Günaydın. Necəsiniz? Möcüzə gedir, deyilmi?
Good morning. How are you?
Bütün bu təşkilat və edilmiş danışmalar qarşısında afallamış vəziyyətdəyəm. Hətta, indi bu an buranı Terkediyorum. (Qəhqəhə) Konfrans boyunca üç tema vardı işlənən, deyilmi, ki əslinə baxsanız bu mövzular mənim danışmaq istədiyim mövzu ilə birbaşa ilintiliydi. Bunlardan ilki, bütün bu Prezentasiyalar və buradakı insanların, insan təbiətindəki yaradıcılıq meylinə başlı başına dəlil təşkil etməsi. Müxtəlifliyinə və genişliyinə bir baxın yalnız. İkincisi isə gələcək təması altında edilmiş danışmalar, əslinə baxsanız, bizi elə bir mövqeyə saldı ki gələcəkdə həqiqətən nə olacağı mövzusunda az qala heç bir fikirimiz yox. Gələcəkdə nə olar, nə bitər öngöremiyoruz.
(Audience) Good. It's been great, hasn't it? I've been blown away by the whole thing. In fact, I'm leaving. (Laughter) There have been three themes running through the conference, which are relevant to what I want to talk about. One is the extraordinary evidence of human creativity in all of the presentations that we've had and in all of the people here; just the variety of it and the range of it. The second is that it's put us in a place where we have no idea what's going to happen in terms of the future. No idea how this may play out.
Təhsil mövzusuyla qayğikeşəm - əslində mənə soruşsanız, təhsilə qarşı hər kəsin az çox bir əlaqəsi olduğunu düşünürəm. Elə deyilmi? Misal, mən bunu çox maraqlı hesab edirəm. Əgər bir axşam yeməyinə dəvət edilmiş olub və təhsil ilə əlaqədar çalışdığınızı söyləsəniz əslində dürüst olmaq lazım olsa, əgər təhsil mövzusunda işlər yürütüyorsanız, axşam yeməyi partylarinda çox sıx boy göstərə bilməz.
I have an interest in education. Actually, what I find is, everybody has an interest in education. Don't you? I find this very interesting. If you're at a dinner party, and you say you work in education -- actually, you're not often at dinner parties, frankly.
(Qəhqəhə) Çünki çox kimsə sizi çağırmaz. Və olar da eskaza birinə iştirak etmiş olsanız, bir dahaki səfər üçün də dəvət edilmək ağılınızın ucundan keçməsin, ki bu mənə həmişə qəribə gəlmişdir. Amma olar da orada olduğunuz və şəxsiyyətinizi afişa etsəniz hanı bilərsiniz işdə, "Nə ilə məşğul olursan?" deyə soruşarlar və siz onlara təhsil işi ilə uğraştığınızı söyləsəniz sonra üzlərini rəng atdığını görə bilərsiniz. Çox bu haldadır, "Aman tanrım," bilərsiniz işdə, "Niyə mən? Bütün həftə boyunca çöldə keçirdiyim tək gecədə həm də" (Qəhqəhə)
(Laughter) If you work in education, you're not asked. (Laughter) And you're never asked back, curiously. That's strange to me. But if you are, and you say to somebody, you know, they say, "What do you do?" and you say you work in education, you can see the blood run from their face. They're like, "Oh my God. Why me?" (Laughter)
Amma əgər onlara öz aldıqları təhsili soruşacaq olsanız sizi küncə sıkıştırırlar. Çünki bu insanların içində olan şeylərdən biridir, haqsız mıyım? Din, pul və digər şeylərdə olduğu kimi. Təhsilə böyük bir maraq var, və hamımızın olduğunu düşünürəm. Həqiqətən təhsilə qarşı böyük haqlı bir əlaqəmiz var, və qismən bunun səbəbi, təhsilin bizi o haqqında heç bir fikirimizin olmadığı gələcəyə daşıyacaq olan yeganə vasitə olması. Əgər düşünəcək olsanız, bu il məktəbə başlayan uşaqlar 2065-ci ildə təqaüdə çıxmış olacaqlar. Ötən dörd gün ərzində önümüzə təqdim edilən bütün mütəxəssis görüşlərə baxmayaraq, dünyanın yalnız beş il içərisində belə nəyə bənzəyəcəyi kimsə tərəfindən təxmin edilə bilmir. Və bizlər bu naməlum gələcək üçün onları öyrətməklə hükümlüyüz. Hadisəyə belə baxdığımızda mövzu bəhs təxmin edilememezlik həqiqətən qorxuducu ölçülərdə.
"My one night out all week." (Laughter) But if you ask about their education, they pin you to the wall, because it's one of those things that goes deep with people, am I right? Like religion and money and other things. So I have a big interest in education, and I think we all do. We have a huge vested interest in it, partly because it's education that's meant to take us into this future that we can't grasp. If you think of it, children starting school this year will be retiring in 2065. Nobody has a clue, despite all the expertise that's been on parade for the past four days, what the world will look like in five years' time. And yet, we're meant to be educating them for it. So the unpredictability, I think, is extraordinary.
Və üçüncü olaraq hər şeyə baxmayaraq, uşaqların sahib olduğu fövqəladə tutum mövzusunda hamımız həmfikir. Xüsusilə söz mövzusu yeni fikirlər olduqda. Məsələn, Sirena dünən gecə harikuladeydi. Elə deyilmi? Yalnız nə edə bildiyini görməkdən bəhs edirəm. Və o istisna bir nümunə, lakin mənə soruşsanız uşaqlıq dövrünü bir bütün olaraq ələ aldıqda görərsiniz ki çox da istisna bir vəziyyət deyil. Sirena'ya baxarkən görəcəyiniz şey, qabiliyyətini kəşf edib fövqəladə bir adanmışlıkla bunun üstünə gedən bir insandır. Və mənim arqumentinin budur ki; bütün uşaqlar inanılmaz qabiliyyətlərə malikdir. Və bizlər onları göstəririk, həm də mərhəmətsizcə. Beləliklə, bu gün burada təhsil və sahib olduğumuz yaradıcılıq haqqında danışmaq istəyirəm. Mənə soruşsanız bu an yaradıcılıq ən az oxucu-yazıçılıq qədər təhsildə əhəmiyyətli və bizlər eyni statüdeymişcesine rəftar etməliyik. (Alqışlar) Təşəkkürlər. Bu qədər idi, danışmaram bitdi.
And the third part of this is that we've all agreed, nonetheless, on the really extraordinary capacities that children have -- their capacities for innovation. I mean, Sirena last night was a marvel, wasn't she? Just seeing what she could do. And she's exceptional, but I think she's not, so to speak, exceptional in the whole of childhood. What you have there is a person of extraordinary dedication who found a talent. And my contention is, all kids have tremendous talents, and we squander them, pretty ruthlessly. So I want to talk about education, and I want to talk about creativity. My contention is that creativity now is as important in education as literacy, and we should treat it with the same status. (Applause)
Thank you.
Çox təşəkkür edirəm. (Qəhqəhə) Nəysə, hələ 15 dakikamiz var.
(Applause) That was it, by the way. Thank you very much.
Bəli, mən doğduğumda - xeyr. (Qəhqəhə)
(Laughter) So, 15 minutes left.
(Laughter)
"Well, I was born ... "
Bu yaxınlarda möcüzə bir hekayə eşitdim - İzah etməyə heyranam - Şəkil dersindeki kiçik bir qız haqqında. Altı yaş, ən arxada oturmuş, şəkil edən bir qız. və müəlliminə soruşacaq olsanız bu kiçik qız desə az qala heç maraq göstərmirdi. O gün xaric. O gün nədənsə bütün əlaqəsi etdiyi resimdeydi. Müəllimin ağzı açıq qalmış təbii bu vəziyyət qarşısında. Qızın yanına yaxınlaşmış, və soruşmuş, "Nə çiziyorsun?" "Tanrının şəkilini çəkirəm", demiş qız. "Amma heç kim Allahın necə göründüyünü bilmir.", Demiş müəllim. "Problem deyil, bir dəqiqə içində biləcəklər", demiş qız. (Qəhqəhə)
(Laughter) I heard a great story recently -- I love telling it -- of a little girl who was in a drawing lesson. She was six, and she was at the back, drawing, and the teacher said this girl hardly ever paid attention, and in this drawing lesson, she did. The teacher was fascinated. She went over to her, and she said, "What are you drawing?" And the girl said, "I'm drawing a picture of God." And the teacher said, "But nobody knows what God looks like." And the girl said, "They will in a minute." (Laughter)
Oğlum İngiltərədə dörd yaşındaykən - əslində hər yerdə dörd yaşında idi, dürüst olmaq lazım olsa. (Qəhqəhə) Tamam tamam, hara gedərsə getsin, o il dörd yaşında idi. Ad (Hz.İsanın doğumu) oyununda bir rolu vardı. Hekayəni xatırlayırsınızmı? Gülməyin, əhəmiyyətli bir hekayə.
When my son was four in England -- actually, he was four everywhere, to be honest. (Laughter) If we're being strict about it, wherever he went, he was four that year. He was in the Nativity play. Do you remember the story?
Həqiqətən əhəmiyyətli bir hekayə, hətta Mel Gibson ardıcıllığını çəkmişdi. Bəlkə görmüsünüz: "Ad II". Nəysə, Ceyms, Cozef rolunu almışdı
(Laughter) No, it was big, it was a big story. Mel Gibson did the sequel, you may have seen it.
(Laughter)
ki, biz bu mövzuda çox həyəcanlıydım. Nə də olsa biz bunu baş rollarda biri olaraq düşünürdük. Məkanı "Cozef, Ceyms Robinson'dur." yazılı köynəklər geyən bir çox insanla doldurmuşdu. (Qəhqəhə) Danışmasına ehtiyac yox idi, amma o hissəsi bilərsiniz hanı üç kralın gəldiyi. Hədiyyələr təqdim etmək üçün gəlirlər, və qızıl, tütsü və mur gətirərlər. Bu həqiqətən oldu. Artıq otururduq və sanırsam o sırada replikadı sırasını qarışdırdılar, çünki daha sonra kiçik uşaqla danışdıq və soruşduq, "Səncə doğru oldu mu?". O da, "Bəli, niyə, səhv idimi?" demişdi. Yalnız sıranı karıştırmıslardı məncə, o qədər. Hər nədirsə 3 uşaq səhnəyə gəldi, başlarında çay süzgəci olan dörd yaşındakı uşaqlar, və qutuları yerə buraxdılar. və ilk uşaq "Sənə qızıl gətirdim", dedi. Və ikinci uşaq, "Sənə mur gətirdim", dedi. Və üçüncüsü, "Bunu Frank göndərdi." (Qəhqəhə) (Burada ingiliscə söz oyunu var. Frankincense -> frank sent this)
"Nativity II." But James got the part of Joseph, which we were thrilled about. We considered this to be one of the lead parts. We had the place crammed full of agents in T-shirts: "James Robinson IS Joseph!" (Laughter) He didn't have to speak, but you know the bit where the three kings come in? They come in bearing gifts, gold, frankincense and myrrh. This really happened. We were sitting there, and I think they just went out of sequence, because we talked to the little boy afterward and said, "You OK with that?" They said, "Yeah, why? Was that wrong?" They just switched. The three boys came in, four-year-olds with tea towels on their heads. They put these boxes down, and the first boy said, "I bring you gold." And the second boy said, "I bring you myrrh." And the third boy said, "Frank sent this." (Laughter)
Bütün bunların ortaq nöqtəsi budur ki; uşaqlar şanslarını sınamaqdan korkmayacaklar. Bilməsələr də, davam edəcəklər. Haqlı deyiləmmi? Səhv etməkdən qorxmurlar. İndi, səhv etmək yaradıcı olmaqla eyni şeydir demək istəmirəm. Bildiyimiz budur ki, əgər səhv etməyə hazırlıqlı deyilsinizsə, heç bir zaman orijinal bir şey tapa bilməzsiniz. Əgər səhv etməyə hazırlıqlı deyilsinizsə. Və zamanla yetkinlik yaşına çatdıqda, çoxu uşaq bu tutumunu itirir. Səhv etməkdən qorxar hala gəlirlər. Və firmalarımızı da bu şəkildə idarə, yeri gəlmişkən. Səhvləri damgalıyoruz. Və mövcud milli təhsil sistemlərimizin də bir uşağın edə biləcəyi ən pis şey "səhvlər" dır. Və nəticə budur ki insanları yaradıcı tutumlarının xaricinə istiqamətli eğitiyoruz. Picasso bir dəfə, Bütün uşaqların sənətçi olaraq doğulduğunu söyləmiş. Problem büyüdüğümüzde də sənətçi olaraq kalabilmekte. Buna ürəkdən inanıram: bizlər yaradıcılıq xüsusiyyətimizi istiqamətli deyil, əksinə istiqamətdə böyüyürük. Ya da daha doğrusu, ondan uzaklaştırılacak şəkildə eğitiliyoruz. Yaxşı, niyə bu, bu şəkildə olur?
What these things have in common is that kids will take a chance. If they don't know, they'll have a go. Am I right? They're not frightened of being wrong. I don't mean to say that being wrong is the same thing as being creative. What we do know is, if you're not prepared to be wrong, you'll never come up with anything original -- if you're not prepared to be wrong. And by the time they get to be adults, most kids have lost that capacity. They have become frightened of being wrong. And we run our companies like this. We stigmatize mistakes. And we're now running national education systems where mistakes are the worst thing you can make. And the result is that we are educating people out of their creative capacities. Picasso once said this, he said that all children are born artists. The problem is to remain an artist as we grow up. I believe this passionately, that we don't grow into creativity, we grow out of it. Or rather, we get educated out of it.
Beş il əvvəlinə qədər Stratford-on-Avon'da yaşadım. Hətta Stratford'tan Los Angelesə köçdük. Nə qədər kəsilməz bir keçiş olduğunu xəyal edə bilərsiniz (Qəhqəhə) Əslində,
So why is this? I lived in Stratford-on-Avon until about five years ago. In fact, we moved from Stratford to Los Angeles. So you can imagine what a seamless transition this was.
Snitterfield deyilən bir yerdə yaşadıq, Stratford'un bir az xaricində, Shakespearenin atasının doğulduğu yerdə. Bunu söylədiyimdə yeni bir düşüncəyə qərq oldunuzmu? Mən elə olmuşdum. Shakespearenin bir atası olduğunu heç düşünməmişdim, elə deyilmi? Elə deyilmi? Çünki Shakespearenin bir uşaq olaraq düşünməmişdim, deyilmi? Shakespeare yeddi yaşında? Mən heç düşünməmişdim. Demək istəyirəm ki, O da bir zamanlar yeddi yaşında idi. O da birinin İngilis sınıfındaydı bir zamanlar, elə deyilmi? Nə qədər də narahat edici olmalıdır.
(Laughter) Actually, we lived in a place called Snitterfield, just outside Stratford, which is where Shakespeare's father was born. Are you struck by a new thought? I was. You don't think of Shakespeare having a father, do you? Do you? Because you don't think of Shakespeare being a child, do you? Shakespeare being seven? I never thought of it. I mean, he was seven at some point. He was in somebody's English class, wasn't he?
(Qəhqəhə) "Daha çox çalışmalıdır". Atası tərəfindən yatağa olunub, bilirsiniz,
(Laughter) How annoying would that be?
(Laughter)
"Must try harder."
Shakespearenin, "Hemen yatağa get, indi", William Shakespearenin, "və qələmi burax. Və bu şəkildə danışmağı kəs. Hər kəsin başını karıştıyorsun. "
(Laughter) Being sent to bed by his dad, to Shakespeare, "Go to bed, now!" To William Shakespeare. "And put the pencil down!"
(Laughter)
"And stop speaking like that."
(Qəhqəhə)
(Laughter) "It's confusing everybody."
Nəysə, Stratford'tan Los Angelesə köçdük, və bu keçiş haqqında bir şey söyləmək istəyirəm, əslində. Oğlum gəlmək istəmədi. İki uşağım var. O bu an 21; qızım 16. Los Angelesə gəlmək istəmədi. Oranı sevmişdi, amma İngiltərədə bir qız yoldaşı vardı. Həyatının eşqi, Sarah. Onu bir aydır tanıyırdı. Xəbərdar edim, dördüncü il dönüşlərində kutlamışlardı,
(Laughter) Anyway, we moved from Stratford to Los Angeles, and I just want to say a word about the transition. Actually, my son didn't want to come. I've got two kids; he's 21 now, my daughter's 16. He didn't want to come to Los Angeles. He loved it, but he had a girlfriend in England. This was the love of his life, Sarah. He'd known her for a month.
çünki 16 yaşında bir ay göründüyündən daha uzun gəlir insana. Nəysə, təyyarədə həqiqətən çox kədərliydi, və "Bir daha heç bir zaman Sarah kimi bir qız tapa bilməyəcəyiniz", demişdi. Və bunun belə olmasından, açıqca söyləmək lazım olsa, biz çox məmnun idi, çünki hazırda ölkədən ayrılma səbəbimiz o qızın da özü idi.
(Laughter) Mind you, they'd had their fourth anniversary, because it's a long time when you're 16. He was really upset on the plane. He said, "I'll never find another girl like Sarah." And we were rather pleased about that, frankly --
(Qəhqəhə)
(Laughter) because she was the main reason we were leaving the country.
Amma Amerikaya köçdükdən bir şeyin fərqinə varıyorsunuz, və dünyada səfər edərkən: dünya üzərindəki hər təhsil sistemi eyni mövzu iyerarxiyasına sahib. Hamısı. Hara gedirsiniz gedin. O biri müxtəlif olacağını sanırsınız, amma elə deyil. Ən təpədə riyaziyyat və dillər, sonra humanitar elmlər, və ən altda sənət. Dünyada hər yerdə. Və yenə hər sistemdə, sənət daxilində də bir iyerarxiya var. Şəkil və musiqiyə normal olaraq daha çox ağırlıq verilir məktəblərdə drama və rəqsə müqayisə et. Və planetimizdə uşaqlara hər gün riyaziyyat öyrətdiyimiz şəkliylə rəqs öyrədilən bir təhsil sistemi yox. Niyə? Niyə də olmasın? Məncə bu sual daha əhəmiyyətli. Riyaziyyatın çox əhəmiyyətli olduğunu düşünürəm, amma rəqs da elə. Əgər icazə verilsə uşaqlar hər zaman rəqs edərlər, hamımız edirik. Hamımızın bədəni var, deyilmi? Bir yığıncaq mı qaçırdım? (Qəhqəhə) Həqiqətən, olan budur ki,
(Laughter) But something strikes you when you move to America and travel around the world: every education system on earth has the same hierarchy of subjects. Every one. Doesn't matter where you go. You'd think it would be otherwise, but it isn't. At the top are mathematics and languages, then the humanities. At the bottom are the arts. Everywhere on earth. And in pretty much every system, too, there's a hierarchy within the arts. Art and music are normally given a higher status in schools than drama and dance. There isn't an education system on the planet that teaches dance every day to children the way we teach them mathematics. Why? Why not? I think this is rather important. I think math is very important, but so is dance. Children dance all the time if they're allowed to, we all do. We all have bodies, don't we? Did I miss a meeting?
uşaqlar böyüdükcə, onları diyarın yuxarı doğru artan bir şəkildə öyrətməyə başlayırıq. Və daha sonra başlarına odaklanıyoruz. Və yüngülcə bir tərəfə doğru. (Maraqlısına beynin sol lobunun funksiyası haqqında araşdırma etməsi tövsiyə edilər.)
(Laughter) Truthfully, what happens is, as children grow up, we start to educate them progressively from the waist up. And then we focus on their heads.
Əgər bir yadplanetli olaraq təhsili ziyarət edəcək olsanız, və desəniz "Xalq təhsili, nə üçündür?" Əgər çıktıya baxsaq, məncə, bu qərara çatarsınız, kim müvəffəqiyyətli olaraq addediliyor, kim hər kəsin etdiyini edirsə, kim ödüllendirilmişse, kim kazanlarsa - Təhsilin bütün məqsədinin bu olduğu qərarına çatarsınız bütün dünyada universitet professorları yetişdirmək. Elə deyilmi? Ən təpədəki insanlar onlardır. Mən də onlardan biriyəm, nə var yəni?! (Qəhqəhə) Və mən şəxsən professorları xoşlayıram, amma
And slightly to one side. If you were to visit education as an alien and say "What's it for, public education?" I think you'd have to conclude, if you look at the output, who really succeeds by this, who does everything they should, who gets all the brownie points, who are the winners -- I think you'd have to conclude the whole purpose of public education throughout the world is to produce university professors. Isn't it? They're the people who come out the top. And I used to be one, so there. (Laughter)
onları bütün insanlığın varabildiği ən üst müvəffəqiyyət nöqtəsi olaraq görməməliyik O da yalnız bir həyat şəkli. Lakin təbii daha nadir olan bir həyat şəkli. və bunu onlara dəyər verdiyim üçün söyləyirəm. Professorlar haqqında əcaib bir vəziyyət var, təcrübəmə əsaslanaraq deyirəm hamısı deyil amma, ümumiyyətlə - bir çoxu başlarının içində yaşayırlar. Artıq yaşayırlar, və qismən bir tərəfə doğru. (Bu nöqtədə beynin sol lobuna göndərmə edir) Hətta sözün tam mənasıyla bədənlərindən soyutlanmışlardır az qala. Belə ki, "bədən" onlara tək bir şey ifadə edər o da başlarını daşımaq üçün yeganə vasitə olmasıdır.
And I like university professors, but, you know, we shouldn't hold them up as the high-water mark of all human achievement. They're just a form of life. Another form of life. But they're rather curious. And I say this out of affection for them: there's something curious about professors. In my experience -- not all of them, but typically -- they live in their heads. They live up there and slightly to one side. They're disembodied, you know, in a kind of literal way. They look upon their body as a form of transport for their heads.
(Qəhqəhə) Başlarını yığıncaqlara bu şəkildə aparırlar. İnsanın bədən xarici təcrübə (Otoskopi) yolu ilə özünü yuxarıdan görə bilməsinə bir dəlil istəyirsinizsə professorların danışdığı bir konaklamalı bir konfransa qatılın, və son gecə əyləncəsi olan diskoya gedib onlarla birlikdə. (Qəhqəhə) Və orada görəcəksiniz, yaşını başını almış qadınlar və kişilər
(Laughter) Don't they? It's a way of getting their head to meetings. (Laughter) If you want real evidence of out-of-body experiences, by the way, get yourself along to a residential conference of senior academics and pop into the discotheque on the final night. (Laughter)
idarəsiz bir şəkildə, ritm ilə uyğunlaşmasız bir halda kıvırıyorlar gözləyirlər ki bitsin, beləliklə evə gedib bu gecə haqqında bir məqalə yazabilsinler.
And there, you will see it. Grown men and women writhing uncontrollably, off the beat. (Laughter)
Bu anda bizim təhsil sistemimiz akademik qabiliyyətlər göz qarşısında saxlanılaraq dizayn edilmişdir.
Waiting until it ends, so they can go home and write a paper about it.
Və bunun belə reallaşmasının bir səbəbi vardı. Bütün sistem 19. əsrdən əvvəl, dünya səviyyəsində ortalıqda hər hansı bir təhsil sistemi yox ikən ilk dəfə ortaya çıxdı. Və dahası hamısı sənayeləşmənin ehtiyacını qarşılamaq ♪ üzrə yaradıldı. Buna görə iyerarxiyanın əsasında iki fikir var. Birincisi, ən təpədə iş sahəsi üçün ən faydalı mövzular iştirak edəcək Hətta buna görə böyük ehtimalla siz də məktəbdəykən xoşlandığınız şeylərdən, əgər belə davam etsəniz bir işə sahib ola bilməyəcəyini deyilərək uzaklaştırıldınız. Elə deyilmi? Musiqilə məşğul olma, musiqiçi olmayacaqsan; şəkil etmə, rəssam olmayacaqsan. Yaxşı tövsiyə - lakin indi görürük ki böyük bir yanılma. Bütün dünya köklü bir dəyişmə girdabına girdi. Və ikincisi, zəka algımızı domine edən akademik qabiliyyət, çünki sistemi universitetlər dizayn etdi. Əgər bütün dünyadakı təhsil sistemlərini düşünsəniz, xalq təhsili tələbələri universitetə hazırlayan bir süreçtten kənar bir məna daşımamaqdadır. Və nəticə olaraq bir çox qabiliyyətli, ağıllı, yaradıcı insan əslində heç də elə olmadıqlarını düşünür, çünki məktəbdə yaxşı olduqları şeylərə dəyər verilmir, ya da daha pisi küçümseniyor. Və məncə bu şəkildə davam edərək vəziyyəti qurtara.
(Laughter) Our education system is predicated on the idea of academic ability. And there's a reason. Around the world, there were no public systems of education, really, before the 19th century. They all came into being to meet the needs of industrialism. So the hierarchy is rooted on two ideas. Number one, that the most useful subjects for work are at the top. So you were probably steered benignly away from things at school when you were a kid, things you liked, on the grounds you would never get a job doing that. Is that right? "Don't do music, you're not going to be a musician; don't do art, you won't be an artist." Benign advice -- now, profoundly mistaken. The whole world is engulfed in a revolution. And the second is academic ability, which has really come to dominate our view of intelligence, because the universities design the system in their image. If you think of it, the whole system of public education around the world is a protracted process of university entrance. And the consequence is that many highly talented, brilliant, creative people think they're not, because the thing they were good at at school wasn't valued, or was actually stigmatized. And I think we can't afford to go on that way.
UNESCO-görə gələcək 30 ildə dünya səviyyəsində tarixin başlanğıcından bu yana olduğundan daha çox insan məzun olmuş olacaq. Daha çox insan, bu danışdığımız bütün bu şeylərin birləşməsi - texnologiya və onun çevrilməsi iş, Demografi və əhalidəki nəhəng partlama. Birdən, lisenziya dərəcələrinin çox qiyməti qalmadı. Doğru deyil mi? Mən tələbə əgər lisenziya dərəcənin varsa bir işiniz olardı. Əgər işiniz olmadısa bu istəmədiyiniz üçün idi. Və doğrunu söyləmək lazım olsa mən istəmirdim. (Qəhqəhə) Amma indi lisenziya dərəcəsinə sahib uşaqlar
In the next 30 years, according to UNESCO, more people worldwide will be graduating through education than since the beginning of history. More people. And it's the combination of all the things we've talked about: technology and its transformational effect on work, and demography and the huge explosion in population. Suddenly, degrees aren't worth anything. Isn't that true? When I was a student, if you had a degree, you had a job. If you didn't have a job, it's because you didn't want one. And I didn't want one, frankly.
evə video oyunu oynamağa geri dönürlər, çünki bir əvvəlki işinizdə lisenziya dərəcəsinə ehtiyacınız varkən indi mastera ehtiyacınız var və indi bir başqası içində doktoraya ehtiyacınız var. Bu bir akademik inflyasiya prosesi. Və bu o deməkdir ki bütün sistem ayaqlarımızın altından itkin getməkdə. Zəka algımızı köklü bir şəkildə yenidən düşünməyə ehtiyacımız var.
(Laughter) But now kids with degrees are often heading home to carry on playing video games, because you need an MA where the previous job required a BA, and now you need a PhD for the other. It's a process of academic inflation. And it indicates the whole structure of education is shifting beneath our feet. We need to radically rethink our view of intelligence.
Zəka haqqında üç şey bilirik. Birincisi, müxtəlif olduğu. Dünyanı təcrübə etdiyimiz yollar ilə düşünürük. Vizual olaraq düşünürük, səsli düşünürük, kinestetik olaraq düşünürük. Mücərrəd olaraq düşünürük, hərəkət şəklində düşünürük. İkincisi, zəka dinamikdir. Dünən izlədiyimiz sunumlardaki kimi, insan beynindəki əngəl baxsanız, zəka mükəmməl bir şəkildə etkileşimlidir. Beyin hissələrə ayrılmamışdır. Əslini baxsaq, yaradıcılıq - qiymətli orijinal fikirlərə sahib olma mərhələsi olaraq sadaladığım müddət - çoxu dəfə bir intizama aid faktı başqa bir intizamla ifadə etməkdən keçir.
We know three things about intelligence. One, it's diverse. We think about the world in all the ways that we experience it. We think visually, we think in sound, we think kinesthetically. We think in abstract terms, we think in movement. Secondly, intelligence is dynamic. If you look at the interactions of a human brain, as we heard yesterday from a number of presentations, intelligence is wonderfully interactive. The brain isn't divided into compartments. In fact, creativity -- which I define as the process of having original ideas that have value -- more often than not comes about through the interaction of different disciplinary ways of seeing things.
Beynin belə olmasının məqsədi var - bu vaxt Corpus callosum deyilən, beynin iki lobunu birləşdirən bir sinir şəbəkəsi var. Qadınlarda daha qalındır. Dünən Helenin etdiyi sunumdan yola çıxaraq, qadınların ehtimalla buna görə eyni anda bir çox iş edə bildiyini düşünürəm. Çünki elə, deyilmi? Bu mövzuda yığınla araşdırma var, amma mən öz xüsusi həyatımdan bilirəm. Əgər arvadım evdə yemək edirsə - çox sıx olmasa da, şükür ki. (Qəhqəhə) Amma bilirsiniz, edir - xeyr, bəzi şeylərdə yaxşıdır - amma işdə əgər yemək edirsə,
By the way, there's a shaft of nerves that joins the two halves of the brain, called the corpus callosum. It's thicker in women. Following off from Helen yesterday, this is probably why women are better at multitasking. Because you are, aren't you? There's a raft of research, but I know it from my personal life. If my wife is cooking a meal at home, which is not often ... thankfully. (Laughter)
eyni anda telefonla konuşuyordur, uşaqlarla konuşuyordur, tavanı boyuyordur, burada açıq-ürək əməliyyatı edir. Əgər mən yemək edirsə, qapı bağlıdır, uşaqlar çöldədir, telefonu məşğul bırakmışımdır, əgər o mətbəxə gəlirsə narahat olaram Deyərəm ki, "Terry, xahiş edirik, burada yumurta etməyə çalışıram. Icazə verərsənmi?" (Qəhqəhə)
No, she's good at some things. But if she's cooking, she's dealing with people on the phone, she's talking to the kids, she's painting the ceiling -- (Laughter) she's doing open-heart surgery over here. If I'm cooking, the door is shut, the kids are out, the phone's on the hook, if she comes in, I get annoyed. I say, "Terry, please, I'm trying to fry an egg in here."
(Laughter)
Hanı köhnə bir fəlsəfi düşüncə vardır, əgər meşədə bir ağac düşsə və bunu heç kim göstərməsəm, Bu reallaşmış ola bilərmi? Bu köhnə hekayəni xatırlayırsınız? Bu yaxınlarda çox möcüzə bir köynək gördüm üzərində şey yazırdı "Əgər bir adam meşədə ağılından keçəni söyləsə, və onu heç bir qadın göstərməsəm, hələ haqsız vardırmı? "(Qəhqəhə)
"Give me a break." (Laughter) Actually, do you know that old philosophical thing, "If a tree falls in a forest, and nobody hears it, did it happen?" Remember that old chestnut? I saw a great T-shirt recently, which said, "If a man speaks his mind in a forest, and no woman hears him, is he still wrong?"
(Laughter)
Və zəka haqqındakı üçüncü şey, özünə xas olmasıdır. Bu an yeni bir kitab yazıram adı "təzahür", insanlarla qabiliyyətlərini necə kəşf etdiklərini dair edilən reportajlarında meydana gəlir. İnsanların vardıqları nöqtələrə necə gəldiklərini heyran qalıram. Bəlkə daha çox insanın eşitmədiyi, Gillian Lynne, adındakı möcüzə qadın ilə etdiyi danışmadan esinlenmiştim bu kitabı. Onu eşitmiş idinizmi? Bəziləri eşitmiş. O bir kareograf və hər kəs onun etdiyi işləri bilər. "Cats" və "Phantom of Opera" nı etdi. O möcüzədir. İngiltərədə Royal Ballet'te oldum gördüyünüz kimi. Nəysə, Gillian və mən bir gün günorta yeməyi yedik və dedim ki, "Gillian, necə rəqsçi oldun?" Və o maraqlı bir hekayəsi olduğunu söylədi, məktəbdəykən, həqiqətən ümitsizmiş. Və məktəb, 30 illərdə, valideynlərinə yazı göndərmiş, yazıda deyirmiş ki "Biz Gillian'da öyrənmə pozuqluğu olduğunu düşünürük. Konsentrə olamıyormuş, dayandığı yerdə duramıyormuş. Məncə indi olsaydı hiperaktiv olduğunu söyləyərdilər? Elə deyilmi? Amma bu 1930-cu illərdə olur, və daha o zaman hiperaktividə etməmişlərdi.Son. Mövcud bir vəziyyət deyildi. (Qəhqəhə) İnsanlar buna sahib olabileceklerinin fərqində deyillər idi.
And the third thing about intelligence is, it's distinct. I'm doing a new book at the moment called "Epiphany," which is based on a series of interviews with people about how they discovered their talent. I'm fascinated by how people got to be there. It's really prompted by a conversation I had with a wonderful woman who maybe most people have never heard of, Gillian Lynne. Have you heard of her? Some have. She's a choreographer, and everybody knows her work. She did "Cats" and "Phantom of the Opera." She's wonderful. I used to be on the board of The Royal Ballet, as you can see. (Laughter) Gillian and I had lunch one day. I said, "How did you get to be a dancer?" It was interesting. When she was at school, she was really hopeless. And the school, in the '30s, wrote to her parents and said, "We think Gillian has a learning disorder." She couldn't concentrate; she was fidgeting. I think now they'd say she had ADHD. Wouldn't you? But this was the 1930s, and ADHD hadn't been invented at this point. It wasn't an available condition. (Laughter)
Nəysə, bir nəfər görməyə getmişlər,
People weren't aware they could have that.
anası ilə birlikdə. O uzaqdakı bir kürsüdə əllərinin üzərinə oturmuş gözləyərkən, anası 20 dəqiqə boyunca bu mütəxəssis ilə Gillian'ın yaşadığı problemləri danışmış. İşdə insanları narahat etdiyindən tapşırığını hər zaman gec verdiyindən kimi kimi, işdə 8 yaşındakı bu kiçik qızın səbəb olduğu problemlər. Sonunda həkim anasının yanından ayrıplıp Gillian'ın yanına oturmuş. və demiş ki, "Gillian ananın mənə izah etdiyi hər şeyi dinlədim və onunla xüsusi olaraq danışmaram lazımdır. " Demiş ki, "Burada gözlə, dönəcəyik, uzun sürməyəcək." və onu orada buraxıb anası ilə ayrılmışlar. Amma onlar otaqdan çıxarkən masasının üzərində dayanan radionu açmış həkim. Və onlar otaqdan çıxınca, anasına, "Yalnız dur və onu izle", demiş. Və onlar otaqdan çıxar çıxmaz o ayaqlarının üzərində, musiqiyə doğru hərəkət etdiyini söylədi. Və onlar bir neçə dəqiqə onu çöldən izləmişlər. və mütəxəssis anasına dönüb, "Qadın Lynne, Gillian xəstə deyil, o bir rəqsçi. Onu bir rəqs məktəbinə aparın ", demiş.
(Laughter) Anyway, she went to see this specialist. So, this oak-paneled room, and she was there with her mother, and she was led and sat on this chair at the end, and she sat on her hands for 20 minutes, while this man talked to her mother about all the problems Gillian was having at school, because she was disturbing people, her homework was always late, and so on. Little kid of eight. In the end, the doctor went and sat next to Gillian and said, "I've listened to all these things your mother's told me. I need to speak to her privately. Wait here. We'll be back. We won't be very long," and they went and left her. But as they went out of the room, he turned on the radio that was sitting on his desk. And when they got out of the room, he said to her mother, "Just stand and watch her." And the minute they left the room, she was on her feet, moving to the music. And they watched for a few minutes, and he turned to her mother and said, "Mrs. Lynne, Gillian isn't sick. She's a dancer. Take her to a dance school."
"Nə oldu?" dedim, Dedi ki "Bəli məni bir rəqs məktəbinə apardı. Sənə nə qədər möcüzə olduğunu izah edə bilməm. Bir otağa girdik və ora mənim kimi insanlarla dolu idi. Kıpır kıpır insanlarla. Düşünmək üçün hərəkət etməsi lazım olan insanlarla. Düşünmək üçün hərəkət etməsi lazım olan. Balet etdilər, step etdilər, jazz etdilər müasir rəqs etdilər, müasir rəqs etdilər. Sonunda Royal Bale'ye giriş imtahanına qatıldı, orada rəqsçi oldu, Royal Bale'de mükəmməl bir karieri oldu. Nəhayət Royal Balet Məktəbindən məzun oldu və öz şirkətini qurdu, Gillian Lynne Rəqs Şirkəti, Andrew Lloyd Weber'le tanış oldu. Tarixdəki ən müvəffəqiyyətli müzikallar istehsalların bəzilərindən məsul oldu, milyonlara kef verdi. və o bir multi-milyoner. Bir başqası ona dərman müalicəsi verib ona sakitləşməsini söyləyə bilərdi.
I said, "What happened?" She said, "She did. I can't tell you how wonderful it was. We walked in this room, and it was full of people like me -- people who couldn't sit still, people who had to move to think." Who had to move to think. They did ballet, they did tap, jazz; they did modern; they did contemporary. She was eventually auditioned for the Royal Ballet School. She became a soloist; she had a wonderful career at the Royal Ballet. She eventually graduated from the Royal Ballet School, founded the Gillian Lynne Dance Company, met Andrew Lloyd Webber. She's been responsible for some of the most successful musical theater productions in history, she's given pleasure to millions, and she's a multimillionaire. Somebody else might have put her on medication and told her to calm down. (Applause)
İndi, Düşünürəm - (Alqışlar) buraya gəlir: Əvvəlki axşam Al Gore danışdı ekoloji hakkıında, və Rachel Carson tərəfindən başladılan inqilab haqqında. Gələcək üçün tək umudum insan ekologiyası üçün yeni bir anlayışı bizlərə adaptasiya etmək, ki bu anlayış daxilində insanın sahib olduğu tutumun nə qədər zəngin olduğunun fərqinə çatmaqdır. Təhsil sistemimiz, bizim dünyanı müəyyən bir yer altı zənginliyi üçün qazdığımız kimi ağlımızı kazmakta. Və gələcək üçün bu şəkliylə ağılımız kafi xidməti verə bilməyəcək. Uşaqlarımızı eğitirken ki ana prinsiplərimizə yenidən düşünməliyik. Jonas Salk'tan mükəmməl bir götürmə edəcəyəm "Əgər bütün böcəklər dünyadan yokolacak olsaydı, 50 il içərisində dünyada həyat sona çatardı. Əgər insan dünyadan yox olsaydı, 50 il içərisində bütün həyat özünü yeniler və gelişirdi. " Və o haqlı.
What I think it comes to is this: Al Gore spoke the other night about ecology and the revolution that was triggered by Rachel Carson. I believe our only hope for the future is to adopt a new conception of human ecology, one in which we start to reconstitute our conception of the richness of human capacity. Our education system has mined our minds in the way that we strip-mine the earth for a particular commodity. And for the future, it won't serve us. We have to rethink the fundamental principles on which we're educating our children. There was a wonderful quote by Jonas Salk, who said, "If all the insects were to disappear from the Earth, within 50 years, all life on Earth would end. If all human beings disappeared from the Earth, within 50 years, all forms of life would flourish." And he's right.
TED'in bu gün burada qeyd etdiyi şey insanın sahib olduğu hayalgücüdür. Bu bir hədiyyədir bizlər üçün. Və indi bu hədiyyəni istifadə edərkən diqqətli olmalıyıq, ağıllı davranaraq, bu ssenarilərin reallaşmasına meydan verməməliyik. Və bunu yapabilmemizin tək yolu yaradıcı kapasitelerimizi görərək, onların zənginliyinin fərqinə vararaq, və uşaqlarımızın bunu gerçekleştimek üçün ümidimiz olduğunu görərək olacaq. Və hədəfimiz onların varlığını bir bütün olaraq öyrətmək, ki beləliklə onlar bu gələcəklə yüzleşebilsinler. Bu vaxt - biz bu gələcəyi görə bilmir. amma onlar görəcəklər. Və bizim işimiz onların bu gələcəkdən ortaya bir şeylər çıxarmalarına kömək etmək. Çox təşəkkür edirəm.
What TED celebrates is the gift of the human imagination. We have to be careful now that we use this gift wisely, and that we avert some of the scenarios that we've talked about. And the only way we'll do it is by seeing our creative capacities for the richness they are and seeing our children for the hope that they are. And our task is to educate their whole being, so they can face this future. By the way -- we may not see this future, but they will. And our job is to help them make something of it.