Good morning. Let's look for a minute at the greatest icon of all, Leonardo da Vinci. We're all familiar with his fantastic work -- his drawings, his paintings, his inventions, his writings. But we do not know his face. Thousands of books have been written about him, but there's controversy, and it remains, about his looks. Even this well-known portrait is not accepted by many art historians.
Goedemorgen. Laten we eens kort kijken naar de grootste icoon van allemaal, Leonardo da Vinci. We zijn allemaal bekend met zijn fantastische werk -- zijn tekeningen, zijn schilderijen, zijn uitvindingen, zijn geschriften. Maar zijn gezicht kennen we niet. Er zijn duizenden boeken over hem geschreven, maar er is en blijft onenigheid over zijn uiterlijk. Zelfs dit bekende portret wordt door veel kunsthistorici niet erkend.
So, what do you think? Is this the face of Leonardo da Vinci or isn't it? Let's find out. Leonardo was a man that drew everything around him. He drew people, anatomy, plants, animals, landscapes, buildings, water, everything. But no faces? I find that hard to believe. His contemporaries made faces, like the ones you see here -- en face or three-quarters. So, surely a passionate drawer like Leonardo must have made self-portraits from time to time. So let's try to find them.
Dus wat denken jullie? Is dit het gezicht van Leonardo da Vinci of niet? Laten we het eens uitzoeken. Leonardo was een man die alles tekende wat hij tegenkwam. Hij tekende mensen, anatomie, planten, dieren, landschappen, gebouwen, water, alles. Maar geen gezichten? Ik vind dat moeilijk te geloven. Zijn tijdgenoten tekenden gezichten, zoals deze die jullie hier zien. En face of in driekwart. Dus een gepassioneerde tekenaar als Leonardo moet zeker zo nu en dan zelfportretten gemaakt hebben. Dus laten we proberen ze te vinden.
I think that if we were to scan all of his work and look for self-portraits, we would find his face looking at us. So I looked at all of his drawings, more than 700, and looked for male portraits. There are about 120, you see them here. Which ones of these could be self-portraits? Well, for that they have to be done as we just saw, en face or three-quarters. So we can eliminate all the profiles. It also has to be sufficiently detailed. So we can also eliminate the ones that are very vague or very stylized. And we know from his contemporaries that Leonardo was a very handsome, even beautiful man. So we can also eliminate the ugly ones or the caricatures. (Laughter)
Ik denk dat als we al zijn werk zouden scannen op de aanwezigheid van zelfportretten, we zijn gezicht zouden vinden dat ons aanschouwt. Dus ik bekeek al zijn tekeningen, meer dan 700, en zocht naar portretten van mannen. Er zijn er ongeveer 120, hier zie je ze. Welke hiervan zouden zelfportretten kunnen zijn? Nou, daarvoor moeten ze, zoals we net gezien hebben, als en face of driekwart gemaakt zijn. Alle profielen kunnen we dus elimineren. Ze moeten ook gedetailleerd genoeg zijn. Dus degene die erg vaag of gestileerd zijn, kunnen we ook elimineren. En van zijn tijdgenoten weten we dat Leonardo een erg knappe, zelfs mooie man was. Dus we kunnen ook de lelijke of karikaturale tekeningen elimineren. (Gelach)
And look what happens -- only three candidates remain that fit the bill. And here they are. Yes, indeed, the old man is there, as is this famous pen drawing of the Homo Vitruvianus. And lastly, the only portrait of a male that Leonardo painted, "The Musician."
En kijk wat er gebeurt: er blijven slechts drie kandidaten over die precies hieraan voldoen. En hier zijn ze. En inderdaad, de oude man zit erbij, alsook de beroemde pentekening van de Vitruviusman. En tot slot het enige portret van een man dat Leonardo geschilderd heeft: “Portret van een muzikant”.
Before we go into these faces, I should explain why I have some right to talk about them. I've made more than 1,100 portraits myself for newspapers, over the course of 300 -- 30 years, sorry, 30 years only. (Laughter) But there are 1,100, and very few artists have drawn so many faces. So I know a little about drawing and analyzing faces. OK, now let's look at these three portraits. And hold onto your seats, because if we zoom in on those faces, remark how they have the same broad forehead, the horizontal eyebrows, the long nose, the curved lips and the small, well-developed chin.
Voordat we deze gezichten beter gaan bekijken, zal ik uitleggen waarom ik enig recht van spreken heb inzake gezichten. Zelf heb ik meer dan 1100 portretten getekend voor kranten, in de afgelopen 300... 30 jaar, sorry, slechts 30 jaar. (Gelach) Het zijn er 1100 in ieder geval en weinig artiesten hebben zoveel gezichten getekend. Dus ik weet een beetje af van het tekenen en analyseren van gezichten. Ok, laten we nu eens naar deze drie portretten kijken. En houd uw stoel stevig vast, want als we op deze gezichten inzoomen, zie dan dat ze hetzelfde brede voorhoofd hebben, de horizontale wenkbrauwen, de lange neus, de gekrulde lippen en de kleine, goed ontwikkelde kin.
I couldn't believe my eyes when I first saw that. There is no reason why these portraits should look alike. All we did was look for portraits that had the characteristics of a self-portrait, and look, they are very similar. Now, are they made in the right order? The young man should be made first. And as you see here from the years that they were created, it is indeed the case. They are made in the right order. What was the age of Leonardo at the time? Does that fit? Yes, it does. He was 33, 38 and 63 when these were made.
Ik kon mijn ogen niet geloven toen ik dat voor het eerst zag. Er is geen enkele reden waarom deze portretten op elkaar zouden moeten lijken. Het enige wat we gedaan hebben, was portretten zoeken met de kenmerken van een zelfportret, en kijk, ze lijken erg op elkaar. Maar nu, zijn ze in de juiste volgorde gemaakt? De jongeman moet het eerst gemaakt zijn. En zoals hier te zien is aan de jaren waarin ze gemaakt zijn, is dat inderdaad het geval. Ze zijn in de juiste volgorde gemaakt. Hoe oud was Leonardo op elk moment? Klopt dat? Ja, het klopt. Hij was 33, 38 en 63 toen ze gemaakt werden.
So we have three pictures, potentially of the same person of the same age as Leonardo at the time. But how do we know it's him, and not someone else? Well, we need a reference. And here's the only picture of Leonardo that's widely accepted. It's a statue made by Verrocchio, of David, for which Leonardo posed as a boy of 15. And if we now compare the face of the statue, with the face of the musician, you see the very same features again. The statue is the reference, and it connects the identity of Leonardo to those three faces.
We hebben dus drie afbeeldingen, mogelijkerwijs van dezelfde persoon van dezelfde leeftijd als Leonardo op dat moment. Maar hoe weten we dat hij het is, en niet iemand anders? Hiervoor hebben we een referentie nodig. En dit is de enige afbeelding van Leonardo die algemeen erkend wordt. Het is een beeld van David dat door Verrocchio gemaakt is, voor wie Leonardo poseerde als 15-jarige jongen. En als we nu het gezicht van het beeld met het gezicht van de muzikant vergelijken, zie je opnieuw dezelfde kenmerken. Het beeld is de referentie en het verbindt de identiteit van Leonardo met die drie andere gezichten.
Ladies and gentlemen, this story has not yet been published. It's only proper that you here at TED hear and see it first. The icon of icons finally has a face. Here he is: Leonardo da Vinci. (Applause)
Dames en heren, dit verhaal is nog niet gepubliceerd. Het is niet meer dan gepast dat jullie hier bij TED dit het eerst te horen en te zien krijgen. De icoon der iconen heeft eindelijk een gezicht. Hier is hij – Leonardo da Vinci. (Applaus)