Vyrůstala jsem ve velmi malém městečku ve Victorii. Zažila jsem obyčejné, velmi průměrné dospívání. Chodila jsem do školy, bývala venku s kamarády, bojovala jsem se svými mladšími sestrami. Bylo to naprosto normální. A když mi bylo 15, jeden člen naší místní komunity se ozval mým rodičům a chtěl mě nominovat na komunitní cenu za úspěch. A rodiče na to: „No, to je moc hezké, ale máme s tím jeden evidentní problém. Ona vlastně nic nedokázala.“ (Smích)
I grew up in a very small country town in Victoria. I had a very normal, low-key kind of upbringing. I went to school, I hung out with my friends, I fought with my younger sisters. It was all very normal. And when I was 15, a member of my local community approached my parents and wanted to nominate me for a community achievement award. And my parents said, "Hm, that's really nice, but there's kind of one glaring problem with that. She hasn't actually achieved anything." (Laughter)
A měli pravdu. Chodila jsem do školy, měla jsem dobré známky, po škole jsem mívala obyčejnou práci v mámině kadeřnictví a strávila jsem spoustu času koukáním na „Buffy, krotitelku upírů“ a „Dawsonův svět.“ Jo, já vím. Moc to k sobě nejde. Ale naši měli pravdu, víte. Nedělala jsem nic, co by se vymykalo normálu. Vůbec nic. Nedělala jsem nic, co by se dalo považovat za úspěch, pokud tedy z rovnice smažete postižení. O pár let později, když jsem byla na své druhé učící štaci na melbournské střední škole, jsem tak 20 minut přednášela právní nauku v 11. třídě, když nějaký kluk zvedl ruku a zeptal se: „Hele, slečno, kdy začnete ten svůj proslov?“ A já na to: „Jaký proslov?“ Víte, mluvila jsem k nim o zákonech o pomluvě dobrých 20 minut. A on: „No však víte, takové ty motivační řeči. Když někdo do školy přijede na vozíku, tak přece normálně říká takový ty inspirační řeči, ne?“ (Smích) „Většinou ve velké aule.“
And they were right, you know. I went to school, I got good marks, I had a very low-key after school job in my mum's hairdressing salon, and I spent a lot of time watching "Buffy the Vampire Slayer" and "Dawson's Creek." Yeah, I know. What a contradiction. But they were right, you know. I wasn't doing anything that was out of the ordinary at all. I wasn't doing anything that could be considered an achievement if you took disability out of the equation. Years later, I was on my second teaching round in a Melbourne high school, and I was about 20 minutes into a year 11 legal studies class when this boy put up his hand and said, "Hey miss, when are you going to start doing your speech?" And I said, "What speech?" You know, I'd been talking them about defamation law for a good 20 minutes. And he said, "You know, like, your motivational speaking. You know, when people in wheelchairs come to school, they usually say, like, inspirational stuff?" (Laughter) "It's usually in the big hall."
A pak mi svitlo: Tohle dítě se s postiženými lidmi setkalo jen jako s objekty inspirace. Pro tohle dítě nejsme – a není to jeho chyba, tím myslím, že to platí pro mnoho z nás. Pro mnoho z nás postižení lidé nejsou naši učitelé, doktoři či manikérky. Nejsme opravdoví lidé. Jsme tu, abychom inspirovali. I teď, jak tu sedím na pódiu a v tom křesle vypadám tak, jak vypadám, ode mě asi tak trochu čekáte, že vás budu inspirovat. Že? (Smích) Jo.
And that's when it dawned on me: This kid had only ever experienced disabled people as objects of inspiration. We are not, to this kid -- and it's not his fault, I mean, that's true for many of us. For lots of us, disabled people are not our teachers or our doctors or our manicurists. We're not real people. We are there to inspire. And in fact, I am sitting on this stage looking like I do in this wheelchair, and you are probably kind of expecting me to inspire you. Right? (Laughter) Yeah.
Tak, dámy a pánové, obávám se, že vás neskutečně zklamu. Nehodlám vás inspirovat. Jsem tu, abych vám řekla, že nám o postižení dlouho lhali. Jo. Nalhávali nám, že postižení je Špatná Věc, s velkým Š a velkým V. Že je to špatná věc a že vás život s postižením dělá výjimečnými. Není to špatná věc a výjimečnými vás to nedělá. Během posledních let jsme propagaci té lži dotáhli ještě dál přes sociální média. Asi jste viděli obrázky jako tyhle: „Jediným postižením v životě je špatný přístup.“ Nebo tenhle: „Vaše výmluva je mrzácká.“ Vskutku. Anebo tento: „Než to vzdáš, zkus to!“ Je to jen pár příkladů, ale podobných obrázků najdete tuny. Možná jste viděli i ten, kde malá holčička bez rukou kreslí obrázek tužkou v puse. Mohli jste vidět dítě běžící na karbonových protézách. A tyhlety obrázky, kterých se všude válí mraky, jsou to, co nazýváme inspiračním pornem. (Smích) Pojem „porno“ používám schválně, protože deklasují jednu skupinu lidí na předmět užitku jiné skupiny lidí. V tomto případě deklasujeme postižené k užitku nepostižených lidí. Účel těchto obrázků je inspirovat vás, motivovat, takže se na ně podíváte a pomyslíte si: „No, jakkoli to mám blbý, mohlo by být i hůř. Mohl bych být tenhle člověk.“
Well, ladies and gentlemen, I'm afraid I'm going to disappoint you dramatically. I am not here to inspire you. I am here to tell you that we have been lied to about disability. Yeah, we've been sold the lie that disability is a Bad Thing, capital B, capital T. It's a bad thing, and to live with a disability makes you exceptional. It's not a bad thing, and it doesn't make you exceptional. And in the past few years, we've been able to propagate this lie even further via social media. You may have seen images like this one: "The only disability in life is a bad attitude." Or this one: "Your excuse is invalid." Indeed. Or this one: "Before you quit, try!" These are just a couple of examples, but there are a lot of these images out there. You know, you might have seen the one, the little girl with no hands drawing a picture with a pencil held in her mouth. You might have seen a child running on carbon fiber prosthetic legs. And these images, there are lots of them out there, they are what we call inspiration porn. (Laughter) And I use the term porn deliberately, because they objectify one group of people for the benefit of another group of people. So in this case, we're objectifying disabled people for the benefit of nondisabled people. The purpose of these images is to inspire you, to motivate you, so that we can look at them and think, "Well, however bad my life is, it could be worse. I could be that person."
Ale co když tím člověkem jste? Už ani nespočítám, kolikrát mě zastavili cizinci, co mi chtěli říct, jak si myslí, že jsem statečná nebo inspirující. A to bylo dlouho předtím, než se má práce stala jakkoliv známá. Prostě mi tak nějak blahopřáli k tomu, že jsem ráno zvládla vstát z postele a že si pamatuju vlastní jméno. (Smích) A to je deklasování. Ty obrázky, ty obrázky deklasují postižené lidi k užitku nepostižených. Jsou tu k tomu, abyste se na ně podívali a pomysleli si, že na tom nejste tak zle. Dávají vaše trápení do perspektivy.
But what if you are that person? I've lost count of the number of times that I've been approached by strangers wanting to tell me that they think I'm brave or inspirational, and this was long before my work had any kind of public profile. They were just kind of congratulating me for managing to get up in the morning and remember my own name. (Laughter) And it is objectifying. These images, those images objectify disabled people for the benefit of nondisabled people. They are there so that you can look at them and think that things aren't so bad for you, to put your worries into perspective.
Život postižených opravdu tak nějak těžký je. Musíme některé věci překonávat. Ale to, co překonáváme, není to, co si myslíte. Nemá to co do činění s našimi těly. Pojem „postižení lidé“ používám záměrně, protože zastávám to, co se nazývá společenským modelem postižení. Ten nám říká, že jsme více postiženi společností, ve které žijeme, než našimi těly či diagnózami.
And life as a disabled person is actually somewhat difficult. We do overcome some things. But the things that we're overcoming are not the things that you think they are. They are not things to do with our bodies. I use the term "disabled people" quite deliberately, because I subscribe to what's called the social model of disability, which tells us that we are more disabled by the society that we live in than by our bodies and our diagnoses.
Žiju v tomhle těle už nějaký čas. Mám ho celkem ráda. Dělá to, co od něj potřebuju, a naučila jsem se jej využívat na maximum jeho schopností, tak jako vy, stejně tak jako ty děti na oněch obrázcích. Nedělají nic neobvyklého. Je prostě využívají svá těla, jak nejlépe to dovedou. Je tedy opravdu fér je deklasovat způsobem, jakým to děláme, když ty obrázky sdílíme? Když lidé říkají: „Jste inspirativní,“ myslí to jako kompliment. A chápu proč se to děje. Je to kvůli té lži, té omílané lži, že postižení vás dělá výjimečnými. Řekněme si to upřímně: nedělá.
So I have lived in this body a long time. I'm quite fond of it. It does the things that I need it to do, and I've learned to use it to the best of its capacity just as you have, and that's the thing about those kids in those pictures as well. They're not doing anything out of the ordinary. They are just using their bodies to the best of their capacity. So is it really fair to objectify them in the way that we do, to share those images? People, when they say, "You're an inspiration," they mean it as a compliment. And I know why it happens. It's because of the lie, it's because we've been sold this lie that disability makes you exceptional. And it honestly doesn't.
A vím, co si teď myslíte. Já si tady nadávám na inspirování a vy si myslíte: „Bože, Stello, copak tebe nikdy nic neinspirovalo?“ Ale to víte, že ano. Od jiných postižených se učím pořád. Ale ne to, že mám víc štěstí než oni. Učím se, že je geniální nápad používat kleště na grilování ke zvedání věcí, které vám upadly. (Smích) A učím se ten bezva trik, jak nabíjet baterku v telefonu z baterky ve vozíku. Geniální. Učíme se ze síly a vytrvalosti ostatních, že ne naše těla a nemoci, ale že svět okolo nás nás staví na piedestal a deklasuje nás.
And I know what you're thinking. You know, I'm up here bagging out inspiration, and you're thinking, "Jeez, Stella, aren't you inspired sometimes by some things?" And the thing is, I am. I learn from other disabled people all the time. I'm learning not that I am luckier than them, though. I am learning that it's a genius idea to use a pair of barbecue tongs to pick up things that you dropped. (Laughter) I'm learning that nifty trick where you can charge your mobile phone battery from your chair battery. Genius. We are learning from each others' strength and endurance, not against our bodies and our diagnoses, but against a world that exceptionalizes and objectifies us.
Opravdu věřím tomu, že ta dokola omílaná lež o postižení je největší nespravedlnost. Dělá nám to život těžší. A ta hláška, že „Jediným postižením v životě je špatný přístup,“ – důvod, proč je to kravina, je ten, že to není pravda, protože nás omezuje společenský model postižení. Ani tuna úsměvu na dlouhé schody je nepřemění na plošinu. Nikdy. (Smích) (Potlesk) Usmívání se na obrazovku nezobrazí skryté titulky pro neslyšící. A žádný čas postávání uprostřed knihkupectví a vyzařování dobré nálady ty knížky nepřemění v Braillovo písmo. Prostě se to nestane.
I really think that this lie that we've been sold about disability is the greatest injustice. It makes life hard for us. And that quote, "The only disability in life is a bad attitude," the reason that that's bullshit is because it's just not true, because of the social model of disability. No amount of smiling at a flight of stairs has ever made it turn into a ramp. Never. (Laughter) (Applause) Smiling at a television screen isn't going to make closed captions appear for people who are deaf. No amount of standing in the middle of a bookshop and radiating a positive attitude is going to turn all those books into braille. It's just not going to happen.
Opravdu chci žít ve světě, kde postižení není výjimka, ale norma. Chci žít ve světě, kde o 15leté holce, co sedí v ložnici a kouká na „Buffy, krotitelku upírů“, nemluví jako s tím, že dosahuje něčeho výjimečného, protože u toho musí sedět. Chci žít ve světě, kde od postižených lidí nemáme tak nízká očekávání, že jim blahopřejeme ke vstání z postele a zapamatování si vlastního jména. Chci žít ve světě, kde si od postižených ceníme opravdových úspěchů. A chci žít ve světě, kde dítě v 11. třídě na melbournské střední škole není ani trochu překvapeno, že jeho nová učitelka je na vozíku.
I really want to live in a world where disability is not the exception, but the norm. I want to live in a world where a 15-year-old girl sitting in her bedroom watching "Buffy the Vampire Slayer" isn't referred to as achieving anything because she's doing it sitting down. I want to live in a world where we don't have such low expectations of disabled people that we are congratulated for getting out of bed and remembering our own names in the morning. I want to live in a world where we value genuine achievement for disabled people, and I want to live in a world where a kid in year 11 in a Melbourne high school is not one bit surprised that his new teacher is a wheelchair user.
Postižení vás neudělá výjimečnými, ale zpochybňování toho, co o tom víte, ano.
Disability doesn't make you exceptional, but questioning what you think you know about it does.
Děkuji vám.
Thank you.
(Potlesk)
(Applause)