It began with one question: If Africa was a bar, what would your country be drinking or doing? I kicked it off with a guess about South Africa, which wasn't exactly according to the rules because South Africa's not my country. But alluding to the country's continual attempts to build a postracial society after being ravaged for decades by apartheid, I tweeted, #ifafricawasabar South Africa would be drinking all kinds of alcohol and begging them to get along in its stomach.
Bắt đầu với một câu hỏi: Nếu Châu Phi là quán bar, đất nước bạn muốn uống gì hay làm gì? Khởi động với một phỏng đoán về Nam Phi, không hẳn chính xác theo luật chơi bởi Nam Phi không là quê hương của tôi. Nhưng ám chỉ về những nỗ lực không ngừng của đất nước này để xây dựng một xã hội không phân biệt chủng tộc sau ngần ấy thập kỷ bị tàn phá bởi sự phân biệt chủng tộc, Tôi đã tweet #nếuchâuPhilàmộtquánbar Nam Phi sẽ uống tất thảy các loại rượu và năn nỉ chúng hòa hợp trong dạ dày.
And then I waited. And then I had that funny feeling where I wondered if I crossed the line. So, I sent out a few other tweets about my own country and a few other African countries I'm familiar with. And then I waited again, but this time I read through almost every tweet I had ever tweeted to convince myself, no, to remind myself that I'm really funny and that if nobody gets it, that's fine.
Sau đó, tôi đã đợi. Và thấy nực cười thay liệu mình có đi quá giới hạn. Thế nên, tôi đã đăng một số tweet khác về đất nước tôi và một số nước Châu Phi lân cận khác. Tôi lại tiếp tục đợi, nhưng lần này tôi đọc kỹ hầu hết mỗi dòng tweet tôi đã đăng trước đó để tự thuyết phục mình không, bản thân mình thật tức cười nếu không có ai phản hồi, ổn thôi.
But luckily, I didn't have to do that for very long. Very soon, people were participating. In fact, by the end of that week in July, the hashtag #ifafricawasabar would have garnered around 60,000 tweets, lit up the continent and made its way to publications all over the world.
Nhưng may mắn thay, tôi không phải đợi quá lâu. Rất nhanh sau đó, mọi người tham gia. Sự thực là, cuối tuần nào đó trong tháng 7, hashtag #nếuchâuPhilàmộtquánbar đã thu hút khoảng 60,000 tweet, lan ra toàn châu lục và bằng cách nào đó, lan rộng trên toàn thế giới.
People were using the hashtag to do many different things. To poke fun at their stereotypes: [#IfAfricaWasABar Nigeria would be outside explaining that he will pay the entrance fee, all he needs is the bouncer's account details.]
Mọi người sử dụng hashtag với nhiều mục đích khác nhau. Để chọc tức các định kiến: [#nếuchâuPhilàmộtquánbar Nigeria sẻ ở bên ngoài biện hộ rằng anh ta sẽ trả phí vào cửa, điều anh ta cần là tài khoản của anh gác cổng.]
(Laughter)
(Cười)
To criticize government spending: [#ifafricawasabar South Africa would be ordering bottles it can't pronounce running a tab it won't be able to pay]
Để bình phẩm việc tiêu dùng của chính phủ: [#nếuchâuPhilàmộtquánbar Nam Phi sẽ gọi các loại rượu không tên chất đống hóa đơn nợ nần của mình]
To make light of geopolitical tensions: [#IfAfricaWasABar South Sudan would be the new guy with serious anger management issues.]
Để xoa dịu căng thẳng lãnh thổ: [#nếuchâuPhilàmộtquánbar Nam Sudan sẽ là một gã mới biết kiểm soát tức giận cực đoan.]
To remind us that even in Africa there are some countries we don't know exist: [#IfAfricaWasABar Lesotho would be that person who nobody really knows but is always in the pictures.]
Để nhắc mọi người thậm chí ở châu Phi có một số nước chúng ta không hề biết đến: [#nếuchâuPhilàmộtquánbar Lesotho sẽ là người không ai biết đến nhưng luôn có trong tổng thể.]
And also to make fun of the countries that don't think that they're in Africa: [#IfAfricaWasABar Egypt, Libya, Tunisia, Algeria and Morocco be like "What the hell are we doing here?!!"]
Và để giễu cợt những nước không cho rằng mình thuộc châu Phi: [#nếuchâuPhilàmộtquánbar Ai Cập, Libya, Tunisia, Algeria và Morocco giống kiểu "Chúng tôi đang làm cái quái gì ờ đây?!!]
(Laughter)
(Cười)
And to note the countries that had made a big turnaround: [#ifAfricawasabar Rwanda would be that girl that comes with no money and no transport but leaves drunk, happy and rich]
Hay để ngợi ca những cú hích lớn của các nước: [#nếuchâuPhilàmộtquánbar Rwanda là cô gái nhỏ không tiền, không xe nhưng ngoan ngoãn, hạnh phúc và giàu có]
But most importantly, people were using the hashtag to connect. People were connecting over their Africanness. So for one week in July, Twitter became a real African bar. And I was really thrilled, mainly because I realized that Pan-Africanism could work, that we had before us, between us, at our fingertips a platform that just needed a small spark to light in us a hunger for each other.
Nhưng quan trong nhất, mọi người dùng hashtag để kết nối. Kết nối với những người không phải dân Châu Phi. Chỉ trong 1 tuần của tháng 7. Twitter trở thành một quán bar Châu Phi thực thụ. Và tôi đã thực sự rùng mình, bởi chính tôi nhận ra Hệ Tư tưởng Liên đới Châu Phi có thể làm, những việc đó trước chúng tôi, giữa chúng ta, những người anh em một nền tảng mà chỉ cần một xúc tác nhỏ khuấy lên khao khát trong mỗi người.
My name is Siyanda Mohutsiwa, I'm 22 years old and I am Pan-Africanist by birth. Now, I say I'm Pan-Africanist by birth because my parents are from two different African countries. My father's from a country called Botswana in southern Africa. It's only slightly bigger than Germany. This year we celebrate our 50th year of stable democracy. And it has some very progressive social policies. My mother's country is the Kingdom of Swaziland. It's a very, very small country, also in southern Africa. It is Africa's last complete monarchy. So it's been ruled by a king and a royal family in line with their tradition, for a very long time.
Tên tôi là Siyanda Mohutsiwa, 22 tuổi là nhà Tư tưởng Liên đới từ lúc sinh ra. Tôi nói, tôi là nhà Tư tưởng Liên đới từ lúc lọt lòng bởi bố mẹ tôi đến từ 2 đất nước Châu Phi khác nhau. Bố tôi từ Botswana ở phía nam Châu Phi. Chỉ lớn hơn Đức một chút. Năm nay, chúng tôi sẻ tổ chức 50 năm ngày giành quyền Dân chủ. Và sẻ có nhiều chính sách xã hội tiến bộ. Mẹ tôi từ Vương Quốc Swaziland. Một quốc gia rất nhỏ, rất nhỏ, cũng ở phía nam Châu Phi. Là nước Châu Phi cuối cùng giành được quyền dân chủ. Nên vẫn bị cai trị bởi đức vua và hoàng thất theo truyền thống, suốt thời gian dài.
On paper, these countries seem very different. And when I was a kid, I could see the difference. It rained a lot in one country, it didn't rain quite as much in the other. But outside of that, I didn't really realize why it mattered that my parents were from two different places. But it would go on to have a very peculiar effect on me. You see, I was born in one country and raised in the other.
Theo lý mà nói, các quốc gia dường như rất khác nhau. Khi tôi còn nhỏ, tôi cũng nhận thấy sự khác biệt đó. Mưa rất nhiều ở một nước, nhưng hầu như không ở nhiều nước khác. Ngoài điều đó, Tôi thực không nhận thấy tại sao có vấn đề khi bố mẹ tôi từ hai nơi khác nhau. Điều này vẫn tiếp diễn gây hiệu ứng riêng biệt cho tôi. Bạn biết đây, tôi được sinh ra ở 1 nước và lớn lên ở một nước khác.
When we moved to Botswana, I was a toddler who spoke fluent SiSwati and nothing else. So I was being introduced to my new home, my new cultural identity, as a complete outsider, incapable of comprehending anything that was being said to me by the family and country whose traditions I was meant to move forward. But very soon, I would shed SiSwati. And when I would go back to Swaziland, I would be constantly confronted by how very non-Swazi I was becoming.
Khi tôi chuyển tới Botswana, Tôi đã là đứa bé chập chững nói thành thạo tiếng SiSwati và không có gì khác. Tôi được giới thiệu về ngôi nhà mới, bản sắc văn hóa mới, hoàn toàn là người ngoài cuộc, tôi không thể thấu hiểu được những gì được dẫn dắt về truyền thống gia đình, đất nước nơi tôi chuyển tới. Nhưng rất nhanh sau đó, tôi rời SiSwati. Và khi tôi quay trở lại Swaziland, Tôi lại phải đối mặt với việc làm thế nào để trở thành một đứa không phải Swazi.
Add to that my entry into Africa's private school system, whose entire purpose is to beat the Africanness out of you, and I would have a very peculiar adolescence. But I think that my interest in ideas of identity was born here, in the strange intersection of belonging to two places at once but not really belonging to either one very well and belonging to this vast space in between and around simultaneously. I became obsessed with the idea of a shared African identity.
Tôi nhập học vào hệ thống trường tư thục Châu Phi, mà mục đích gia nhập là để loại trừ phần Châu Phi trong tôi, thế nên tôi đã có một thời niên thiếu rất kì dị. Nhưng tôi nghĩ niềm hứng thú với ý tưởng về bản sắc được sinh ra nơi đây, trong sự phối hợp bất cân đối thuộc về hai nơi trong một không hẵn nghiêng về bên nào thuộc về phần không gian rộng lớn ở giữa và đồng thời xung quanh. Tôi trở nên ám ảnh với những ý tưởng về sự bản sắc Châu Phi được lai hóa.
Since then, I have continued to read about politics and geography and identity and what all those things mean. I've also held on to a deep curiosity about African philosophies. When I began to read, I gravitated towards the works of black intellectuals like Steve Biko and Frantz Fanon, who tackled complex ideas like decolonization and black consciousness. And when I thought, at 14, that I had digested these grand ideas, I moved on to the speeches of iconic African statesmen like Burkina Faso's Thomas Sankara and Congo's Patrice Lumumba. I read every piece of African fiction that I could get my hands on.
Từ đó, tôi tiếp tục đọc hiểu về chính trị địa lý, bản sắc và những thứ tương tự. Tôi cũng có sự hiếu kì sâu sắc với triết hoc Châu Phi. Khi tôi bắt đầu tìm hiểu, Tôi hướng đến các nghiên cứu của những người trí thức da đen như Steve Biko và Frant Fanon, họ giải trình những ý tưởng phức hợp như sự giải phóng thuộc địa và nhận thức của người da đen. Và tôi đã nghĩ mình đã tiếp cận những ý tưởng vĩ đại lúc 14 tuổi, tôi chuyển sang các bài diễn thuyết của các chính khách Châu Phi danh tiếng như Thomas Sankara của Burkina Faso hay Patrice Lumumba của Congo. Tôi đọc bất cứ tiểu thuyết Châu Phi mà tôi chạm tay đến.
So when Twitter came, I hopped on with the enthusiasm of a teenage girl whose friends are super, super bored of hearing about all this random stuff.
Nên khi Twitter xuất hiện, Tôi đặt hi vọng vào sự nhiệt huyết của một nữ thanh niên mà các bạn của cô rất chán, cực kì chán khi nghe về những vấn đề ngẫu nhiên này.
The year was 2011 and all over southern Africa and the whole continent, affordable data packages for smartphones and Internet surfing became much easier to get. So my generation, we were sending messages to each other on this platform that just needed 140 characters and a little bit of creativity. On long commutes to work, in lectures that some of us should have been paying attention to, on our lunch breaks, we would communicate as much as we could about the everyday realities of being young and African.
Đó là năm 2011 toàn thể miền Nam Châu Phi và toàn châu lục, các gói dữ liệu phù hợp cho điện thoại và lướt mạng được tiếp cận dễ dàng hơn. Ở thời kì tôi, chúng tôi gửi tin nhắn cho nhau qua giao diện này chỉ cần 140 ký tự và một chút sáng tạo. Trên đường đi làm hàng ngày, trong các tiết học mà lẽ ra chúng tôi nên tập trung, trong các bữa ăn trưa, chúng tôi trao đổi nhiều nhất có thể về đời sống hằng ngày của giới trẻ và người Châu Phi.
But of course, this luxury was not available to everybody. So this meant that if you were a teenage girl in Botswana and you wanted to have fun on the Internet, one, you had to tweet in English. Two, you had to follow more than just the three other people you knew online. You had to follow South Africans, Zimbabweans, Ghanaians, Nigerians. And suddenly, your whole world opened up. And my whole world did open up.
Nhưng dĩ nhiên, sự xa xỉ này không có sẵn với hầu hết mọi người. Điều này có nghĩa rằng nếu bạn là một nữ thanh niên ở Botswana và bạn muốn tận hưởng Internet, đầu tiên, bạn phải gõ bằng tiếng Anh. Thứ hai, bạn phải theo dõi ít nhất 3 người dùng khác. Bạn phải theo dõi những người Nam Phi, Zimbabwe, Ghana, Nigeria. Đột nhiên, thể giới mở rộng ra. Vâng, toàn thể giới quanh tôi hé lộ.
I followed vibrant Africans who were travelling around the continent, taking pictures of themselves and posting them under the hashtag #myafrica. Because at that time, if you were to search Africa on Twitter or on Google or any kind of social media, you would think that the entire continent was just pictures of animals and white guys drinking cocktails in hotel resorts.
Tôi theo dõi những người Châu Phi năng nổ họ đi vòng quanh các châu lục, tự chụp các bức ảnh và đăng chúng với hashtag#Châuphicủatôi. Nhưng thời điểm đó, nếu bạn tìm kiếm Châu Phi trên Twitter hay Google hay bất cứ mạng xã hội nào, bạn sẽ nghĩ toàn thể Châu lục chỉ có hình ảnh về động vật và những người da trắng với ly cốc tai trong các khu nghỉ dưỡng.
(Laughter)
(Cười)
But Africans were using this platform to take some kind of ownership of the tourism sectors. It was Africans taking selfies on the beaches of Nigeria. It was Africans in cocktail bars in Nairobi.
Nhưng người dân Châu Phi dùng ứng dụng này tự chụp chính họ trong các khu du lịch. Người dân Phi tự sướng trên các bãi biển ở Nigeria. Là người Châu Phi bên những quán bar ở Nairobi.
And these were the same Africans that I began to meet in my own travels around the continent. We would discuss African literature, politics, economic policy. But almost invariably, every single time, we would end up discussing Twitter. And that's when I realized what this was. We were standing in the middle of something amazing, because for the first time ever young Africans could discuss the future of our continent in real time, without the restriction of borders, finances and watchful governments.
Có những người Châu Phi tương tự tôi đã gặp trong hành trình xuyên châu lục của mình. Chúng tôi bàn về văn học, chính trị, các chính sách kinh tế của Châu Phi. Nhưng lần nào cũng vậy, chúng tôi bàn rộng rãi trên Twitter. Và đó là khi tôi nhận ra điều này. Chúng tôi đang đứng giữa những thứ tuyệt vời, bởi đây là lần đầu tiên giới trẻ Châu Phi nói về tương lai châu lục trong thực tế, không có rào cản biên giới, tài chính và các chính phủ soi xét.
Because the little known truth is many Africans know a lot less about other African countries than some Westerners might know about Africa as a whole. This is by accident, but sometimes, it's by design. For example, in apartheid South Africa, black South Africans were constantly being bombarded with this message that any country ruled by black people was destined for failure. And this was done to convince them that they were much better off under crushing white rule than they were living in a black and free nation. Add to that Africa's colonial, archaic education system, which has been unthinkingly carried over from the 1920s -- and at the age of 15, I could name all the various causes of the wars that had happened in Europe in the past 200 years, but I couldn't name the president of my neighboring country. And to me, this doesn't make any sense because whether we like it or not, the fates of African people are deeply intertwined.
Bởi sự thật ít được ai biết tới là nhiều người Châu Phi biết rất ít về các quốc gia Châu Phi khác hơn những người phương Tây biết về tất thảy châu Phi. Không phải tình cờ, nhưng đôi khi, là cố ý. Ví như, sự phân biệt Chủng tộc Nam Phi, những người Nam Phi da đen luôn bị tấn công dồn dập với những nguồn tin rằng những quốc gia được cai trị bởi người da đen đều nhận những thất bại. Điều đó là để thuyết phục họ rằng tốt hơn hết là chấp thuận luật lệ của người da trắng hơn sống cùng một người da đen không quốc tịch. Thêm vào đó hệ thống giáo dục cổ xưa, thời thuộc địa của Châu Phi, được áp dụng bừa bãi từ những năm 1920s -- lúc 15 tuổi, tôi có thể kể tên các nguyên nhân của các cuộc chiến tranh diễn ra ở Châu Âu suốt 200 năm qua, nhưng lại không thể kế tên được các vị tổng thống ở các quốc gia xung quanh. Với tôi, điều này thật vô lý bởi dù chúng ta muốn hay không, vận mệnh người dân châu Phi đan xen vào nhau.
When disaster hits, when turmoil hits, we share the consequences. When Burundians flee political turmoil, they go to us, to other African countries. Africa has six of the world's largest refugee centers. What was once a Burundian problem becomes an African problem. So to me, there are no Sudanese problems or South African problems or Kenyan problems, only African problems because eventually, we share the turmoil.
Khi dịch bệnh, bạo động nổ ra, chúng ta cùng gánh chịu hậu quả. Khi những người dân Burundi trốn chạy cuộc bạo động chính trị, họ đến với chúng ta, tới những đất nước Châu Phi khác. Châu phi có 6 trung tâm tị nạn lớn nhất thế giới. Vấn đề của Brundi trở thành vấn đề của Châu Phi. Với tôi, không có vấn đề của Sudan hay vấn đề của Nam Phi, vấn đề của Kenya, mà chỉ là vấn đề của Châu Phi bởi thực sự, chúng ta cùng chia sẻ hoạn nạn.
So if we share the problems, why aren't we doing a better job of sharing the successes? How can we do that? Well, in the long term, we can shoot towards increasing inter-African trade, removing borders and putting pressure on leaders to fulfill regional agreements they've already signed. But I think that the biggest way for Africa to share its successes is to foster something I like to call social Pan-Africanism.
Thế nếu chia sẻ các vấn đề đấy, tại sao chúng ta không cùng chia sẻ thành công? Làm sao để làm được điều đó? Vâng, về lâu về dài, chúng ta có thể hướng tới việc gia tăng giao thương giữa Châu Phi, xóa bỏ biên giới tạo sức ép cho những nhà lãnh đạo để thực thi các cam kết vùng mà họ đã ký kết. Nhưng tôi nghĩ, cách tốt nhất cho Châu Phi chia sẻ thành công là cổ vũ những thứ tôi gọi là hệ Tư tưởng Liên đới xã hội.
Now, political Pan-Africanism already exists, so I'm not inventing anything totally new here. But political Pan-Africanism is usually the African unity of the political elite. And who does that benefit? Well, African leaders, almost exclusively. No, what I'm talking about is the Pan-Africanism of the ordinary African. Young Africans like me, we are bursting with creative energy, with innovative ideas. But with bad governance and shaky institutions, all of this potential could go to waste. On a continent where more than a handful of leaders have been in power longer than the majority of the populations has been alive, we are in desperate need of something new, something that works. And I think that thing is social Pan-Africanism.
Bây giờ, Hệ Tư tưởng Liên đới chính trị đang tồn tại, tôi không phát minh cái gì mới ở đây cả. Nhưng Hệ Tư tưởng Liên đới chính trị thường là sự thống nhất Châu Phi của các tầng lớp chính trị. Và ai là người hưởng lợi? Vâng, các nhà lãnh đạo Châu Phi, hầu như không ngoại lệ. Không, điều tôi đang nói tới là Hệ Tư tưởng Châu Phi của những người Châu Phi bình dân. Giới trẻ Châu Phi như tôi, chúng ta ngập tràn năng lượng sáng tạo, với những tư tưởng tiến bộ. Nhưng với sự cai trị tồi tệ và tổ chức yếu kém tất thảy những tiềm năng này sẽ là mớ giấy vụn. Một lục địa nơi có nhiều người lãnh đạo nắm quyền hành lâu hơn tuổi thọ phần lớn dân số, chúng ta đang rất cần những thứ mới hơn, những thứ có thể hoạt động. Và tôi nghĩ đấy là Hệ Tư tưởng Liên đới xã hội.
My dream is that young Africans stop allowing borders and circumstance to suffocate our innovation. My dream is that when a young African comes up with something brilliant, they don't say, "Well, this wouldn't work in my country," and then give up. My dream is that young Africans begin to realize that the entire continent is our canvas, is our home. Using the Internet, we can begin to think collaboratively, we can begin to innovate together. In Africa, we say, "If you want to go fast, you go alone, but if you want to go far, you go together." And I believe that social Pan-Africanism is how we can go far together.
Mong ước của tôi là giới trẻ Châu Phi dừng cho phép biên giới và hoàn cảnh bóp nghẹt ý tưởng đổi mới của chúng ta. Mong ước của tôi là khi giới trẻ Châu Phi tiếp cận với những thứ tối tân, họ không nói rằng "Ầy, chúng chả hoạt động ở đất nước tôi đâu." và sau đó từ bỏ. Mong ước của tôi là giới trẻ Châu Phi bắt đầu nhận ra toàn thể châu lục này là túp lều của chúng ta, là nhà của chúng ta. Sử dụng internet, chúng ta có thể bắt đầu nghĩ cùng nhau, chúng ta có thể bắt đầu đổi mới cùng nhau. Ở Châu Phi, có câu nói, "Bạn muốn đi nhanh hơn, hãy đi một mình, nhưng nếu bạn muốn đi xa hơn, hãy đi cùng nhau." Và tôi tin rằng Hệ Tự tưởng Liên đới là cách chúng ta đi xa cùng nhau.
And this is already happening. Access to these online networks has given young Africans something we've always had to violently take: a voice. We now have a platform. Before now, if you wanted to hear from the youth in Africa, you waited for the 65-year-old minister of youth --
Và điều đó đang diễn ra. Truy cập vào hệ thống mạng trực tuyến đã cho giới trẻ Châu Phi điều mà chúng ta luôn luôn phải đấu tranh: tiếng nói. Bây giờ chúng ta đã có một phương tiện. Trước đây, nếu bạn muốn nghe từ giới trẻ Châu Phi, bạn phải đợi ngài bộ trưởng 65 tuổi của giới trẻ --
(Laughter)
(Cười)
to wake up in the morning, take his heartburn medication and then tell you the plans he has for your generation in 20 years time. Before now, if you wanted to be heard by your possibly tyrannical government, you were pushed to protest, suffer the consequences and have your fingers crossed that some Western paper somewhere might make someone care. But now we have opportunities to back each other up in ways we never could before.
ngủ dậy, uống thuốc chống ợ chua và sau đó nói rằng kế hoạch ông lên cho thế hệ trẻ trong 20 năm. Trước đây, nếu bạn muốn được Chính phủ chuyên chế của mình lắng nghe bạn sẻ bị phản đối, gánh chịu các hậu quả giơ những ngón tay của bạn vượt qua những bài báo Phương Tây mới có thể khiến người ta quan tâm. Nhưng bây giờ chúng ta có cơ hội khơi lại cùng nhau bằng phương thức mà trước chưa từng có.
We support South African students who are marching against ridiculously high tertiary fees. We support Zimbabwean women who are marching to parliament. We support Angolan journalists who are being illegally detained. For the first time ever, African pain and African aspiration has the ability to be witnessed by those who can empathize with it the most: other Africans.
Chúng ta ủng hộ các sinh viên Nam Phi đang biểu tình chống lại học phí vô lý cao ngất ngưỡng. Chúng ta ủng hộ phụ nữ Zimbabwe, đang biểu tình với nghị viện. Chúng ta ủng hộ cánh nhà báo Angola, đang bị giam giữ bất hợp pháp. Lần đầu tiên, nỗi đau và niềm khát vọng của Châu Phi có khả năng được minh chứng bởi những người đồng cảm với họ nhất: những người Châu Phi khác.
I believe that with a social Pan-Africanist thinking and using the Internet as a tool, we can begin to rescue each other, and ultimately, to rescue ourselves.
Tôi tin rằng bằng nhận thức của một nhà Tư tưởng Liên đới Xã hội và vận dụng Internet như một công cụ, chúng ta có thể bắt đầu giải cứu cho nhau, và cuối cùng, giải cứu chính chúng ta.
Thank you.
Cảm ơn.
(Applause)
(Vỗ tay)