Μερικές φορές λοιπόν θυμώνω, και μου πήρε πολλά χρόνια για να μπορώ να πω αυτές τις λέξεις. Στη δουλειά μου, μερικές φορές τρέμω ολόκληρη, είμαι εξοργισμένη. Αλλά όσο δικαιολογημένος κι αν έχει υπάρξει ο θυμός μου, καθόλη τη διάρκεια της ζωής μου, πάντα με έκαναν να πιστεύω πως ο θυμός μου είναι υπερβολή, μια παρερμηνεία, πως θα με κάνει αγενή και αντιπαθή. Κυρίως σαν κορίτσι, έμαθα, σαν κορίτσι, πως ο θυμός είναι ένα συναίσθημα που καλύτερα να καταπνίγεται.
So sometimes I get angry, and it took me many years to be able to say just those words. In my work, sometimes my body thrums, I'm so enraged. But no matter how justified my anger has been, throughout my life, I've always been led to understand that my anger is an exaggeration, a misrepresentation, that it will make me rude and unlikable. Mainly as a girl, I learned, as a girl, that anger is an emotion better left entirely unvoiced.
Σκεφτείτε τη μητέρα μου για λίγο. Όταν ήμουν 15 χρονών, ήρθα σπίτι από το σχολείο μια μέρα, και αυτή στεκόταν σε μια μακριά βεράντα έξω από την κουζίνα μας, κρατώντας μια τεράστια στοίβα πιάτα. Σκεφτείτε πόσο άναυδη είχα μείνει όταν άρχισε να τα πετάει σαν Φρίσμπι...
Think about my mother for a minute. When I was 15, I came home from school one day, and she was standing on a long veranda outside of our kitchen, holding a giant stack of plates. Imagine how dumbfounded I was when she started to throw them like Frisbees...
(Γέλια)
(Laughter)
στον καυτό, υγρό αέρα. Όταν κάθε πιάτο είχε θρυμματιστεί σε χιλιάδες κομμάτια στον λόφο από κάτω, γύρισε και μου είπε, πρόσχαρα, «Πώς ήταν η μέρα σου;»
into the hot, humid air. When every single plate had shattered into thousands of pieces on the hill below, she walked back in and she said to me, cheerfully, "How was your day?"
(Γέλια)
(Laughter)
Τώρα βλέπετε πώς θα έβλεπε ένα παιδί ένα περιστατικό σαν κι αυτό νομίζοντας πως ο θυμός είναι σιωπηρός, καταστροφικός, ακόμα και τρομακτικός. Ειδικά αν το άτομο που είναι θυμωμένο είναι κορίτσι ή γυναίκα. Το ερώτημα είναι γιατί.
Now you can see how a child would look at an incident like this and think that anger is silent, isolating, destructive, even frightening. Especially though when the person who's angry is a girl or a woman. The question is why.
Ο θυμός είναι ένα ανθρώπινο συναίσθημα, ούτε καλό ούτε κακό. Στην ουσία αποτελεί σήμα. Μας προειδοποιεί για κάποια ταπείνωση, απειλή, προσβολή και κίνδυνο. Κι όμως, σε κάθε πολιτισμό, ο θυμός χρησιμοποιείται αποκλειστικά ως δικαίωμα των αγοριών και των αντρών. Σίγουρα υπάρχουν διαφορές. Έτσι στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, έναν θυμωμένο μαύρο τον βλέπουν σαν εγκληματία, αλλά ένας θυμωμένος λευκός διέπεται από πολιτική αρετή. Ανεξαρτήτως του πού είμαστε, ωστόσο, το συναίσθημα διακρίνεται με βάση το φύλο. Και γι' αυτό μαθαίνουμε στα παιδιά να περιφρονούν τον θυμό στο γυναικείο φύλο, και μεγαλώνουμε για να γίνουμε ενήλικες που το ποινικοποιούν.
Anger is a human emotion, neither good nor bad. It is actually a signal emotion. It warns us of indignity, threat, insult and harm. And yet, in culture after culture, anger is reserved as the moral property of boys and men. Now, to be sure, there are differences. So in the United States, for example, an angry black man is viewed as a criminal, but an angry white man has civic virtue. Regardless of where we are, however, the emotion is gendered. And so we teach children to disdain anger in girls and women, and we grow up to be adults that penalize it.
Τι θα λέγατε να μην το κάνουμε; Τι θα λέγατε να μην αποκόπτουμε τον θυμό από τη θηλυκότητα; Καθώς αποκόπτοντας τον θυμό από αυτή σημαίνει πως αποκόπτουμε το γυναικείο φύλο από το συναίσθημα που μας προστατεύει καλύτερα από την αδικία. Αντίθετα τι θα λέγατε να σκεφτούμε να αναπτύξουμε τη συναισθηματική ικανότητα για αγόρια και κορίτσια; Ακόμα κοινωνικοποιούμε σε σημαντικό βαθμό τα παιδιά μας με πολύ διττούς και αντίθετους τρόπους. Τα αγόρια στηρίζονται σε παράλογες, άκαμπτες νόρμες αρρενωπότητας -- τους είπαν να αποκηρύσσουν τη γυναικεία συναισθηματικότητα της θλίψης ή του φόβου και να ασπάζονται την επιθετικότητα και τον θυμό ως ένδειξη ανδρισμού. Από την άλλη πλευρά, τα κορίτσια μαθαίνουν να είναι σεβαστικά, ο θυμός είναι ασύμβατος με τον σεβασμό. Έτσι όπως μάθαμε να σταυρώνουμε τα πόδια και να στρώνουμε τα μαλλιά μας, μάθαμε να μαζευόμαστε και να καταπίνουμε την περηφάνια μας. Αυτό που συμβαίνει πολύ συχνά είναι ότι για όλους μας, η προσβολή γίνεται επικείμενη στο τι αντιλαμβανόμαστε ως θηλυκότητα.
So what if we didn't do that? What if we didn't sever anger from femininity? Because severing anger from femininity means we sever girls and women from the emotion that best protects us from injustice. What if instead we thought about developing emotional competence for boys and girls? The fact is we still remarkably socialize children in very binary and oppositional ways. Boys are held to absurd, rigid norms of masculinity -- told to renounce the feminine emotionality of sadness or fear and to embrace aggression and anger as markers of real manhood. On the other hand, girls learn to be deferential, and anger is incompatible with deference. In the same way that we learned to cross our legs and tame our hair, we learned to bite our tongues and swallow our pride. What happens too often is that for all of us, indignity becomes imminent in our notions of femininity.
Υπάρχει μια μεγάλη προσωπική και πολιτική ιστορία σε αυτόν τον διχασμό. Με το θυμό, περνάμε από κακομαθημένες πριγκίπισσες και έφηβοι με ορμόνες, σε απαιτητικές γυναίκες που γκρινιάζουν με διαπεραστική φωνή. Έχουμε και γεύσεις πάντως: διαλέξτε μία. Είστε πικάντικη Λατίνα όταν θυμώνετε; Ή μια λυπημένη Ασιάτιδα; Μια θυμωμένη μαύρη; Ή μια τρελή λευκή; Διαλέξτε. Αλλά στην πραγματικότητα, όταν λέμε τι είναι σημαντικό για εμάς, που είναι αυτό που μεταδίδει ο θυμός, ο κόσμος είναι πιο πιθανό να θυμώσει μαζί μας, επειδή είμαστε θυμωμένοι. Είτε είμαστε στο σπίτι ή στο σχολείο ή στη δουλειά ή σε μία πολιτική αρένα, ο θυμός επιβεβαιώνει τον ανδρισμό, και ανατρέπει τη θηλυκότητα. Έτσι οι άντρες επιβραβεύονται όταν τον επιδεικνύουν, και οι γυναίκες τιμωρούνται όταν κάνουν το ίδιο.
There's a long personal and political tale to that bifurcation. In anger, we go from being spoiled princesses and hormonal teens, to high maintenance women and shrill, ugly nags. We have flavors, though; pick your flavor. Are you a spicy hot Latina when you're mad? Or a sad Asian girl? An angry black woman? Or a crazy white one? You can pick. But in fact, the effect is that when we say what's important to us, which is what anger is conveying, people are more likely to get angry at us for being angry. Whether we're at home or in school or at work or in a political arena, anger confirms masculinity, and it confounds femininity. So men are rewarded for displaying it, and women are penalized for doing the same.
Αυτό μας βάζει σε υπερβολικά μειονεκτική θέση, ιδίως όταν πρόκειται για την υπεράσπιση του εαυτού μας και των συμφερόντων μας. Αν αντιμετωπίσουμε απειλητική παρενόχληση στο δρόμο, έναν αρπακτικό εργοδότη, έναν σεξιστή, έναν ρατσιστή συμμαθητή, ο εγκέφαλός μας ουρλιάζει, «Πλάκα μου κάνεις;» Και το στόμα μας λέει, «Τι πράγμα;»
This puts us at an enormous disadvantage, particularly when we have to defend ourselves and our own interests. If we're faced with a threatening street harasser, predatory employer, a sexist, racist classmate, our brains are screaming, "Are you kidding me?" And our mouths say, "I'm sorry, what?"
(Γέλια)
(Laughter)
Σωστά; Είναι αντιφατικό, καθώς ο θυμός συγχέεται με το άγχος και τον φόβο και το ρίσκο και την εκδίκηση. Αν ρωτήσετε τις γυναίκες τι φοβούνται πιο πολύ ως αποτέλεσμα του θυμού τους, δεν λένε τη βία. Λένε την κοροϊδία. Σκεφτείτε τι σημαίνει αυτό. Αν έχετε πολλαπλές περιθωριοποιημένες ταυτότητες, δεν είναι απλά κοροϊδία. Αν υπερασπιστείτε τον εαυτό σας, αν διεκδικήσετε αυτά που θέλετε, μπορεί να υπάρξουν ολέθριες συνέπειες.
Right? And it's conflicting because the anger gets all tangled up with the anxiety and the fear and the risk and retaliation. If you ask women what they fear the most in response to their anger, they don't say violence. They say mockery. Think about what that means. If you have multiple marginalized identities, it's not just mockery. If you defend yourself, if you put a stake in the ground, there can be dire consequences.
Αναπαράγουμε αυτά τα μοτίβα όχι με απόλυτη ευθύτητα, αλλά στην καθημερινή κοινοτυπία της ζωής. Όταν η κόρη μου πήγαινε στο νήπιο, κάθε πρωί έχτιζε ένα περίτεχνο κάστρο -- με κορδέλες και τουβλάκια -- και κάθε πρωί το ίδιο αγόρι το κατεδάφιζε με χαιρεκακία. Οι γονείς του ήταν εκεί, αλλά ποτέ δεν παρενέβαιναν εκ των προτέρων. Χαίρονταν λέγοντας το τετριμμένο σχόλιο έπειτα: «Τα αγόρια θα παραμείνουν αγόρια». «Είναι τόσο δελεαστικό, που δεν μπορούσε να κρατηθεί». Εγώ έκανα αυτό που πολλά κορίτσια και πολλές γυναίκες έμαθαν να κάνουν. Προληπτικά τήρησα την τάξη, και έμαθα στην κόρη μου να κάνει το ίδιο. Χρησιμοποίησε τα λόγια της. Προσπάθησε ήπια να τον απομακρύνει. Πήγε σε άλλο σημείο της τάξης για να χτίσει, αλλά μάταια. Έτσι εγώ και οι άλλοι ενήλικες από κοινού κατασκευάσαμε ένα ανδρικό δικαίωμα. Θα έτρεχε αχαλίνωτος και θα έλεγχε το περιβάλλον, αυτή συγκρατούσε τα συναισθήματά της και εξυπηρετούσε τις ανάγκες του. Απογοητεύσαμε και τους δύο μην δίνοντας στον θυμό της την ώθηση και την επίλυση που του άξιζε. Τώρα, αυτός είναι ένας μικρόκοσμος ενός πολύ μεγαλύτερου προβλήματος. Καθώς πολιτισμικά, παγκοσμίως, ευνοούμε την επίδοση του ανδρισμού -- και τη δύναμη και το κύρος που συνοδεύουν αυτή την επίδοση -- εις βάρος των δικαιωμάτων, των αναγκών και των λόγων των παιδιών και των γυναικών.
Now we reproduce these patterns not in big, bold and blunt ways, but in the everyday banality of life. When my daughter was in preschool, every single morning she built an elaborate castle -- ribbons and blocks -- and every single morning the same boy knocked it down gleefully. His parents were there, but they never intervened before the fact. They were happy to provide platitudes afterwards: "Boys will be boys." "It's so tempting, he just couldn't help himself." I did what many girls and women learn to do. I preemptively kept the peace, and I taught my daughter to do the same thing. She used her words. She tried to gently body block him. She moved where she was building in the classroom, to no effect. So I and the other adults mutually constructed a particular male entitlement. He could run rampant and control the environment, and she kept her feelings to herself and worked around his needs. We failed both of them by not giving her anger the uptake and resolution that it deserved. Now that's a microcosm of a much bigger problem. Because culturally, worldwide, we preference the performance of masculinity -- and the power and privilege that come with that performance -- over the rights and needs and words of children and women.
Έτσι πιθανόν δεν θα εκπλήξει όλους εμάς σε αυτή την αίθουσα το ότι οι γυναίκες αναφέρουν πως θυμώνουν με μεγαλύτερη διάρκεια και ένταση απ' ό,τι οι άντρες. Αυτό οφείλεται εν μέρει στα κοινωνικά πρέπει του να συλλογιζόμαστε, να κρατάμε μέσα τις σκέψεις μας. Αλλά επίσης πρέπει να βρούμε κοινωνικά αποδεκτούς τρόπους για να εκφράζουμε την ένταση του συναισθήματος που έχουμε και την επίγνωση της αβεβαιότητας που αυτό επιφέρει. Οπότε κάνουμε διάφορα πράγματα. Αν οι άντρες ήξεραν πόσο συχνά οι γυναίκες ήμασταν γεμάτες οργή όταν κλαίγαμε, θα συγκλονίζονταν.
So it will come as absolutely no surprise, probably, to the people in this room that women report being angrier in more sustained ways and with more intensity than men do. Some of that comes from the fact that we're socialized to ruminate, to keep it to ourselves and mull it over. But we also have to find socially palatable ways to express the intensity of emotion that we have and the awareness that it brings of our precarity. So we do several things. If men knew how often women were filled with white hot rage when we cried, they would be staggered.
(Γέλια)
(Laughter)
Χρησιμοποιούμε ήπια γλώσσα. «Έχουμε αγανακτήσει. Αλλά δεν πειράζει».
We use minimizing language. "We're frustrated. No, really, it's OK."
(Γέλια)
(Laughter)
Χάνουμε την αυτοδιάθεσή μας καθώς και την ικανότητα να αναγνωρίζουμε τις φυσιολογικές αλλαγές που δείχνουν θυμό. Κυρίως, ωστόσο, αρρωσταίνουμε. Ο θυμός εμπλέκεται σήμερα σε μια σειρά ασθενειών που τις αποκαλούν έτσι απλά «ασθένειες των γυναικών». Υψηλότερα ποσοστά χρόνιου πόνου, αυτοάνοσων και διατροφικών διαταραχών, ψυχικών διαταραχών, άγχους, αυτοτραυματισμού, κατάθλιψης. Ο θυμός επηρεάζει το ανοσοποιητικό καθώς και το καρδιαγγειακό μας σύστημα. Ορισμένες μελέτες ακόμα δείχνουν πως επηρεάζει τα ποσοστά θνησιμότητας, ιδίως στις μαύρες γυναίκες με καρκίνο.
We self-objectify and lose the ability to even recognize the physiological changes that indicate anger. Mainly, though, we get sick. Anger has now been implicated in a whole array of illnesses that are casually dismissed as "women's illnesses." Higher rates of chronic pain, autoimmune disorders, disordered eating, mental distress, anxiety, self harm, depression. Anger affects our immune systems, our cardiovascular systems. Some studies even indicate that it affects mortality rates, particularly in black women with cancer.
Έχω αγανακτήσει με τις γυναίκες που οι ίδιες ξέρω ότι είναι αγανακτισμένες. Ο θυμός μας φέρνει μεγάλη αναστάτωση, και η σύγκρουση έρχεται επειδή είναι ο ρόλος μας να καθησυχάζουμε. Υπάρχει αποδεκτός θυμός. Όταν μένουμε στη «λωρίδα» μας και στηρίζουμε το κατεστημένο. Ως μητέρες ή δασκάλες, μπορούμε να νευριάζουμε, αλλά όχι για το τεράστιο κόστος της ανατροφής. Να θυμώνουμε με τις μητέρες μας. Ας πούμε, ως έφηβοι -- οι κανόνες και οι κανονισμοί της πατριαρχίας -- δεν κατηγορούμε τα συστήματα, αλλά αυτούς. Μπορούμε να θυμώνουμε με άλλες γυναίκες επειδή σε ποιον δεν αρέσουν οι καυγάδες; Να θυμώνουμε με άντρες χαμηλότερου στάτους σε μια εκφραστική ιεραρχία που υποστηρίζει τον ρατσισμό ή την ξενοφοβία. Ωστόσο έχουμε τεράστια επιρροή σε αυτό. Καθώς τα συναισθήματα είναι το πλαίσιο της αυτοπεποίθησής μας, και o κόσμος δεν νιώθει άνετα με τον θυμό μας. Θα έπρεπε να κάνουμε τον κόσμο να νιώθει άνετα με τη δυσφορία που νιώθουν όταν οι γυναίκες λένε όχι, απροκάλυπτα. Μπορούμε να σκεφτόμαστε τα συναισθήματα με βάση την ικανότητα και όχι το φύλο. Τα άτομα που μπορούν να επεξεργάζονται τον θυμό τους και να βγάζουν κάποιο νόημα είναι πιο δημιουργικά, πιο αισιόδοξα, έχουν μεγαλύτερη οικειότητα, επιλύουν προβλήματα πιο εύκολα, έχουν πιο ανεπτυγμένη πολιτική ικανότητα.
I am sick and tired of the women I know being sick and tired. Our anger brings great discomfort, and the conflict comes because it's our role to bring comfort. There is anger that's acceptable. We can be angry when we stay in our lanes and buttress the status quo. As mothers or teachers, we can be mad, but we can't be angry about the tremendous costs of nurturing. We can be angry at our mothers. Let's say, as teenagers -- patriarchal rules and regulations -- we don't blame systems, we blame them. We can be angry at other women, because who doesn't love a good catfight? And we can be angry at men with lower status in an expressive hierarchy that supports racism or xenophobia. But we have an enormous power in this. Because feelings are the purview of our authority, and people are uncomfortable with our anger. We should be making people comfortable with the discomfort they feel when women say no, unapologetically. We can take emotions and think in terms of competence and not gender. People who are able to process their anger and make meaning from it are more creative, more optimistic, they have more intimacy, they're better problem solvers, they have greater political efficacy.
Είμαι γυναίκα που γράφει για γυναίκες και συναισθήματα, έτσι πολύ λίγοι άντρες με εξουσία θα λάβουν σοβαρά υπόψη αυτά που λέω, ως ζήτημα πολιτικής. Σκεφτόμαστε την πολιτική και τον θυμό με βάση την περιφρόνηση και την οργή που τροφοδοτούν μια αύξηση φαλλοκρατικού φασισμού στον κόσμο. Αλλά αν αυτό είναι το δηλητήριο, αυτό είναι και το αντίδοτο. Έχουμε έναν θυμό ελπίδας, και το βλέπουμε κάθε μέρα στον θυμό των γυναικών που αντιστέκονται και των περιθωριοποιημένων ατόμων. Σχετίζεται με τη συμπόνοια και την ενσυναίσθηση και την αγάπη, και θα έπρεπε να αναγνωρίζουμε και αυτό τον θυμό.
Now I am a woman writing about women and feelings, so very few men with power are going to take what I'm saying seriously, as a matter of politics. We think of politics and anger in terms of the contempt and disdain and fury that are feeding a rise of macho-fascism in the world. But if it's that poison, it's also the antidote. We have an anger of hope, and we see it every single day in the resistant anger of women and marginalized people. It's related to compassion and empathy and love, and we should recognize that anger as well.
Οι κοινωνίες που δεν σέβονται τον θυμό των γυναικών δεν σέβονται τις γυναίκες. Ο πραγματικός κίνδυνος του θυμού μας δεν είναι ότι θα σπάσει δεσμούς ή κλισέ. Δείχνει ακριβώς πόσο σοβαρά παίρνουμε τους εαυτούς μας, και περιμένουμε και από τους άλλους να μας πάρουν κι αυτοί στα σοβαρά. Όταν συμβαίνει αυτό, αυξάνονται οι πιθανότητες οι γυναίκες να μπορούν να χαμογελούν όταν το θέλουν.
The issue is that societies that don't respect women's anger don't respect women. The real danger of our anger isn't that it will break bonds or plates. It's that it exactly shows how seriously we take ourselves, and we expect other people to take us seriously as well. When that happens, chances are very good that women will be able to smile when they want to.
(Χειροκρότημα)
(Applause)
Σας ευχαριστώ.
Thank you.
(Χειροκρότημα) (Φωνές)
(Applause) (Cheers)