Οι 40 περίπου μυς στο ανθρώπινο πρόσωπο λειτουργούν με διαφορετικούς συνδυασμούς για να δημιουργήσουν χιλιάδες εκφράσεις. Όμως είναι αυτές οι εκφράσεις ίδιες και έχουν την ίδια σημασία σε όλο τον κόσμο, ανεξάρτητα από τον πολιτισμό; Είναι το χαμόγελο του ενός η γκριμάτσα του άλλου;
The 40 or so muscles in the human face can be activated in different combinations to create thousands of expressions. But do these expressions look the same and communicate the same meaning around the world, regardless of culture? Is one person’s smile another’s grimace?
Ο Δαρβίνος διατύπωσε τη θεωρία ότι η έκφραση ήταν κοινό ανθρώπινο γνώρισμα. Όμως ανήκε στη μειονότητα. Μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα, πολλοί ερευνητές πίστευαν ότι οι τρόποι έκφρασης συναισθημάτων ήταν κεκτημένες συμπεριφορές που ποίκιλαν στους πολιτισμούς. Ο θεωρητικός προσωπικότητας Σίλβαν Τόμκινς ήταν από τους λίγους που είπε το αντίθετο. Ο Τόμκινς υποστήριξε ότι κάποιες διαθέσεις — συναισθηματικές καταστάσεις και οι ανάλογες εκφράσεις προσώπου — ήταν παγκόσμιες.
Charles Darwin theorized that emotional expression was a common human feature. But he was in the minority. Until the mid-20th century, many researchers believed that the specific ways we show emotion were learned behaviors that varied across cultures. Personality theorist Silvan Tomkins was one of the few to insist otherwise. Tomkins claimed that certain affects— emotional states and their associated facial expressions— were universal.
Τη δεκαετία του '60, ο ψυχολόγος Πολ Έκμαν άρχισε να εξετάζει αυτήν τη θεωρία μελετώντας εκατοντάδες ώρες πλάνα ταινιών απομακρυσμένων φυλών που είναι απομονωμένες από τον σύγχρονο κόσμο. Ο Έκμαν βρήκε ότι οι εκφράσεις των ιθαγενών δεν ήταν μόνο γνώριμες, αλλά συνέβαιναν με ακρίβεια στις καταστάσεις που περίμενε. Αντιστρόφως, εξέτασε φυλές που δεν είχαν προηγούμενη έκθεση στον Δυτικό πολιτισμό. Ήταν ικανοί να αντιστοιχίσουν σωστά εικόνες διαφορετικών εκφράσεων προσώπου με ιστορίες σχεδιασμένες να προκαλέσουν συγκεκριμένα συναισθήματα. Τις επόμενες δεκαετίες, η περαιτέρω έρευνα επιβεβαιώνει την ιδέα του Δαρβίνου ότι κάποιες από τις πιο σημαντικές εκφράσεις συναισθημάτων είναι παγκόσμιες. Οι βαθμίδες των εκφράσεων κατάλληλες για την αντίστοιχη κατάσταση μπορούν, βέβαια, να ποικίλουν πολύ ανάμεσα στους πολιτισμούς.
In the 1960s, psychologist Paul Ekman set about testing this theory by examining hundreds of hours of film footage of remote tribes isolated from the modern world. Ekman found the native peoples’ expressions to be not only familiar, but occurring in precisely the situations he would expect. Conversely, he ran tests with tribes who had no prior exposure to Western culture. They were able to correctly match photos of different facial expressions with stories designed to trigger particular feelings. Over the next few decades, further research has corroborated Darwin’s idea that some of our most important emotional expressions are in fact universal. The degrees of expression appropriate to a given situation can, however, vary greatly across cultures.
Για παράδειγμα, οι ερευνητές έχουν μελετήσει εκφράσεις προσώπου στους ανθρώπους γεννημένους τυφλούς, υποθέτοντας ότι αν οι εκφράσεις είναι παγκόσμιες, θα εμφανίζονταν με τον ίδιο τρόπο όπως σε όσους έχουν όραση. Σε μία έρευνα, αθλητές τυφλοί και με όραση εμφάνισαν ίδιες εκφράσεις συναισθημάτων όταν κέρδιζαν ή έχαναν τους αγώνες τους.
For instance, researchers have studied facial expression in people who are born blind, hypothesizing that if expressions are universal, they would be displayed in the same way as sighted people. In one study, both blind and sighted athletes displayed the same expressions of emotion when winning or losing their matches.
Περαιτέρω αποδείξεις μπορούν να βρεθούν στους εξελικτικούς συγγενείς μας. Συγκρίσεις των εκφράσεων προσώπου μεταξύ ανθρώπων και μη ανθρώπινων θηλαστικών απέδειξαν ομοιότητες στη δομή και την κίνηση των μυών του προσώπου. Το γέλιο του χιμπατζή είναι διαφορετικό από το δικό μας, αλλά χρησιμοποιεί κάποιες από τις ίδιες κινήσεις μυών.
Further evidence can be found in our evolutionary relatives. Comparisons of facial expression between humans and non-human mammals have found similarities in the structure and movement of facial muscles. Chimpanzee laughter looks different from ours, but uses some of the same muscle movements.
Τη δεκαετία του '60, ο Έκμαν αναγνώρισε έξι κεντρικές εκφράσεις. Ο θυμός συσχετίζεται με το χαμήλωμα των φρυδιών που ενώνονται, έντονα και στενεμένα μάτια, και σφιχτά χείλη, η αηδία, από τραβηγμένα προς τα πάνω χείλη και τσαλακωμένη μύτη. Στον φόβο, το πάνω άσπρο μέρος των ματιών αποκαλύπτεται όταν τα φρύδια σηκώνονται και το στόμα ανοίγει, ενώ η έκπληξη είναι παρόμοια, αλλά με στρογγυλεμένα φρύδια και χαλαρά χείλη. Η λύπη υποδεικνύεται με τις εσωτερικές γωνίες των φρυδιών που τραβιούνται εσωτερικά και προς τα πάνω, με πεσμένα μάτια, και στόμα τραβηγμένο προς τα κάτω. Και φυσικά υπάρχει η ευτυχία: τα χείλη τραβηγμένα προς τα πάνω και πίσω, και τα σηκωμένα μάγουλα προκαλούν ρυτίδες γύρω από τα μάτια. Πιο πρόσφατα, οι ερευνητές έχουν προτείνει επιπλέον προσθήκες όπως η περιφρόνηση, η ντροπή, και η αποδοκιμασία, αλλά οι γνώμες διίστανται κατά πόσο σαφή όρια μπορούν να τεθούν ανάμεσα σε αυτές τις κατηγορίες.
Back in the 60s, Ekman identified six core expressions. Anger is accompanied by lowered eyebrows drawn together, tense and narrowed eyes, and tight lips; disgust, by the lips pulled up and the nose crinkling. In fear, the upper white of the eyes are revealed as the eyebrows raise and the mouth stretches open, while surprise looks similar, but with rounded eyebrows and relaxed lips. Sadness is indicated by the inner corners of the eyebrows being drawn inwards and upwards, drooping eyes, and a downturned mouth. And of course there’s happiness: lips drawn up and back, and raised cheeks causing wrinkling around the eyes. More recently, researchers have proposed additional entries such as contempt, shame, and disapproval, but opinions vary on how distinct boundaries between these categories can be drawn.
Επομένως αν ο Έκμαν και οι άλλοι ερευνητές είναι σωστοί, τι κάνει ορισμένες εκφράσεις παγκόσμιες; Και γιατί εκφράζονται με συγκεκριμένους τρόπους; Οι επιστήμονες έχουν πολλές θεωρίες ριζωμένες στην εξελικτική ιστορία μας. Το ένα είναι ότι ορισμένες εκφράσεις είναι σημαντικές για την επιβίωση. Ο φόβος και η έκπληξη θα μπορούσαν να ειδοποιούν άλλους για άμεσο κίνδυνο. Μελέτες ανθρώπων και άλλων πρωτευόντων θηλαστικών βρήκαν ότι προσέχουμε περισσότερα τα πρόσωπα που δείχνουν κινδύνους σε σχέση με τα ουδέτερα πρόσωπα, ειδικά όταν βρισκόμαστε σε επαγρύπνηση.
So if Ekman and other researchers are correct, what makes certain expressions universal? And why are they expressed in these particular ways? Scientists have a lot of theories rooted in our evolutionary history. One is that certain expressions are important for survival. Fear and surprise could signal to others an immediate danger. Studies of humans and some other primates have found that we pay more attention to faces that signal threats over neutral faces, particularly when we’re already on high alert.
Οι εκφράσεις βελτιώνουν την ομαδική φυσική κατάσταση επικοινωνώντας την εσωτερική μας κατάσταση με τους γύρω μας. Η λύπη, για παράδειγμα, ειδοποιεί την ομάδα ότι κάτι δεν πάει καλά. Υπάρχουν αποδείξεις ότι οι εκφράσεις μπορεί να είναι ακόμα πιο άμεσα συνδεδεμένα με τη φυσιολογία μας. Η έκφραση του φόβου, για παράδειγμα, μπορεί να βελτιώσει άμεσα την επιβίωση σε πιθανών επικίνδυνες καταστάσεις αφήνοντας τα μάτια να απορροφούν πιο πολύ φως και τους πνεύμονες να παίρνουν πιο πολύ αέρα ετοιμάζοντάς μας για μάχη ή φυγή.
Expressions also could help improve group fitness by communicating our internal states to those around us. Sadness, for example, signals to the group that something’s wrong. There’s some evidence that expressions might be even more directly linked to our physiology. The fear expression, for instance, could directly improve survival in potentially dangerous situations by letting our eyes absorb more light and our lungs take in more air, preparing us to fight or flee.
Απαιτείται ακόμη πολλή έρευνα για την κατανόηση της έκφρασης συναισθημάτων ειδικά καθώς μαθαίνουμε πιο πολλά για τις εσωτερικές λειτουργίες του εγκεφάλου. Αλλά αν βρεθείτε ποτέ ανάμεσα σε ξένους σε μια ξένη γη, ένα φιλικό χαμόγελο θα ήταν επιτυχημένο.
There’s still much research to be done in understanding emotional expression, particularly as we learn more about the inner workings of the brain. But if you ever find yourself among strangers in a strange land, a friendly smile could go a long way.