threats!
Nhưng chúng ta có thể học cách hạ cánh trên những thiên thạch có tên chúng ta trên đó và đặt 1 thứ gì đó như động cơ đẩy ion nhỏ trên đó nó sẽ nhẹ nhàng, từ từ, sau 1 khoảng thời gian, đẩy thiên thạch qua 1 quỹ đạo hoàn toàn khác nếu chúng ta tính toán đúng, việc này sẽ làm thiên thạch nó khỏi đụng trúng Trái Đất. Đây chỉ là vấn đề tìm ra cách giải quyết và áp dụng vào thực tế. Tôi biết các bạn đang cảm thấy nhức đầu từ những thông tin này. Ôi trời ơi! Quá nhiều mối đe dọa!
The thing, I think, to remember, is September 11. We don't want to get caught flat-footed again. We know about this stuff. Science has the power to predict the future in many cases now. Knowledge is power. The worst thing we can do is say, jeez, I got enough to worry about without worrying about an asteroid. (Laughter) That's a mistake that could literally cost us our future. Thank you.
Cái này, tôi nghĩ tôi nhớ, là ngày 11/09 Chúng ta không muốn bị dồn vào thế kẹt 1 lần nữa. Chúng ta biết về thứ này. Khoa học có khả năng dự đoán được tương lai trong nhiều trường hợp. Tri thức là sức mạnh. Điều tồi tệ nhất chúng ta có thể làm là, tôi lo đủ về việc không lo lắng gì về thiên thạch cả (Cười) Đó là 1 lỗi có thể phải trả giá bằng cả tương lai chúng ta. Cảm ơn.